به گزارش ایرنا کشاورزی ۴۰ درصد اقتصاد لرستان را به خود اختصاص داده و بیش از ۹۰ درصد منابع آبی استان در این بخش مصرف می شود، در سال های اخیر که خشکسالی به صورت مداوم و مستمر بود، سطح منابع آبی استان نیز کاهش یافت به نحوی که بر اساس اعلام آب منطقه ای استان، بارش برف در پاییز سال آبی ۱۴۰۱_۱۴۰۰ نسبت به پاییز سال گذشته حدود ۲۶ درصد کاهش یافته و پوشش برف سال آبی جاری نسبت به متوسط طول دوره آماری در فصل های پاییز و بهار به ترتیب ۲۷ و ۳۳ درصد کاهش و در زمستان حدود سه درصد افزایش داشته است از طرفی بارندگی ها در استان نسبت به سال گذشته تنها سه درصد افزایش یافته است که در مقایسه با وسعت خشکسالی و کم آبی های مستمر گذشته عدد قابل توجهی نیست.
از مجموع ۸۰۰ هزار هکتار زمین زراعی لرستان حدود ۶۰۰ هزار هکتار دیم است و این یعنی چشم کشاورزان استان به آسمان است تا بلکه بارندگی های قابل توجه و البته در وقت مناسب، زمین هایشان را سیراب و محصولشان را پربارتر کند.
گندم یکی از اصلی ترین و عمده ترین محصولات تولیدی لرستان است به نحوی که حدود ۲۵۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی لرستان را به خود اختصاص داده که البته از این سطح نیز حدود ۱۹۷ هزار هکتار دیم و مابقی آبی شده است.
پارسال، خشکسالی تولید گندم را به طرز کم سابقه ای در استان کاهش داد و مجموع خرید تضمینی این محصول در حالی که سال های قبل تا ۳۰۰ هزار تن هم می رسید به تنها ۱۲۳ هزار تن کاهش یافت.
اما امسال با وجود نبود بارندگی های موثر، برداشت گندم در استان به حدود ۳۰۰ هزار هکتار هم رسید و خرید تضمینی آن بیش از ۲ برابر سال گذشته شد که عوامل موثری در این موفقیت دخیل بوده اند و بدون شک طرح جهش تولید اصلی ترین دلیل این موفقیت به شمار می رود.
در طرح جهش تولید، چه اقدامی صورت می گیرد؟
یک کارشناس ارشد کشاورزی در این خصوص می گوید: طرح جهش تولید در دیمزارها سه راهکار اصلی را دنبال می کند که باید با اجرای دقیق آنها طی پنج سال به افزایش ۲۵ درصدی تولید در سطح این اراضی رسید.
به گفته "زینب دهقان نژاد" رعایت تناوب کشت، حفظ بقایا و پوشش گیاهی خاک و اجرای کشاورزی حفاظتی سه برنامه مهم در طرح جهش تولید دیمزارها هستند که در صورت انجام درست، موجب افزایش بهره وری خواهند شد.
وی کشاورزی حفاظتی را مهمتر از ۲ راهکار دیگر عنوان کرد و افزود: به بیان ساده، نباید از گاوآهن برای شخم زدن زمین استفاده کرد بلکه باید با استفاده از " کارنده کشت مستقیم کار" تنها خراشی هایی در زمان داشت بر روی زمین ایجاد کرد.
وی در توضیح این مطلب اظهار داشت: حفظ رطوبت خاک، مهمترین مساله در کشت دیم است اما گاو آهن حدود ۳۰ سانتیمتر خاک را پشت و رو می کند که این عمل موجب تبخیر رطوبت خاک می شود و از طرفی دسترسی ۳۰ سانتیمتر لایه بعدی خاک را به نور و حرارت بیشتر می کند و موجب افزایش تبخیر لایه دوم هم می شود.
دهقان نژاد ماندن بقایای کشت در زمین را عامل مهمی در کاهش تبخیر دانست و ادامه داد: با حذف گاو آهن و حفظ رطوبت خاک، تولید دیمزارها افزایش خواهد یافت و به همین منظور دولت تسهیاتن خوبی را برای خرید ادوات به کشاورزان اختصاص داده است.
جهش تولید، جان تازه در رگ خشک گندمزارها
معاون بهبو تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز طرح جهش تولید در دیمزارها را عامل اصلی در افزایش تولیدات گندم استان طی سال زراعی جاری دانست و به ایرنا گفت: این طرح با همکاری ستاد اجرایی فرمان حضرت امام خمینی ( ره) و انجام اقدامات نوآورانه، به صورت گسترده انجام و منجر به افزایش عملکرد شد.
"مجتبی میر" با اشاره به حمایت های دولت در خصوص تامین ادوات نو و تسهیلات ارزان به کشاورزان در این باره ادامه داد: دولت تجهیزاتی مانند دستگاه کشت مستقیم کار بی خاک ورزی و کم خاک ورزی( به منظور حفظ رطوبت خاک در اراضی دیم) را در اختیار کشاورزان قرار داد.
وی گفت: همچنین بذرمال کردن با استفاده از کودهای روی و آهن و توسعه تغذیه گیاهی در دستور کار قرار گرفت و نتایج خوبی حاصل شد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی لرستان همچنین تصریح کرد: ایجاد تناوب در اراضی دیم و بهبود کیفیت خاک با افزایش مواد آلی نیز مورد توجه است همچنین استفاده از پهپاد برای سم پاشی، به منظور جلوگیری از ورود ماشین آلات و فشردگی خاک نیز در دستور کار قرارگرفته است.
میر افزود: همچنین در قالب طرح جهش تولید، ۲ گیاه روغنی گلرنگ و کاملینا نیز در تناوب با گندم قرار گرفته اند که علاوه بر تقویت خاک، آیش اراضی و تامین دانه های روغنی نیز محقق می شود و رعایت این برنامه ها با همکاری کشاورزان و تلاش کارشناسان به خوبی محقق شد.
به گفته وی در حال حاضر سطح زیر کشت گندم دیم در استان ۱۹۶ هزار و ۶۰۰ هکتار و گندم آبی ۴۱ هزار و ۳۵۰ هکتار است که امسال تاکنون ۲۷۲ هزار تن از این محصول خرید تضمینی شده است.
وی مجموع خرید تضمینی گندم در سال گذشته را ۱۲۳ هزار تن برشمرد و اظهار داشت: همچنین ۱۷ هزار تن نیز به منظور تامین بذر کشت بعد خریداری شده است که پس از بذرمالی و تقویت در اختیار کشاورزان قرار می گیرد.
قیمت چشمگیر خرید تضمینی گندم و افزایش استقبال کشاورزان
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی لرستان همچنین می گوید: قیمت خرید تضمینی هر کیلوگرم گندم امسال توسط دولت ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان بود در حالیکه سال قبل کمتر از ۶ هزار تومان مصوب شد.
میر افزود: باتوجه به اعلام قیمت بسیار مناسب، کشاورزان نسبت به کشت این محصول راغبتر شدند و از طرفی همکاری و توصیه های ترویجی کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی را به منظور افزایش عملکرد جدی گرفتند.
وی ادامه داد: همکاری و تلاش بسیار مطلوب کشاورزان در کنار کارشناسان، جدی گرفتن اصول علمی کاشت، داشت و برداشت و البته استقبال از طرح جهش تولید در دیمزارها امسال تولید گندم در لرستان را بسیار افزایش داد.
اختصاص۲۲۴ میلیارد ریال تسهیلات ارزان برای خرید ادوات کشاورزی
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی لرستان همچنین گفت: ۲۲۴ میلیارد ریال تسهیلات ارزان قیمت امسال در قالب طرح جهش تولید در دیمزارها برای خرید ادوات به کشاورزان استان پرداخت می شود چراکه یکی از محورهای مهم طرح جهش تولید استفاده از ابزار آلات نوین به منظور کاهش تخریب و جلوگیری از کاهش رطوبت خاک است که در این راستا تسهیلات با سود چهار درصد به کشاورزان اختصاص یافت.
میر، اعتبار سال گذشته این تسهیلات را حدود ۲۰ میلیارد ریال برشمرد و ادامه داد: پارسال ۷۶ دستگاه کشت مستقیم و یک دستگاه سمپاش از این محل و با مدت بازپرداخت پنج ساله خریداری شده است.
وی توضیح داد: در سال جاری علاوه بر کاشت مکانیزه، رعایت تناوب، کاشت با دستگاه مستقیم و تبدیل آیش زرد به سیز از اصول اجرای طرح جهش تولید خواهد بود و کشت گلرنگ و کاملینا در سطح ۳۵ هزار هکتار نیز در دستور کار قرار دارد.
وی بیان کرد: سال گذشته ۵۳ تن کود بذرمال، ۸۶ تن کود ( ان پی کی) و ۱۰۴ تن اسیدآمینه به صورت رایگان بین کشاورزان طرح جهش تولید توزیع شد و امسال نیز بذرمال کردن( غنی کردن) ۱۱ هزار تن بذر گندم دیم و ۵۰۰ تن جو آغاز شده است.
به گفته طرح جهش تولید در دیمزارها پارسال در سطح ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی استان اجرا شد و امسال نیز سهمیه لرستان از ۳۵۰ به ۳۸۱ هزار هکتار افزایش یافته است که ۵۷ مرکز و ۳۸۰ کارشناس در اجرای آن مشارکت خواهند داشت.