گنبدکاووس - ایرنا - هفت سال از واقعه غمبار منا که سال ۱۳۹۴ در آخرین روز مناسک حج ابراهیمی در عربستان رخ داد می‌گذرد، اتفاق تلخی که سبب جان باختن ۴۶۴ زائر ایرانی از جمله ۴۹ حاجی گلستانی شد اما به گفته برخی بازماندگان این حادثه هنوز وضعیت حقوقی شهدای این حادثه مشخص نیست.

صبح پنجشنبه دوم مهر ۱۳۹۴ که زائران بیت الله الحرام از کشورهای اسلامی از جمله ایران درحال عزیمت از منا به سوی جمرات بودند، گمان نمی‌کردند به سبب کوتاهی و ضعف مدیریت آل سعود و بستن گذرگاه ۲۰۴، فاجعه‌ای مرگبار در انتظار حاجیانی باشد که در نیمه راه عبور از این گذرگاه بودند که در نتیجه آن ۷ هزار و ۴۷۷ نفر از زائران خانه خدا از ۳۹ کشور اسلامی جان خود را از دست دادند.

پیامد بی‌تدبیری آل سعود سبب شد تا هزاران خانواده از امت اسلامی از جمله ۴۶۴ خانواده ایرانی که مشتاقانه مهیای برپایی چشن و شادمانی بازگشت زائر بیت الله الحرام خود بودند، لباس عزا بر تن کنند و در غم مهاجر الی الله خویش به سوگ بنشینند.

فاجعه‌ای که در همان ساعات اولیه، رهبر معظم انقلاب در نخستین واکنش‌ به آن، مدیریت غلط و اقدامات ناشایسته دولت عربستان سعودی را عامل این مصیبت دانستند و با اعلام سه روز عزای عمومی، مرهمی بر آلام خانواده شهدای منا شدند.

ایشان در پیامی برای این فاجعه نوشتند: "دولت سعودی موظف است مسئولیت سنگین خود را در این حادثه‌ی تلخ پذیرفته و به لوازم آن به‌قاعده‌ی حق و انصاف عمل کند. مدیریت غلط و اقدامات ناشایسته که عامل این فاجعه بوده، نباید از نظر دور بماند.جان‌ باختگان این حادثه انشاالله مشمول این کلام نورانی قرآنند که: وَ مَن یَخرُج مِن بَیتِه‌ مُهاجِراً اِلَی اللهِ وَ رَسولِه‌ ثُمَّ یُدرِکهُ المَوتُ فَقَد وَقَعَ اَجرُه‌ُ عَلَی الله، این برای بازماندگان، تسلّای بزرگی است. آنان پس از طواف و سعی و پس از ساعات پُربرکت عرفات و مشعر و در حال انجام مناسک حج به دیدار معبود شتافته‌اند و انشاالله مورد لطف و رحمت ویژه‌ی احدیّتند."

جان باختن ۴۶۴ زائر ایرانی در حادثه منا سال ۱۳۹۴ که بیشترین آمار در بین کشورهای اسلامی بود، انتظار خانواده شهدا برای احقاق حقوق عزیزان از دست رفته آنها از کشور عربستان توسط مدیران ایرانی را دوچندان کرد و آنها در هر مراسم و دیداری که با مقامات کشورمان داشتند پیگیری این نکته مهم را گوشزد می‌کردند.

تشییع شهدای منا در گنبدکاووس

شهید اعلام‌کردن جان باختگان فاجعه منا، دیدار با مقام معظم رهبری، نامگذاری برخی از معابر، میادین و مدارس بنام شهدای منا و پیگیری احقاق حقوق (دیه) از کشور عربستان از مهمترین مطالبات خانواده شهدای منا از مسوولان کشور بود که تمامی این مطالبات بجز وصول دیه از کشور عربستان در همان ماه‌ها و سال‌های ابتدایی انجام شد.

از مجموع ۴۶۴ جانباخته فاجعه منا ۴۹ حاجی آن شامل ۲۳ زن و ۲۶ مرد از اهالی گلستان بودند که شهرستان ۴۱۱ هزار نفری گنبدکاووس با ۳۱ حاجی که همگی از برادران و خواهران ترکمن و اهل سنت بودند، بیشترین آمار شهدای این مصیب غمبار را داشت.

تعدادی از خانواده‌های شهدای گنبدی فاجعه منا به مناسبت سالگرد عروج ملکوتی حجاج بیت الله الحرام در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره عزیزان سفر کرده خویش و با قدردانی از مسوولان کشوری، استانی و شهرستانی در ابراز همدردی، مساعدت‌های مالی و انجام اقدامات فرهنگی درخورشان شهدای منا، خواستار پیگیری احقاق حقوق (پرداخت دیه) حجاج جانباخته توسط کشور عربستان شدند.

دختر شهید "نارمحمد پدری" از شهدای منا با قدردانی از پیگیری‌های مسوولان کشوری پس از وقوع فاجعه منا و تلاش برای انتقال پیکر جانباختگان به ایران و همچنین پیام، سخنرانی‌ها و مواضع رهبر معظم انقلاب که تسلی خاطر بازماندگان را فراهم کرد، گفت: شرکت برخی مقامات کشوری و استان گلستان در مراسم تشییع جنازه، خاکسپاری و عزاداری شهدا قابل تقدیر بود.

آسیه پدری همچنین از مسوولان گنبدکاووس نیز به خاطر نامگذاری برخی معابر، خیابان‌ها و مدارس به نام شهدای منا قدردانی کرد و افزود: پس از یک سال و نیم پیگیری از زمان وقوع حادثه منا و با عنایات رهبر معظم انقلاب و بنیاد شهید و امور ایثارگران، جانبخاتگان این حادثه غمبار جزو خانواده بزرگ شهدا قلمداد شدند که اقدام قابل تحسین بود.

وی اضافه کرد: با همه این اقدامات انجام شده و تشکیل کمیته حقیقت یاب اما مباحث احقاق حقوق جانباختگان حادثه منا (پرداخت دیه از سوی عربستان) با گذشت هفت سال به سرانجام نرسیده که درخواست خانواده‌های شهدای منا از مسوولان جمهوری اسلامی به سرانجام رساندن این موضوع است.

پدری ادامه داد: ارائه گزارش از سوی کمیته حقیقت یاب تشکیل شده به خانواده شهدای منا از مطالبات این خانواده‌ها است تا برخی ابهامات موجود شفاف سازی و به سوالاتی که در ذهن خانواده‌ها باقی مانده پاسخ داده شود.

فرزند شهید پدری گفت: تا آنجا که اطلاع داریم عربستان علت فوت جانباختگان حادثه منا را فوت براثر خفگی و یا ایست قلبی اعلام کرد تا مسوولیتی در قبال خانواده‌های جانباختگان نداشته باشد.

وی افزود: شرکت‌های بیمه در ایران هم به دلائل مختلف از جمله سقف بیمه انجام شده توسط کاروان‌ها از پرداخت کامل دیه و حقوق بازماندگان خودداری کردند.

فرزند "آناقلی ظفر" یکی دیگر از شهدای منا در گنبدکاووس نیز به ایرنا گفت: با وجود پیگیری‌های انجام شده برای احقاق حقوق جانباختگان فاجعه منا اما همچنان این موضوع به سرانجام نرسیده و خانواده‌ها با مشکلاتی مواجه هستند.

عبدالقادر ظفر افزود: در عمدی بودن حادثه منا و مقصر بودن آل سعود هیچ تردیدی نیست اما متاسفانه کشور عربستان به تعهدات خود در قبال خانواده جانباختگان عمل نکرد.

وی اضافه کرد: مسوولان کشورمان از وزارت امور خارجه، سازمان حج و زیارت و قوه قضاییه باید با اهتمام بیشتری پیگیر احقاق حقوق خانواده شهدای منا باشند تا مرهمی بر درد خانواده‌های جانباختگان شود.

همسر شهیده "ساراگل شیروانی" یکی دیگر از شهدای منا هم به ایرنا گفت: در سال‌های قبل با پیگیری‌های انجام شده و موافقت رهبر معظم انقلاب پس از ۱۸ ماه جانباختگان منا جزو خانواده شهدا محسوب شدند که بخشی از آلام و دغدغه خانواده‌ها با این اقدام ارزشمند تسکین یافت.

عبدالجبار ولی پور افزود: ضعف مدیریت و بی تدبیری آل سعود در وقوع حادثه غمبار منا محرز است و باید مسوولان کشوری و دستگاه قضایی از طریق مجامع بین المللی نسبت به احقاق حقوق شهدای منا اقدام نمایند.

وی اضافه کرد: نامه نگاری‌های زیادی از طریق خانواده شهدای منا با مسوولان و دستگاه قضایی (دادگاه صالحه) برای محکوم کردن عربستان و پیگیری احقاق حقوق جانباختگان منا انجام شده اما فعلا بی‌نتیجه بوده و این امر سبب ناامیدی برخی خانواده‌ها شده است.

بدون تردید پیگیری احقاق حقوق خانواده شهدای منا از مطالبات اصلی خانواده این عزیران مهاجر الی الله از مسوولان است که تحقق آن مرهمی بر آلام خانواده‌های داغدیده فاجعه غمبار منا خواهد بود.

استان گلستان حدود ۲ میلیون نفر جمعیت دارد که ۴۱۱ هزار نفر آنها در شهرستان گنبدکاووس سکونت دارند.