آسیای مرکزی یا آسیای میانه بخش پهناوری از قاره آسیاست و هیچ مرزی با آبهای آزاد جهان ندارد که برقراری مسیری امن و کوتاه برای برقراری ارتباط این کشورها با آبهای آزاد از طریق اینچه‌برون می‌تواند عقب‌ماندگی‌های گلستان را برطرف کرده و رشد اقتصادی را به دنبال داشته باشد.
در راستایی تحقق این هدف و با رویکرد تعاملی دولت سیزدهم در برقراری ارتباط دوسویه و تنگاتنگ با همسایگان، گلستان اقدامات گسترده‌ای را برای رسیدن به این هدف آغاز کرد و در راستای آن اتاق تعاون این استان در شهر «کازان» استان تاتارستان راه‌اندازی شد.
راه‌اندازی این دفتر، یکی از اقدامات علی‌محمد زنگانه استاندار گلستان در سفر به تاتارستان بود تا در سایه آن و افزایش ارتباط تجاری و اقتصادی، تعامل با این جمهوری به اوج خود برسد.
دولت سیزدهم با درک اهمیت استراتژیک همسایگان شمالی، قدم در مسیر توسعه روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهای آسیای میانه نهاده که این اقدام هوشمندانه دستگاه دیپلماسی برای ایجاد تنوع در سیاست خارجی و پرهیز از اتکای صرف به اروپا آورده‌های بسیاری نصیب کشور خواهد کرد.
جمهوری ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار نفری تاتارستان با قرابت‌های فرهنگی و اجتماعی فراوان با ایران و استان گلستان، یکی از مناطق دارای مزیت اقتصادی در میان کشورهای آسیای میانه است که گلستان تلاش می کند با استفاده از کریدور شمال ـ جنوب و خط آهن ایران ـ ترکمنستان و قزاقستان و ظرفیت منطقه آزاد اینچه‌برون برای ترانزیت کالا از شرق و استان گلستان استفاده کند.
سفر چندی قبل استاندار گلستان به تاتارستان و دعوت رسمی وی از رییس جمهور این جمهوری بی‌پاسخ نماند و رستم مینیخانوف با همراهی هیات اقتصادی و تجاری روز گذشته به گلستان سفر کرد.
برگزاری چند نشست تخصصی با مسوولان گلستان و تجار و بازرگانان این استان برای شناسایی ظرفیت‌ها و قابلیت‌هایی که بتواند به توسعه روابط اقتصادی گلستان و تاتارستان کمک کند، مسوولان گلستان را به آینده‌ای روشن امیدوار ساخت.
اهمیت بالایی دسترسی به اقیانوس هند برای تاتارستان
رییس جمهور تاتارستان روز گذشته در جلسه امضای تفاهمنامه همکاری این جمهوری با گلستان اظهار امیدواری کرد که تاتارستان در قالب روابط ۲ کشور ایران و روسیه بتواند همکاری خوبی با گلستان داشته باشد.
رستم مینیخانوف افزود: در این سفر مدیران چند شرکت بزرگ تاتارستان حضور دارند که امیدوارم بتوانند برای اجرای پروژه‌های بزرگ و مشترک در گلستان به توافق برسند.
وی بیان کرد: تاتارستان با ایران اشتراکات عمیق فرهنگی و تاریخی دارد که این ویژگی‌ها در کنار توجه رییس جمهور ورسیه برای توسعه روابط با ایران، می‌تواند به انجام اقدامات بزرگ منجر شود.
رییس جمهور تاتارستان ادامه داد: علاقه‌مند به ارتقای روابط با گلستان در حوزه فناوری اطلاعات هستیم و امیدواریم شرایط ویزا بین تاتارستان و گلستان، پرواز مستقیم و سیستم حمل و نقل و جابجایی کالا ارتقا یابد.
مینیخانوف گفت: دسترسی به اقیانوس هند برای جابجایی کالا از اهمیت بالایی برای تاتارستان برخوردار است که مسیر ریلی قزاقستان - ترکمنستان - ایران به شکوفایی دسترسی کمک خواهد کرد.
وی همچنین گفت: موضوع خواهرخواندگی «کازان» و گرگان قابل بررسی است و ارتباط تجاری دو طرف با راه‌اندازی پرواز مستقیم باید گسترش یابد.
رییس جمهور تاتارستان افزود: به دنبال مسیر ایمن، ارزان با دسترسی راحت‌تر هستیم و مسیرهای مختلف در ایران را بررسی می‌کنیم تا بتوانیم مسیر مناسب را برای توسعه تجارت بین روسیه، تاتارستان و ایران انتخاب کنیم.
مینیخانوف ادامه داد: می‌دانیم نیروی انسانی در ایران بسیار پیشرفته است و روسیه و تاتارستان در حوزه‌های ساخت و ساز، کشاورزی، فنی و مهندسی به شدت نیازمند نیروی انسانی متخصص و با تجربه است.
گلستان آماده افزایش توسعه روابط تجاری با تاتارستان
استاندار گلستان هم در جلسه امضای تفاهمنامه همکاری جمهوری تاتارستان و استان گلستان آمادگی خود را برای توسعه منطقه آزاد تجاری صنعتی اینچه‌برون و ایجاد یک شرکت سرمایه‌گذاری مشترک با جمهوری تاتارستان اعلام کرد.
علی‌محمد زنگانه اظهار داشت: در راستا گلستان آمادگی دارد که بندر چند منظوره خواجه‌نفس و یا بندر سبز خزری را برای ترانزیت و حمل ونقل دریایی از مسیر رودخانه «ولگا» ایجاد و فعال کرده و برای توسعه صنعت گردشگری و تسهیل روابط، خط مستقیم هوایی از گرگان به کازان را راه‌اندازی و برای لغو روادید و تسهیل تردد بین دو کشور از طریق هماهنگی با سطوح ملی اقدام کند.
وی بیان کرد: ایران آمادگی دارد که مسی ریلی ایران- ترکمنستان – قزاقستان را فعال‌تر کرده و ظرفیت آن را گسترش دهد و با یک برنامه مدون در قالب سرمایه گذاری مشترک، پروژه راهبردی خط ریلی اینچه برون- شاهرود- طبس- بندرعباس را برای کاهش هزینه ترانزیت، کوتاه شدن مسیر و افزایش ظرفیت حمل و نقل برای دسترسی و اتصال به خلیج فارس و سهولت دسترسی به آبهای آزاد اجرا کند.
استاندار گلستان گفت: علاقمندیم طرفین با همکاری ترکمنستان در راستای توسعه همکاری‌های گازی، نفتی و صنایع پتروپالایشی اقدامات لازم را به عمل آورند.
زنگانه گفت: در زمینه توسعه و تحقیقات کشاورزی، تبادل دانش و تکنولوژی مدرن ماشین‌آلات و ادوات جانبی آن، فروش محصولات، کشت فراسرزمینی ، تولید کود، سم و بذر، سیستم‌های نوین آبیاری، تجهیزات مدرن گلخانه‌ای، صنایع تبدیلی و دامپروری طرفین می توانند همکاری ۲ جانبه خود را آغاز کنند.
وی پیشنهاد کرد دو طرف پایانه تخصصی و مشترک محصولات کشاورزی را با هدف ثبت سفارش تبادل محصولات کشاورزی از قبیل غلات، گندم، روغن، میوه و سبزیجات ایجاد کرده و تسهیلات لازم و مناسبی را در اختیار تجار و صاحبان صنایع قرار دهند.
استاندار گلستان افزود: علاقمندیم طرفین علاوه بر تبادل نیروی کار متخصص و فصلی در حوزه کشاورزی و در نظر گرفتن تسهیلات ویژه در این زمینه، بستر لازم را برای ایجاد و توسعه سرمایه‌گذاری مشترک و افزایش مراودات تجاری در تامین کالاهای اساسی فراهم کنند.
زنگانه ادامه داد: گلستان از سرمایه‌گذاری تاتارستان در بخش خودروسازی، راه اندازی کارخانه اتوبوس‌سازی، قطعات یدکی و لاستیک‌سازی با مساعدت و همکاری بخش خصوصی استقبال می‌کند.
ایران مسیر امن ارسال کالا از آسیای میانه
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار گلستان هم گفت: روسیه و تاتارستان تحت فشار تحریم‌های اقتصادی هستند و مهمترین مسئله‌ای که ما می‌توانیم به روسیه کمک کنیم، ایجاد شرایط حمل و نقلی روان و مناسب برای تبادل کالا بین روسیه و ایران و روسیه با سایر کشورهای منطقه است.
سیدمحمد دهنوی افزود: نسبت به وضعیت فعلی کریدوری منطقه اشراف کامل داریم و حتی کالاهای مورد نیاز کشورهای منطقه برای ما روشن و شفاف است و حاضریم با توسعه تعامل تجاری با کشورهای منطقه، به همدیگر در صادرات کالاها کمک کنیم.
وی افزود: در گلستان آماده‌ایم سریع‌ترین امکان ترانزیتی کالاهای روسیه و تاتارستان را به هندوستان و سایر کشورهای منطقه فراهم کنیم.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار گلستان گفت: امن‌ترین مسیر ارسال کالا در منطقه، مسیر کازان، قزاقستان، گلستان، بندرعباس به هندوستان و سایر کشورهای منطقه است که از قابلیت ترانزیت ۱.۵ میلیون تن کالا برخوردار است.
دهنوی گفت: برای دوری از انزوا و خنثی کردن اهداف تحریم دشمن باید به دنبال مسیرهای سریع، ارزان و ایمن برای افزایش صادرات و واردات باشیم.
وی بیان کرد: راه آهن اینجه‌برون به شبکه اصلی ریلی ایران متصل است و ما آماده‌ایم این ظرفیت را در اختیار تجار و بازرگانان روسیه و تاتارستان قرار دهیم.
چندی قبل معاون نخست وزیر و وزیر صنایع و تجارت جمهوری تاتارستان در سفر به گرگان گفته بود: بهترین راه افزایش حجم تجارت و مبادلات بین تاتارستان و ایران از طریق استان گلستان و راه آهن و حمل و نقل زمینی است.
آلک کاریچنکو در جلسه جمع‌بندی مذاکره هیات تجاری جمهوری تاتارستان با استان گلستان اظهار کرد: حجم مبادلات جمهوری تاتارستان و ایران طی چند ماه اخیر بسیار بالا رفته و مناطق مختلف روسیه هم علاقمندند این ارتباط و اقدامات مشترک با ایران را افزایش دهند.
وی تاکید کرد: به نظر من یکی از اقتصادی‌ترین روش‌های حمل و نقل بین ایران و تاتارستان می‌تواند ظرفیت آبی و دریایی باشد و ما مذاکراتی را با شرکت‌های کشتی‌سازی و بانک‌ها داشته‌ایم و قول حمایت‌هایی را در این عرصه و افزایش ناوگان دریایی گرفته‌ایم.
منطقه اینچه برون گلستان با برخورداری از زیرساخت‌های مانند گمرک، پایانه مرزی، ویژه اقتصادی اترک و خط ریلی بین‌المللی و تصویب ایجاد منطقه آزاد تجاری- صنعتی آن به اعتقاد کارشناسان ظرفیتی بِکر برای توسعه و پویایی اقتصاد کشور و این استان شمالی به شمار می‌رود.
یکی از مهمترین کمبودهای زیرساختی منطقه آزاد تجاری - صنعتی اینچه برون ایجاد یک خط ریلی جدید از مسیر اینچه برون به گنبدکاووس - آزادشهر - شاهرود است تا از آنجا به کریدور ریلی شمال - جنوب متصل شود.
اجرای خط آهن اینچه برون - گنبدکاووس - آزادشهر - شاهرود دارای مزایای بسیاری از جمله کوتاهتر شدن مسیر رسیدن به راه آهن شمال - جنوب، کاهش هزینه‌های ترانزیت و حمل بار و عبور آسان واگن‌های کشورهای آسیای میانه و چین از خطوط ریلی ایران است.
با اجرای این مسیر علاوه بر برخورداری برخی شهرهای منطقه از خط راه آهن، امکان صادرات از این شهرها به کشورهای آسیای میانه از طریق مرز اینچه برون میسر می‌شود ضمن اینکه خط فعلی راه آهن اینچه برون - گرمسار به دلیل برخی مشکلات فنی، طولانی بودن مسیر و نیز کوهستانی بودن و ارتفاع کم تونل‌های آن، امکان عبور واگن‌های تاج دار کشور ترکمنستان، قزاقستان و چین را ندارد.