اداره کل پژوهش و بررسی‌های خبری ایرنا در تلاش است تا در سلسله مطالبی یاد و اثر استادان و پژوهشگران ایران اسلامی را که بر اثر بیماری کرونا از دنیا رفتند، زنده کند.
در همین ارتباط و در گزارشی پژوهشی با عنوان «نظریه‌پردازی که رژیم‌های بین‌المللی را می‌شناخت» و یادداشت‌هایی با عناوین «استادی که در حوزه روابط بین‌الملل دغدغه‌مند بود»، «مردی از جنس رئالیسم ایرانی»، «استادی که دشمن را خوب می‌شناخت» و «استاد مغز متفکر امنیت خودبنیاد در جامعه علمی علوم سیاسی بود» به بررسی حیات علمی و آثار دکتر ابومحمد عسگرخانی پرداخته شد.
دکتر «احد آزادیخواه» نماینده ادوار دهم و یازدهم مجلس شورای اسلامی و از شاگردان دکتر عسگرخانی در گفت‌وگویی با پژوهشگر ایرنا به پرسش‌هایی درباره این چهره نام‌آشنای دانشگاهی پاسخ گفته است؛
ایرنا: دکتر عسگرخانی در حوزه روابط بین‌الملل چگونه چهره‌ای بود و در این حوزه چه ویژگی‌های بارزی داشت؟
آزادیخواه: دکتر عسگرخانی چهره‌ای منحصر به فرد بود که در حوزه روابط بین‌الملل و استکبارستیزی با رویکرد اسلامی، تبدیل به چهره‌ای شاخص در جهان اسلام شده بود و در این زمینه ایده داشت؛ به گونه‌ای که استقلال و هویت نظام اسلامی برای او موضوعی جدی و قابل دفاع بود. البته با اینکه او در حوزه اخلاقی دارای شخصیتی آرام و متین بود اما در حوزه روابط بین‌الملل و استکبارستیزی فردی مصمم و انعطاف‌ناپذیر بود. در جلسه‌های علمی که بنده شاگرد استاد بودم، دکتر عسگرخانی برایم الگویی فردی بود که در کنفرانس‌های کشورهای مختلف دنیا شرکت کرده، مقاله داده و ... و با روابط بین‌الملل آشنا بود. دکتر عسگرخانی در این حوزه به قدری با انقلاب اسلامی آشنایی داشت که کمتر کسی همچون وی آن را می‌تواند در میدان عمل به اثبات برساند.
ایرنا: دکتر عسگرخانی این تحلیل را داشت که قدرت‌سازی شهید حاج قاسم سلیمانی مانع جنگ شد و به نقش ویژه مجاهدت‌های ایشان در قدرت یافتن کشورمان اشاره کرده بود. این نوع تفکر ناشی از چیست؟
آزادیخواه: دکتر عسگرخانی ایده‌هایی در خصوص هویت، امنیت ملی، خودکفایی و ... برای کشور داشت که همگی قابل دست یافتن بودند و ای کاش دیگر افراد هم همچون او به این چنین جمع‌بندی‌هایی می‌رسیدند تا بتوانیم از دل این ایده‌ها یک مدل در حوزه حکمرانی طراحی کنیم اما متاسفانه دکتر عسگرخانی چشم از جهان فروبست.
یکی از منحصر به فردترین مدافعان اقدام حاج قاسم سلیمانی مبنی بر تشکیل جبهه مقاومت دکتر عسگرخانی بود که با ادله محکم و غیرقابل‌انکار از اقدام و حرکت شهید سلیمانی دفاع کرد. شهید سلیمانی از کشورهای اسلامی منطقه جبهه مقاومتی تشکیل داد و به این ترتیب از کشورهای گوناگون برای ثبات امنیت در منطقه مشارکت داشتند. این همان تعامل و ائتلاف میان ملت‌های منطقه بود که دکتر عسگرخانی به دنبال آن بود. پس اگر کشورهای اسلامی روابط درون‌تشکیلاتی یا دیپلماسی جهان اسلام داشته باشند و این به عنوان یک گزاره در روابط بین‌الملل تعریف شود و مدل‌هایی برای بارورسازی آن طراحی کنند و کشورهای اسلامی هم براساس همین مدل پیش بروند، حتما اقتدار، عظمت، امنیت و اقتصاد کشورهای بلاد اسلامی چند برابر خواهد شد.
ایرنا: نگاه دکتر عسگرخانی به مذاکرات هسته‌ای به خصوص نقش آمریکا در این مذاکرات چگونه بود و چه تحلیلی داشت؟
آزادیخواه: دکتر عسگرخانی در سخنرانی‌ها و کنفرانس‌هایی که برگزار می‌کرد چنین ایده‌ای داشت که مذاکره با آمریکا آب در هاون کوبیدن است. اعتقاد او بر این بود که آمریکایی ها مذاکره‌پذیر نیستند. وی آمریکا را خوب شناخته بود و بنده معتقد هستم که دکتر عسگرخانی یک آمریکاشناس واقعی بود و آینده‌ای را که آنها می‌خواستند تصمیم‌گیری کنند، خوب می‌توانست ترسیم کند. دکتر عسگرخانی با توجه به شناختی که از ادبیات سیاسی آمریکایی‌ها داشت بر این اعتقاد بود که آنها پای میز مذاکره خواهند آمد اما برای اینکه زیر میز مذاکره بزند نه برای اینکه تلاش کند تا مذاکره به نتیجه برسد و ما شاهد و ناظر بودیم که متاسفانه همان چیزی که پیش‌بینی می‌شد اتفاق افتاد. هنوز هم در شرایط فعلی که مذاکرات در حال به سرانجام رسیدن است، باز آن طرفی که سعی دارد مذاکره را برهم زند و بر روی کشورهای اروپایی هم تاثیر بگذارد، باز همین آمریکا است.
ایرنا: شما به عنوان یکی از شاگردانی که روابط نزدیکی با دکتر عسگرخانی داشته‌اید، مهمترین ویژگی‌های شخصیتی ایشان را چه می‌دانید؟
آزادیخواه: اگر بخواهیم راجع به ویژگی‌های دکتر عسگرخانی بگویم باید اذعان کنم که او یک نیروی جامع بود؛ یعنی برای هر جلسه، مجمع و نشستی حرفی متناسب با همانجا برای گفتن داشت. برای نمونه بنده او را به ملایر در محفل علما دعوت کردم، به گونه‌ای زیبا، دقیق و ظریف سخنرانی کرد که همه علمای حاضر در جلسه شیفته او شدند. بنابراین جامعیت دکتر عسگرخانی اقتضا می‌کرد که با دانشجو همان‌گونه باشد که دانشجوست، با بازاری به زبان خودشان صحبت کند، با روحانیون همان گونه باشد که روحانیون هستند و ....همچنین در جلسه ستاد آیت‌الله رئیسی که او را دعوت کردم و مقابل ستاد برای مردم صحبت کرد به گونه‌ای دلنشین بود که همه مردم راضی بودند.
ویژگی دیگر دکتر عسگرخانی توجه به خانواده، خونگرم بودن و توجه به اطرافیانش بود. او به قدری صمیمی بود که هیچ فردی احساس نمی‌کرد که او یک چهره بین‌المللی است و نگاه همه پژوهشگران، و دانشجویان دنیا به او دوخته شده است.
نکته سوم راجع به شخصیت دکتر عسگرخانی، ساده‌زیست بودن او بود. دکتر عسگرخانی همیشه به روستازاده و روستایی بودن خود افتخار می‌کرد و این را به بنده بارها گفته بود. به همین دلیل هم بود که محل دفنش در زادگاهش قرار داده‌اند.
خداوند روح ایشان را شاد بگرداند.