تهران- ایرنا- عضو هیات‌علمی موزه ملی علوم و فناوری با تاکید بر اهمیت آموزش عمومی گفت: بسیاری نهادها و ذی‌نفعان مانند تصمیم‌گیران، مروجان، رسانه‌ها و حتی خانواده‌ها نگاه هزینه‌ای نسبت به آموزش عمومی و آگاهی‌رسانی دارند و آن را موجب هزینه می‌دانند.

دکتر روح‌الله محمدی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا در مورد اهمیت ترویج علم و افزایش آگاهی‌های عمومی اظهار داشت: مساله ما در آموزش‌های عمومی و دیپلماسی آموزشی این است که این آموزش‌ها در کشور در شرایط بحرانی ارایه می‌شود.

برای نمونه وقتی با مشکل کمبود آب یا انرژی روبرو هستیم، یک نهاد عمومی یا ذی‌نفعان به شکل مقطعی شروع به آموزش برای صرفه‌جویی در آن می‌کند و بعد از رفع بحران آموزش هم فراموش می‌شود. 

به گفته عضو هیات علمی موزه ملی علوم و فناوری، آموزش‌های عمومی باید جنبه عمومی و جهان‌شمول تر داشته باشند و با اهداف متعالی‌تری ارائه شود؛ مثلا در مورد ضرورت مصرف درست آب باید به اهمیت آن در حفظ محیط زیست و تاثیر آن بر زندگی همه انسان‌ها در جهان توجه کرد و نه فقط کمبود آب در یک مقطع یا خشکسالی‌ها.

محمدی افزود: موزه‌ها به عنوان نهادی مستقل و دارای اعتبار علمی‌ترویجی به شکل عمومی‌تر و با اهداف متعالی‌تر باید به آموزش عمومی بپردازند تا ماندگارتر و اثرگذارتر باشد و سبک زندگی را هم تغییر دهد.

نگاه هزینه‌ای به آموزش و آگاهی نداشته باشیم

این دانش‌آموخته رشته فیزیک مهم‌ترین مانع در گسترش آگاهی‌ پایدار و اثرگذار را نگاه نادرست به آموزش و آگاهی دانست و گفت: همه نهادها و ذی‌نفعان مانند تصمیم‌گیران، مروجان، رسانه‌ها و خانواده‌ها نگاه هزینه‌ای نسبت به آموزش دارند و آن را موجب هزینه می دانند. ضمن اینکه قدم عملی برای سرمایه‌گذاری روی آموزش برداشته نمی‌شود و بیشتر اقدامات بخشی و توسط نهادهای مختلف است که بدون هماهنگی و انسجام آموزش را انجام می‌دهند.

همچنین برنامه مشخصی وجود ندارد که سهم هر نهاد و وزارت‌خانه‌ در آموزش عمومی همراه با تکلیف، اعتبارات و وظایف آنها مشخص باشد. اگر اینطور بود اکنون بهتر و دقیق تر می‌توانستیم نواقص و کاستی‌ها را بررسی کنیم. 

محمدی با بیان مثالی در مورد آموزش عمومی مرتبط با مساله تغییر اقلیم گفت: مساله این است که همه تصور می‌کنند مسائل مهم‌تری وجود دارد که ابتدا باید به آنها رسید، مثلا خاورمیانه درگیر جنگ و خشونت است یا ایران با تحریم روبروست و غیره ولی مشکلات دیگر نباید ما را از تغییر اقلیم و مسائل مرتبط به آن و آموزش در این زمینه غافل کند؛ زیرا همین مساله به مشکلات بعدی مانند خشکسالی، کمبود و درگیری بر سر آن دامن می‌زند و زمینه را برای فقر و افراطی‌گری فراهم می‌کند. بنابراین استلال درستی نیست که این موضوع را از اولویت خارج کنیم و باید به همه مسائل توجه کرد.

وی با استناد به تحقیق انجام‌شده در موزه علوم و فناوری در زمینه تغییر اقلیم عنوان کرد: یک عامل نیز در بعد شخصی وجود دارد؛ اینکه افراد اطلاعات و آگاهی درستی ندارند و فکر می کنند همین که مثلا خودرو ندارند به محیط زیست آسیب نمی‌رسانند یا در تغییر اقلیم نقشی ندارند. در حالی که حتی یک خرید و استفاده از یک لباس غیرضرور موجب مصرف آب و انرژی پنهان می‌شود. 

نمایی از موزه علوم

محمدی گفت: بر همین اساس در بسیاری از کشورها تولید گازهای گلخانه‌ای در بخش صنعتی و کشاورزی زیاد است، ولی در ایران تولید این نوع گازها در بخش خانگی بالاست که از ناآگاهی و آموزش نادرست ناشی می‌شود.

تلاش برای آگاهی‌رسانی در این زمینه به افراد نه به معنای توجه صرف به مدیریت مصرف بلکه درست مصرف کردن است تا در نهایت تاثیرگذار باشد. 

 به گفته محمدی این تحقیق میدانی برای شناسایی مخاطب از موضوع تغییر اقلیم انجام شده تا در آینده و در ساختمان موزه ملی علوم و فناوری در منطقه عباس‌آباد نگارخانه جدیدی تحت عنوان تغییر اقلیم یا محیط زیست در موزه ایجاد شود. 

رییس موزه ملی علوم و فناوری در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا پیش از این در مورد بنای جدید ساختمان موزه اظهار داشت: ساخت و ساز این ساختمان در اراضی عباس‌آباد و کنار مجموعه فرهنگستان ها از یک سال قبل آغاز شده است. انتظار داریم این بنا به مساحت ۳۰ هزار مترمربع در صورت تامین بودجه مناسب تا پایان سال به پایان برسد.

به گزارش ایرنا، نخستین کلیات تأسیس موزه علوم و فناوری ایران در سال ۱۳۸۱ به تصویب هیات وزیران رسید، اساسنامه موزه در مرداد ۱۳۸۵ تصویب در شورای گسترش آموزش عالی تصویب و ابلاغ شد. موزه ملی علوم و فناوری ایران به عنوان یک موسسه پژوهشی زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در ساختمان کتابخانه ملی سابق و در خیابان سی تیر با یک گالری در سال ۱۳۸۹ کار خود را آغاز کرد و با توسعه موزه اکنون دارای چند گالری است. 

گالری های این موزه که هر کدام مخاطب را با وجوهی از دنیای علم آشنا می‌کنند؛ شامل گالری‌های کهن ‌بوم‌ و ‌بر، نجوم قدیم، ابزارهای جراحی قدیم، مورس تا موبایل و دنیای حرکت و نورشناسی است. سیف‌الله جلیلی عضو هیات علمی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی از سال ۹۳ مدیر این موزه است که از سال ۱۳۹۷ به نام موزه ملی علوم و فناوری به کار خود ادامه می دهد.