به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، تامین منابع برای تولید انبوه مسکن با هدف کاهش قیمت‌ها دستور کار وزارت راه و شهرسازی است تا با ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا، قیمت مسکن تعدیل شود و از صف جمعیت مستاجران که در ۱۰ سال گذشته به شدت افزایش یافته است، کاسته شود.
پیش نیاز طرح بزرگ نهضت ملی مسکن نیز تامین «زمین» و «منابع مالی» است. از آنجایی که در طرح نهضت ملی مسکن واگذاری زمین به‌صورت رایگان است، اگر الحاق زمین‌ها با سرعت و منابع مالی ساخت از سوی نظام بانکی به‌موقع تامین شود در نهایت مسکن ارزان و مناسبی ذیل اجرای این طرح به دست متقاضی خواهد رسید.
پشتوانه قانونی اختصاص زمین رایگان به طرح نهضت ملی مسکن
بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، دستگاه‌های دولتی مکلف به بازگرداندن اراضی مازاد به دولت و وزارت راه و شهرسازی شده‌اند، اما برخی از این دستگاه‌ها اقدامی برای اجرای این طرح انجام ندادند. سازمان ملی زمین و مسکن مسوول پیگیری و الحاق اراضی به طرح نهضت ملی مسکن است و طبق آخرین آمار اعلام شده از سوی این دستگاه، حدود هفت هزار هکتار از اراضی دولتی شناسایی شده که تا تابستان امسال فقط ۵۰۰ هکتار آن به وزارت راه و شهرسازی عودت داده شده است.
البته شرایط بعد از تذکر رئیس جمهوری در تیرماه امسال متفاوت شد و با افزایش عرضه زمین دولتی مواجه شدیم و رقم ۵۰۰ هکتار به ۸۰۰ هزار هکتار زمین افزایش یافت.
اما و اگر بازگشت زمین‌های مازاد وزارتخانه‌ها به نهضت ملی مسکن!
برخی وزارتخانه‌ها از قبیل وزارت علوم در بخش دانشگاهی، وزارت جهاد و وزارت نفت بیشترین میزان اراضی را در اختیار دارند، اما بر اساس آمار اعلام شده از سوی سازمان ملی زمین و مسکن در عودت این زمین‌ها برای ساخت مسکن اما و اگرهای درون سازمانی زیادی وجود دارد. تاکنون بیشترین مقدار زمین از طریق وزارت جهاد کشاورزی به طرح نهضت ملی مسکن تعلق گرفته است. وزارت جهاد کشاورزی در استان تهران ۲۷ هکتار زمین برای ساخت مسکن را به سازمان ملی زمین و مسکن عودت داده است. اما وزارت نفت و وزارت علوم هنوز به طرح بزرگ نهضت ملی مسکن نپیوستند.
بر اساس اعلام سازمان ملی مسکن تاکنون ۸۵۰ هکتار اراضی مازاد متعلق به وزارت علوم شناسایی شده که وزارت راه و شهرسازی به دنبال بازگرداندن آن به سبد تولید نهضت ملی مسکن است. دولت بارها از وزارت علوم و نفت خواسته است تا با همراهی با طرح ساخت مسکن دولتی از محل زمین‌های مازاد، واحدهای نهضت ملی مسکن زودتر ساخته اراضی وزارت علوم عمدتاً در محدوده شهری است و زیرساخت‌ها و منابع موردنیاز را برای بارگذاری جمعیت از پیش فراهم کرده است و برای همین زمین مناسبی برای ساخت مسکن است.
شرایط در وزارتخانه نفت هم مشابه است و آن‌طور که وزارت راه و شهرسازی اعلام می‌کند، هنوز از وزارت نفت زمینی به نهضت ملی اختصاص نیافته است.
البته «علیرضا فخاری» مدیرعامل سازمان زمین و مسکن اعلام کرده است که وزارت نفت برای تحویل زمین‌ها فاقد برنامه نیست؛ اما نوع زمین‌های در اختیار این وزارتخانه ایجاب می‌کند که این اراضی پیش از عرضه، تجدید شناسایی شوند.
آخرین وضعیت اراضی شناسایی و آماده شده برای ساخت مسکن
اراضی شناسایی شده در سطح کشور ۱۶۰ هزار هکتار است که تاکنون هفت هزار هکتار اراضی برای ساخت مسکن تامین شده است که معادل حدود ۱۰ درصد این عدد را شامل می‌شود. دولت با آماده سازی این هفت هزار هکتار، زمین برای ساخت ۱.۷ میلیون واحد نهضت ملی مسکن را تامین کرده است. اخیراً نیز سازمان ملی زمین و مسکن تفاهم‌نامه مشترک همکاری را با سازمان ثبت اسناد کشور به امضا رساند که این تفاهم‌نامه در مورد قانون حد نگار است و بر اساس آن به طور طبیعی نسبت به شناسایی اراضی مربوط به دولت و سایر دستگاه‌ها اقدام خواهد شد. این امر می‌تواند نقش پشتیبان و تسریع‌کننده در شناسایی اراضی دولتی داشته باشد که در مراحل بعدی این اراضی به وزارت راه و شهرسازی منتقل خواهد شد.
آنچه که تاکنون به عنوان اراضی موردنیاز اجرای طرح نهضت ملی مسکن زیر عملیات ساخت رفته است از اراضی متعلق به وزارت راه و شهرسازی است و هیچ بخشی از این میزان از زمین‌های در اختیار سایر دستگاه‌ها نیست.
این در حالی است که همکاری سخت وزارتخانه‌ها در الحاق زمین‌های مازاد باعث شد تا مجدداً در تابستان امسال در جلسه شورای‌عالی مسکن، تمامی وزارت‌خانه‌های کشور در قالب قراردادی از طریق اراضی خود اقدام به ساخت مسکن برای کارکنان خود کنند.
وزارت راه و شهرسازی نیز مکلف به آماده سازی این زمین‌ها شد و اگر هم دستگاهی زمین مازاد نداشت اراضی وزارت راه در اختیار قرار خواهد گرفت. این برنامه ساخت واحدهای مسکونی ظرف یک تا دو سال آینده اجرایی می‌شود و این طرح در قانون نهضت ملی مسکن قرار دارد.