به گزارش روز پنجشنبه ایرنا، جمعیت کوچرو عشایر منطقه مغان موسوم به شاهسون امسال با ادامه پدیده خشکسالی، دچار مشکل اساسی شده‌اند به طوری که در اوایل بهار با خشک شدن مراتع در قشلاقات، یک ماه زودتر از موعد مقرر راهی مناطق ییلاقی شدند و با تداوم خشکسالی، مراتع ییلاقات نیز فقیرتر از آن بود که علوفه کافی برای تعلیف دام آنها داشته باشد.
مدیریت فرایند کوچ نیز از جمله مشکلاتی بود که عشایر استان اردبیل امسال با آن دست به گریبان شدند چرا که ادارات منابع طبیعی و امور عشایری اصرار داشتند که مراتع ییلاقات به علت رشد ناکافی علوفه، شرایط حضور دام عشایر را ندارد و همین امر سبب شد که عشایر استان برای تعلیف دام خود یک ماه دنبال راه چاره بگردند.
عشایر اردبیل؛ از قشلاق رانده و از ییلاق مانده
جامعه عشایری استان اردبیل امسال در مدت یک ماهی که به اجبار از قشلاق رانده و از ییلاق مانده بودند، درگیر تعلیف دام خود بودند و در سایه کم‌توجهی متولی بخش و برای حل این مشکل خود، اقدام به خرید مرتع در پایین دست ییلاقات محل اتراق خود کرده و متحمل هزینه بیشتری شدند.
امسال علاوه بر مشکلات فرایند مدیریت کوچ عشایر و کم توجهی مدیریت مربوطه، قیمت دام جامعه عشایر استان اردبیل نیز به حدی نبود که آنها با فروش دام خود، از این مشکلات رها شوند. در چنین شرایطی برخی از آنها ناگزیر اقدام به فروش دام مولد خود به قیمت پایین‌تری کردند.
قیمت دام سبک و گوشت گوسفند به عنوان مهمترین تولید جامعه عشایری استان اردبیل و تنها منبع درآمدی آنها در تابستان امسال به شدت پایین و حتی کمتر از نرخ سال گذشته بود به طوری که به علت کشش پایین بازار، دام زنده سبک جامعه عشایری استان به قیمت هر کیلوگرم ۴۵۰ تا ۶۰۰ هزار ریال به فروش رفت.
تعدادی از جامعه عشایری استان با تداوم این مشکلات و نبود چشم‌انداز روشن برای حل مشکل، دام و زندگی عشایری خود را رها کرده و با فروش دام خود، برای ادامه زندگی ساکن شهر شدند و به این طریق بخشی از جامعه تولیدی استان، از چرخه تولید حذف شدند.
نبود راه مناسب در مناطق قشلاقی و به خصوص ییلاقات، مشکل تامین علوفه و نهاده‌های دامی اختصاص یافته، نبود نظارت و دقت کافی در توزیع نهاده‌های دامی اختصاص یافته، تامین نشدن آرد کافی برای تهیه نان توسط جامعه عشایری بعد از نقدی‌سازی یارانه‌ها و نیز تامین نبودن آب در ییلاقات و به خصوص مناطق قشلاقی، بخش مهمی از مشکلات جامعه عشایری استان اردبیل بود که امسال بیشتر از سال‌های گذشته رخ نمود و در سایه کم توجهی متولیان امر، همچنان لاینحل باقی مانده است.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری اردبیل در آیین روز روستا و عشایر که در یکی از میانبندهای اطراف شهر اردبیل برگزار شد، در جمع جمعیت عشایر حاضر در منطقه نسبت به پیگیری و رفع این مشکلات قول مساعد داد.
رضا قاسمیمان با تجلیل از نقش جامعه عشایری در حراست از تمامیت ارضی ایران، انقلاب اسلامی، استقلال و امنیت غذایی کشور، آنها را پاسداران واقعی ایران عنوان کرد.
وی خواستار پیگیری و رفع مشکلات جامعه عشایری استان اردبیل شد و افزود: بخش مهمی از تولید و خوداتکانی کشور متعلق به زندگی جهادی تلاشگران جامعه عشایری استان اردبیل است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل نیز در این آیین، نقش جامعه عشایری در تولید و تامین نیاز کشور به مواد پروتئینی و لبنی را مهم و بسیار اثرگذار خواند و خواستار تدام این سبک تولید شد.
نادر تقی‌زاده با بیان این که عشایر جامعه‌ای خودکفا و خوداتکار هستند و کمترین نیاز را به دولت دارند، افزود: همواره دولت‌ها به جامعه عشایری نیاز داشته‌اند و آنها مجاهدانه در عرصه تولید کار و تلاش کرده‌اند.
وی زندگی و تولید عشایری را منحصر به فرد و دارای نقش اساسی در تعیین استقلال کشور عنوان کرد و ادامه داد: تلاش برای خدمت به جامعه عشایری تلاشی جهادگونه است.
به گزارش ایرنا، بخش بزرگی از جمعیت عشایری استان اردبیل در شمال استان اردبیل و در منطقه مغان شامل پنج شهرستان گرمی، انگوت، پارس‌آباد، بیله‌سوار و اصلاندوز زندگی می‌کنند.
عشایر استان اردبیل با ۱۲ هزار و ۸۰۰ خانوار و با ۶۶ هزار و ۵۰۰ نفر جمعیت ۵.۴ درصد جمعیت استان و ۵.۶ درصد جمعیت عشایر کشور را به خود اختصاص داده و از ۲ ایل شاهسون و قره‌داغ و ۲ طایفه مستقل شاطرانلو و فولادلو تشکیل شده است.
عشایر استان اردبیل ساکن در ۱۱ شهرستان استان، دارای ۴۵ طایفه بوده و در ۵۷۲ قشلاق، ۲۳۷ ییلاق، هفت زیست بوم، ۵۱ سامانه و یکهزار و ۵۲۷ اوبه زندگی می‌کنند.
عشایر استان اردبیل با جمعیت دامی ۱.۵ میلیون راسی، سالانه ۱۵۹ هزار تن فرآورده دامی تولید می‌کنند و تولیدات سالانه آنها شامل ۱۲ هزار تن گوشت قرمز، ۴۳ هزار تن شیر، پنج هزار و ۴۰۰ تن پنیر و یک هزار و ۵۰۰ تن پشم و ۱۴ هزار متر مربع صنایع دستی از جمله انواع فرش، گلیم و جاجیم است.
عشایر استان اردبیل که به ایل شاهسون معروف هستند، معمولا همه ساله نیمی از سال را در قشلاقات مغان و نیمی دیگر را در ارتفاعات و ییلاقات شهرستان مشگین‌شهر و در دامنه‌های سبلان سپری می‌کنند.
جامعه عشایری استان ۳۸ درصد گوشت قرمز استان اردبیل را تولید می‌کنند و ارزش تولیدات آنها بالغ بر ۳۰ هزار میلیارد ریال برآورد شده است.