به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، پژوهشگاه مواد و انرژی یکی از پژوهشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شامل چهار پژوهشکده فناوری نانو، سرامیک، نیمه‌هادی و انرژی و آزمایشگاه مرکزی است که نمونه‌ها را آماده می‌کند و خدماتی به خارج از پژوهشگاه نیز ارائه می‌دهد.
پژوهشکده فناوری نانو آخرین پژوهشکده این پژوهشگاه است که با هدف تحقق اهداف سند چشم انداز نقشه علمی، ارتباط با صنایع و حل معضلات صنعتی کشور در سال ۱۳۸۴ تاسیس شد.
این پژوهشگاه ۷۰ نفر عضو هیات‌علمی و ۱۳۹ نفر عضو غیرهیات‌علمی، ۲۰۰ دانشجوی کارشناسی ارشد (در حال تحصیل) در رشته‌های مهندسی مواد (سرامیک، نانو مواد، شناسایی و انتخاب)، مهندسی پزشکی (بیو مواد)، مهندسی انرژی‌های تجدیدپذیر فیزیک (مادهٔ چگال) و ۹۰ دانشجوی دکتری (در حال تحصیل) در رشته‌های مهندسی مواد مهندسی پزشکی (بیومواد) دارد.
یکی از دستاوردهای این پژوهشگاه چاپ کتاب‌های مرجع در زمینه فناوری نانوست و تاکنون کتاب‌های متعددی شامل نانوسیالات هیبریدی برای انتقال حرارت، انتقال حرارت ناشی از جابجایی طبیعی نانوسیالات در جریان آرام و نانومواد برای کاربردهای زیست‌محیطی، مواد افزودنی سوخت برای موتورهای دیزل ترجمه سیدامیرحسین زمزمیان توسط این پژوهشکده چاپ شده است.
طرح‌های فناوری نانو در پژوهشگاه مواد و انرژی
این پژوهشگاه با ارائه طرح‌های مختلف در زمینه فناوری نانو در سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی فناوری نانو (۹ تا ۱۲ مهر ۱۴۰۱) شرکت کرده بود. یکی از این طرح‌ها تولید دانش فنی و تجاری‌سازی پوشش‌های سد یا عایق حرارتی نانو بر پایه زیرکونیای پایدارشده با اکسید ایتریم (YSZ) است.
این طرح که تا مرحله نیمه‌صنعتی پیش رفته از پوشش‌های زیرکونیای پایدارشده با اکسیدایتریم و از نانوساختار استفاده کرده که نسبت به پوشش‌های مشابه غیرنانوساختار توانایی کنترل ترک و شکاف را بهتر دارند و در برابر اشاعه ترک مقاوم‌تر است. این فناوری در صنایع مختلف از جمله در تولید توربین‌ها کاربرد دارد و تا سطح آمادگی فناوری۶ (TRL) پیش رفته است.
طرح دیگر طراحی زره‌های نانوساختار کاربرد کلسیم یا (SIC) است. زره‌های با کاربرد کلسیم استحکام و سختی بالایی دارد وقتی نانو به آن افزوده می شود، این میزان استحکام تقویت می‌شود. این فناوری در ساخت زره های ضدگلوله استفاده می شود و در برابر اجسام نوک تیز یا گلوله مقاومت می کند.
این فناوری برای پوشش های ضدگلوله کاربرد دارد. امکان فروش دانش فنی آن وجود دارد و ستاد فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری آن را تایید کرده و در سطح آمادگی فناوری ۶ است.
طرح دیگری که در این پژوهشگاه انجام شده است، طرح ترکیب منیزیم، کلسیم و استات (CMA) تحت نام یخ‌زدای دوستدار محیط‌زیست است. استفاده این محصول برای کاستن از خوردگی آسفالت هنگام نمک‌پاشی است. این پودر باعث می شود خورندگی کمتر شود، سطح آسفالت را خراب نمی کند و تا منفی ۱۱ درجه سانتیگراد توانایی مقاومت دارد. ویژگی این دستاورد خورندگی کمتر و سازگاری بیشتر با محیط نسبت به نمک طعام است.
پژوهشگاه مواد و انرژی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در مشکین دشت فردیس استان البرز مستقر است.