به گزارش ایرنا، هیچ نیاز نیست تا بینندهی پروپاقرص رقابتهای لیگ برتر فوتبال ایران باشید. با تماشای فقط چند دقیقه از بازیها به صورت تصادفی، متوجه میشوید که "اعتراض به داوری" رایجترین ماجرای هر دیدار است. مربیان، بازیکنان و مدیران پیش، حین و پس از هر مسابقه با مانور دادن روی مسائل داوری، با اعتراض به قاضی مسابقه و اظهار نظرهای گوناگون پیرامون تصمیمات گرفته شده یا حتی نگرفته شده اتمسفر موجود بر فضای فوتبال داخلی را مسمومتر کردهاند.
دیداری نیست که شاهد اعتراضات گسترده و درگیریهای فراوان بر سر مسائل داوری نباشیم. ماجرایی که باعث شده روی کیفیت کاری داوران هم اثر بگذارد و باعث شود آنها نتوانند بهترینِ خود را به نمایش بگذارند. داورانی که از لحاظ امکانات در محدودیت هستند. نه مانند دیگر داوران در نقاط مختلف جهان یاریِ کمک داور ویدیویی یا همان VAR را دارند و نه دریافتیِ مالیِ قابل توجهی برای آنها از سوی کمیته داوران در نظر گرفته میشود. در این شرایط میزان اشتباهات بهترین داورهای آسیا و جهان هم افزایش پیدا میکند؛ چه برسد به داوران حاضر در لیگ برتر که از لحاظ کیفی نمیتوان توقع چندانی از آنها داشت.
بله. باید یک مرتبه دیگر آخرین جملهی پاراگراف قبلی را تکرار کنیم و با آن کنار بیاییم که نسل کنونی داوریِ فوتبال ایران کاستیهای فراوانی دارد و عملکرد و حضور آنها در میادین بینالمللی طی سالهای اخیر گواه بر همین قضیه است. در نسل قبلی شاهد حضور داورانی چون علیرضا فغانی، محسن ترکی، مسعود مرادی، هدایت ممبینی، سعید مظفریزاده و ... بودیم که فغانی گل سرسبد آنها بود و موفق شد تبدیل به یکی از برترین داوران جهان شود و در تمام مسابقات معتبر آسیایی و جهانی سوت بزند. بقیهی نفرات هم جزو داوران شناختهشدهی قارهی کهن بودند. نسل بعدی اما با وجود فرصتهایی که برای خودنمایی داشت نتوانست توجه AFC را به خود جلب کند و بعد از گذشت چند سال همچنان همهچیز به علیرضا فغانی و کوبل او ختم میشود و دیگر داورانِ وسط صرفا در بازیهای نهچندان پراهمیت لیگ قهرمانان، ایافسی کاپ و ... قضاوت میکنند و نسبت به حضور مداوم برخی از آنها در لیست الیت، انتقاد بسیار زیادی وارد است.
چند روز قبل بود که لیست داوران الیت ایران برای مسابقات بینالمللیِ سال ۲۰۲۳ اعلام شد. حذف علیرضا فغانی مهمترین اتفاق ممکن بود و اضافه شدن امیر عرببراقی(برادرِ همسرِ علیرضا فغانی) و مرتضی منصوری از نکات قابل توجه به حساب میآمد. گویا کمیته داوران برنامهی ویژهای برای داوران نسل بعدی دارد. قضاتی که حالا کمکم حضورشان در لیگ برتر هم پررنگ میشود. امیر عرببراقی که به زودی ۳۰ ساله میشود؛ در این فصل با قضاوت در پنج دیدار، بیشترین سوت را بین همهی داوران زده که سه بازی برای سرخابیهای پایتخت بوده است. امیر سامان سلطانی هم با ۲۷ سال سن، در این فصل سه بازی را قضاوت کرده و به اتفاق چند داور دیگر در ردهی دوم قرار دارد. ۲ داور مذکور جزو داوران کماشتباه این فصل بودهاند و نشان دادهاند که میتوان به دهههفتادیهای عرصهی داوری امید زیادی داشت تا بتوانند تغییری در جایگاه داوریِ ایران در آسیا و حتی جهان به وجود بیاورند.
در ۶۳ مسابقهی برگزار شده تا به اینجا در لیگ برتر، ۲۸ داور مختلف بازیها را سوت زدهاند. شبیر بهروزی، امیر ایار، فرزاد منصوری، یعقوب آشوری، علی بای و ناصر جنگی با یک قضاوت، کمترین سوت را زدهاند. علیرضا فغانی نیز فقط ۲ بازی را سوت زده که هیچکدام برای پرسپولیس و استقلال نبوده است. باید دید با توجه به اتفاقات و اختلافات پیش آمده بازهم فغانی را در لیگ برتر خواهیم دید یا خیر.
امیر عرببراقی، موعود بنیادیفر، پیام حیدری، رضا مهدوی و بیژن حیدری معتمدترین داوران لیگ برتر تا به اینجا بودهاند. آنها تا به اینجا هم برای استقلال و هم برای پرسپولیس قضاوت داشتهاند که در این میان عرببراقی و بنیادیفر با سه قضاوت از این حیث صدرنشین هستند. موعود به عنوان اولین داور لیست الیت، ۱۰۰ درصد مسابقاتی که این فصل داوری کرده مختص تیمهای پرطرفدار پایتخت بوده است. در بین داوران الیت وحید کاظمی و مرتضی منصوریان هنوز برای استقلال و پرسپولیس در این فصل قضاوتی نداشتهاند و شاید به زودی این اتفاق رخ بدهد.
نمایش پراشتباه اکثر داوران در این فصل باعث شده تا به جز امیر عرببراقی و یکی ۲ قاضی دیگر، الباقی داورهای شناخته شده دیدارهای کمی را سوت زده باشند و جوانترها نیز حضوری کمرنگ داشته باشند. طی هفتههای هفتم و هشتم چند داور جدید وارد چرخهی قاضیهای لیگ بیست و دوم شدند و این نشان میدهد که باتجربهترها انتظارات را برآورده نکردهاند و کمیتهی داوران به این قضیه واقف است.
داوران و تعداد قضاوتها در لیگ بیست و دوم:
امیر عرببراقی: پنج بازی
موعود بنیادیفر: سه بازی
یاسر همرنگ: سه بازی
پیام حیدری: سه بازی
سعاد وفاپیشه: سه بازی
کوپال ناظمی: سه بازی
رضا مهدوی: سه بازی
حمید حاجملک: سه بازی
امیرسامان سلطانی: سه بازی
بیژن حیدری: سه بازی
وحید کاظمی: سه بازی
حسین زیاری: دو بازی
عباس راکی: دو بازی
محمدحسین ترابیان: دو بازی
ایمان کهیش: دو بازی
احمد محمدی: دو بازی
سعید رحیمیمقدم: دو بازی
حسن اکرمی: دو بازی
حسین زمانی: دو بازی
مرتضی منصوریان: دو بازی
وحید زمانی: دو بازی
علیرضا فغانی: دو بازی
شبیر بهروزی: یک بازی
امیر ایار: یک بازی
فرزاد منصوری: یک بازی
یعقوب آشوری: یک بازی
علی بای: یک بازی
ناصر جنگی: یک بازی
در پایان و برای جمعبندی میتوان بازهم از جامعهی فوتبال، خصوصا مربیان و بازیکنان درخواستد کرد که برای کمتر شدن اشتباهات آستانهی تحمل خود را بالا ببرند و یا حداقل از استراتژی تحت فشار قرار دادن داور، برای گرفتن امتیاز استفاده نکنند. مدیران فدراسیون هرچهسریعتر مقدمات حضور ویایآر را فراهم کنند. کمیته داوران با برگزاری کلاسهای توجیهی بیشتر، داوران را آمادهتر از قبل کرده و آنها را با آرامش ذهنی به مسابقات بفرستند تا آنها بتوانند در بهترین شرایط خود بازیها را سوت بزنند.