به گزارش خبرنگار ایرنا، پس از آنکه خشکسالی و تبخیر، پهنه آبی گلفشان قارن‌یارق آق‌قلا را به نمکزاری چند ده هکتاری تبدیل کرد این بار فعالیت گل‌فشانی و جوششی گلفشان نفتلیجه گمیشان کاهش یافت.
مطابق مشاهدات خبرنگار ایرنا، رنگ آب این پدیده طبیعی که به سبب افزایش ترکیبات ید به رنگ بنفش درآمده بود پس از چهار سال، دوباره مات و تیره شد.
سرمایه‌های خدادادی گلستان به درختان سرخدار و جنگل‌های هیرکانی دامنه‌های جنوبی و یا ماهیان خاویاری دریای خزر و خلیج گرگان محدود نمی شود و خوان گسترده پروردگار برای گلستان‌نشینان در اعماق چند هزار متری این دشت وسیع نیز پراکنده است.
گِلفشان نفتلیجه با فرمولوژی یک مخروط پهن حدود پنج متر ارتفاع ۲۰۰ متر قطر خارجی دارد که در بالای آن دریاچه کوچکی شکل یافته و همچون آتشفشان های کوچک از دهانه آنها آب شور به همراه گِل رُس و گاز با فشار و غلظت زیاد خارج می شود.
گلستان دارای سه گِلفشان (محل خروج گِل همراه با گاز از زمین) با نام‌های قارن‌یارق در شرق گمیشان، نفتلیجه در شمال شرق گمیشان و اینچه در شمال استان است.
گِلفشان های گلستان پدیده‌های زنده و کمیاب زمین‌شناسی هستند که تنها نمونه مشابه داخلی آن در سواحل دریای عمان و چابهار گزارش و مشاهده شده است.
به تاکید کارشناسان، می‌توان با برنامه ریزی مدون و بهره مندی از خواص درمانی گلفشان ها، گردشگران را به سمت این جاذبه ناشناخته و منحصر بفرد استان گلستان فراخواند.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی و صنایع دستی گلستان به ایرنا گفت: فعل و انفعالات زمین شناختی مانند تغییر رنگ یا کاهش و افزایش تراز آب در گلفشان مرسوم و متاثر از فعل و انعالات درونی زمین است.
یاسر قندهاری اظهار داشت: مدیریت این عرصه ها درصورتی که در آن طرح های گردشگری پیاده شده باشد با میراث فرهنگی و در غیر اینصورت با منابع طبیعی و محیط زیست است.
وی گفت تاکنون سرمایه‌گذاری برای پیاده‌سازی طرح گردشگری در گلفشانهای گلستان پیشقدم نشده است.
علی‌اصغر علیزاده از کارشناسان شیمی هم به ایرنا گفت: تغییر رنگ آب نفتلیجه ناشی از وجود ترکیبات ید دار است که سبب شد در محدوده سال ۱۳۹۷ آب موجود در کاسه داخلی گلفشان به رنگ بنفش درآید.
وی گفت: میزان مواد محلول در آب گلفشانهای گلستان متغییر است و در برخی مواقع با افزایش برخی مواد محلول شاهد تغییر رنگ آب هستیم.
علیزاده گفت: ترکیب مواد محلول در آب گل‌فشان‌ها ناشی از تغییر فعل و انفعالات زمین شناختی است و وقوع برخی رخدادهای زمین شناختی مانند زلزله این موضوع را تشدید می‌کند.
هر چند در سنوات گذشته کارشناسان به ارزش‌های تفریحی و تفرجی و درمانی گلفشانهای گلستان اشاره کرده‌اند اما نبود سرمایه‌گذاری در حوزه اکوتوریسم سبب شده تا امکان بهره کافی از این فرصت کم نظیر تحقق نیابد.
گل‌فشان‌ها علاوه بر جذابیت گردشگری که دارد، به گفته برخی کارشناسان و افراد محلی به دلیل وجود مواد معدنی و آلی برای بهبود و درمان بیماری‌ها مفید است.
در حال حاضر بهره برداری بومی از این عارضه طبیعی برای درمان بیماری هایی مانند دردهای مفاصل و ستون فقرات و سفتی مفاصل، بیماری های عصبی، مراحل اولیه تنگی عروق و انقباضات عضلانی استفاده می کنند.
فعالیت ناگهانی گل فشان در طول سال در نوع خود بی نظیر است و پرتاب گل همراه با غرش مهیب و بوی خاک و بخار و جاری شدن گل مانند چشمه آب گرم از مهمترین شاخصه های این اثر طبیعی است که سبب شگفتی مردم، مسافران و بازدید کنندگان می شود.
برخی معتقدند گل فشان پدیده ای مرتبط با فعالیت‌های آتش فشانی است، اما بیشتر دانشمندان معتقدند این پدیده خاستگاه غیر آتشفشانی دارد.