بنا به گزارش مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر ، از سال ۱۳۷۴ تاکنون به علت تغییرات اقلیمی سطح آب این دریا که بزرگ ترین دریاچه جهان است سطح آن حدود ۱۷۰ سانتی متر کاهش بافته که براثر این اتفاق سطح عرصه ساحلی سواحل شاملی کشور افزایش یافته است .
نتایج مطالعات میدانی کارشناسان این مرکز نشان داده تنها از سال ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۰ سطح آب دریای خزر حدود ۵۰ سانتی متر کاهش داشته است که در پی آن در نقاط مختلف سواحل شمالی حدود ۱۰ متر تا ۱۰۰ متر پسروی داشته است.
بندر نوشهر با قدمتی حدود ۹۰ سال و مساحت حدود ۸۸ هکتار دارای ۱۱ پست اسکله تجاری و خدماتی و تجهیزات مدرن بندری و دریایی، از ظرفیت مناسبی برای تخلیه و بارگیری انواع کالا و پذیرش کشتی های تجاری با ظرفیت بالغ بر شش هزار و ۵۰۰ تن در سال را دارد.
محمدتقی انزانپور روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : با توجه به روند کاهشی آب دریای خزر سازمان های پدافند غیرعامل باید تدابیری بیندیشند تا کمترین مخاطرات را در سواحل شاهد باشیم.
وی تصریح کرد: از سال ۱۳۹۶ طرحی تحت عنوان طرح سامانه رسوبگیر در بندر منطقه ویژه اقتصادی نوشهر در دستور کار قرار گرفت و مطالعات این طرح کلید خورد و طی سه سال به سرانجام رسید و بر مبنای آن قرار است حوضچه های این بندر چندصد متری به سمت جلو توسعه یابد قبل از آنکه نوسانات آب دریای خزر در این محدوده که مکان تخلیه و بارگیری کشتی هاست مشکلی ایجاد کند و البته این پیش بینی ها نیروهای این بندر بود که به درستی انجام گرفت.
وی اظهارداشت : افزون بر این پیگیری ها، راهکارهای اجرایی هم پیش بینی شده و در صورتی اگر به تایید مشاوران در سازمان بنادر و دریانوردی برسد و مصوب شود اقداماتی مانند عملیات استحصال آب دریای خزر به گستره حدود ۱۳.۵ هکتار انجام خواهد گرفت.
مدیرکل بنادر و دریانوردی استان مازندران گفت : در این زمینه موج شکن های جدید در ضلع غربی به طول حدود ۴۰۰ متر و در ضلع شرقی هم به طول حدود ۶۵۰ متر ساخته می شود ضمن آنکه با رعایت الزامات زیست محیطی در استحصال زمین از دریا، پست های اسکله هم جلوتر خواهد رفت.
انزانپور افزود : آنچه بررسی میدانی شده عمیق ترین نقطه سواحل شمالی دریای خزر در استان مازندران در محدوده نوشهر است البته پسروی آب در این منطقه بیشتر از شرق این استان تا مرکز است و پیش بینی می شود با این روند کاهشی آب دریای خزر بیش از سه دهه سازمان های پدافندغیرعامل تدابیری بیندیشند تا کمترین مخاطرات در سواحل شاهد باشیم.
وی خاطرنشان کرد : تا این لحظه روند تخلیه و بارگیری کالا ناوگان حمل و نقل دریایی از کشورهای روسیه و قزاقستان به این بندر در پهلو گیری مشکلی نداشتیم سعی شده همزمان با کاهش آب دریای خزر عملیات لایروبی هم برای عمیق تر شدن محدوده حوضچه انجام گیرد.
کارشناسان معتقدند پسروی آب دریای خزر پدیده جدیدی نیست، دوره ساسانیان تراز آب به منهای ۳۳ متر رسید که موجب به وجود آمدن تپه‌های ماسه‌ای در سواحل جنوبی شد اما امروزه زندگی تغییر کرده بنابراین اگر خزر پسروی کند تبعات زیادی برای کشورهای اطراف آن به ویژه کشورهای با شیب کم در سواحل به همراه خواهد داشت.
سواحل خزر در شمال کشور یکی از نقاط زیبا و شورانگیز برای هموطنان است که همواره پذیرای انبوهی از مسافران در فصول مختلف سال است، این خط ساحلی هفت هزار کیلومتری در طول سالیان دستخوش تغییرات زیادی شده و کشورهای اطراف خود را تحت تاثیر قرار داده است؛ دریای خزر با وسعت ۶۰۰ هزار و ۳۸۴ کیلومتر مربع به عنوان بزرگترین دریاچه جهان است که کشورهای ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان اطراف این دریاچه واقع شده اند و از مواهب آن بهره مند می شوند.
دریای خزر دارای حدود ۴۰۰ گونه آبزی است که وجود ماهیان خاویاری ارزش آنرا چندین برابر کرده است، همچنین خزر بعد از خلیج فارس و سیبری دارای سومین مقام از نظر دارا بودن ذخایر نفت و گاز در ساحل و زیر بستر است از این رو این حوضه آبی از لحاظ اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی دارای ارزش زیادی است که کشورهای اطراف آن با علم به این مواهب باید در حفاظت از آن تلاش کنند.
اداره کل بنادر و دریانوردی استان مازندران به مرکزیت بندر نوشهر، با دارا بودن ۲ بندر تجاری نوشهر و فریدونکنار ضمن فعالیت در زمینه تخلیه و بارگیری کالاهای تجاری و نفتی، متولی اجرای وظایف حاکمیتی سازمان بنادرودریانوردی در امر حفاظت و ایمنی دریانوردی، جست و جو و نجات دریایی، برقراری ارتباطات دریایی، حفظ محیط زیست دریایی و مقابله با آلودگی دریا، رعایت و اعمال کنوانسیون های بین المللی در مدیریت امور بندری و دریایی، برگزاری آزمون های تخصصی، صدور گواهینامه های شایستگی برای خدمه شناورهای تجاری و صیادی و شناسنامه های دریانوردی، ثبت و بازرسی کلیه شناورها و صدور گواهینامه های مربوطه و کنترل و بازرسی فنی و ایمنی کشتی ها و شناورها می باشد.
استان مازندران دارای سه بندر فعال شامل نوشهر ، فریدونکنار و امیر آباد است که بنادر منطقه ویژه اقتصادی نوشهر و فریدونکنار زیر نظر اداره کل بنادر و دریانوردی مازندران مستقر در نوشهر قرار دارد.