پایتخت با بیشترین جمعیت در بین کلان شهرهای کشور؛ معضلات خود را دارد؛ یکی از مشکلات مشهود اینجا، ساختمان های ناایمن است؛ بر اساس آماری که به طور رسمی منتشر شده است، در این کلان شهر تا کنون حدود ۳۳ هزار ساختمان ناایمن در حوزه آتش سوزی شناسایی شده که از این تعداد ۱۲۹ ساختمان بسیار خطرناک است؛ همچنین در تهران ۲۰۰ گود رها شده وجود دارد که از این تعداد، ۳۳ گود پرخطر هستند.
حتما شهروندان خاطرات تلخ آتش سوزی ساختمان پلاسکو را به یاد دارند و در سال جاری نیز حادثه متروپل آبادان را؛ اما آیا این خاطرات درس عبرتی برای مالکان شده است یا خیر و یا حتی شهروندان ایمنی و سلامت خود را به حضور در این ساختمان ها ترجیح می دهند، یا خیر؟
سوالی که پاسخ آن از جمعیت زیاد تردد کننده در یک ساختمان ناایمن پایتخت که نام آن از سوی رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران اعلام شده، مشخص است.
آمار ساختمان های ناایمن در حالی است که علی نصیری رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران از تشکیل ۲۲ گروه ارزیابی خطر ساختمان‌ها با اولویت ساختمان‌های بندمرتبه و مهم خبر داده و گفته است که بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که داشتیم ۲۲ گروه ارزیابی ساختمان‌ها با اولویت ساختمان‌های بندمرتبه و مهم تشکیل خواهد شد.
وی با بیان اینکه ارزیابی خطر این ساختمان‌ها که تهیه شود به آمار تازه‌ای دست پیدا خواهیم کرد؛ اظهار داشت: این طرح با همکاری سازمان نظام مهندسی، راه و شهرسازی، سازمان آتش‌نشانی، معاونت فنی عمرانی و معاونت شهرسازی شهرداری تهران، وزارت کار با دبیری سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با جدیت پیگیری می‌شود.
به گفته وی، دادستانی کشور هم پیگیر است؛ ضمن اینکه وزیر کشور هم دستورالعمل بسیار خوبی را پس از حادثه متروپل ابلاغ کرده‌اند که با این ابلاغیه کار پیش خواهد رفت.
نصیری در گفت و گویی که در یک برنامه رادیویی انجام شد، از ساختمان علاء الدین در منطقه ۱۱ تهران به عنوان یک ساختمان ناایمن در حوزه حریق یاد کرد و گفت: این پاساژ معیارهای استقرار و خروج جمعیت در صورت آتش‌سوزی را ندارد و آتش‌سوزی‌های متعددی هم در این پاساژ اتفاق افتاده است.
شاید شهروندان پاساژ پروانه یا همان پارکینگ پروانه با همه زیبایی هایش را به خاطر داشته باشند، جمعه بازاری که حتی محل تردد گردشگران خارجی، علاقه مندان به اجناس قدیمی و تهران گردان بود؛ بعد از اینکه ناایمنی آن مشخص شد، برغم تلاش ها، بسته شد و محل دیگری برای دستفروشان این بازار اختصاص یافت.
این روزها سری به پاساژ علاء الدین، مجتمع تجاری خرید و فروش موبایل و لوازم دیجیتال واقع در تقاطع خیابان‌های جمهوری اسلامی و حافظ، زده اید؛ مجتمعی عریض و طویل که حتی از ظاهر آن نیز می توان ناایمن بودن آن را حدس زد؛ مجتمعی که در هر ثانیه تعداد زیادی از افراد که عمدتا مردان جوان هستند به آن وارد و یا از آن خارج می شوند.
آقای توکلی یکی از فروشنده های این مجتمع است؛ هنگام ورودش به ساختمان از او می خواهیم که با ما صحبت کند؛ از موضوع ناایمن بودن مجتمع آگاه است، می گوید اوضاع حتی بدتر از آن است که مردم و رسانه ها می دانند؛ ما که هر روز به این محل می آییم بهتر می دانیم که با کوچکترین اتفاق، جمعیت زیادی کشته می شوند.
از او می پرسیم که شما این ها را می دانید و باز هم هر روز به این ساختمان می آیید که می گوید؛ اگر فردی تضمین دهد که چک های ما را پرداخت کند، دیگر نمی آییم.
مرد جوان دیگری که در پی خرید گوشی موبایل مناسب با بودجه اش در طبقه همکف می چرخد، نیز می گوید همه می گویند که علاء الدین ناایمن است اما مرکز تخصصی موبایل است و چاره ای نداشتم جز حضور در این مرکز.
او تقصیر را به گردن مسئولان می اندازد و می گوید اگر جان مردم برای مدیران شهرداری مهم است، باید بدون ملاحظه این پاساژ را تعطیل کنند تا بعد از ایمن سازی دوباره افتتاح شود.
او می گوید تا وقتی که پاساژ باز است، مشتری هم رفت و آمد می کند.
فرد دیگری هم به گفت و گوی ما اضافه می شود، می گوید بعد از آتش سوزی پلاسکو و قبل از بستن خیابان های اطراف، شاهد ماجرا بوده است؛ معتقد است که علاء الدین هم به سرنوشت پلاسکو مبتلا می شود؛ می گوید: اینجا فقط پول را می شناسند، سلامتی و ایمنی از نظرشان مهم نیست.
او که با برخی از مالکان پلاسکو آشنایی دارد، می گوید: اینها خرده فروش نیستند که از تعطیلی پاساژ و یا هزینه های ایمن سازی ضرر کنند؛ اما در برابر ایمن سازی مقاومت می کنند.
به گزارش ایرنا، مراجعان این پاساژ برغم آگاهی از وضعیت ساختمان، به آن ورود کرده بودند و به زعم خود، حضور در علاء الدین را اجتناب ناپذیر می دانستند و ایمنی و سلامت برایشان بی اهمیت بود.
نصیری رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در همان گفت و گوی رادیویی، اظهار داشت که جلساتی درباره مجتمع علاء الدین برگزار شده اما وجود مالکان متعدد، حضور جمعیت زیاد مردم، تنش‌های اجتماعی و مجاورت آن با مراکز درمانی و ترافیک به پیچیدگی‌های آن افزوده است.
کُندی روند ایمن سازی ساختمان های ناایمن در شهر تهران مشهود است؛ موضوعی که مهدی بابایی رئیس کمیته ایمنی شورای اسلامی شهر تهران در یکی از جلسات صحن شورای شهر تهران به آن اشاره کرد و گفت: هر روز در گوشه و کنار این شهر در ابعاد کوچک و بزرگ شاهد رخداد حوادث و آتش سوزی در ساختمان ها و اماکن ناایمن هستیم که جان و مال بسیاری از شهروندان در پی آنها به خطر می افتد و در مواردی هم اخبار تأسف باری را به دنبال دارند.
وی یادآور شده بود، حوادثی همچون فروریختن ساختمان پلاسکو و انفجار کلینیک سینا مهر شمیران که از بی توجهی به اخطارهای مکرر، نبود ضمانت اجرایی و از همه مهم تر نداشتن عزم و اراده راسخ در بین مسئولین ذی ربط برای تحقق دستورالعمل های ایمنی در شهر نشأت می‌گیرد.
عضو شورای اسلامی شهر تهران تاکید کرده بود که فهرست ۱۲۹ ساختمان، به عنوان ساختمان های بسیار پرخطر و بحرانی توسط سازمان آتش نشانی شناسایی شده اند که در صورت بروز حریق در آنها به دلیل بار تصرف، باراشتعال بسیار زیاد، عدم رعایت اصول ایمنی و آتش نشانی و نداشتن هیچ گونه اقدام پیشگیرانه، تلفات جانی و مالی سنگینی را به دنبال خواهند داشت، مطابق مفاد دستورالعمل پیوست مصوبه «الزام شهرداری تهران به ایجاد سامانه پایش ایمنی ساختمان های موجود شهر تهران در برابر خطر آتش سوزی» به تفکیک مناطق به شهرداران مناطق ۲۲ گانه جهت ابلاغ اخطار و دستورالعمل به مالکین ارایه شده است.
آنچه مسلم است، نقص قوانین در ادامه روند کُند ایمن سازی بی اثر نبوده است، نقصی که کمیته ایمنی شورای شهر را ملزم به ایجاد کارگروهی برای احصای نواقص قانون برای ایمن سازی ساختمان های قدیمی کرده است.
رئیس کمیته ایمنی شورای اسلامی شهر تهران در این خصوص به خبرنگار ایرنا، گفت: در پی جلسات مختلفی که با مسئولان اجرایی در حوزه ایمنی شهر داشتیم، به ویژه سازمان آتش نشانی، در موضوع رسیدگی به وضعیت ساختمان های ناایمن قدیمی اعلام می کردند که مشکل کمبود و نبود قوانین در این حوزه برای پشتیبانی لازم از سازمان آتش نشانی وجود دارد.
او افزود: به همین دلیل کارگروهی تشکیل دادیم که نقص قوانین در این حوزه را جمع آوری و احصاء کرده و پیشنهادات لازم از طریق تصویب در شورای اسلامی شهر تهران به شورای عالی استان ها ارسال و از طریق شورای عالی در قالب طرح به مجلس شورای اسلامی تقدیم شود.
به گفته وی، پیش از این لایحه ای در وزارت کشور تهیه شوده بود اما متاسفانه چندین بار ویرایش شده و بعد از این ویرایش‌ها، لایحه ای متفاوت شد و حتی به مجلس شورای اسلامی نیز ارائه نشده است.
بابایی با تاکید بر اینکه کمیته ایمنی در چنین شرایطی وظیفه دانست که به موضوع ورود کند، اظهار داشت: نخستین جلسه این کارگروه برگزار شده و حتی قرار شد که از کلان شهرهای کشور نیز افراد که به حوزه ایمنی مربوط هستند و قوانین این حوزه را آشنایی دارند، در کارگروه دعوت شوند تا طرح تدوین و پس از تصویب در شورای شهر، به شورای عالی استان ها ارسال شود.
بر اساس آمار بیشترین ساختمان های ناایمن در مرکز شهر و مناطقی از جمله منطقه ۱۱ تهران واقع شده اند؛ پاساژ آزاد یکی از مجتمع های تجاری قدیمی تهران بود که چندی پیش از سوی مدیریت شهری پلمب شد و قرار است که طرح ایمنی را به شهرداری ارائه کنند تا پس از تایید اجرا و این مجتمع مجددا باز شود؛ پلمب این مجتمع شاید آغاز دیر هنگام راهی باشد که قرار است پایان آن به افزایش ایمنی شهر و شهروندان ختم شود؛ هرچند اخبار و عدم تغییر آمار ساختمان های فرسوده طی سال های گذشته حاکی از انباشته شدن مشکل ساختمان های ناایمن در سطح شهر دارد اما سخنان مسئولان امر، امیدواری هایی را به شهروندان می دهد که قرار است ایمن سازی به شکل جدی تر مورد توجه باشد.