به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از وزارت علوم، محمد جواد صالحی در ابتدای نشست تخصصی اشتغال و بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی با مشارکت صاحبنظران این حوزه دو رویکرد نیازسنجی بازار کار بر اساس ظرفیت آن و اینکه بازار کار چه چیزی نیاز دارد و بر اساس آن رشته‌ها و گرایش‌ها تدوین شود و رویکرد کارآفرینی که فرد نه‌تنها برای خود کار ایجاد می‌کند بلکه برای سایر افراد جامعه نیز کارآفرین است را به عنوان رویکردهای این نشست برشمرد.
وی افزود: تحولات جمعیتی، مشارکت بانوان و سایر مسائلی که مترتب بر اشتغال فارغ التحصیلان است، در این نشست بررسی می‌شود و باید حد وسطی را در نظر بگیریم. در این نشست بیشتر تجارب جهانی مطرح می‌شود و همچنین اگر رویکرد کارآفرینی را بپذیریم موضوع اشتغال پذیری و مهارت های بازار کار نیز از دیگر موضوعاتی است که توسط سخنرانان مطرح خواهد شد.
برای تعریف دانشگاه باید نسبت دانشگاه و متغیر دوم را در نظر بگیریم
علی‌باقر طاهری‌نیا رییس موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی نیز گفت: بحث من از دو سرچشمه نظری ناشی شده است؛ نخست سرچشمه "نسبت‌ها و تناسب" در ریاضیات و دوم نظریه "نسبیت" انیشتین، در ریاضیات نسبت را به این معنی تعریف می‌کنند که مقایسه دو کمیت با واحدهای مشابه که نشان می‌دهد چه مقدار از یک کمیت در کمیت دیگر وجود دارد و بخشی از صحبت‌های امروز ما از جنس همین نسبت ریاضیات است.
وی ادامه داد: اما در نسبیت انیشتنی هم که با نسبت ریاضیاتی یک وجه اشتراک دارد؛ متغیرها در تعامل با یکدیگر جایگاهشان تعریف می‌شود. در این دو مقوله چه نسبت باشد چه نسبیت دنبال این هستیم که بگوییم مطالعه در خلاء معتبر نیست. نظریه نسبت‌ها در کمیت معنی دارد و حوزه شمول آنها امور کمی است و به گمانم می‌توان آن را در کیفیت‌ها نیز جاری ساخت.
طاهری نیا گفت: از نظریه نسبت‌ها در ریاضیات و نظریه نسبیت انیشتین می توان استفاده کرد برای اینکه به جای محاسبه نسبت کمیت‌ها نسبت کیفیت‌ها را مطالعه کنیم. بنابراین عنوان سخنرانی خود را نسبت به منزله پنجره معرفتی گذاشتم؛ یعنی اگر می‌خواهید بدانید دانشگاه چیست باید بدانید نسبت دانشگاه به جامعه چیست؟ اگر می‌خواهیم بدانیم علم چیست باید آن را نسبت به چیز دیگری مقایسه کنیم. بدون توجه به نسبت‌ها نمی‌شود مطلق قضاوت کرد. برای اینکه بدانیم عملکردی خوب است یا بد. باید ببینیم نسبت به چه کسی، نسبت به چه چیزی، این یعنی بدون توجه به نسبت ها نمی شود قضاوت کرد.
وی افزود: برای تعریف دانشگاه نیز باید حتما به نسبت دانشگاه و متغیر دوم توجه داشته باشیم. متغیر دوم ممکن است اشتغال یا تعالی یا هر متغیر دیگری باشد، بنابراین قضاوت بدون توجه به متغیر دوم عقیم است. لذا حتما در قضاوت درباره دانشگاه باید توجه شود نسبت دانشگاه و جامعه چیست؟ نسبت دانشگاه و توسعه چیست؟
پژوهشگران در تحلیل کارکرد دانشگاه می‌گویند دانشگاه تاسیس شده تا مشکل جامعه را حل کند؛ در حالی‌که امروز دانشگاه درگیر حل مشکلات خودش شده است. حال اگر سئوال این باشد که در مقوله اشتغال و بیکاری، در ظرفیت ظرف موجود دو متغیر کشش بازار و کیفیت آموزش کدام یک سهم بیشتری دارند؟ به اعتقاد من کشش بازار است.
طاهری نیا گفت: اما اگر گفته شود در موضوع اشتغال و بیکاری با توجه به ظرفیت‌های پنهان، کشش بازار مقصر است یا کیفیت آموزش، نظر من کیفیت آموزش است. بنابراین در این نشست باید به گزاره‌های پیشنهادی برسیم که بر اساس آنها سیاست‌های پیشنهادی برای وزارت علوم ارسال کنیم.
هفت عنصر یادگیری در محیط آموزشی
حسین طایی استاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز در این نشست به چیستی اشتغال پذیری پرداخت.
وی در جمع‌بندی بخش اول سخنان خود گفت: اشتغال‌پذیری یعنی دانشجویان و دانش آموختگانی که کنجکاوانه می‌نگرند، موثر می‌شنوند، دقیق صحبت می‌کنند، درست می‌نویسند، خوب درک می‌کنند، هوشمندانه شبکه‌سازی می‌کنند، جسورانه تجربه می‌ورزند، ارزشمندانه به دست می‌آورند، کارآمدانه تطبیق و دگرگون می‌سازند، به زیبایی نمایش می‌دهند و به صورت پیوسته مهارت‌ها و خصوصیات فردی خود را ارتقا می دهند تا قادر شوند شغل مولد با دستمزد قابل قبول بیابند که به خود، جامعه و اقتصاد سود برسانند.
وی در بخش دوم سخنان خود به تفاوت هوش و بهره پرداخت و هفت عنصر یادگیری در محیط آموزشی را به ترتیب: دیدگاه معرفت‌شناختی فرد درباره اینکه یادگیری ستون اصلی پیشرفت و ترقی است، بایستگی فرد در طلب مفاهیم، ایده‌ها یا فناوری‌های تازه، توانایی وی، برای تغییر یا از یاد بردن آموخته‌ها، توانایی فرد در خودآموزی یا یادگیری به تنهایی، عزم یا تصمیم شخص برای یادگیری، توانایی وی برای یادگیری به شکل گروهی، از دیگران و به همراه آنها و توانایی و تمایل فرد برای بکار گرفتن ابزارهای گوناگون یادگیری مانند دستگاه‌های صوتی یا تصویری بیان کرد.
احمدرضا روشن عضو هیات علمی موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی درباره حرفه گرایی در آموزش عالی اظهار داشت: حرفه گرایی یک فلسفه یا رویکرد آموزشی است که محتوای برنامه درسی را بر اساس فایده شغلی تدوین می‌کند.
وی با تشریح تاریخچه حرفه‌ای گرایی در ایران و جهان در نتیجه گیری سخنان خود تصریح کرد: در مورد حرفه‌گرایی، با وضعیت «توجه بیش از حد» روبرو و نیازمند جایگزینی رویکرد توسعه انسانی به جای رویکرد سرمایه انسانی هستیم، کارکرد دانشگاه فقط تولید سرمایه انسانی نیست و تولید سرمایه انسانی مهم ترین کارکرد دانشگاه هم نیست. بنابراین نظام آموزش عالی همه کارکردهایش را به خوبی انجام دهد، کارکردهای هنجاری آموزش عالی همپای کارکردهای فنی، اهمیت دارد.
احمد سعیدی عضو هیات علمی موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی نیز در این نشست به بررسی وضعیت فعلی اشتغال و بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی و مقایسه آن با کشورهای منتخب پرداخت.
پنل تخصصی اشتغال و بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی با مشارکت صاحب نظران این حوزه، به همت گروه اقتصاد آموزش عالی و بررسی‌های نیروی انسانی موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی برگزار شد.