سعید طالبی پور روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: این کاوش ها از اول شهریور ۱۴۰۱ آغاز شده بود و به مدت ۴۵ روز ادامه داشت.
وی افزود: این محوطه ها در استان کهگیلویه و بویراحمد و شهرستان دنا واقع شده که در قالب پروژۀ کاوشهای نجاتبخشی محوطههای در خطرِ پشت سد خرسان (واقع در استانهای چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد) مورد کاوش قرار گرفتند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: از اهداف مهم کاوشهای گورستاندهپایین و لهسواره در کنار نجات بخشی و نمایاندن آثار باقیمانده تا پیش از آبگیری سد، ارائه گاهنگاری نسبی و مطلق گورستانها پیش گفته و شناخت شیوههای تدفین و ساختار گورها و همچنین شناسایی ارتباطات منطقهای و فرامنطقهای مردمان این گورستانها بوده است.
طالبی پور ادامه داد: از نتایج کاوشهای گذشته میتوان به این اشاره کرد که از ۴۵۰۰ تا ۲۶۵۰ سال پیش ( به عبارتی تمام دوران عیلام) در این گورستانها تدفین انجام میشده است.
وی عنوان کرد: برخی آثار کشف شده (مانند سنگ مرمرها و ظروف فلزی) نشان از ارتباطات فرهنگی-تجاری و تشابهات سبکشناختی در هنر این محوطه با محوطههای جنوب شرق ایران طی هزارۀ سوم پیش از میلاد نیز اشاره دارد.
گورستان های تاریخی به عنوان یک میراث ارزشمند و هویت تاریخی مردمان هر دیاری محسوب می شوند و در کشورهای گردشگر پذیر از مکان های جذاب برای گردشگران است.
کاوش و مطالعه بر روی گورستان ها می تواند به عنوان یکی از غنی ترین منابع موجود از چگونگی زندگی اجتماعی نسلهای گذشته محسوب شود و با پیشرفت های اخیر در مطالعه استخوانهای انسانی نظیر مطالعه ژنتیک باستانی و تحلیل های شیمیایی، روشی برای فهم روابط پیچیده اجتماعی و جابه جایی جمعیتهای باستانی فراهم شده است.
بی شک گورستان تاریخی سادات محمودی حرف های بسیاری برای گفتن دارد گورستانی که با هر فصل کاوش وسعت بیشتری از تاریخ ناشناخته زاگرس جنوبی را پیش روی باستان شناسان قرار می دهد و مناسبات ساکنان مناطق مختلف فلات ایران را در هزاران سال پیش روشن می کند.
این گورستان تاریخی اگر پشت سد خرسان سه دفن نشود و کاوش های آن به سرانجام برسد هم می تواند برگی دیگر از تاریخ خواندنی ایران باستان را ورق بزند و هم منطقه محروم سادات محمودی در شهرستان دنا را به مقصد گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کند تا از این رهگذر از قافله توسعه پایدار عقب نماند.
سه هزار و ۷۰۹ شی تاریخی در کهگیلویه و بویراحمد کشف شده که از این تعداد تاکنون ۴۲۰ قلم مرمت شده است.
تاکنون ۷۳۱ اثر تاریخی، فرهنگی و طبیعی این استان شامل ۶۱ آسیاب، ۵۰خانه تاریخی، ۴۰ قلعه، ۴۰ آبانبار، ۲۳۳ بقعه متبرکه، ۱۹گورستان، ۱۷ استودان، ۱۳ پل، ۱۳ بافت تاریخی، پنج حمام، پنج مسجد و سه کاروانسرای این استان در فهرست آثار ملی قرار گرفته است. نقش برجستههای تنگ سولک بهمئی، نخستین اثر ملی ثبت ملی شده کهگیلویه و بویراحمد در سال ۱۳۱۶ است.
قدیمیترین شی تاریخی ثبتشده در کهگیلویه و بویراحمد ابزارهایی مربوط به تپه روستای بیبی زلیخا در شهرستان کهگیلویه و دوران نوسنگی است.
یکی از شاخصترین آثار تاریخی این استان تابوت سفالی مربوط به هزاره اول قبل از میلاد بوده که در کشور منحصربهفرد است. سکهها، ظروف سفال و فلزی مربوط به دورههای ایلامی، هخامنشی، اشکانی و ساسانی ازجمله اشیای تاریخی کهگیلویه و بویراحمد است.
استان کهگیلویه و بویراحمد با ۷۲۳ هزار نفر جمعیت در جنوب غربی ایران قرار دارد. این استان بیش از ۱۶۶ هزار کیلومترمربع مساحت دارد.