گوشت مرغ به عنوان یکی از کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم است که به دلایل گوناگون اقتصادی و بهداشتی از جایگاه ویژه ای در بین اقلام مختلف پروتئین حیوانی برخوردار است.
این مهم به نوبه خود سبب رشد و گسترش صنعت مرغداری در کشورهای مختلف را به همراه داشته است و این صنعت از جمله صنایع مهم اقتصادی کشور به حساب می آید.
در حال حاضر گوشت مرغ به یک خواسته عمومی مبدل شده و تولید گوشت سفید به میزان کافی و با قیمت مناسب دغدغه اصلی متولیان امر است.
همه در تلاشند راهی برای تولید پایدار و باصرفه گوشت مرغ بیابند و یکی از مهم ترین کارهایی که در صنعت مرغداری استان باید رخ دهد تکمیل زنجیره تولید مرغ است.
زنجیره تولید مرغ تمام حلقه ها از تامین نهاده، تولید، بازار مصرف را در برمی گیرد و در صورت ایجاد زنجیره تولید دلالان موجود در صنعت مرغ استان نیز خود به خود حذف خواهند شد.
کاهش قیمت تمام شده، کاهش هزینه های تولید، حمایت از مصرف کننده تنها بخشی از مزیت های ایجاد این زنجیره است.
وضعیت کهگیلویه و بویراحمد در رابطه با واحدهای مرغداری چگونه است؟
یکی از برنامه‌های دولت سیزدهم توجه ویژه به مناطق محروم کشور از جمله استان کهگیلویه و بویراحمد است و به منظور گسترش تولید و کاهش قیمت ها تسهیل صدور مجوزها را برای راه اندازی بخش تولید مرغداری ها مطرح کرده است.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: ۱۴۶ واحد مرغداری گوشتی در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که از مجموع مرغداری های استان ۱۱۶ مورد فعال و در طول سال جوجه ریزی دارند با این حال شرایط تقاضا و عرضه در استان همخوانی ندارد.
رضا بهنام پور افزود: ۲۰ واحد راکد قابلیت احیا دارند و ۱۰ واحد دیگر غیر قابل احیا هستند که به خاطر مسائل زیست محیطی و مشکلات بهداشتی گواهی بهداشتی آنها تمدید نمی‌شود و اگر این متقاضی خواهان گرفتن مجوز برای مرغداری خود باشند می‌تواند برای مکان دیگری مجوز بگیرد.
به گفته متولیان سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد در ۶ سال گذشته مجوز احداث مرغداری از مرکز به استان داده نشده بود و این موضوع موجب کاهش تولید و جوجه ریزی شده است و این مهم سبب شده تا همیشه پای استان در تامین مرغ برای مردم و مسافران به شهرهای مختلف آن بلغزد.
شرایط مرغداری و دامداری به لحاظ آب و هوایی در استان کهگیلویه و بویراحمد کاملاً مناسب است و در صورت برنامه‌ریزی و مدیریت، این استان را می‌توان به عنوان قطب دامداری و مرغداری معرفی کرد.
زنجیره تولید مرغداری در کهگیلویه و بویراحمد وجود چه وضعیتی دارد؟
زنجیره تولید مرغداری گوشتی در استان وجود ندارد اما احسان عسکری معاون اقتصادی استاندار کهگیلویه و بویراحمد می گوید زنجیره تولید مرغ در استان در حال اجراست و امید است ظرف یک سال و شش ماه آینده به بهره برداری برسد.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد نیز تصریح کرد: در حال حاضر زنجیره ای در شهرستان گچساران در دست اجراست.
وی بیان کرد: زنجیره یکپارچه تولید گوشت مرغ در گچساران در شهرک صنعتی خان احمد باشت ایجاد می شود و هم اینک بحث استعلام ها و مجوز های این طرح صنعتی مطرح است.
بهنام پور ابراز داشت: پس از دریافت این مجوزها کارخانه خوراک دام، کشتارگاه و دیگر حلقه های این زنجیره در استان تکمیل و گوشت مرغ با قیمت و کیفیت بهتری به مردم استان عرضه می شود.
چه موانعی بر سر راه مرغداران وجود دارد؟
یکی از مرغداران می گوید: چنانچه زنجیره تولید در استان تکمیل شود و مرغ مادر و جوجه کشی وجود داشته باشد و مرغدار با قیمت کمتری جوجه ها را خریداری کند به نفع خریدار و مصرف کننده است زیرا در قیمت نهایی تاثیرگذار است.
کیوان رضایی افزود: چنانچه خوراک دام از همین استان تامین شود دیگر نیاز نیست که مرغدار ماه ها در سامانه بازارگاه معطل شود تا نهاده به دستش برسد و هزینه ها کمتر خواهد شد.
وی ادامه داد: برخی اوقات حتی مجبور هستیم که به بندر امام رفته و هزینه های جانبی متحمل شویم تا نهاده به موقع به دستمان برسد.
این مرغدار تصریح کرد: قیمت نهاده و جوجه افزایش یافته است و اگر وضع همین گونه ادامه یابد و نقدینگی نباشد ممکن است تولیدات برای مدتی متوقف شود.
چه میزان از مصرف گوشت مرغ مردم در استان تامین می شود؟
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد افزود: بر اساس سرانه تولید مصرف ۲۸ کیلوگرم در سال ۱۶ هزار و ۵۰۰ کیلوگرم تولید گوشت صنعتی استان است که در استان ۷۵ درصد نیاز مردم مان تامین می شود.
وی ابراز داشت: میزان مصرف مرغ در کهگیلویه و بویراحمد حدود ۵۸ تن مرغ گرم روزانه، یک هزار و ۷۵۰ تن مرغ ماهانه و حدود یک هزار تن سالانه است.
بهنام پور اضافه کرد: قیمت مصوب مرغ گرم در استان ۶۹ هزار و ۳۰۰ تومان و به صورت زنده ۴۷ هزار تومان است.
قیمت نهاده های دامی چگونه است؟
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: قیمت نهاده های دامی پس از حذف ارز ترجیحی پنج تا ۶ برابر افزایش یافت و قیمت جوجه از حدود دو تا سه هزار تومان به ۱۶ هزار تومان رسیده است.
وی تاکید کرد: انواع نهاده‌های دامی با نرخ جدید در سامانه بازارگاه استان تخصیص داده شد و دامداران و مرغداران می توانند در این سامانه برای نهاده های مورد نیاز خود نام نویسی کنند.
بهنام پور ادامه داد: با حذف ارز ترجیحی قیمت هر کیلو جو و ذرت در استان ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان، سویا ۱۷ هزار تومان و سبوس بین ۵ هزار و ۲۰۰ تا ۵ هزار و ۴۰۰ تومان توزیع می‌شود.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: این افزایش قیمت و کمبود نقدینگی سبب شده تا دامداران، مرغداران و تعاونی های دامداری های شهرستان های مختلف استان نسبت به خرید نهاده های دامی استقبال کمتری نشان دهند.
مشکل اصلی مرغداران چیست؟
مدیرعامل اتحادیه مرغداران کهگیلویه و بویراحمد در این باره به خبرنگار ایرنا می گوید: پس از برداشتن ارز ترجیحی مرغداران با کمبود نقدینگی مواجه شده اند زیرا که قیمت نهاده های دامی حدود ۶ برابر و جوجه یک روزه به ۱۸ هزار تومان رسیده است.
حمید رضایی افزود: هیچ گونه زیرساختی برای تولید مرغ گوشتی در استان همچون کارخانه جوجه کشی و کارخانه دام نیست و همین امر باعث می شود که قیمت تمام شده محصول نهایی مرغ گرم از مابقی استان ها بیشتر شود.
وی تاکید کرد: حدود ۱۰ واحد مرغداری استان طی روزهای اخیر تقریبا نیمه راکد و هیچ گونه جوجه ریزی نداشته اند.
تعداد مرغداری و میزان تولید مرغ پایین تر از مصرف استان است؟
مدیرکل تعزیرات حکومتی کهگیلویه و بویراحمد گفت: تعداد مرغداری و میزان تولید مرغ در استان کهگیلویه و بویراحمد بسیار پایین‌تر از مصرف استان است و مجوزها با میزان مصرف همخوانی ندارد.
براتعلی صالحی ادامه داد: در کارگروهی که این روزها در استانداری برگزار شد مجوز تأسیس چندین مرغداری صادر شد و نیاز است جهاد کشاورزی بیشتر پیگیری کند تا حداقل عرضه و تقاضا با هم همخوانی داشته باشند.
وی با اشاره به علت گرانی مرغ در استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: بخشی از مرغ مصرفی استان کهگیلویه و بویراحمد از استان‌های مقیم (فارس، بوشهر و شهرکرد) تامین می‌شود و هزینه حمل باعث بیشتر شدن و افزایش قیمت مرغ می‌شود.
صالحی دست روی انحراف توزیع مرغ خارج از شبکه در استان کهگیلویه و بویراحمد گذاشت و اظهار داشت: سامانه سماصط هنوز در استان کهگیلویه و بویراحمد راه‌اندازی نشده است و این خود مشکلاتی را به بار آورده است.
وی اضافه کرد: هم اینک نرخ مصوب ۵۹ هزار و ۸۰۰ تومان است در بعضی جاها زنده فروشی با قیمت بالا انجام می‌شود، حدود ۵۰ و بالاتر به فروش می‌رسد. این عرضه خارج از شبکه کار را بدتر می‌کند، اگر سامانه سماصط راه اندازی شود چیزی به اسم زنده فروشی نداریم. باید هر چه سریعتر این سامانه در استان کهگیلویه و بویراحمد راه‌اندازی شود تا جلوی فروش مرغ خارج از شبکه گرفته شود و سازمان جهاد کشاورزی باید کمی بیشتر پای کار بیاید.
وی با بیان اینکه هر چند این روزها در کل کشور قیمت در نوسان است، گفت: میزان مصرف روزانه مردم استان کهگیلویه و بویراحمد نزدیک به ۷۰ تن گوشت مرغ است و میزان تولید این مقدار نیست. نیاز به مدیریت جامع و کامل توسط دام‌پزشکی و جهاد کشاورزی است اگر مدیریت جامع باشد و ما بتوانیم کنترل کنیم و با تخلف‌ها در این خصوص برخورد کنیم تا حد زیادی مشکلات رفع خواهد شد.
برنامه ای برای راه اندازی واحدهای جدید مرغداری وجود دارد؟
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: ۲۰ مرغداری راکد در استان وجود دارد و چنانچه فعال شوند مشکل تولید مرغ در استان تا حدودی رفع خواهد شد و افزایش تولید گوشت مرغ را هم در پی خواهد داشت.
رضا بهنام‌پور اظهار داشت: تعداد مرغ‌داری‌های استان ۱۴۶ مورد است که تنها ۱۱۶ مورد از این تعداد فعال است. ۲۰ مرغداری راکد قابل احیا در استان وجود دارد و ۱۰ مرغداری دیگر غیر قابل احیا هستند.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: طبق برنامه سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰مجوز تاسیس مرغداری ممنوع بود و سال جاری آزاد شد اما تسهیلات بانکی منوط به ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی مرغداری است و ۳۰ درصد دیگر را تسهیلات می‌گیرند.
بهنام‌پور تصریح کرد: متقاضیان این شرایط را دشوار می‌دانند که در این باره نامه‌نگاری انجام شده که استان کهگیلویه و بویراحمد این شرایط را ندارد و علی‌رغم ۳۴ مجوز در دست مردم اما تسهیلات نیست.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد تاکید کرد: در حالی‌که برای گاوداری‌ها، پرورش شترمرغ، بره و دیگر موارد ۸۰ درصد تسهیلات می‌دهند و ۲۰ درصد با سرمایه‌گذار است؛ اما مرغداری ۷۰ درصد با سرمایه‌گذار و ۳۰ درصد تسهیلات است.
سامانه صنعت طیور (سماصط ) عاملی مهم در کاهش انحراف ها است؟
وی به موضوع انحراف در توزیع مرغ خارج از شبکه اشاره کرد و گفت: چنانچه سامانه سماصط در استان راه اندازی شود میزان جوجه‌ریزی و تولید هر مرغداری مشخص است. استان ۱۶ هزار و ۵۰۰ تن تولید صنعتی دارد و با مجموع تولید کبک، بلدرچین و مرغ بومی در استان به حدود ۱۸ هزار تن می رسد؛ اما نیاز استان ۲۱ هزار تن است و مشکل همان تسهیلات مذکور است.
بهنام‌پور ادامه داد: البته قرار است استان‌های کم برخوردار از تسهیلات بیشتری بهره ببرند؛ اما هنوز این اتفاق نیفتاده است پیش از این مقرر شده بود که ۵۰ میلیارد تومان برای فعال‌سازی مرغ‌داری‌ها اختصاص یابد که هنوز به جهاد کشاورزی تخصیص داده نشده است.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد ابراز داشت: درباره قیمت نهاده‌های دامی تا اردیبهشت امسال ذرت کیلویی یک هزار و ۹۰۰ تومان به فروش می رسید، هم اینک ذرت کیلویی ۱۱ هزار و ۶۰۰ تومان و سویا ۱۶ هزار و ۳۰۰ تومان است.
بهنام‌پور عنوان کرد: قیمت نهاده‌ها پنج تا ۶ برابر افزایش یافت و نرخ مصوب مرغ ۵۹ هزار و ۸۰۰ تومان است اما قرار است قیمت جدید و مصوب دولت تعیین شود.
وی تصریح کرد: پیشنهاد این است قیمت مرغ در استان ها با توجه به تولید، عرضه و تقاضا باشد نه نرخ مصوب توسط دولت.
برای رفع مشکل مرغداران چه راه حل هایی وجود دارد؟
مدیرعامل اتحادیه مرغداران کهگیلویه و بویراحمد افزود: واضح است که در استان هیچ گونه زیرساختی برای زنجیره تولید مرغ گوشتی در استان وجود ندارد و تکمیل حلقه ای مفقوده این زنجیره حدود حداقل سه تا چهار سال طول می کشد.
رضایی ابراز داشت: بنابراین بهترین علاج این روزهای مرغ داران ارائه تسهیلات برای رفع کمبود نقدینگی آن هاست.
وی عنوان کرد: از سوی دیگر قیمت نهایی مرغ از سوی مرکز تهران صادر و سردرگمی موجود رفع شود البته قرار بود مهرماه این قیمت توسط سازمان جهاد کشاورزی و وزارت جهاد کشاورزی در مهرماه امسال اعلام شود که هنوز کاری انجام نشده است.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران کهگیلویه و بویراحمد ابراز داشت: همچنین اگر پشتیبانی امور دام در استان وارد میدان شود و به جای اینکه مرغدار مجبور باشد از بندر امام نهاده دام خریداری کند در استان از طریق پشتیبانی امور دام تامین شود هزینه ها بسیار کاهش می یابد و زودتر نهاده به دست مرغدار می رسد.
معضل کمبود،گرانی و نبود مرغ در بازار کهگیلویه و بویراحمد سال هاست که به داستان ادامه داری در این استان تبدیل شده و بارها برای رفع آن مسئولان تصمیمات مختلفی در نظر گرفته اند که تنها برای مقطع زمانی کوتاهی مفید بوده ولی تاکنون نسخه درمانگری برای آن پیچیده نشده است.
ایجاد زنجیره تولید نسخه ای درمانگر با رویکرد حمایت از تولید خواهد بود و کمک خواهد کرد تا مصرف خانوارها به سطح استاندارد مصرف گوشت مرغ در بین دهک های مختلف درآمدی برسد.
با همه این وجود، دولت سیزدهم برای رونق اشتغال و تولید در استان کهگیلویه و بویراحمد نگاه ویژه‌ای دارد. سهم اشتغال‌زایی در استان بیش از چهار هزار میلیارد است و دولت این ظرفیت را برای تولید و اشتغال ایجاد می‌کند؛ اما در استان گاهاً به دلیل عدم برنامه‌ریزی دقیق این مقدار اعتبار به درستی مدیریت نمی‌شود. اگر همین هزینه‌ها را در استان خرج کنیم می‌توانیم در همین استان مرغ را پرورش دهیم و تولید و عرضه را با همدیگر یکسان کنیم.