تولید دانش بنیان در حوزه کشاورزی طرحی است که با توجه به خشکسالی های اخیر می تواند علاوه بر کاهش مصرف آب راندمان تولید محصولات را نیز افزایش دهد.
بر اساس نظرات کارشناسان، اضافه برداشت آب در حوزه کشاورزی سالهای زیادی بود که تعادل اکولوژیکی کشور را بحرانی کرده است به طوری که نُرم جهانی در این بخش ۴۰ درصد است و برای کشور ما این رقم ۱۰۰ درصد است.
برداشت بیش از حد آب برای افزایش تولید با توجه به وضعیت خشکسالی دیگر جوابگو نبوده و کشاورزی برای رونق و توسعه بیشتر ناگزیر باید به سمت دانش در تولید سوق داده می شود.
اجرای طرح جهش تولید در دیمزارها از مصادیق ورود دانش به مزارع است که از سوی دولت در راستای حمایت از شعار سال تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین اجرا شد.
اجرای این طرح دانش‌بنیان در پاییز ۱۳۹۹ مورد توافق وزارت جهاد کشاورزی و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) قرار گرفت تا افزایش بهره‌وری تمام محصولات زراعی دیم و همچنین افزایش سطح زیرِکشت دیم برخی محصولات نظیر گیاهان علوفه‌ای و دانه‌ها روغنی دیم در تمام مناطق دیم‌کاری کشور با توجه به امکانات و شرایط موجود مدنظر قرار گیرد.
طرح پنج ساله «جهش تولید در دیمزارها» در سال زراعی ۱۴۰۰ به صورت آزمایشی در استان‌های آذربایجان‌شرقی، کردستان، همدان، کرمانشاه، خوزستان و گلستان اجرا شد.
در اسفند سال گذشته نیز ۲۰۰ میلیارد تومان تسهیلات ارزان‌قیمت برای تامین نهاده‌های طرح جهش تولید در دیمزارهای کشور در قالب یک تفاهم‌نامه همکاری چهارجانبه اختصاص یافت که بیانگر موفقیت این طرح در گام نخست است و عزم مدیران جهادی برای تولید دانش‌بنیان و اشتغال آفرین را نشان می‌دهد.
این تفاهم‌نامه استفاده از تسهیلات تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ برای طرح جهش تولید در دیمزارهای کشور میان وزارت جهاد کشاورزی، وزارت اقتصاد، صندوق کارآفرینی امید و ستاد فرمان اجرایی امام ( ره) منعقد شد و بر اساس آن تسهیلاتی با نرخ سود ۱۲ درصد برای تامین نهاده‌های کود، سم، بذر و ماشین‌آلات به کشاورزانی که در طرح جهش تولید در دیمزارها مشارکت دارند، پرداخت می‌شود.
کهگیلویه و بویراحمد ۲۷۰ هزار هکتار زمین کشاورزی دارد که از این میزان ۱۶۰ هزار هکتار آن زراعی است.
هر ساله در بیش از دو سوم از زمین های کشاورزی استان کهگیلویه و بویراحمد محصولات زراعی کشت می شود که برنامه ریزی مسئولان برای اجرای طرح جهش تولید علاوه بر بهبود وضعیت اقتصادی کشاورزان نقش مهمی در امنیت غذایی و خودکفایی در محصولات زراعی دارد.
اجرای طرح جهش تولید در ۶۰ هزار هکتار از مزارع دیم
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: با برنامه ریزی های انجام شده طرح جهش تولید در ۶۰ هزار هکتار از دیمزارهای استان در کشت پاییزه با همکاری ستاد فرمانی حضرت امام اجرا می شود.
سید علی معتمدی پور با اشاره به اینکه این طرح پارسال در ۳۰ هزار هکتار از زمین های کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد اجرا شد اظهار داشت: سطح اجرای طرح جهش تولید امسال نسبت به پارسال ۲ برابر شده است.
وی بیان کرد: این طرح برای پنج محصول دیمی شامل گندم و جو، نخود، عدس و دانه ای روغنی و علوفه اجرا می شود.
معتمدی پور تصریح کرد: به افراد متقاضی اجرای طرح جهش تولید در دیم زارهای استان تسهیلات بانکی ارزان قیمت نیز در نظر گرفته شده است.
وی تاکید کرد: تخفیف هزینه بیمه محصولات و توزیع بذر از دیگر حمایت های پیش بینی شده در طرح جهش تولید امسال است.
معتمدی پور ابراز داشت: ۶۰نفر از کارشناسان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد برای ارائه آموزش حین انجام عملیات کاشت،داشت و برداشت طرح جهش تولید در سال جاری ساماندهی شده اند.
وی تاکید کرد: در کنار استفاده از نزولات آسمانی برای آبیاری مزارع افزایش تولید محصولات زراعی و افزایش درآمد کشاورزان از دیگر اهداف اجرای این طرح است.
افزایش برداشت محصولات مزیت مهم در طرح جهش تولید
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد یکی از مزیت های اصلی طرح جهش تولید را افزایش میزان تولید دانست و گفت: امسال میانگین برداشت گندم در دیمزارهای زیرپوشش طرح جهش تولید مناطق گرمسیری این استان در هر هکتار یک هزار و۲۵۰ کیلوگرم و در کشتزارهای های دیگر مناطق ۹۵۰ کیلوگرم بوده است.
داریوش حصار بیان کرد: همچنین میانگین برداشت جو در مزارع زیر پوشش طرح جهش تولید در مزارع کهگیلویه و بویراحمد یکهزار و ۲۰۰ کیلوگرم در هر هکتار و در سایر دیمزارها ۹۵۰ کیلوگرم به ازای هر هکتار بوده است.
وی اظهار کرد: میزان تولید محصولات نخود و عدس نیز در هر هکتار از مزارع طرح جهش تولید استان به ترتیب ۸۰۰و۶۲۰ کیلوگرم در هر هکتار بوده در حالی که میزان تولید این محصولات در سایر زمین ها ۷۵۰ و ۴۰۰ کیلوگرم در هر هکتار بوده است.
افزایش بهره وری و سطح زیر کشت، مورد توجه ستاد اجرایی فرمان امام
مدیرکل ستاد اجرایی فرمان امام در کهگیلویه و بویراحمد طرح جهش تولید را یکی از طرح های خوب دولت در راستای حمایت از کشاورزان دانست و گفت: از زمان اجرای این طرح از سال گذشته میزان بهره وری از دیمزارهای استان از نظر میزان تولید و سطح کشت افزایش چشمگیر داشته است.
شایان نادری افزود: سطح برنامه محصولات کشت دیم شامل گندم، جو، نخود دانه ای، عدس دانه ای، علوفه، گلرنگ، کلزا، کاملینا و گیاهان دارویی در شهرستان های گرمسیری استان ۱۶ هزار هکتار بوده اما با اجرایی شدن طرح جهش تولید، میزان کشت این محصولات به ۲۲هزار و۸۱۰ هکتار افزایش یافته که رشد ۳۹ درصدی بیشتر از سطح برنامه را نشان می دهد.
کاهش قیمت نهاده، اقدام مهم دولت در حمایت از کشاورز
کاهش نرخ نهاده های کشاورزی یکی از راهکارهای پایین آوردن قیمت تمام شده محصول برای کشاورز است که به رضایت و بهبود درآمد آنان کمک می کند به همین علت دولت امسال با کاهش کود گامی مهم برای حمایت از کشاورزان برداشته است.
مدیر شرکت حمایتی کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت: کاهش میزان قیمت کودهای فسفاته و پتاسه از تدبیرهای دولت برای کاهش قیمت تمام شده محصولات کشاورزی است.
سید علی لاهوتی بیان کرد:از ابتدای سال ۱۴۰۰ تاکنون ۱۰ هزار تن کود شیمیایی یارانه ای با مشارکت ۶۶ کارگزاری در مناطق مختلف کهگیلویه و بویراحمد بین بهره برداران توزیع شده است.
وی ابراز داشت: به منظور تامین کود در کمترین زمان ممکن تعداد مبادی تامین این نهاده کشاورزی مهم در استان امسال افزایش چشمگیر یافته است.
کشت پاییزه محصولات زراعی مانند گندم، کلزا و جو در بیش از۱۰۰ هزار هکتار از مزارع کهگیلویه وبویراحمد آغاز شده است .
۲۷۰ هزار هکتار زمین کشاورزی در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که ۱۶۰ هزار هکتار آن زراعی است.
بهره برداران کهگیلویه و بویراحمد سالیانه ۹۷۲هزار تن محصول کشاورزی تولید می کنند.
سالانه ۹۷۲ هزار تن انواع محصولات کشاورزی در استان کهگیلویه و بویراحمد تولید می‌شود.
نگاهی به موارد فنی طرح جهش تولید در دیمزارها
در زمان حاضر متوسط تولید گندم دیم در کشور یکهزار و ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار است و این میزان در سال پنجم اجرای طرح جهش تولید به یکهزار و ۴۵۰ کیلوگرم در هکتار افزایش می‌یابد؛ همینطور در هدفگذاری و برآورد میزان افزایش تولید در واحد سطح، حداقل‌ها در نظر گرفته شده است و امکان تولید گندم دیم به میزان بیش از یکهزار و ۴۵۰ کیلوگرم در هکتار نیز با اجرای طرح جهش تولید در دیمزارها وجود دارد.
در طرح «جهش تولید در دیمزارها» برای گندم و نخود فقط افزایش بهره‌وری در نظر گرفته شده است و با اجرای آن سطح زیرکشت فعلی گندم به میزان چهار میلیون و ۱۰ هزار هکتار و نخود به میزان ۵۵۰ هزار هکتار افزایش خواهد یافت.
همچنین سطح زیر کشت فعلی جو ۹۵۰ هزار هکتار است که در پنجمین سال اجرای طرح از محل اراضی آیش کشور به میزان ۵۰۰ هزار هکتار افزایش می‌یابد و متوسط تولید نیز از یکهزار و ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار در زمان حاضر به یکهزار و ۴۵۰ افزایش خواهد یافت.
به گزارش ایرنا، سید جواد ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی چهارم مرداد در همایش آغازین سال زراعی (۱۴۰۱ - ۱۴۰۲) طرح جهش تولید در دیمزارهای کشور به همت ستاد اجرایی فرمان امام که با حضور محمد مخبر معاون اول رئیس‌جمهور برگزار شد، گفته بود: با اجرای این طرح در سطح ۵ میلیون هکتار از دیمزارهای کشور جهش بزرگی در تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی کشور ایجاد خواهد شد.