به گزارش ایرنا، تالاب‌های چهارمحال و بختیاری که بیشتر آنها در شهرستان بروجن قرار دارد هر ساله از اواخر مهرماه شاهد کوچ زمستانه پرندگان مهاجرآبزی و کنارآبزی از مناطق سیبری و کشورهای آسیای میانه هستند که با استقرار پرندگان در تالاب‌ها و حاشیه آنها، احتمال شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان افزایش می‌یابد.
پرندگان مهاجری که وارد تالاب‌های استان می‌شوند از ۴۰ گونه پرندگان آبزی و کنارآبزی از خانواده اردک‌ها، کشیم‌ها، چنگر، مرغابی، غاز خاکستری، سلیم، حواصیل، درنا، اگرت، اکراس، خروس کولی هستند.
هم‌اکنون تالاب بین‌المللی گندمان با ۹۸۰ هکتار وسعت به عنوان یکی از ۱۰ تالاب برتر پرنده‌نگری ایران است و در دفتر بین‌المللی تحقیقات پرندگان آبزی لندن ثبت شده و تالاب بین‌المللی چغاخور نیز با مساحت یکهزار و ۵۰۰ هکتار و منطقه شکار ممنوع پیرامون این تالاب با یکهزار هکتار در شهرستان بروجن واقع شده است که مامنی مناسب برای زمستان‌گذارانی پرندگان مهاجر هستند و این پرندگان تا زمان سرد شدن هوا و یخ بستن تالاب‌ها در استان زمستان‌گذرانی می‌کنند.
آنفلوانزای فوق حاد پرندگان از بیماری‌های واگیردار و مشترک بین انسان و طیور است که شیوع آن با شروع ناگهانی تلفات و انتشار وسیع در گله پرندگان، کاهش مصرف دانه، افت شدید و ناگهانی تولید تخم مرغ و سیاه شدن تاج و ساق پا پرندگان، لرزش سرو گردن در طیور بروز می‌کند.
براساس نظر مدیران حفاظت محیط زیست و کارشناسان دامپزشکی استان چهارمحال و بختیاری با توجه به انجام اقدامات و تمهیدات پیشگیری، رصد و پایش، واکسیناسیون طیورمحلی و صنعتی و همچنین آموزش جوامع محلی و شکارچیان و محیط بانان در چند سال گذشته مورد از آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در سطح استان مشاهده نشده است.
تمهیدات لازم برای پیشگیری از شیوع آنفلوانزا فوق حاد پرندگان
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری با اشاره شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان همزمان با آغاز فصل سرما و فصل مهاجرت پرندگان مهاجر به استان گفت: تاکنون موردی از شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در پرنده‌های مهاجری که به تالاب‌های استان وارد شدند، مشاهده و گزارش نشده و تمهیدات لازم برای پیشگیری از شیوع آنفلوانزا فوق حاد پرندگان در مناطق حفاظت شده و تالاب‌های استان در دست اجراست.
سعید یوسف‌پور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود:هم‌اکنون تالاب‌های استان از جمله تالاب بین‌المللی گندمان، چغاخور، علی‌آباد و سولقان میزبان پرندگان مهاجر از مناطق سیبری و آسیای میانه است و تاکنون بیش از ۱۰ هزار پرنده برای زمستان‌گذرانی در تالاب‌های استان مستقر شده‌اند و هیچ‌گونه موردی مبنی بر آنفلوانزا حاد پرندگان مشاهده نشده است.
وی از استقرار گروه‌های مشترک اداره کل حفاظت محیط‌زیست و دامپزشکی در تالاب‌ها، زیستگاه‌های آبی و نقاطی که پرندگان مهاجر آبزی و کنارآبزی مستقر خواهند شد، به منظور پایش و رصد مشترک و مستمر خبر داد و گفت:هم‌اکنون پایش برخط(آنلاین) و مانیتورینگ در ۲ تالاب گندمان و چغاخور استان در حال انجام است.
یوسف‌پور با تاکید بر اینکه تشخیص بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان دستورالعمل و پروتکل خاص دارد و بر عهده دامپزشکی است، گفت: هم‌اکنون براساس دستورالعمل‌های ارائه شده از اداره کل دامپزشکی و محیط‌زیست محیط‌بانان و کارشناسان حوزه محیط آموزش‌های لازم از جمله نحوه مواجه با لاشه پرندگان، استفاده از لوازم و تجهیزات حفاظتی و انفرادی را فرا گرفته‌اند.
وی اظهار داشت: محیط‌بانان و کارشناسان اداره کل حفاظت محیط‌زیست در صورت مشاهده لاشه پرنده در محیط و زیستگاه پرندگان مهاجر باید تلفات را گزارش دهند و یا پرنده تلف شده را با تمهیدات خاص به دامپزشکی منطقه برای انجام آرمایشات لازم منتقل کنند.
شکار پرندگان مهاجر در مناطق اسکان پرندگان مهاجر ممنوع است و در صورت موافقت سازمان محیط زیست امسال نیز ممنوعه خواهد شد
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه در سنوات گذشته شکار پرندگان مهاجر در تالاب‌ها و زیستگاه‌های اسکان پرندگان ممنوع بود، گفت: در صورت موافقت سازمان محیط زیست و دامپزشکی بسته به شرایط شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان ممنوعیت شکار امسال نیز در این مناطق اعمال خواهد شد.
یوسف‌پور اظهار داشت: پارسال بیش از ۸۵ هزار پرنده آبزی و کنارآبزی وارد تالاب‌های استان شدند که پیش‌بینی می‌شود امسال بیش از ۱۰۰ هزار پرنده در تالاب‌های استان زمستان‌گذارنی کنند.
وی اظهار داشت: با حضور پرندگان آبزی و کنار آبزی در تالاب‌های استان در سال گذشته ۱۰۰ گونه آبزی و کنار آبزی وارد استان شدند که ۱۵ گونه آن برای نخستین بار در کشور مشاهده شده و همچنین زادآوری داشتند.
وی با اشاره به اینکه تعدادی از پرندگان کنارآبزی در حاشیه رودخانه آقبلاق و یا در مناطق روستایی مستقر می‌شوند، از مردم و حاشیه نشینان تالاب‌ها خواست تا هرگونه مرگ و میر پرندگان را در حاشیه تالاب و آبگیرها به اداره کل حفاظت محیط زیست اعلام کنند و از نزیک شدن و یا دست زدن به لاشه پرندگان و یا شکار پرندگان خودداری کنند.
به گفته وی، بدن پرندگان مهاجر به ویروس مقاوم است و این پرندگان ناقل ویروس هستند و ممکن است علائم این ویروس و یا مرگ و میر ناشی از ویروس در این پرندگان مشاهده نشود اما مردم باید اصول بهداشتی را رعایت کنند تا از ابتلا به آنفلوانزا فوق حاد پرندگان که مشترک بین استان و طیور است جلوگیری شود.
آمادگی دامپزشکی استان چهارمحال و بختیاری برای مهار آنفولانزا فوق حاد پرندگان
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه آنفلوانزا فوق حاد پرندگان یک ویروس جهش یافته است که قابلیت انتقال از پرندگان به انسان را دارد، گفت: این ویروس از طریق پرندگان مهاجر به پرندگان بومی، صنعتی و یا انسان منتقل می‌شود، کارشناسان دامپزشکی استان آمادگی کامل برای مهار آنفلوانزای فوق حاد پرندگان را دارند.
حسین صالحی افزود: با توجه به اینکه کشور در مسیر مهاجرت پرندگان مهاجر قرار دارد و این پرندگان با شروع فصل سرما از کشورهای دیگر وارد تالاب‌ها و زیستگاه‌های بومی استان می‌شوند، شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان نیز در برخی سال‌ها در کشور بالا بود اما از سال ۹۶ تاکنون در استان چهارمحال و بختیاری کانون خاصی مشاهده نشده است.
این کارشناس دامپزشکی اظهار داشت: با شیوع فصل سرما ،ویروس آنفلوانزای فوق حاد پرندگان از طریق پرندگان مهاجر به پرندگان بومی و طیور پرورشی در واحدهای صنعتی منتقل می‌شود که تلفات زیاد پرندگان بدون دلیل یکی از نشانه‌های ابتلا گله و یا پرندگان و طیور به این ویروس است، که در صورت ابتلا بیش از ۵۰ درصد جمعیت یک گله تلف می‌شود.
وی به افزایش تمهیدات پیشگیری از جمله واکسیناسیون طیور صنعتی و تخمگذاری و شترمرغ که طول دوره رشد بالاتر دارند، اشاره کرد و گفت: آموزش جوامع محلی و پرورش دهندگان مرغ بومی و آموزش محیط بانان در دستور کار قراردارد.
به گفته وی، همه ساله با شروع فصل سرما، آمادگی کامل و هماهنگی بین بخشی بین اداره کل حفاظت محیط زیست و دامپزشکی به منظور پایش و رصد مستمر زیستگاه‌ها وتالابها انجام می‌شود.
صالحی اظهار داشت: جوامع محلی و پرورش‌دهندگان بومی و یا صنعتی طیور در صورت مشاهده علائم آنفلوانزای فوق حاد پرندگان از جمله شروع ناگهانی تلفات و انتشار وسیع در گله پرندگان، کاهش مصرف دانه، افت شدید و ناگهانی تولید تخم مرغ و سیاه شدن تاج و ساق پا پرندگان، لرزش سرو گردن در طیور، از دست زدن به لاشه پرندگان و یا طیور دارای علائم بیماری خودداری و به شبکه‌های دامپزشکی اطلاع‌رسانی کنند تا کارشناسان با رعایت موارد ایمنی و حفاظتی نمونه‌گیری را از لاشه پرندگان انجام دهند.
وی با اشاره به اینکه جواب آزمایش پرنده تلف شده تا ۲۴ ساعت آماده خواهد شد، تصریح کرد: اصول بهداشتی از جمله جدا کردن پرندگان بومی از پرندگان مهاجر و قرار دادن پرندگان بومی در قفس و یا فضای بسته و انجام واکسیناسیون در طیور صنعتی یک راهکار برای کاهش ابتلا به این ویروس و بروز خسارت است.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی چهارمحال و بختیاری گفت: انجام واکسیناسیون طیور که زمان پرورش بالا دارند از جمله مرغ تخمگذاری، شترمرغ و مرغ گوشتی از ۲ سال گذشته آغاز شده و امسال نیز اجرایی شده است.
صالحی اظهار داشت: برای جلوگیری از شیوع این بیماری نیز در صورت مشاهده ابتلا باید از شکار و نگهداری پرندگان وحشی و مهاجر جلوگیری و لاشه طیور و پرندگان تلف شده را معدوم و دفن بهداشتی کرد و یا لاشه را سوزاند و از استفاده کردن لاشه توسط سگ و سایر حیوانات جلوگیری کرد.
به گفته وی، از هرگونه تماس با لاشه پرنده تلف شده باید جلوگیری و ضدعفونی کردن دست‌ها در صورت تماس با لاشه باید انجام شود.
به گزارش ایرنا، تالاب بین‌المللی گندمان در نزدیکی شهر گندمان شهرستان بروجن قرار دارد و این تالاب در فهرست ۱۰ تالاب برتر پرنده نگری در ایران است که در دفتر بین‌المللی تحقیقات پرندگان آبزی لندن ثبت شده است.
تالاب بین‌المللی چغاخور با مساحت یکهزار و ۵۰۰ هکتار و منطقه شکار ممنوع پیرامون این تالاب و تالاب گندمان با یکهزار و ۷۰ هکتار مساحت در نزدیکی تالاب چغاخور قرار گرفته است که با ۲ هزار و ۲۱۹ متر ارتفاع از سطح دریا، بلندترین تالاب کشور است.