نشست تخصصی «جاسوسی و حقوق بینالملل» با هدف «بازخوانی نقش سرویسهای اطلاعاتی غربی، عبری ،عربی در جنگ ترکیبی علیه امنیت ملی ایران اسلامی و بررسی راهکارهای مواجهه هوشمندانه با این تهدیدآفرینی» روز شنبه ۳۰ مهرماه در مجتمع فرهنگی ولیعصر(عج) به همت «موسسه مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر تهران» و همکاری «سازمان بسیج رسانه» برگزار شد.
در این پنل تخصصی صاحبنظران مختلف حوزه سیاست و بینالملل حضور داشتند. دکتر «سیدجلال حسینی» معاون سیاسی بسیج مستضعفان، «نویدکمالی» پژوهشگر سیاست خارجه و قدرت نرم و «اشکان پیرزاده» مدرس دانشگاه و پژوهشگر سیاست خارجی و حقوق بینالملل سخنرانان این نشست بودند.
مشروح سخنان کارشناسان نشست تخصصی جاسوسی و بینالملل در ادامه آمده است:
گفتوگوی صادقانه با مردم همواره راهکار نجاتبخش بوده است
معاون سیاسی بسیج مستضعفان به عنوان نخستین سخنران نشست با تحلیل نقش انقلاب اسلامی در منطقه و جایگاه جمهوری اسلامی در جهان امروز گفت: انقلاب اسلامی ایران در کمال ناباوری پیروز شد به طوری که بسیاری از نظریهپردازان، جهان را دچار پیچ تاریخی خواندند و برخلاف پیشبینیها یک تفکر دینی و حکومت اسلامی بر ایران حاکم شد. از همان ابتدا، جمهوری اسلامی با جنگهای سخت، نیمه سخت و نرم مواجه بود و سابقه این مخالفتها و دشمنیها از همان پیروزی انقلاب آغاز شد.
این در حالی است که بلوک شرق به سرکردگی شوروی ساقط شد و بلوک غرب با محوریت ایالات متحده آمریکا مسیر افول را در حوزههای مختلف فرهنگی، سیاسی و اجتماعی پیش گرفته است. همه اینها در حالی است که جمهوری اسلامی مسیری رو به رشد و توسعه را پیش گرفته است.
اکنون جنگ، جنگ روایتهاست و روایتهای اشتباه و نادرست که به ویژه از سال ۱۴۰۰ و ظهور دولت انقلابی قوت گرفت، موضوعی که الگوی اصلی رسانههای فارسی زبان خارجی بوده است
حسینی در ارتباط با نقش رسانههای خارجی در اغتشاشهای اخیر و استراتژیهای آنها افزود: رسانههای فارسیزبانخارجی نه بر اساس منطق بلکه بر اساس پروپاگاندا به انتشار و اطلاعرسانی اخبار میپردازند و با ترفندهای مختلف رسانهای و نوعی چشمبندی قوه خیال مردم را تحریک میکنند.
روشهای عملیاتی روانی این رسانهها بیشتر بر پایه تهییج و تحریک افکار عمومی است. چنانکه در یکی از مصاحبههایم که در رسانههای بیگانه بازتاب پیدا کرد؛ ۹۰ درصد فضای مجازی را در اختیار دشمن دانستم. اکنون جنگ، جنگ روایتهاست و روایتهای اشتباه و نادرست که به ویژه از سال ۱۴۰۰ و ظهور دولت انقلابی قوت گرفت، الگوی اصلی این رسانهها بوده است.
معاون سیاسی سازمان بسیج مستضعفان درباره تفکر انقلابی، دولت انقلابی و موانع و مشکلات پیشروی این دولت گفت: انقلابی به فرد یا تفکری اطلاق میشود که به خدا و بندههای خدا اعتماد داشته باشد. در اینجا این پرسش مطرح میشود که دلیل مشکلات و بدبختیهای مسلمانان در طول تاریخ با وجود وعدههای داده شده چه بوده است؟ پاسخ به این سوال با مراجعه به مفهوم انقلابیگری فراهم میشود زیرا در عمل، اعتقاد و ایمان به خدا در همه امور در میان مسلمانان وجود نداشته است و متعاقبا و وعدههای الهی محقق نشدند.
به طور نمونه در مذاکره با آمریکا، حکم خدا، ایستادگی و مقاومت در برابر ظلم و استعمار است و وعده پیروزی در این صورت محقق میشود؛ این در حالی است که عدهای با تفکر غیرانقلابی اصرار به مذاکره و ارتباط با این دولتها به هر قیمت دارند.
رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۸۲ خطاب به این افراد فرمودند: «آنهایی که فکر میکنند مشکل ما با آمریکا حل میشود بگویند حق یقف فشارهای آمریکا کجا و تا چه اندازه است؟» مساله این است که هر چقدر در برابر فشارها عقبتر برویم آنها یک گام جلوتر خواهند آمد.
حسینی در بخش دیگر سخنرانی خود درباره نقش مهم و تعیینکننده مردم در تعیین سرنوشت خود و انتظارات از رهبری افزود: نوع حکومت نه تنها در جمهوری اسلامی بلکه در حکومت اسلامی مردمسالاری دینی است؛ در این نوع حکومت، مردم حتی به اشتباه حق انتخاب دارند. شهید مطهری در این باره به نقش مهم مردم در اداره حکومت اشاره میکند و با وجود اشتباههای آنها در انتخابهای اولیه، حق انتخاب را برای آنها حفظ میداند.
نکته مهم در این بحث این است که اگر مردم انتخاب کردند نتایج و عواقب انتخاب خود را نیز باید برعهده بگیرند و در این میان، پیامدهای این تصمیم و انتخاب به رهبر جامعه مربوط نمیشود. برای نمونه دولت یازدهم بدترین دولت از نظر مبنایی بعد از انقلاب بوده اما به دلیل اینکه با خواست مردم و اکثریت انتخاب شده مورد حمایت ما و نظام بوده است.
حسینی از اغتشاشهای شهریورماه و نقش رسانهها و شبکههای جاسوسی را در این رویداد گفت: اغتشاشهای شهریور ۱۴۰۱ از نظر حجم و فراگیری در مقایسه با اتفاقات سال ۸۸ به هیچ وجه، قابل مقایسه نیست. در ۲۶ خرداد ۱۳۸۸ بنا به استناد مقامهای امنیتی در حدود ۵۰۰ هزار نفر به خیابانها آمدند این در حالی است که در شهریور امسال و با وجود سنگتمام گذاشتن رسانههای معاند در تحریک و تهییج افکار عمومی در ۳۰ شهریور که بیشترین حضور مردم در خیابانها بود فقط ۵۰ تا ۷۰ هزار نفر مشارکت داشتند.
نارضایتی و مشکلات در کشور وجود دارد اما نکته مهم اینکه مسیری که نظام جمهوری اسلامی در حال طی کردن است مسیر درستی بوده و مشکل اصلی و ریشه این نارضایتیها بهدلیل عدول از از انقلابیگری است. تفاوت زیادی میانه اغتشاشگر و ناراضی وجود دارد اما نسل«زد» نشان داده که اهل گفتوگو هستند و مردم اثبات کردند که هر گاه صادقانه با آنها سخن گفته شود میپذیرند. در این میان نقش رسانههای بیگانه را در منحرف کردن افکار عمومی نباید فراموش کرد. مکتب و انقلاب ما منطق قوی دارد و در هر زمینه آماده گفتوگوی صادقانه هستیم.
حرکت دکترین سرویسهای اطلاعاتی عربی و عبری به سمت براندازی و رفتارهای خشونتآمیز
«اشکان پیرزاده» پژوهشگر حقوق بینالملل، به عنوان دومین سخنران، با تبیین اقدام جاسوسی و جایگاه آن در حقوق بینالملل گفت: جاسوسی در زمان صلح و جنگ مرسوم است و همه سازمانهای جاسوسی به طور کلی سهگام را برای فعالیتهای جاسوسی خود در نظر میگیرند ابتدا طرحریزی، دوم جمعآوری اطلاعات و سوم اقدامات میدانی.
«از سوی دیگر بحث جاسوسی در حقوق بینالملل و در میان حقوقدانان کشورهای مختلف موضوعی چالشی و اختلافبرانگیز است؛ گروهی آن را در راستای امنیت ملی و تمامیت ارضی کشور ارزیابی میکنند و دسته دیگر آن را اقدامی خرابکارانه قلمداد میکنند. دسته دوم چند دلیل را برای این استعداد خود ابراز داشتند از جمله استناد به بند ۴ ماده ۲ منشور حقوق بینالملل، میثاق مدنی حقوق سیاسی، اصل عدم مداخله در امور کشورها و بند ۷ ماده ۲ منشور حقوق بینالملل و همچنین اصل همکاری مصالحتآمیز ملت ها با یکدیگر.»
دکترین سرویسهای اطلاعاتی عربی و عبری در مرحله طرحریزی به سمت براندازی و رفتارهای خشونتآمیز رفته بود و نسبت به آشوبهای قبلی که بیشتر جنبه اعتراضی و اصلاحاتی داشت تفاوت چشمگیری داشت و علاوه بر رادیکالتر شدن شعارها، با هدف براندازی انجام شده بود
وی در ارتباط با استراتژی سرویسهای اطلاعاتی در اغتشاشهای شهریور امسال افزود: دکترین سرویسهای اطلاعاتی عربی و عبری در مرحله طرحریزی به سمت براندازی و رفتارهای خشونتآمیز رفته بود و نسبت به آشوبهای قبلی که بیشتر جنبه اعتراضی و اصلاحاتی داشت، تفاوت چشمگیری داشت و علاوه بر رادیکالتر شدن شعارها، با هدف براندازی صورت انجام شده بود.
«اقدامات محدود در آشوبهای قبلی جای خود را به اقدامات گسترده و هماهنگشده در مناطق مختلف داد و سیاست خشونتآمیز به صورت هوشمندانه در بدنه اغتشاشها تزریق شد. تعرض به تاسیسات هستهای و هدف قرار دادن محل ساخت هواپیما در مرکز اصفهان از جمله این اقدامات بود که همزمان با اغتشاشهای خیابانی و یا پیش از آن صورت گرفته بود.»
پیرزاده در ادامه در خصوص اتباع خارجی، سرویسهای اطلاعاتی و دیپلماتها در داخل ایران نیز گفت: مصونیت دیپلماتیک باعث شده برخی از افراد ساکن در سفارتخانهها علاوه بر جمعآوری و طرحریزی، در بخشهای میدانی نیز ورود کنند که طبق قانون، این اقدامات خارج از مسئولیت آنهاست. در این ارتباط، لزوم برخورد قاطعانهتر و تجدیدنظر در حضور برخی افراد در این سفارتخانهها لازم به نظر میرسد.
وی افزود: در مقایسه میان رفتار خشونتآمیز در نیروهای پلیس نیز شاهد بودیم که پلیس در کشور فرانسه برخوردهای بسیار خشن با مردم داشتند، این در حالی است که در ایران و در این روزها، برخی از نیروهای نظامی و انتظامی آسیب دیدند و امکانات پلیس مورد هجمه قرار گرفت. به طور قطع اینگونه رفتارها جزء اقدامات اعتراضی در نظر گرفته نمیشود و از جمله اقدامات اغتشاشگرانه تلقی میشود.
این پژوهشگر حوزه سیاست خارجی و حقوق بینالملل درباره بازبینی در روابط با برخی کشورها نیز گفت: وزارت خارجه و سیستمهای امنیتی باید بررسی دقیقتری در مورد افرادی که به عنوان دیپلمات وارد کشور میشوند داشته باشند؛ بسیاری از این افراد، اشخاص سابقهدار اطلاعاتی هستند و با یک بررسی ساده میزان سوابق و تجارب این افراد در حوزههای دیپلماتیک و غیردیپلماتیک مشخص میشود.
دشمنان وقتی متوجه شدند تحریمهای اقتصادی در زمینزدن نظام جمهوری اسلامی کارآمدی لازم را ندارد از ابزارهای جدید و جنگ نرم برای مقابله با ایران استفاده کردند«علاوه بر آن، هر اقدامی علیه کشور باید به طور قاطع پاسخ داده شود زیرا عدم واکنش سبب جریحترشدن افراد و برخی نهادها و کشورها خواهد شد. دشمنان وقتی متوجه شدند تحریمهای اقتصادی در زمین زدن نظام جمهوری اسلامی کارآمدی لازم را ندارد از ابزارهای جدید و جنگ نرم برای مقابله با ایران استفاده کردند. برخی از اقدامات خشونتآمیز در تاسیسات هستهای، شایعه حذف تیم ملی فوتبال ایران از جام جهانی و افزایش تحریمها به بهانه همکاری با روسیه از جمله این فشارها علیه جمهوری اسلامی ایران بوده که با هدف برگرداندن تحریمهای شورای امنیت صورت گرفته است.
در این میان لزوم واکنش درست و قاطع و اقدام رسانهای مناسب، بسیار مهم و ضروری به نظر میرسد. اغتشاشهای طراحی شده اخیر نیز در راستای همین اهداف براندازانه و اعمال فشار بر کشور صورت گرفته که این بار با کمک رسانههای معاند جنبه وسیعتری گرفته است.
برخورد جمهوری اسلامی در تقابل با حزب کومله که با اهداف کاملا مشخص در مرزهای عراق به قصد ضربه زدن به تمامیت ارضی جمهوری اسلامی فعالیت میکند از جمله اقدامات مثبت و به موقع بود که نشان از اقتدار و هوشمندی مقامهای نظامی و امنیتی کشور داشت.»
اغتشاشهایت شهریورماه از نوع جنگ هیبریدی و پشت پرده جنگهای سرویسهای اطلاعاتی است
کمالی، آشوبهای شهریورماه در ایران از نوع جنگ هیبریدی طبقهبندی میشود. رویدادهایی که علاوه بر حضور میدانی در فضای مجازی نیز شاهد بمباران روانی مخاطبان هستیم و امنیت روانی افکار عمومی مورد توجه گردانندگان این جنگها قرار میگیردپژوهشگر جنگ نرم به عنوان سومین و آخرین سخنران این نشست در ارتباط با پشت پردههای اغتشاشهای اخیر و نقش بازیگران خارجی در آن گفت: آشوبهای شهریور ۱۴۰۱ در ایران از نوع جنگ هیبریدی طبقهبندی میشود. رویدادهایی که علاوه بر حضور میدانی در فضای مجازی نیز شاهد بمباران روانی مخاطبان هستیم و امنیت روانی افکار عمومی مورد توجه گردانندگان این جنگها قرار میگیرد. عملیات نرم مرتبط با حوزه فرهنگ و رسانه است و در ۱۰ سال اخیر شاهد رشد و توجه چشمگیر به این نوع مخالفتها و دشمنیها بودهایم.
«در جنگ سوریه نیز تبلیغات گستردهای از نوع جنگ هیبریدی علیه حاکمیت حاضر انجام شد. به طورکلی دکترین جنگ ترکیبی از سال ۲۰۲۲ در دستور کار ناتو قرار گرفت. ناتو در ۵ مورد از جنگهای هیبریدی برای اهداف خود استفاده میکند: زمین، هوا، فضا، سایبر و افکار عمومی.
افکار عمومی بهتازگی و با تمرکز فراوان مورد توجه قرار گرفته است. از سوی دیگر ضریب نفوذ شبکههای اجتماعی بیش از ۹۰ درصد اعلام شده از این رو توجه بیشتر به رسانههای اجتماعی در دستور کار این نهادها قرار میگیرد. پشتپرده جنگهای هیبریدی به طور کلی سرویسهای اطلاعاتی بودهاند.»
کمالی در بخش دیگری، به تبیین اغتشاشهای اخیر و ریشهها و اهداف آن پرداخت و افزود: تحلیل میانگین سنی جامعه ایرانی نشان میدهد عمده جمعیت کنونی کشور متعلق به جوانان حدود ۳۵ ساله بوده و بعد از آن نوجوانها و نسل «زد» در اولویت قرار میگیرند.
متخصصان جنگ نرم با توجه به این اطلاعات و دادهها، به طور دقیق این بخش از جامعه جوان را مورد حمله نرم قرار داده و از همین رو شاهد فعالیت گسترده این طیف در تجمعهای اخیر بودیم.
«در گزارشی که ناتو با عنوان «حمایت از مقاومت اهداف و راهبردها» منتشر کرده، ۴۷ پروژه براندازانه ایالات متحده در فاصله سالهای ۱۹۴۱ تا ۲۰۰۳ مورد بررسی قرار گرفته است: نکته جالب اینکه، حمایتهای آمریکا از اقدامات براندازانه اعم از اختلال، فشار و تغییر رژیم در ۲۳ مورد موفق، ۲۰ مورد ناموفق و ۴ مورد بینتیجه خوانده شده است. در ۷۵ درصد از این اقدامات، تهدید و زور به عنوان اهرمهای اصلی جنگ نرم و سخت، عامل موفقیت عنوان شدهاند. این اقدامات در ابتدا با تهدید و زور و سپس با هدف تغییر رژیم صورت میگرفتند.»
در کشور ما نیز بهترین راه برون رفت از اتفاقات اخیر و برخی نارضایتیهای اجتماعی، در ابتدا آگاهیبخشی و گفتوگو و در بخشهای دیگر شناسایی و برخورد با سرویسهای اطلاعاتی استاین پژوهشگر حوزه جنگ نرم در خصوص برنامه ایالات متحده در مقابله با تهدیدهای احتمالی این کشور ابراز داشت: در پژوهشی که بهتازگی در آمریکا انجام شده، تهدیدهای پیشروی این کشور از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۸ یعنی بازه زمانی ۱۰ ساله بررسی شده است. ناآرامیهای اجتماعی از مهمترین و قابل توجهترین تهدیدهای احتمالی در این کشور بوده است که امنیت ملی آمریکاییها را تهدید میکند.
«بهترین راهکار برای مقابله و مدیریت با این اعتراضهای خیابانی، آگاهیبخشی، فرهنگسازی و گفتوگو با افکار عمومی بیان شده است. در کشور ما نیز بهترین راه برونرفت از اتفاقهای اخیر و برخی نارضایتیهای اجتماعی، ابتدا آگاهیبخشی و گفتوگو و در بخشهای دیگر، شناسایی و برخورد با سرویسهای اطلاعاتی بیان میشود. با توجه به روش کلانشهرها در کشور ما و افزایش احتمال نارضایتی که در همه دنیا مرسوم است، آموزش شهروندی با تکیه بر سواد رسانهای از مهمترین اولویتهای پیشروی حاکمیت تلقی میشود.»