به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از جهاددانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی، در سمینار تخصصی ایران در برابر تغییرات اقلیمی که به مناسبت روز جهانی تغییرات اقلیم (۲۴ اکتبر) دوم آبان ماه، به همت کمیته مرکز تحقیقات کیفیت هوا و دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی علوم پزشکی شهیدبهشتی برگزار شد، موضوعات مختلفی مانند اقدامات سازمان محیط زیست در برابر تغییرات اقلیم، اثرات تغییرات اقلیمی بر بهداشت عمومی در ایران با سخنرانی نماینده سازمان جهانی بهداشت در ایران، اقدامات وزارت بهداشت در برابر تغییرات اقلیمی، تاب آوری نظام سلامت در برابر تغییرات اقلیم و موضوعات متفاوت حیطه محیط زیستی مطرح شد.
در ابتدای این نشست، انوشیروان محسنی بند پی رییس کمیته مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان این که بزرگترین چالش قرن اخیر تغییرات اقلیمی است، گفت: افزایش گرمای زمین، افزایش گازهای گلخانه‌ای، وقوع سیل و خشکسالی، کاهش شدید کیفیت هوا، اثرات سوء بر سلامت روان انسان‌ها از مهم‌ترین تهدیدها و پیامدهای تغییرات آب و هوا هستند. همچنین از منظر سازمان جهانی بهداشت موجب بروز و شیوع بیماری‌های نو پدید می شود.
وی با اشاره به این که تا قبل از ۲۰۱۰ تغییرات اقلیمی طبیعی بوده است، تصریح کرد: بعد از سال ۲۰۱۰ تغییرات مصنوعی ناشی از دخل و تصرف انسان در محیط زیست موجب بروز و افزایش تغییرات اقلیمی شده است که خود به تدریج باعث افزایش گازهای گلخانه ای و به تدریج افزایش گرمایش زمین شده است.
محسنی گفت: از همه سازمان‌های جهانی مستقر در کشور و از همه دستگاه‌های اجرایی، اساتید، دانشجویان و محققین و همچنین مردم خواهشمندیم تا در راستای پیشگیری، کاهش و مقابله با پیامدهای تغییرات اقلیمی همکاری لازم را داشته باشند؛ چرا که بدون همکاری یکدیگر نمی‌توان قدم‌های اساسی برای کاهش گاز گلخانه ای برداشت و شاهد کاهش گرمای زمین باشیم.
در حاشیه این نشست از کتاب «کمی سازی اثرات بهداشتی و اقتصادی منتسب به آلاینده‌های ذرات معلق» رونمایی شد. این کتاب به همت مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم و اساتید دانشکده بهداشت در هفت شهر ایران در سال ۱۴۰۰ نوشته شده است.
همچنین در ادامه این نشست میکی کو سینگا، نماینده سازمان جهانی بهداشت در ایران به اثرات تغییرات اقلیمی بر بهداشت عمومی در ایران، پرداخت و گفت: تغییرات اقلیمی اثرات و پیامدهای مخربی بر زندگی و سلامت انسان‌ها می‌گذارد، مانند بروز بیماری‌های قلبی، تنفسی، بیماری‌های منتقله از آب و غذا، بیماری مسری و غیر مسری و نیز سلامت روان از مهم ترین عواقب این تغییرات هستند.
نماینده سازمان جهانی بهداشت در ایران از محققان این حوزه خواست تا گزارش‌هایIPCC (main expected health impacts of climate change) را مطالعه کنند و طبق گزارش‌های این سازمان یادآور شد: یکی از مهم ترین تاثیرات تغییر اقلیم برمنابع غذایی و وضعیت تغذیه است.
وی با بیان اینکه برخی از کارها شاید ساده به نظر آیند، تصریح کرد: همین اقدامات ساده با اثر همپوشانی سایر اقدامات موجب کاهش آسیب پذیری، ارتقای آمادگی خود برای مقابله با تغییرات اقلیمی، کاهش آسیب پذیری و افزایش ظرفیت می‌شود.
دکتر جعفر جندقی، رییس مرکز سلامت محیط وزارت بهداشت و درمان، با اشاره به افزایش گرما، گرد و غبارهایی با منشا داخلی و خارجی، آلودگی هوا و سایر تغییرات اقلیمی، گفت: متاسفانه این تغییرات زندگی همه مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همانگونه که در سال جاری شاهد تعطیلی‌های مکرر به دلیل آلودگی هوا ناشی از ریزگردها بودیم.
وی با بیان این که برداشت از آب‌های زیرزمینی و مخازن افزایش یافته و از طرفی بارش باران و برف در سال‌های اخیر کاهش یافته است، تصریح کرد: با افزایش یا کاهش دمای زمین، جریان‌های هوایی شکل می‌گیرند که می‌توانند زندگی را تحت تاثیر قرار دهند و موجب خشکسالی یا وقوع باران‌های سیل‌آسا شوند.
جندقی با شرح اقدامات انجام گرفته، خاطرنشان کرد: امید است بتوان گام‌های موثری در این راستا برداشت تا با پیامدهای مخرب این تغییرات اقلیمی به بهترین شکل ممکن مقابله و پیشگیری کنیم.
علی مصدق راد، استاد دانشکده بهداشت دانشگاه تهران، مختصص مدیریت و اقتصاد بهداشت نیز با بیان اینکه ایران از نظر تغییرات اقلیمی در وضعیت مناسبی قرار ندارد، گفت: از منظر حجم گازهای گلخانه ای و استفاده نکردن از انرژی‌های تجدید پذیر در رتبه‌های آخر هستیم. باید در نظر بگیریم که نمی‌توان انفرادی و تک سازمانی کار را پیش برد. لذا لازم است همکاری بین بخشی وجود داشته باشد.
مصدق راد تبدیل قانون‌ها به عمل را لازم و ضروری دانست و تصریح کرد: در عمل باید ظرفیت نظام سلامت در تغییرات اقلیم گسترش یابد. چراکه هنگام وقوع بحران‌های طبیعی، کشور از منظر عرضه و تقاضا دچار شوک می‌شود. حال باید نظام سلامت خود را طوری تربیت کنیم تا در برابر تغییرات نه تنها آسیب نبیند بلکه قوی تر شود.
واحد فرونشست زمین در ایران سانتی متر است
رسول زرگرپور، معاون اسبق امور آب وزارت نیرو نیز گفت: تغییرات اقلیم یک پدیده اتمسفری - اقیانوسی در مقیاس جهانی در دراز مدت است که این پدیده از عواملی چون فعالیت‌های خورشیدی و غیره متاثر می‌شود.
معاون اسبق امور آب وزارت نیرو با بیان این که در جهان واحد فرونشست زمین میلی متر است، اما در ایران بر حسب سانتی متر گزارش می‌شود، گفت: این روند سریع فرونشست زمین تبعات بسیار مخربی دارد، به گونه‌ای که به آن زلزله خاموش می‌گویند.
وی با بیان این که میزان تبخیر منابع آب در ایران سه برابر متوسط تبخیر جهانی است، گفت: از ۴۵۰ محدوده مطالعاتی کشور ۳۵۳ محدوده یعنی ۷۸ درصد از مناطق ممنوعه هستند.
ایران جزو ۹ کشور آسیب پذیر در برابر تغییرات اقلیمی است
گل علی زاده رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم محیط زیست هم با بیان این که جامعه جهانی بیش از سه دهه حساسیت خود را نسبت به تغییرات اقلیم افزایش داده است، افزود: ۱۷ کشور در دنیا دچار تنش‌های آبی هستند و ایران نیز جزو ۹ کشور آسیب پذیر در برابر تغییرات اقلیمی است و لذا لازم است خود را برای این تغییرات آماده کنیم. تغییرات اقلیم موجب افزایش آلودگی هوا و از طرفی آلودگی هوا موجب افزایش تغییرات اقلیم می‌شود.
وی یکی از تبعات تغییرات اقلیمی را افزایش آتش سوزی‌های گسترده در پوشش گیاهی دانست و گفت: ۲۳ استان در سال جاری متاثر از آسیب‌های گردوغبار چه با منشا داخلی و خارجی شدند.
گل علی زاده خاطرنشان کرد: برنامه اقتصاد کم کربن از برنامه‌هایی است که بسیار کمک کننده است. این برنامه در سال ۹۴ به تصویب رسید و تاکنون دو گزارش از آن منتشر شده است.
وی از مراکز علمی دانشگاهی خواست در جهت افزایش حساسیت مردم در این زمینه اقدام کنند.
گل علی زاده پیش بینی کرد که در سه سال آخر این دولت حداقل ۵۰ تا ۶۰ درصد برنامه‌های وزارت نیرو را تامین کنیم. به امید دست یابی به محیط زیست سالم با هدف رسیدن به نداشته‌ها، حفظ و ارتقا داشته‌ها و ظرفیت‌های خود.