اقدام تروریستی داعش در حمله مسلحانه به شاهچراغ - حرم مطهر حضرت احمد بن موسی (ع) - در شهر شیراز که عصر دیروز چهارشنبه چهارم آبان رخ داد و به شهادت ۱۵ نفر از جمله ۲ کودک و زخمی شدن 26 نفر از زائران آن منجر شد با محکومیت سازمان ملل متحد و شمار زیادی از کشورهای جهان مواجه شد؛ حمله ای که بلافاصله داعش مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
در پی این اقدام تروریستی و غیرانسانی، موجی ازمحکومیت از سوی کشورهای همسایه، منطقه و فرامنطقه از قبیل ارمنستان، جمهوری آذربایجان، عمان، پاکستان، روسیه، ونزوئلا، مصر، ترکیه، بحرین، امارات عربی متحده، لبنان و غیره به راه افتاد اما همان گونه که انتظار می رفت، کشورهای اروپایی و آمریکا با سکوت خود بار دیگر نشان دادند که تروریسم از دید آنان به تروریسم خوب و بد تقسیم می شود.
واکنش غرب؛ از سکوت معنادار تا حمایت گذرا
تاکنون از سوی کشورهای اروپایی که همواره خود را مدافع حقوق بشر معرفی و در کنار آن از تروریست ها و به خصوص گروهک منافقین حمایت می کنند، فقط فنلاند اقدام به محکومیت این اقدام تروریستی کرده و مابقی تاکنون سکوت اختیار کرده اند.
رسانه های فرانسوی نیز در ارتباط با این اقدام تروریستی فقط به انتشار اخبار رسمی منتشره از سوی رسانه های ایرانی پرداختند و در این خبرها نیز مانند دولت های اروپایی هیچ واکنشی نسبت به شهادت و مجروح شدن جمعی از هموطنان ایرانی از جمله دو کودک و یک زن نشان ندادند.
فرانسه در حالی بی اعتنا از کنار این رخداد گذشت که طی سال های گذشته شاهد تروریسم بوده است. به عنوان نمونه پاریس بی سابقه ترین و بزرگ ترین رویداد تروریستی را در ماه نوامبر 2015 به خود دید که چند انفجار و حمله مسلحانه همزمان هفت منطقه این شهر را به آتش کشید و بیش از 150 نفر را قربانی کرد. مدتی قبل از آن نیز در این شهر گروهی از افراد مسلح با حمله به دفتر هفته نامه «شارلی ابدو» 12 تن را کشتند. سال قبل از آن هم یک کامیون حاضران را در جشن روز ملی فرانسه در شهر نیس زیر گرفت که در نتیجه آن، بیش از 80 نفر کشته و نزدیک به 150 نفر دیگر مجروح شدند.
سران دیگر کشورهای اروپایی همچون مقامات انگلیس که همواره شاهد شتاب کامیون مرگ تروریست ها در کوچه و خیابان های خود بوده اند، در این زمینه سکوت کرده اند.ایالات متحده هم تا کنون مواضعی در باره حمله تروریستی دیروز اتخاذ نکرده و سکوت کاخ سفید، انگشت اتهام جهانیان را به سمت رویکرد منفعت طلبانه ایالات متحده نشان برده است.
تروریسم خوب و تروریسم بد
غرب به محوریت آمریکا تعریفی که از تروریسم ارائه می‌دهد نه یک تعریف فنی و کارشناسی بلکه مبتنی بر یک تعریف منفعت‌جویانه است. یعنی برخورد آنها با مقوله تروریسم دوگانه و گزینشی است؛ به‌عبارت‌دیگر آنها معتقدند که تروریسم خوب و بد وجود دارد.از نگاه کاخ سفید، تروریسم خوب، همسو با منافع آمریکا است ولی اگر تروریسم علیه منافع آمریکا باشد بد خواهد بود.
در چنین نگاهی گروهی مثل داعش وقتی علیه منافع آمریکا عمل می‌کند، موردحمله قرار می‌گیرد اما وقتی همین گروه، به نفع آمریکا در سوریه وارد عمل می‌شود، به‌طور پنهانی مورد حمایت قرار می‌گیرد.
بررسی‌های اتفاقات چند دهه اخیر نشان می‌دهد که مبارزه با تروریسم همواره بهانه‌ای برای اقداماتی مانند، حمله به افغانستان و عراق، ایجاد جنگ در سوریه، حمله به لیبی و سپس ایجاد جنگ داخلی در این کشور، همراهی در حمله به یمن و قتل عام هزاران کودک بوده است. در این میان آمریکا و متحدانش برای آنچه مبارزه با تروریسم می‌خوانند خود را محدود به دخالت مستقیم نظامی نکرده و همواره سعی کرده‌اند تا با تقویت گروه‌های شبه‌نظامی در کشورهایی که از نظر آنها متخاصم دانسته می‌شوند، به اهداف خود دست بیابند.
ضمن اینکه همین دیدگاه تقسیم تروریسم به خوب و بد، سبب شده تا نه‌تنها غربی ها اقدامات تروریستی گروهک منافقین که طی سال‌های گذشته بیش از 17 هزار نفر را در ایران را به شهادت رسانده‌اند را نادیده بگیرد، بلکه همواره سعی کند تا از این گروهک در پیشبرد اهداف خود استفاده کند.
بنابراین حمایت و پشتیبانی آمریکا و متحدانش از گروهک تروریستی منافقین و همچنین چشم‌پوشی و سکوت برخی نهادهای بین‌المللی در مقابل آنها، به‌رغم تصویب قطعنامه‌ها و قوانین متعددی در راستای مبارزه با تروریسم معیارهای دوگانه دولت‌های غربی و نهادهای بین‌المللی را در افکار عمومی جهانیان متبادر می‌سازد.
اتخاذ رویکرد دوگانه در خصوص مبارزه با تروریسم نه‌تنها منجر به نقض اصول و قواعد حقوق بین‌الملل و نقض حقوق بنیادین بشری از جمله حق بر حیات، حق بر صلح و حق بر امنیت و... شده است، بلکه سبب انحراف تلاش‌ها در مبارزه جهانی علیه تروریسم و در نهایت سبب تقویت و رویش بیشتر تروریسم گردیده است.
تسری استاندارد دوگانه به حقوق بشر و بحران پناهجویی
سیاست یک بام و دوهوا و استاندارد دوگانه غرب تنها منحصر به تروریسم نیست؛ آنها در قبال حقوق بشر هم چنین رویکردی دارند به طوری که «بوریس جانسون» نخست وزیر اسبق انگلیس تنها چند روز پس از اعدام فله ای 82 نفر در عربستان آن هم در یک روز، با هدف مذاکره برای انرژی رهسپار ریاض شد. متعاقب وی، «جو بایدن» که پیشتر با بدترین واژگان، بن سلمان را به خاطر دست داشتن در قتل خاشقچی سرزنش و تهدید می کرد، در نخستین سفر خاورمیانه ای وارد عربستان شد و با ولیعهد جوان عربستان دیدار وگفت وگو کرد.
رفتار غربی ها با مهاجران و پناهجویان نیز از استاندارد دوگانه پیروی می کند؛ آنها در حالی برای پناهجویان اوکراینی فرش قرمز پهن کرده و در کوتاه ترین زمان، مناسب ترین امکانات را فراهم آورده اند که بدترین رفتارها را با دیگرپناهجویان خاورمیانه همچون عراقی ها و افغان ها دارند؛ پناهجویانی که مسبب اصلی حال و روزشان همین اشغالگری و تجاوز آمریکا و متحدان اروپایی آن بوده است.
در مجموع، تروریسم در هر شکل و نوعی مذموم و غیرانسانی است؛ نه خوب و بد دارد و نه محدود به منطقه جغرافیایی مشخص است. بنابراین پدیده شوم تروریسم را می توان درد مشترک جهانیان دانست که علاج آن هم نیازمند همکاری جمعی است. بهره برداری سیاسی و سکوت معنادار اروپا و آمریکا همانند واکنشی که در زمینه رخداد تروریستی حرم شاهچراغ نشان دادند، بستر را برای عرض اندام و گسترش داعش و دیگر گروه های تندرو حتی در دورترین نقاط اروپا و آمریکا هموار خواهد کرد.