به گزارش ایرنا، گسترش گلخانه‌ها از جمله راهکارهای عملی است که طی سال‌های اخیر توانسته مشکل کمبود منابع آبی و مدیریت شرایط محیطی را تا حد زیادی رفع کند و به همین دلیل مورد توجه بسیاری از کارشناسان و بهره‌برداران بخش کشاورزی قرار گرفته‌است و سطح زیر کشت محصولات گلخانه‌ای در کل کشور روز به روز بیشتر می‌شود.
در قم نیز که از جمله استان‌های گرم و خشک کشور به حساب می‌آید و کشاورزی در آن با مشکل محدودیت دسترسی به منابع آبی و تغییرات شدید دمایی مواجه می‌باشد، استفاده از کشت‌های گلخانه‌ای برای تولید محصولات کشاورزی، اهمیت بیشتری دارد و به همین خاطر گسترش این نوع کشت در استان طی سال‌های اخیر مورد توجه جدی مسئولان قرار گرفته‌است.
در همین راستا خبرنگار ایرنا برای بررسی بیشتر موضوع و پرداختن به اهمیت گسترش کشت‌های گلخانه‌ای در استان قم با شماری از مسئولان بخش کشاورزی استان به گفت‌وگو پرداخت و نظر آنان را پیرامون نکاتی که باید در این خصوص رعایت شود، مورد توجه قرار داد.
سطح کشت گلخانه‌ای در قم ۶۵ هکتار است
رییس سازمان جهاد کشاورزی قم پیرامون این موضوع به خبرنگار ایرنا، گفت: اکنون سطح زیر کشت گلخانه‌های فعال در استان حدود ۶۵ هکتار است و ۱۵ هزار تُن انواع سبزی و صیفی در قالب این نوع کشت در استان تولید و به بازار عرضه می‌شود.
محمد رضا حاجی رضا گفت: گسترش کشت‌های گلخانه‌ای در قم از جمله برنامه‌های مهم در راهبرد تغییر الگوی کشت استان است که با توجه به محدودیت منابع آبی و شرایط اقلیمی قم در دستور کار سازمان جهاد کشاورزی استان قرار دارد.
وی افزود: البته در این زمینه نیز با محدودیت‌هایی مواجه هستیم چرا که همه مناطق قم برای احداث گلخانه مناسب نیست و بیشتر باید کشت‌های گلخانه‌ای در بخش‌های کوهستانی استان که آب آن دارای کیفیت بهتری است دایر شود.
وی ادامه داد: در خصوص گسترش کشت‌های گلخانه‌ای در استان به دنبال تنوع بخشی به محصولات و ایجاد واحدهای فرآوری در کنار گلخانه‌ها هستیم تا ارزش افزوده بیشتری برای بخش کشاورزی استان حاصل شود.
حاجی رضا گفت: همچنین با ایجاد شرایط لازم و همکاری کشاورزان، تلاش می‌کنیم محصولات گلخانه‌ای تولید شده در استان قابلیت صادرات به بازارهای جهانی را داشته باشد و از این طریق نیز سودآوری بهره‌برداران افزایش یابد.
بازار فروش در توسعه کشت‌های گلخانه‌ای اهمیت زیادی دارد
همچنین معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی قم گفت: حجم تولیدات گلخانه‌ای درقم رو به افزایش است و برای مدیریت اقتصادی این روش کشت، باید بازارهای جدید برای فروش مناسب این محصولات ایجاد شود.
محمدعلی سلامی در گفت‌وگو با ایرنا، افزود: طی سال‌های گذشته اقدام‌های گسترده‌ای برای رونق گرفتن کشت‌های گلخانه‌ای درقم انجام‌شده‌است و اکنون تعداد قابل‌توجهی از کشاورزان استان، به این روش کشت روی آورده‌اند.
وی تاکید کرد: کیفیت محصولات گلخانه‌ای تولیدشده درقم مرغوب است و کارشناسان سازمان جهادکشاورزی برنحوه فعالیت گلخانه‌های مستقر در مناطق مختلف استان به‌صورت مستمر نظارت می‌کنند.
سلامی گفت: کشاورزی درقم با چالش‌های مهمی همچون سختی دسترسی به منابع آبی و تنش‌های آب و هوایی روبه‌روست که با کشت گلخانه‌ای می‌توان این شرایط را تحت کنترل قرارداد و محصولی باکیفیت را تولید کرد.
وی اظهار داشت: یکی از مشکلات همیشگی کشاورزان قمی، نگرانی از تغییرات شدید دمایی و آسیب‌های ناشی از آن شامل گرمازدگی و سرمازدگی محصولات است که در روش کشت گلخانه می‌توان با کنترل دمای محیط این مشکل را تا حد زیادی برطرف کرد.
وی ادامه داد: نکته مهم برای توسعه کشت‌های گلخانه‌ای درقم این است که باید به دنبال ایجاد گلخانه‌های استاندارد و دارای شرایط لازم برای تولید محصولات باکیفیت کشاورزی باشیم تا جایگاه آن در بازارهای ملی و بین‌المللی ارتقا یابد.
کارگروه مهندسی سازی تولیدات گلخانه‌ای در قم ایجاد شده‌است
رییس سازمان نظام‌مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی قم نیز در این رابطه گفت: در سازمان نظام‌مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان، کارگروه مهندسی سازی تولیدات گلخانه‌ای با حضور متخصصین و اساتید دانشگاه باهدف توسعه کشت‌های گلخانه‌ای، اصلاح سازه و تغذیه گیاهی و روش‌های کشت محصولات و برنامه‌ریزی فنی برای متقاضیان احداث گلخانه تشکیل‌شده‌است.
عباس خرمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، بیان کرد: کشت‌های گلخانه‌ای به‌عنوان یک حرفه و فعالیت اقتصادی توسط بخش خصوصی اجرا می‌شود اما ساماندهی و نظام‌مندسازی گلخانه‌ها ازنظر همسان‌سازی بهره‌برداری‌ها همچون عملکرد در واحد سطح، کیفیت و سلامت محصول، ضایعات، میزان مصرف آب، انرژی، آلودگی‌های زیست‌محیطی و نظام مدیریت تولید در این واحدها امری است که باید به آن توجه شود.
وی با اشاره به این‌که ۴۰۰ هکتار پروانه گلخانه در این استان صادر شده‌است، گفت: در همین راستا باید با بررسی وضعیت گلخانه‌های موجود و رفع مشکلات بر سر راه تکمیل گلخانه‌های نیمه تمام، ظرفیت کشاورزی استان در این بخش راهبردی را توسعه داد.
وی ادامه داد: در گلخانه میزان مصرف آب بین ۵۰ تا ۷۰ درصد کاهش پیدا می‌کند و همچنین شاهد افزایش چندبرابری برداشت محصول نسبت به کشت‌های سنتی هستیم، بنابراین نیاز است که از این نوع کشت که مزایای قابل توجهی بسیاری دارد در استان قم به نحو شایسته استفاده شود.
خرمی با اشاره به این که کشاورزان قمی استقبال خوبی از کشت‌های گلخانه‌ای دارند، گفت: افزایش هزینه‌ها موجب شده بسیاری از کشاورزان استان که پروانه‌های تاسیس گلخانه را دریافت کردند نتوانند طرح خود را به بهره‌برداری برسانند.
وی افزود: علاوه بر کمک به رفع مشکلات گلخانه‌داران، بحث آموزش آنان نیز در دستور کار سازمان نظام مهندسی جهاد کشاورزی و منابع طبیعی قم قرار دارد، همچنین تلاش می‌کنیم دانش و مهارت مدیران فنی فعال در عرضه کشت‌های گلخانه‌ای را نیز به‌روز کنیم.
گفتنی‌است سطح گلخانه‌های مستقر در مناطق مختلف استان به ۶۵ هکتار رسیده‌است و در آینده نزدیک این میزان به از ۱۰۰ هکتار فراتر خواهد رفت؛ در حال حاضر احداث هر متر مربع گلخانه با توجه به کیفیت مواد به کارگرفته شده در آن بین یک تا سه میلیون هزینه دارد، بنابراین لازم است محصولاتی در گلخانه‌های استان کشت شوند که دارای مزیت رقابتی بوده، ارزش اقتصادی بالایی دارند و حتی می تواند در بازارهای صادراتی عرضه شوند.
حدود ۲۵۰ نفر از کشاورزان قمی به صورت مستقیم و ۶۵۰ نفر به صورت غیر مستقیم در زمینه کشت‌های گلخانه‌ای در استان فعالیت می‌کنند، همچنین سازمان جهاد کشاورزی قم با همکاری سایر نهادهای متولی تلاش می‌کند از سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به فعالیت در عرصه کشت‌های گلخانه‌ای حمایت نماید.
بیش از ۱۴ هزار بهره‌بردار در زمینه تولید محصولات کشاورزی در قم فعال هستند، همچنین میزان متوسط تولید بخش کشاورزی این استان در سال ۸۵۰ هزار تن در زمینهٔ محصولات زراعی، باغی، دامی، شیلات و گلخانه‌ای است؛ بیشتر بهره‌برداران بخش کشاورزی قم را روستاییان استان تشکیل می‌دهند به‌نحوی‌که کشاورزی به‌تنهایی حدود ۵۰ درصد اشتغال روستاییان در بخش‌های مختلف استان را به خود اختصاص داده‌است.
گزارش: محمد جنابان