«علاقه شدید نسل جوان به موسیقی کی‌پاپ در کره جنوبی قربانی گرفت»؛ در پی وقوع حادثه در جشن هالووین شامگاه شنبه (۲۹ اکتبر- هفتم آبان) که برای نخستین‌بار پس از همه‌گیری کرونا به صورت گسترده در سئول، پایتخت این کشور برگزار شد بیش از ۱۵۰ نفر جان خود را از دست دادند و شمار زیادی نیز مجروح شدند.
این حادثه زمانی رخ داد که هزاران نفر از شرکت‌کنندگان مراسم، در خیابانی باریک در محله «ایتائه وون» منطقه «یونگ‌سان» سئول گیر کرده و بسیاری بر اثر هجوم جمعیت به زمین افتادند. تخمین زده می‌شود نزدیک به ۱۰۰ هزار نفر برای برگزاری جشن هالووین در ایتائه‌وون گردهم آمده بودند. ایتائه وون محله‌ای در سئول است که به کافه‌ها، کلوب‌ها و رستوران‌های به‌روز خود شهرت دارد.
طبق استفاده از ملودی‌های جذاب و طراحی رقص‌های پیچیده و هماهنگ جمعی محبوبیت جهانی را برای کی‌پاپ به همراه آورده استگزارش برخی رسانه‌های محلی، جمعیت زمانی به سوی محل حادثه هجوم بردند که شایعه شده بود یک سلبریتی موسیقی کی‌پاپ که نامش نیز اعلام نشده، در کافه‌ای در نزدیکی آنجا حضور پیدا کرده است.
موسیقی کی پاپ و فراگیری عجیب و غریب
موسیقی کی‌پاپ، سبکی از موسیقی پاپ کره‌ای است که در سال‌های اخیر توجه طرفداران بسیاری را در سراسر جهان به خود جلب کرده است. بهره‌مندی از ملودی‌های جذاب و طراحی رقص‌های پیچیده و هماهنگ جمعی، محبوبیت جهانی را برای این سبک از موسیقی به همراه آورده است.
سال‌هاست شرکت‌های مختلف سرگرمی در کره‌جنوبی در تلاشند به بازار موسیقی بین‌الملل راه یابند و در این راه موفقیت‌هایی نیز کسب کرده‌اند. کی‌پاپ در سال‌های اخیر به یک پدیده جهانی تبدیل شده است.
نامزدی گرمی گروه بی‌تی‌اس (BTS) و اجرای آنها در استیج‌های پرآوازه موسیقی چون مراسم Billboard، مراسم Grammy و مراسم AMAs و اجرای بزرگ گروه Blackpink در فستیوال Coachella از موفقیت این سبک از موسیقی در عرصه جهانی حکایت دارد.
محصولات فرهنگی پرطرفدار کره‌ای در ایران
کی‌پاپ یکی از پرتکرارترین هشتگ‌های فرهنگی توئیتر فارسی در سال ۱۴۰۰ بوده استاین سبک از موسیقی حتی میان طیفی از نسل جوان ایرانی نیز از محبوبیت بالایی برخوردار است.
«سیدعلی موسوی» پژوهشگر و مترجم درحوزه سواد رسانه در گفت‌وگو با ایرنا، کی‌پاپ را یکی از پرتکرارترین هشتگ‌های فرهنگی توئیتر فارسی در سال ۱۴۰۰ می‌داند.
به گفته وی، بر اساس پژوهش‌هایی که در حوزه جمع آوری دیتا در شبکه‌های اجتماعی انجام شده، موسیقی کی‌پاپ کره‌ای ۷۷ درصد هشتگ‌های پرتکرار حوزه فرهنگی در سال ۱۴۰۰ توئیتر فارسی را تشکیل داده است.
افزون بر موسیقی، در سال‌های اخیر محبوبیت سریال‌های کره‌ای نیز در سطح جهان افزایش یافته است. سریال «بازی مرکب» یکی از پربیننده‌ترین مجموعه‌های «نتفلیکس»، ۲۸ روز پس از انتشار با بیش از ۱۱۱ میلیون بیننده، رکورد «بریجرتون» را شکست و به پربیننده‌ترین مجموعه این شبکه تبدیل شد.
در ایران نیز سریال‌های کره‌ای در سال‌های اخیر جای خود را باز کرده‌اند، به ویژه آنکه صداوسیما و بخش قابل‌توجهی از مخاطبانش اقبال زیادی به سریال‌های کره‌ای نشان داده است.
پشت پرده فراگیری موسیقی و تولیدات فرهنگی کره چیست؟
در سال‌های اخیر تولیدات فرهنگی کره‌جنوبی در سطح جهان مورد اقبال گسترده‌ای قرار گرفته؛ دلیل این محبوبیت را نمی‌توان فقط در کیفیت تولیدات و جذابیت‌های هنری آنها دانست. استراتژی و فکری راهبردی در پس این صنعت نهفته است.
«سعیدرضا اتحادی» کارشناس امور بین‌الملل و متخصص مسائل کره در گفت‌وگو با پژوهشگر ایرنا، این راهبرد را چنین توصیف کرد: از منظر سیاست صادرات‌محور کره‌جنوبی، می‌توان «موج هالیو» یا همان «موج کره‌ای» را یکی از ابزارهای مهم بازاریابی برای محصولات کره‌ای دانست. ضمن اینکه خود این محصولات هنری نیز درآمدزایی کلانی دارند.
دولت کره از حدود سال ۱۹۹۷ در ابتدا با تولید سریال‌های مختلف و بازاریابی در کشورهای شرق آسیا تلاش کرد علاوه بر گسترش بازار، محبوبیتی برای کشور خود که کمی بیش از یک دهه از بند دیکتاتوری رهیده بود فراهم کند. سپس از اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی این تلاش‌ها بر ستاره‌های پاپ متمرکز شد. گروه‌های مختلف موسیقی با ارائه کارهای جذاب، توانستند گام بزرگی در معرفی و جا انداختن کی‌پاپ بردارند. این ژانر موسیقی توانست حتی به بازارهای آمریکا نیز راه پیدا کند.
حادثه‌ای که در کره‌جنوبی رخ داد قابلیت این را دارد که به سرعت به بحرانی سیاسی در این کشور تبدیل شوددر مرحله آخر نیز پس از سال ۲۰۱۰ تلاش شد علاوه بر موسیقی و سریال، همه جنبه‌های فرهنگی کره به صورت همه‌جانبه به جهان معرفی شود. در این مرحله با گسترش شبکه‌های اجتماعی، دیگر خود کاربران، مبلغ و گسترش‌دهنده این موج بودند.
سیاست اقتصادی کره بر صادرات استوار است و این کشور به گسترش بازار برای محصولات خود نیاز دارد. ضمن اینکه تولید این محصولات هنری نیز به بازار کار برای جوانان جویای کار کره‌ای تبدیل شده است؛ تا جایی که اشتیاق برای ستاره شدن، اکنون از معضلات جامعه مصرف‌گرا، تجملاتی و یکسان‌طلب کره به شمار می‌آید.
نفوذ فرهنگی یا بازاریابی؟
در حالی که برخی ناظران حضور فعال کره در تولید موسیقی، سریال، بازی‌های رایانه‌ای و ... را به برنامه‌های کره برای «نفوذ فرهنگی» در جهان تعبیر می‌کنند اما اتحادی با این تعبیر مخالف است.
از نگاه او، اصطلاح نفوذ فرهنگی بار منفی دارد و شاید کاربرد آن برای امر بازاریابی که موضوعی پذیرفته شده در سطح جهان است، درست نباشد؛ بهتر است از عبارت «بازاریابی» و «ایجاد بازار» برای اقداماتی که از سوی کره یا هر کشور دیگری در این زمینه انجام می‌شود استفاده کنیم.
به گفته وی، صنعت بازی‌های رایانه‌ای با توجه به سودآوری مستقیمی که دارند، اگر از سوی دولتی مورد توجه قرار نگیرد، باید به درست بودن سیاست‌های آن دولت شک کرد. جایی که ابزار برای سودآوری وجود دارد، استفاده از آن در بین نخستین گزینه‌های منطقی قرار می‌گیرد.
از جمله پیامدهای کی‌پاپ برای کره‌ای‌ها این است که اشتیاق برای ستاره شدن، اکنون از معضلات جامعه مصرف‌گرا، تجملاتی و یکسان‌طلب کره به شمار می‌آیدپیامدهای هالووین قاتل
تلاش کره‌جنوبی برای استفاده از ابزارها و تولیدات فرهنگی در راستای اهداف اقتصادی به محبوبیت این تولیدات در داخل کره هم انجامیده است. رخداد دیشب همچنان که اشاره شد بنا بر اعلام برخی منابع به دنبال اعلام حضور یک سلبریتی کی‌پاپ در نزدیکی هتل رخ داده؛ با این حال از دید ناظران، چنین رخدادی برای دولت این کشور ممکن است پیامدهای سیاسی سنگینی به دنبال داشته باشد.
اتحادی، با یادآوری رخداد شب گذشته در کره‌جنوبی گفت: این حادثه قابلیت این را دارد که به سرعت به بحرانی سیاسی در کره‌جنوبی تبدیل شود.
پس از سه سال از محدودیت‌های اعمال شده، جمعیت مشتاق از نقاط مختلف خود را به این منطقه رساندند؛ منطقه‌ای که از دیرباز به عنوان بین‌المللی ترین نقطه سئول در مناسبت‌های خاص به نوعی پاتوق جوانان کره‌ای و خارجی بوده است.
پیش بینی پلیس جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار نفر بوده اما تعداد نیروی اختصاص یافته با دستورالعملی متفاوت از کنترل جمعیت، فقط ۲۰۰ نفر بوده است. کوچه‌ای با عرض حدود ۶ متر و طول حدود ۴۰ متر در نزدیک خروجی‌های اصلی مترو باعث بروز این حادثه ناگوار شده است.
جدا از حضور یا عدم حضور سلبریتی در این کوچه، شوق رهایی پس از سه سال را نمی‌توان نادیده گرفت. پلیس کره هنوز در حال بررسی علت وقوع حادثه است و برخی شایعه‌ها نیز از مرگ احتمالی یکی از سلبریتی‌ها در این حادثه خبر می‌دهند اما با توجه به بحران‌های سیاسی که رئیس‌جمهوری جدید کره «یون ساگ یال» با آن مواجه است باید منتظر امواج بعدی این حادثه بود.
این کارشناس مسائل کره افزود: از اینکه براساس اخبار در میان ۱۹ خارجی فوت شده در این حادثه پنج نفر از هم‌وطنان ما هم حضور داشتند احساس تاسف کرده و با خانواده‌های آنها که در میان مصیبت گرفتار شده‌اند احساس همدردی می‌کنم.