بروجرد - ایرنا - از بین ۶۰ رشته صنایع دستی شناسایی شده در بروجرد ورشو سازی و قلم زنی بر روی این فلز از شاخص‌ترین و نام‌آورترین صنایع دستی این شهر به شمار می رود، گواه این ادعا، صدای دلنشین چکش صنعتگران با ذوقی است که در بازار قدیمی شهر به گوش می رسد و هنوز هم ظروف ورشو سوغاتی سفر مسافران به این دیار است.

به گزارش ایرنا، گرایش به صنایع دستی همچون ورشوسازی و قلم زنی بر روی ورشو در شهرستان بروجرد مورد توجه قرار دارد و در مواردی به عنوان شغل اصلی برخی افراد و یا یک حرفه که می توان درآمدزایی داشته باشد، مورد استقبال است، قلم زنی یکی از حرفه های مرتبط با کارهای جانبی ورشو است که در بروجرد به دلیل فراوانی کار با ورشو، هنرمندان زیادی به این سمت گرایش پیدا کرده‌اند.

قدیمی‌های بازار تاریخی بروجرد می‌گویند که صنعت ورشوسازی در گذشته‌های نه‌چندان دور در بروجرد رونق فراوانی داشته و نام بروجرد و ورشو با هم آمیخته‌ بود، در سال‌های دور این فلز به ‌صورت ورق از کشور آلمان و ورشو پایتخت لهستان به ایران وارد می‌شد.

بنا بر گفته مسوولان اکنون تعداد محدودی کارگاه ورشو سازی در بروجرد فعال است اما کارگاه های قلم زنی تعداد بیشتری هستند و تعداد آنها به بالای ۲۰۰ کارگاه می رسد، راهکار و اقدامی که برای رونق و ترویج بیشتر ورشو سازی در شهر بروجرد که به عنوان شهر ملی ورشو نیز انتخاب شده است فعال کردن خانه ورشو در بروجرد است،  آماده سازی خانه ورشو بروجرد در حال انجام است تا بتوان با این اقدام همه هنرمندان این رشته را گرد هم آورد و آموزش های مرتبط با این هنر نیز در همین مکان برای علاقه مندان ارائه شود.

هنرمندان وفادار و علاقه مند به این هنر تاریخی در بروجرد معتقدند که صنایع دستی همچون ورشو سازی و قلم زنی بر روی آن از قابلیت ممتازی در رونق گردشگری بروجرد می تواند داشته باشد اگر زمینه آموزش و انتقال این هنر به جوانان فراهم شود.

 یکی از هنرمندان ورشو سازی بروجرد در این خصوص می گوید: پرورش نسل جوان برای حفظ این میراث کهن بروجرد ضروری است و نقش آموزش برای رونق و توسعه صنایع ورشو به عنوان مهمترین راهکار احیا و تولید است.

این هنرمند که از هشت سالگی نزد پدر حرفه ورشو سازی را آموخته و از استادکاران ورشوی بروجرد است، گفت: ورشو سازی بروجرد فرصت مناسبی برای رونق بخشی به اشتغال در صنایع دستی است،  هنر ورشو سازی با توجه به قابلیت تزئینی و کاربردی بودن آن می تواند با تکیه به میراث گذشته و تولیدات هنری جدید به عنوان یکی از مشاغل با کسب درآمد ارزی تبدیل شود.

وی به  قابلیت های صنعت ورشوسازی اشاره کرد و اظهار داشت: رنگ نقره ای ورشو و قابلیت سخت و ضد فساد بودن آن و فرم دهی آن می‌تواند زیرساخت‌های مصرفی و زیبایی که کاملاً جنبه کاربردی دارند، تهیه کرد سپس روی آن را قلم زنی و بر زیبایی آن افزود.

این هنرمند کمبود مواد اولیه از جمله ورقه ورشو را یکی از عوامل موثر در تولیدات این محصول  عنوان کرد و افزود: بیشتر تولیدات ما از ورق های قدیمی است که در حال اتمام هستند و کمبود مواد اولیه زنگ خطر زوال این پیشیه دیرینه است.

این صنعتکار ورشو بروجرد با اشاره به استقبال مردم و علاقه به اشیای ورشو به ویژه سماور زغالی و نفتی و ظروف آشپزخانه بیان کرد: تولید بومی این آلیاژ می تواند علاوه بر خودکفایی کشور در ایجاد اشتغال جدید و کسب درآمد مناسب موثر باشد چرا که بازار وسایل کاربردی و تزئیینی ورشو قابلیت تقاضا را دارد.

بروجرد و قابلیت های گردشگری صنایع دستی

گردشگری صنایع دستی و استقبالی که گردشگران در توجه به اقلام متنوع صنایع دستی و خرید از بین آنها به عنوان سوغاتی سفر انجام می دهند می تواند قابلیتی برای تمرکز بیشتر بر این حوزه از گردشگری باشد.

در این خصوص مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان گفت: گردشگری صنایع دستی بروجرد قابلیت خوبی دارد، بروجرد بعنوان شهر ملی ورشو ثبت ملی شده اما این شهر قابلیت ثبت جهانی را نیز دارد.

عطا حسن پور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: افزون بر ۴۰ حرفه سنتی و تولیدی صنایع دستی در بازار بروجرد شناسایی شده است ضمن اینکه شهرستان بروجرد از نظر رونق اقتصادی و تولیدات صنایع کاربردی و تزئینی از دیرباز مشهور بوده و همواره از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است.

وی اظهار داشت: از سال های گذشته تا کنون بروجرد در رشته‌های مختلف هنرهای سنتی و صنایع دستی سرآمد و شهره منطقه بوده است بطوریکه می توان گفت گستره صادرات صنایع دستی بروجرد از مرزهای کشور نیز فراتر رفته است.

راه اندازی خانه ورشو بروجرد اقدامی برای رونق این صنعت 

 رییس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بروجرد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: راه اندازی خانه ورشوسازی بروجرد در دست انجام است بخش عمده کار انجام شده و به زودی این خانه راه اندازی می شود تا مکانی باشد که استادکاران رشته ورشو سازی در آن گرد هم آیند تا هر آنچه فعالیت مرتبط با این صنعت است اعم از آموزش، تولید و قلم زنی بر روی ورشو در همین مکان صورت گیرد.

حجت اله یارمحمدی افزود: استادکاران رشته ورشو سازی در بروجرد اکنون افراد معدودی هستند که اغلب از پدران خود این هنر را فراگرفته اند و اکنون بصورت پراکنده در کار تولید و آموزش ورشو هستند و با راه اندازی خانه ورشو سازی بروجرد امکان و زمینه فعالیت این افراد و ارائه آموزش این رشته توسط این افراد به علاقه مندان فراهم می شود.

یارمحمدی گفت: کارگاه های قلم زنی بالای ۲۰۰ کارگاه در بروجرد هستند که با راه اندازی خانه ورشو بروجرد بصورت منسجم در این مکان فعالیت خواهند داشت، در کنار تسهیلاتی که دولت به هنرمندان می دهد تکالیفی دیگری نیز دارد که مهمترین اقدام ترویجی مرتبط با صنعت ورشو و قلم زنی در بروجرد، آموزش این رشته است که شرایط انتقال این آموزش فراهم است و با فعالیت خانه ورشو بروجرد انسجام بیشتری خواهد یافت.

وی یادآور شد: بروجردی یکی از با استعدادترین شهرها در زمینه صنایع دستی است بطوریکه تا کنون ۶۰ رشته مرتبط با صنایع دستی در این شهر شناسایی شده که از این میزان، تعداد بیش از ۵۰ رشته فعال هستند اما با توجه به اینکه بروجرد در سال ۹۸ بعنوان شهر ملی ورشو ثبت شده عمده تمرکز بر روی ورشو سازی و قلم زنی است تا بتوان نمادهای این هنر و صنعت را در بروجرد نمایان کرد. 

رییس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بروجرد افزود: در راستای تحقق اهداف تعیین شده سالانه شهر بروجرد تحت عنوان شهر ملی ورشوسازی باید اقداماتی را انجام داد که از جمله این اقدامات علاوه بر انجام برنامه‌های آموزشی در رشته ورشو سازی و قلم‌زنی با ایجاد خانه ورشو سازی، نسبت به معرفی این هنر در معابر عمومی و سطح شهر نیز اقداماتی از جمله نصب پیکره هنرمند سازنده ورشو در یکی از میادین پر تردد شهر اقدام شده است.

یارمحمدی یادآور شد: گرایش به سمت صنایع دست بافت اعم از قلاب بافی، جاجیم، قالی و ماشته بافی از دیگر صنایع دستی مورد استقبال در شهرستان بروجرد به خصوص بانوان است، در مجموع بانوان به سمت صنایع دستی از نوع بافت گرایش بیشتری دارند اما گرایش به سوی قلم زنی بخصوص در زنان ساکن در شهرها هم مورد استقبال است.

ورشو سازی بروجرد، صنعتی که با ابزار و وسایل ساده اما با ذوق هنری و تلاش بزرگان این حرفه و تحمل سختی های فراوان با تنوع و تکامل همراه شده است، میراثی که نه تنها صنایع دستی و وسایل کاربردی منزل را در برمی گیرد بلکه هر شی ورشو ریشه در تاریخ،فرهنگ و تمدن این سرزمین دارد از جوهردان آن گرفته که نماد دانش وعلم بوده تا آفتابه ولگن که نماد بهداشت و تکریم میهمان بوده است، این میراث جاودان فرهنگی در دیار بروجرد قابلیت رونق گردشگری صنایع دستی  این شهر را دارد تا عاملی در رونق کسب و کار و اقتصاد آن هم باشد.