از پنجم اسفندماه سال گذشته که بحران اوکراین رقم خورد تا به امروز، شرایط اقتصادی همواره برای مردم کشورهای مختلف قاره سبز رو به وخامت بوده است. به طوری که طی روزها و هفته های اخیر، لندن، پاریس، برلین، مادرید و رم شاهد شدیدترین اعتراض های مردمی به بحران اقتصادی کنونی بوده اند.
روز یک شنبه هشتم آبان ماه نیز همچون هفته های گذشته، پایتخت شماری از کشورهای اروپایی در اعتراض به افزایش هزینه‌های زندگی به ویژه گرانی مواد غذایی و حامل‌های انرژی شاهد اعتراض های گسترده بود که در فرانسه، آلمان، اتریش، بلژیک، ایتالیا و مولداوی به وقوع پیوست. مردم مولداوی ضمن اعتراض نسبت به افزایش هزینه‌های زندگی در این کشور، خواستار رفع تحریم‌های روسیه و استعفای دولت این کشور شدند.
صنعتی ترین بازیگر اروپا در گرداب اعتصاب
کارکنان صنایع بخش متالورژی و برق آلمان با دعوت اتحادیه قدرتمند «آی جی متال» از روز شنبه هفتم آبان ماه ۱۴۰۱ اعتصاب خود را آغاز کردند. بر پایه بیانه‌های منطقه‌ای این اتحادیه، فقط در روز نخست اعتصاب، ۲ هزار نفر به آن پیوستند.
این اعتصاب هماهنگ با بازه زمانی مشخص درحالی آغاز شده که مذاکرات برای افزایش دستمزدها در آلمان در جریان است. چند هفته است که نمایندگان کارفرمایان و کارکنان درحال مذاکره بر سر دستمزد هستند اما به نتیجه نرسیده اند.
به گفته اتحادیه آی جی متال، در ایالت بایرن واقع در جنوب آلمان، یک‌هزار و ۳۰۰ تن از کارکنان بخش صنایع که ۲۶ هزار شرکت خودروسازی، تجهیزات الکترونیک و ماشین ابزار را شامل می‌شود، در این جنبش شرکت کردند. همچنین ۳۰۰ تن از کارکنان کارخانه عظیم «تیسن‌کروپ» در غرب آلمان همان شب به اعتصاب پیوستند. تعداد کارکنان اعتصابی در نیدرزاکسن در شمال آلمان نیز ۵۰۰ نفر اعلام شده است.
همچنین در این کشور، خلبانان شرکت هواپیمایی «یورووینگز» اعتصاب سه روزهای را آغاز کرده‌اند که منجر به لغو بیش از نیمی از پروازهای این شرکت زیرمجموعه لوفت‌هانزا شده است. به گزارش هفته نامه «اشپیگل»، حدود ۱۷۰ پرواز از ۴۰۰ پرواز برنامه‌ریزی شده در روز دوشنبه (۹ آبان) به دلیل این اعتصاب‌ها لغو شدند.
این دومین بار در کمتر از ۱۴ روز است که خلبانان این شرکت هواپیمایی کار خود را متوقف می‌کنند. در اولین اعتصاب در ۶ اکتبر(۱۴ مهر)، حدود نیمی از تمام پروازها لغو شد. در نتیجه، ده‌ها هزار مسافر مجبور شدند با پروازهای دیگر یا قطار مسافرت خود را انجام دهند یا سفرشان را به تعویق بیاندازند.
اتحادیه خلبانان آلمان دلیل این اعتصاب را بی‌توجهی شرکت به درخواست آنها برای افزایش حقوق و کاهش ساعات کاری عنوان کرده است. «کارل لوتریاخ» وزیر بهداشت آلمان نیز هشدار داد که شاید بیمارستان‌های کشورش به خاطر بحران سوخت و تورم کنونی تعطیل شوند.
شوک بزرگ با دوگانه تورم و بحران انرژی
رکورد زنی تورم، افزایش چند صد درصدی قبوض برق و گاز، افزایش نگرانی‌ها از جنگ هسته‌ای، تعطیلی هزاران شرکت و درمانگاه، اعتصاب و تظاهرات خلبانان و کارمندان و... تیتر اخبار و گزارش‌هایی است که این روزها از سوی رسانه‌های جهان درباره اروپا منتشر می‌شود؛ موضوعی که آلمان از آن مستثنی نیست و به دلیل وابستگی شدید صنایع این کشور به گاز روسیه بیش از دیگران در معرض تهدید و تنگنا قرار دارد و مردم این کشور را به خیابان ها کشانده است.
بر پایه گزارش آماری که به تازگی وبسایت «تریدینگ اکونومیکس» انتشار داده است، نرخ تورم سال به سال قیمت مصرف کننده در آلمان طی اکتبر ۲۰۲۲ به ۱۰.۴ درصد افزایش یافت که بالاترین رکورد جدید به شمار می رفت؛ موضوعی که از ضعف یورو، عمیق تر شدن بحران انرژی و ادامه وقفه های زنجیره تامین ناشی می شد. (نمودار ذیل)
همچنین بر پایه این گزارش، تورم کالاها در این کشور صنعتی اروپایی از ۱۷.۲ درصد در سپتامبر به ۱۷.۸ درصد در ماه اکتبر افزایش یافت که به دلیل قیمت بالای انرژی (۴۳ درصد) و شتاب شدید تورم مواد غذایی (۲۰.۳ درصد) بود.
با نگاهی به این آمارها و مستندات، «استفان ولف» رئیس سازمان کارفرمایان تاکید می کند که «اتحادیه کارکنان آلمان» چشمان خود را بر واقعیت وضعیت صنایع که با بحران انرژی مواجه هستند، بسته است.
لازم به ذکر است که آلمان دارای یک اقتصاد مبتنی بر صادرات است و تا قبل از بحران اوکراین بالاترین آمار جهانی را در این زمینه به خود اختصاص داده بود اما اکنون تراز تجاری آلمان برای نخستین بار طی ۳۰ سال گذشته منفی شده است. کسری تراز تجاری آلمان به‌عنوان قدرتمندترین اقتصاد حوزه یورو به معنای کسری کلان تجاری در منطقه یورو نیز خواهد بود.
بنابراین از میان تمام کشورهای منطقه یورو، آلمان تنها کشوری بود که مازاد تراز تجاری داشت و اکنون این مزیت از بین رفته است. در چنین شرایطی، کارشناسان اقتصادی پیش بینی می کنند که یورو ضعیف و ضعیف‌تر خواهد شد. درواقع ارزش یورو در روزهای اخیر با فرانک سوئیس برابر شد و درحال‌حاضر به برابری با دلار نزدیک شده است.
در مجموع ماشین صادرات صنعتی آلمان که با واردات انرژی ارزان از روسیه تغذیه می‌شد در فضای پسابحران اوکراین و در آستانه فصول سرد از کار افتاده است؛ موضوعی که نه تنها شوک به صنعت و اقتصاد لیدر اتحادیه اروپا وارد کرده بلکه شهروندان این کشور اروپایی را نیز در شوک و نگرانی عمیق فرو برده تا خیابان را برای انعکاس مطالبات خود برگزینند.