به گزارش ایرنا شاید برای خیلی‌ها باعث شگفتی باشد که استان گرم و خشکی مانند سیستان و بلوچستان از معدود استان‌های تولید کننده برنج در کشور باشد، اگر چه حدود ۲۰ سال این استان درگیر خشکسالی بود و خسارات جبران ناپذیری به بخش کشاورزی وارد شد اما نوای کشت برنج با بارش‌های مونسون امسال شور و شوقی وصف ناپذیر را در اراضی کشاورزی جنوب استان بویژه شهرستان قصرقند طنین انداز کرد.
اقتصاد اولیه کشاورزان منطقه مبتنی بر خرماست و کشت سایر محصولات به صورت تلفیقی و در فصول مختلف سال متفاوت است به طور مثال در یک زمین کشاورزی علاوه بر نخل که کشت اصلی است برنج، یونجه، شبدر، باقلا و شنبلیله نیز کشت می‌شود.
آب مورد نیاز برای کشت برنج در جنوب سیستان بلوچستان از طریق قنوات تامین می‌شود و اراضی زیرپوشش این قنوات مشخص و میزان آب هر زمین نیز تعیین شده است و به همین دلیل میزان کشت و نوع محصول به میزان آبدهی قنوات وابسته است و در شرایط ترسالی اراضی ۲ بار تا سه بار زیر کشت برنج می روند.
قَصرقَند دارای شرایط اقلیمی گرم و نیمه مرطوبی است.رطوبت هوا نقش مهمی در تعدیل دمای هوای شهرستان دارد و هوای بسیار مطبوعی را در اغلب ایام سال در سطح منطقه حاکم کرده است.
قرارگیری قصرقند در مسیر مسیل رودخانه کاجو سبب شده در بخش هایی از سطح شهرستان در ایام گرم تابستان نیز محیطی مساعد برای گردشگران و اهالی فراهم شود و یکی از مناطق مهم کشاورزی و کشت انواع محصولات گرمسیری و زراعی و باغی بویژه برنج است.
قصرقند دارای سه بخش مرکزی، ساربوگ و تَلَنگ است و در سال ۱۳۹۱ تبدیل به شهرستان شده این در حالیست که قدمت تأسیس بخشداری در آن به سال ۱۳۱۶ و قدمت تأسیس شهرداری به سال ۱۳۴۳ هجری شمسی بر می‌گردد.
قابلیت کشت بیش‌از ۲۰ رقم برنج در قصرقند
منابع تأمین آب شهرستان جهت آشامیدن و زراعت متنوع‌اند و شامل رودخانه، قنات، چشمه و چاه هست. رودخانه کاجو علاوه بر طبیعت زیبا بعنوان زیستگاه گونه نایاب جانوری تمساح پوزه کوتاه هر ساله پذیرای گردشگران زیادی از سراسر ایران است.
قصرقند قابلیت کشت بیش‌از ۲۰ رقم برنج را دارد که از مهمترین ارقام برنج کشت شده می‌توان به محلی، صدری، باسمتی، بوتو، هیر و اصلاح شده شفق و شیرودی اشاره کرد.
شالیکاران قصرقندی به روش سنتی و با قنات کار آبیاری را انجام می‌دهند و محصولات تولید شده کشاورزی در قصرقند بویژه برنج، انبه و خرما باید برندسازی و تجاری سازی شود تا علاوه‌بر بازاریابی و ایجاد جایگاه در میان مردم، سود خوبی عاید بهره‌برداران بخش کشاورزی شود.
صنایع دستی، سوزن دوزی، انواع شیرینی جات سنتی و محصولات کشاورزی این شهرستان دارای قابلیت تجاری سازی هستند که بسته بندی مناسب برای عرضه در بازار مصرف سراسر کشور از ملزومات آن است.
۱۴۰۰ هکتار شالیزار ظرفیتی برای افزایش اشتغال و تولید
مدیرجهاد کشاورزی قصرقند گفت: شرایط اقلیمی مناسب موجب شده تا یک‌هزار و ۴۰۰ هکتار از مجموع هشت هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی زراعی و باغی شهرستان به کشت برنج اختصاص یابد.
عبدالناصر رییسی با بیان اینکه قصرقند به سبب آب و هوای منحصر به فرد یکی از قطب‌های مهم کشاورزی در زمینه کشت برنج در سیستان و بلوچستان است، افزود: کشت و برداشت برنج در این شهرستان ۲ نوبت در سال انجام می‌شود و در برخی از مزارع ظرفیت کشت سوم نیز وجود دارد.
وی ادامه داد: در ۲ نوبت کشت برنج؛ در مجموع پنج هزار تن شلتوک برنج برداشت می‌شود که برای حدود سه هزار نفر ایجاد اشتغال شده است.
مدیر جهاد کشاورزی قصرقند با بیان اینکه کشت اول این محصول از اوایل تیر آغاز و تا اواسط مرداد ادامه دارد، خاطرنشان کرد: در کشت دوم، زمان خزانه‌گیری از نیمه دوم خرداد تا نیمه اول تیر و زمان انتقال نشا به زمین اصلی از نیمه دوم تیر تا نیمه دوم مرداد و زمان برداشت از اواخر شهریور تا اول آبان انجام می‌شود.
وی اظهارداشت: در کشت مرحله نخست ارقام پر محصول و اصلاح شده با طول دوره رشد ۷۵ تا ۹۰روز شامل شفق، شیرودی، ندا و نعمت با متوسط عملکرد چهار هزار و ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار و در کشت دوم ارقام محلی با طول دوره رشد ۱۱۰ تا ۱۲۰ روز شامل صدری، هیر باسمتی، سیاه و بوتو با متوسط عملکرد چهار هزار و ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار کشت می‌شود.
رییسی تصریح کرد: شالیزارهای قصرقند با آب مازاد قنات و رودخانه آبیاری شده و این شهرستان با داشتن ۱۶۰ رشته قنات و ۵۴۲ چاه کشاورزی با مجموع زیرکشت هشت هزار و ۵۰۰ هکتار زمین بصورت آبی و هفت هزار هکتار کشت دیم با ۱۲ هزار اشتغال و بهره‌بردار حوزه کشاورزی و زراعی و برداشت سالانه ۱۵۰ هزار تن محصول زراعی و باغی است.
قصرقند مستعد تاسیس هنرستان کشاورزی
سرپرست فرمانداری قصرقند در جنوب سیستان و بلوچستان گفت: قصرقند با ۱۹ هزار هکتار زمین حاصلخیز زراعی و باغی برای پرورش نیروی انسانی ماهر و مجرب نیازمند تاسیس هنرستان کشاورزی است.
مرتضی سایگانی اظهارداشت: وجود نوجوانان و جوانان و اراضی مستعد و علاقه مند به حوزه کشاورزی ایجاب می‌کند برای تربیت این نسل و فراهم کردن آینده‌ای درخشان برای قصرقند مراکز آموزشی مورد نیاز از جمله هنرستان کشاورزی تاسیس و گسترش یابند.
وی افزود: قصرقند یکی از شهرستان‌های مهم سیستان و بلوچستان در بخش کشاورزی است که استعدادهای بالقوه و ظرفیت‌های فراوانی در کشت برنج و تولید محصولات زراعی و باغی دارد.
سرپرست فرمانداری قصرقند بیان کرد: تاسیس هنرستان کشاورزی علاوه‌بر تربیت نیروی انسانی کارآمد و ماهر، توسعه کشاورزی با روش‌های پیشرفته و آبیاری نوین با بازدهی فراوان را بدنبال خواهد داشت که از مسوولان انتظار است با اقدامات مناسب کشاورزان را حمایت کنند.
وی اظهارداشت: جهاد کشاروزی یکی از ادارات مهم و تاثیرگذار در حوزه توسعه کشاورزی و انتقال دانش کشاورزی است. لذا امیدواریم با وجود نیروهای مجرب در جهاد کشاورزی شاهد رشد و توسعه در این بخش باشیم.
وی از مسوولان استانی خواست امکانات و ماشین آلات مناسبی را در اختیار اداره جهاد کشاورزی قصرقند قرار دهند تا در امر توسعه و بهبود کشاورزی منطقه تلاش بیشتری شود.
سایگانی ادامه داد: برنج در قصرقند ۲ نوبت در سال کشت می‌شود که در کشت مرحله نخست برنج این شهرستان ارقام پرمحصول و اصلاح شده شامل شفق، شیرودی، ندا و نعمت و در کشت دوم ارقام محلی شامل "صدری، بوتو و هیر" کشت می‌شود.
وی با اشاره به اینکه وجود امکان کاشت انواع محصولات گرمسیری و نیمه گرمسیری در صورت داشتن برنامه‌های مناسب می‌تواند یکی از مزیت‌های بالقوه بخش کشاورزی قصرقند محسوب شود، تصریح کرد: توسعه کشاورزی و صنعتی باید همگرا تا ارزش افزوده هر ۲ بخش در اقتصاد ملی بیشتر شود.
سرپرست فرمانداری قصرقند گفت: این شهرستان با برخورداری از فاکتورها و جاذبه‌های کشاورزی و گردشگری ظرفیتی بسیار مساعد برای ایجاد اشتغال و جذب گردشگر دارد و این منطقه به سبب چشم اندازهای زیبای کشاورزی دارای ظرفیت‌های مطلوبی برای سرمایه گذاری بخش خصوصی به منظور توسعه صنعت گردشگری است.
وی با اشاره به قرارگیری هشت رشته قنات قصرقند در فهرست میراث ملی گفت: ثبت تمدن قناتی قصرقند و ثبت هشت رشته قنات این شهرستان در فهرست آثار ملی کشور، بر آسیب شناسی و گردشگری قنات در این شهر تاکید کردند.
سایگانی ادامه داد: قنات کرگدان قصرقند فراتر از آثار جهانی است و با ثبت این قنات در فهرست آثار ملی، جهان شهرستان قصرقند مقصد گردشگری قنات در سیستان و یلوچستان خواهد شد.
وی تصریح کرد: قرارگیری هشت رشته قنات استر آباد، محتاج کهن، امام آباد، نو آباد، سوردو، نژنژ، کرگدان و مدی‌کهن قصرقند در فهرست میراث ملی موقعیت ممتازی به حوزه قناتی استان سیستان و بلوچستان به ویژه شهرستان قصرقند داده است.
کلام آخر؛
شهرستان قصرقند با داشتن ۱۶۰ رشته قنات و ۵۴۲ حلقه چاه کشاورزی با مجموع زیرکشت هشت هزار و ۵۰۰ هکتار زمین بصورت آبی و هفت هزار هکتار کشت دیم با ۱۲ هزار اشتغال و بهره‌بردار حوزه کشاورزی و زراعی و برداشت ۱۵۰ هزار تن محصول زراعی و باغی ظرفیت مناسبی است که در صورت توجه بیشتر می‌توان شاهد رونق تولید ملی، افزایش اشغال و صادرات بود و این امر با توجه به دانش بومی و توان نیروی انسانی و توجه دولت سیزدهم به مناطق محروم و حوزه‌های مختلف؛ دور از دسترس نیست و محقق خواهد شد.
هر چه بیشتر به بحث مهم آموزش توجه شود و سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و گردشگری در شهرستان قصرقند صورت گیرد موجب رشد اشتغال و تولید در منطقه می‌شود.
امکان کاشت انواع محصولات گرمسیری و نیمه گرمسیری در مناطق جنوبی سیستان و بلوچستان وجود دارد که در صورت برنامه ریزی می‌توان از این ظرفیت‌ها در جهت جلوگیری از واردات میوه‌های گرمسیری و خروج ارز از کشور بهره گرفت.
توسعه کشاورزی و صنعتی باید همگرا شود تا ارزش افزوده هر دو بخش در اقتصاد ملی بیشتر شود چون شهرستان قصرقند با برخورداری از فاکتورها و جاذبه‌های کشاورزی و گردشگری ظرفیت بسیار مساعدی برای ایجاد اشتغال و جذب گردشگری دارد.
منطقه قصرقند به سبب چشم اندازهای زیبای کشاورزی دارای ظرفیت‌های مطلوبی برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی به منظور توسعه صنعت کشاورزی است و باید زمینه های حضور سرمایه گذاران در این منطقه فراهم شود.
به گزارش ایرنا قصرقند با جمعیت ۶۱ هزار نفر در حدود ۵۷۰ کیلومتری جنوب زاهدان مرکز سیستان وبلوچستان واقع شده است.