یک سال پیش در چنین روزهایی قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت برای اجرا به دولت سیزدهم ابلاغ شد؛ قانونی که هرچند دیر ولی به هرحال نوشدارویی است برای جلوگیری از رشد سالمندی جمعیت در سال های آینده.
زنگ خطر مساله جمعیت و تهدید نسل از سال ۹۲ توسط رهبر معظم انقلاب به صدا در آمد. ایشان در سی ام تیر سال ۹۲ فرمود: «مسئله تهدید نسل برای کشور ما خطر است؛ من به شما عرض بکنم. محدود کردن نسل، برای کشور ما یک خطر بزرگی است. ما در منطقه خطر مبالغ زیادی پیش رفتیم، باید برگردیم؛ می توانستیم جلوی این کار را بگیریم، نگرفتیم.»
پیش بینی رهبر انقلاب بر اساس نگاه علمی متخصصان و کارشناسان بر این مبنا استوار است که کشور ما با این روند کنونی در آینده دچار مشکل فراوان خواهد شد و کشوری خواهیم داشت که دچار پیری عمومی و تهدید نسل می شود. به صورت دقیق نمی توان مشخص کرد که از آن سال تاکنون چه نهادها و موسساتی چه اقداماتی انجام داده اند اما روند رشد جمعیت کشور نشان می دهد که اگرچه جسته و گریخته برنامه ها و فعالیت هایی صورت گرفته ولی چندان کارساز نبوده است. شاید مهمترین اقدام و برنامه همین قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت باشد که در ۲۴ مهر سال گذشته به تصویب رسید و این روزها شاهد اجرایی شدن برخی از مواد این قانون مانند وام ودیعه مسکن و خرید خودرو برای خانواده هایی باشیم که صاحب فرزند سوم می شوند.
یکی از نهادهایی که در سال های اخیر عزم خود را جزم کرده تا در این زمینه حق مطلب را ادا کند، سازمان تبلیغات اسلامی است به گونه ای که جمعی از کارشناسان و فعالان حوزه خانواده، جمعیت و فرزندآوری در بهمن سال گذشته با صدور پیامی از حجت الاسلام محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی به پاس زحماتش در ترویج فرهنگ تحکیم بنیان خانواده تقدیر کردند. موسسه تبیان یکی از موسسات وابسته به این سازمان نیز در همین راستا برنامه هایی را در دستور کار قرار داده و سامانه «همدم» را به همین منظور راه اندازی کرده است.
تیر ماه سال گذشته بود که محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی با افتتاح سامانه همدم، به کارایی های این سامانه اشاره کرد و گفت: راه‌اندازی سامانه همدم اقدام بسیار به جایی بود که با همه مسائل ایرانی و اسلامی و سنت های اصیل نهاد خانواده سنخیت دارد.
وی با بیان این که انتخاب همسر برای جوانانی که در اوج احساسات هستند، باید همراه با عقلانیت و آگاهی باشد گفت: در این امر بسیار مهم نیازمند مشاوران مومنی هستیم که در این زمینه از علم روز برخوردار باشند و سامانه همدم تلاش کرده تا مبتنی بر سنت های خانواده و مبانی اسلامی، با استفاده از روش های نوین و علمی به جوانان برای انتخابی آگاهانه و ازدواجی پایدار تحت نظر خانواده کمک کند.
همدم توانسته ۳۸ هزار پسر و دختر جوان را به همدیگر معرفی کندقالیباف با بیان اینکه سامانه همدم چهار رویکرد شفاف‌سازی، هوشمندسازی، مردمی‌سازی و کارآمدسازی را با هم در بر دارد، عنوان کرد: هر مجموعه‌ای که این چهار رویکرد را داشته باشد می‌تواند مجموعه موفقی باشد ضمن اینکه باید به چهار موقعیت مکانی که در زندگی انسان تأثیرگذار است، توجه کرد که این مکان‌ها شامل منزل، مسجد، مدرسه و محله است که اگر این مکان‌ها به درستی و مثل ساعت باهم کار کنند، در تمامی امور حتی امور اقتصادی می‌توانیم موفق باشیم.
حالا بیش از یک سال است که فعالیت های این سامانه با استقبال برخی جوانان روبرو شده به گونه ای که در این مدت توانسته ۳۸ هزار پسر و دختر جوان را به همدیگر معرفی کند. برای اطلاع از وضعیت آخرین فعالیت ها و برنامه های این سامانه با زهره حسینی گفت و گویی کوتاه داشتیم.
سامانه ای برای دستیاری جوانان در امر ازدواج
خانم حسینی با ارائه گزارشی گفت که در واقع این سامانه، دستیار ازدواج جوانان و همیار خانواده ها برای ازدواج فرزندانشان است.
به گفته حسینی «همدم» فقط سامانه همسریابی نیست بلکه خدمات دیگری را هم به خانواده ها و جوانان ارائه می دهد و به همین علت این سامانه تاکنون بیش از ۴۰۰ هزار بار توسط علاقه مندان بارگذاری و نصب شده و بیش از ۲۰ هزار نفر نظرات خود را به سامانه داده اند.
امکانات این سایت شامل همدم‌یاب ویژه افراد مجرد برای همسریابی، مشاوره با کارشناسان برای افراد مجرد ومتاهل و آزمون خودشناسی استمدیر سامانه «همدم» به امکانات این سامانه هم اشاره ای کرد و گفت که جوانان می توانند فعالیت های متعددی مانند جستجو، پیشنهاد، رد پیشنهاد، مشاوره و پشتیبانی را در این سامانه داشته باشند و آمار ازدواج در این سامانه نشان دهنده استقبال جوانان است.
وی تاکید کرد: روشی که «همدم» بر مبنای آن فعالیت دارد، همان ازدواج سنتی همراه با نظارت و حمایت خانواده هاست که از ابزار مدرن برای تسهیلگری در این امر استفاده شده است اما با توجه به نو بودن آن قطعا نیاز به زمان بیشتری دارد که بتواند در میان خانواده و جامعه شناخته شود و اثرگذاری داشته باشد. در این مسیر تلاش می کنیم در سامانه همدم با معرفی بهترین و مناسب ترین مورد به جوانان متقاضی ازدواج، ارزش آفرینی کرده و با عملکرد مناسب خود در جهت تشکیل خانواده پایدار، جوانان را تشویق به ازدواج کنیم.
حسینی ادامه داد: در کنار این موضوع در بخش های گوناگون به ویژه مجله آنلاین (برخط) و صفحات شبکه های اجتماعی تلاش می کنیم تا محتواهای جذاب آموزشی و مناسب فرهنگ سازی و آموزش های لازم به جوانان و خانواده ها ارائه دهیم. همچنین آشنایی جوانان با زوج هایی که از طریق همدم ازدواج کرده اند و زندگی پایداری دارند، راه دیگری برای تاثیرگذاری در این موضوع است که در برنامه های آینده سامانه همدم قرار گرفته است.
به گفته این پژوهشگر حوزه زنان علاقه مندان در مجله آنلاین می توانند از محتواهای آموزشی استفاده کرده و به عنوان کاربر نیز تعامل داشته باشند. البته امکانات این سایت علاوه بر مجله آنلاین شامل همدم یاب ویژه افراد مجرد برای همسریابی، مشاوره با کارشناسان برای افراد مجرد و متاهل و همچنین آزمون برای خودشناسی افراد در این زمینه است.
رسانه ها برای ازدواج جوانان فرهنگ سازی کنند
حسینی اظهار داشت: صرف نظر از مسائل اقتصادی و نکاتی که در زمینه اشتغال و مسکن جوانان مطرح می شود، مهمترین فعالیتی که سازمان ها و نهادهای مربوطه می توانند در زمینه ازدواج جوانان داشته باشند، حرکت در مسیر فرهنگ سازی این موضوع است. به نظر می رسد رسانه ها به ویژه صدا و سیما با تهیه برنامه های جذاب و مورد اقبال جوانان می توانند نقش مفید و سازنده ای داشته باشند. نهادها و سازمان های فرهنگی دیگر نیز با تدوین برنامه های تبلیغی – تشویقی و عملیاتی کردن آن می توانند به طور موثرتری نقش خود را ایفا نمایند.
وی از ازدواج به عنوان قدیمی ترین سنت نیکوی بشری یاد کرد که به طور ذاتی مورد اقبال جوانان است و اضافه کرد: باید دید و بررسی کرد که چه مشکلاتی باعث شده تا جوانان از وارد شدن به این حیطه ترس داشته باشند یا به ناچار از آن دوری کنند.
هر ازدواجی که در همدم رخ می دهد تا چهار سال پس از ازدواج هر ۶ ماه رصد می شودحسینی افزود: هر ازدواجی که در همدم رخ می دهد تا چهار سال پس از ازدواج هر ۶ ماه رصد می شود و جهت سنجش پایداری ازدواج ها با همکاری زوج ها، آزمون های سنجش رضایت از زناشویی به عمل می آید و مشاوران همدم در این مسیر در کنار زوج ها هستند تا نهال ازدواج آنها به دور از هر آسیبی رشد کرده و به پایداری برسد.
وی از تبلیغ سامانه «همدم» در تابلوهای شهری، رادیو و تلویزیون و همچنین فضای مجازی سخن گفت ولی این نکته را هم گفت که «همدم» نیاز به تبلیغ بیشتری دارد تا جوانان و خانواده ها با شناخت بیشتری از این سامانه و خدمات آن استفاده کنند.
این فعال حوزه زنان ادامه داد: سامانه همدم به عنوان تسهیلگر و واسطه معرفی وارد عمل می شود و در طی معرفی و ضمن آموزش های خود به جوانان و خانواده ها این نکته را یادآوری می کند که در مسیر ازدواج از سه موضوع گفت و گو، تحقیق و مشاوره به میزان کافی و صحیح استفاده کنند. فرقی هم نمی کند که آشنایی از چه مسیری آغاز شود.
وی افزود: در هر آشنایی به قصد ازدواج، دختر و پسر حتما باید با اطلاع و نظارت خانواده هایشان با یکدیگر گفت و گو کنند. در مورد همدیگر، تحقیق کافی کنند و در نهایت از کمک مشاورین خبره روانشناس کمک بگیرند تا شناخت صحیح و بیشتری از یکدیگر به دست بیاورند. در ازدواج های سنتی هم همین مسیر باید طی شود تا به شناخت درستی برسند. در همدم نیز این مسیر با کمک معرفان و مشاوران متخصص و راهنمایی های آنان پیگیری می شود تا میزان آسیب کمتر شده و به حداقل برسد.
مهمترین رکنی که همدم به دنبال آن است، موضوع آموزش استحسینی همچنین گفت: مهمترین رکنی که همدم به دنبال آن است، موضوع آموزش است. محتوای آموزشی و برگزاری دوره های آموزشی می تواند نقش موثری در این زمینه ایفا کند. به همین منظور سامانه آموزشی در کنار همدم مورد توجه دست اندرکاران قرار گرفته است. همچنین ارائه محتواهای آموزشی جذاب در بخش های گوناگون سامانه و شبکه های اجتماعی و تعاملاتی که بین همدم و کاربرانش در این مسیر اتفاق می افتد نقش موثری در ترغیب جوانان دارد.
حدود سه ماه پیش حجت الاسلام رضا عزت زمانی رییس ستاد خانواده و جمعیت سازمان تبلیغات اسلامی از قانونمندشدن سامانه های همسریابی سخن گفت و اعلام کرد هر مجموعه ای که قرار است با عنوان انتخاب همسر در فضای مجازی یا حقیقی فعالیت کند باید از سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت ورزش و جوانان مجوز بگیرد. ماه گذشته نیز حجت الاسلام محمدصادق ابوترابی مسئول دبیرخانه ستاد خانواده و جمعیت سازمان تبلیغات اسلامی به خبرنگار معارف ایرنا گفت که حدود ۳۰۰ مرکز طی دو ماه اخیر برای دریافت تاییدیه مراکز همسرگزینی به پایگاه اینترنتی این سازمان مراجعه کرده اند. خانم حسینی گفت اگرچه این سامانه از سال گذشته فعالیت خود را آغاز کرده ولی همچون سایر مراکز و موسساتی که در زمینه همسریابی فعالیت می کنند، پیگیر اخذ مجوز هستند.