به گزارش ایرنا، اقتصادی کردن تولید، ممانعت از فرسایش خاک و روان آب‌ها و حفظ آب، مقابله با کم آبی و خشکسالی، کمک به افزایش سرانه درآمدی روستاییان و در پی آن جذب گردشگر از جمله دستاوردهای ایجاد باغ و گیاهان دارویی در زمین‌های شیبدار این خطه است که باید برای شتاب گرفتن در گسترش اجرای آن با جذب منابع اعتباری بیشتر، از این ظرفیت برای توسعه پایدار گلستان استفاده شود.
مطابق گزارش جهادکشاورزی گلستان، این استان ۱۱۰ هزار هکتار زمین کشاورزی شیبدار شناسایی شده واقع در نوار جنوبی بندرگز تا مراوه تپه و با شیب بیشتر از ۱۴ درجه دارد که از لحاظ کارشناسی و فنی باید به زمین‌های دارای پوششهای گیاهی دائمی و باغی تبدیل شود.
براساس این گزارش، بعد از وقوع سیلاب سال ۱۳۸۰، طرح تبدیل زمین‌های شیبدار به باغ در راستای مدیریت روان آب و کاهش سیل در منطقه از سال ۸۲ در دستور کار قرار گرفت و تاکنون ۲۷ هزار هکتار آن به زیر پوشش باغ‌های مثمر رفت و توانست ۱۱ هزار شغل ایجاد کند.
مجری طرح تبدیل زمین‌های شیبدار جهادکشاورزی گلستان گفت: زمین‌های شیبدار این استان در نواحی جنوبی قرار دارد و ظرفیت بکر برای تبدیل به باغ‌های مثمر و تولید درآمد برای بهره برداران است.
وحید عمادزاده به خبرنگار ایرنا افزود: از سال ۸۲ تاکنون ۱۱ هزار شغل با تبدیل ۲۷ هزار هکتار از زمین‌های شیبدار استان به باغ ایجاد شده است.
وی ادامه داد: هر هکتار باغ در زمین‌های شیبدار استان با باروری چند ساله،درآمدی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون ریال برای بهره برداران دارد در حالی که درگذشته این زمین‌ها به زیر کشت گندم و جو می‌رفت و عایدی زیادی نداشت.
وی با تاکید بر سرمایه گذاری در حوزه فرهنگ‌سازی برای افزایش اطلاعات بهره برداران از مزایای تغییر کاربری زمین‌های شیبدار به باغ با هدف شتاب در توسعه باغ‌ها، افزود: توجه به این موضوع مهم می‌تواند مشارکت بهره‌برداران را برای سرعت بخشیدن به ایجاد باغ‌ها در اراضی شیبدار استان دوچندان کند.
هدفگذاری ایجاد باغ در ۲۰ هزار هکتار از اراضی شیبدار گلستان
مجری طرح تبدیل اراضی شیب دار جهادکشاورزی گلستان گفت: این اداره کل ایجاد باغ در اراضی شیبدار مستعد شناسایی در استان را تا پایان سال ۱۴۰۴ در سطح ۲۰ هزار هکتار با پیش بینی جذب ۸ هزار و ۶۶۱ میلیارد ریال اعتبار دولتی هدفگذاری کرده است.
عمادزاده افزود: طرح ایجاد باغ‌ها در زمین‌های شیبدار استان توسط جهادکشاورزی گلستان با جدیت مورد پیگیری قرار دارد و سالانه متناسب با تخصیص اعتبار دولتی بین ۷۰۰ تا هزار هکتار از زمین‌های شیبدار تبدیل به باغ می‌شود.
مجری طرح تبدیل زمین‌های شیبدار به باغ در گلستان با اشاره به این که درخواست برای تبدیل اراضی شیبدار به باغ در فصل پاییز به مدیریت‌های جهادکشاورزی در شهرستان ها ارائه می‌شود، گفت: امسال برای اجرای این طرح تاکنون در سطح ۱۵۰ هکتار در استان درخواست داده شده است.
به گفته وی اجرای طرح تبدیل زمین‌های شیبدار به باغ باید تامین منابع آبی مطمئن از سوی بهره برداران معرفی شود ولی زمین‌های شیبدار دیم دارای بارش‌ها طی سال زراعی کفایت تامین آب اجرای طرح را می‌دهد و در اولویت حمایت جهادکشاورزی قرار دارند.
کشت هدفمند اراضی شیبدار کمک کننده توسعه گلستان
کارشناس مسائل آب در گلستان معتقد است: کشت هدفمند محصولاتی همچون زیتون، گیاهان دارویی مانند گل گاوزبان و علوفه کاری به صورت ترکیبی در زمین‌های شیبدار می‌تواند در توسعه پایدار و جلوگیری از فرسایش خاک و کاهش خسارات سیل موثر باشد و به خودکفایی استان در تامین روغن کمک کرده و مزیتهایی مانند ایجاد اشتغال حدود ۲۰ هزار نفری، افزایش درآمد حدود ۳.۵ برابری کشاورزان و رونق حوزه گردشگری دارد.
سیدمحسن حسینی افزود: یکی از نکات مهم در تغییر کاربری زمین‌های شیبدار از زراعت دیم به باغ و گیاهان دارویی، میزان آب موردنیاز اجرای طرح است چون این زمین‌ها در زمان حاضر به کشت دیم اختصاص دارد و در صورت کاشت درخت و گیاهان دارویی در آن‌ها نیاز به آبیاری به وجود می‌آید.
وی ادامه داد: کل ظرفیت آب سطحی گلستان به مصارف مختلف شرب، صنعت، محیط زیست، کشاورزی، باغداری و آبزی پروری تخصیص یافته و آب مازاد برای توسعه اراضی آبی در استان وجود ندارد بنابراین برای توسعه این زمین‌ها یا باید به میزان ۱۱۰ هزار هکتار از اراضی آبی پایین دست را به دیم تبدیل کرد تا آب موردنیاز توسعه این اراضی تامین شود و یا در جست و جوی راه حل‌های دیگری بود.
حسینی گفت: اراضی شیبدار گلستان در مناطقی واقع شده که از لحاظ اقلیمی، بارندگی حدود ۵۰۰ میلیمتر در سال را دارند و می‌توان ضمن تراس بندی و دیگر روش‌های حفاظت آب، گونه‌های گیاهی را در نظر گرفت که نیاز آبی آن‌ها کمتر از ۵ هزار متر مکعب در سال بوده و نیاز به آبیاری نداشته باشند.
وی ادامه داد: در بخشی از زمین‌های شیبدار که به دلیل وجود چشمه یا رودخانه یا هزینه پایین انتقال آب امکان تامین آب وجود دارد، با محاسبات انجام شده به دلیل باران ۵۰۰ میلیمتری در سال، هر هکتار باغ تنها نیاز به حداکثر هزار متر مکعب آب تکمیلی دارد و به ازای اصلاح روش‌های آبیاری در زمین‌های کشاورزی پایین دست، بخشی از آب صرفه جویی شده می‌تواند به این باغات تخصیص داده شود.
وی گفت: افزایش پوشش گیاهی در این زمین‌ها موجب کاهش رسوب وارده به مخازن سدها می‌شود و می‌توان در سدهای در حال بهره‌برداری با اصلاحاتی در رژیم تنظیم و ذخیره آب و در سدهای در حال احداث با کاهش شبکه طراحی شده نسبت به تخصیص آب موردنیاز این زمین‌ها اقدام کرد به نحوی که به ازای هر هکتار کاهش شبکه هفت هکتار زمین شیبدار قابلیت آبیاری تکمیلی پیدا می‌کند.
پیش بینی تامین اعتبار آب برای زمین‌های شیبدار در گلستان
مدیر آب و خاک جهادکشاورزی گلستان هم گفت: سال زراعی ۱۴۰۱ برای اجرای طرح تامین و انتقال آب کشاورزی در سطح هزار هکتار از زمین‌های شیبدار استان جذب ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار برنامه‌ریزی شده است.
علی نصرتی به خبرنگار ایرنا افزود: اجرای این طرح در راستای توسعه باغ و زراعت گیاهان دارویی برنامه‌ریزی شده و با مشارکت بهره‌برداران متقاضی تبدیل زمین‌های شیبدار به باغ پیگیری می‌شود.
به گفته وی تاکنون ۵۰۰ هکتار از زمین‌های شیبدار استان با مشارکت بهره‌برداران آن زیر پوشش طرح تامین و انتقال آب کشاورزی قرار گرفته و در دست بهره‌برداری است.
دعوت به مشارکت قرار خاتم الانبیا در تامین آب باغ‌های شیبدار
مدیرکل جهادکشاورزی گلستان هم پیشنهاد کرد: قرارگاه خاتم الانبیا در اجرای طرح تامین و انتقال آب کشاورزی برای ایجاد باغ در ۱۰ هزار هکتار از زمین‌های شیبدار استان در مرحله نخست با این اداره کل همکاری داشته باشد.
محمد برزعلی افزود: اجرای این طرح با توسعه کشت باغات و گیاهان دارویی برای روستائیان ساکنان در مناطق کوهستانی در استان نقش به سزایی در رونق اقتصادی ساکنان منطقه و جلوگیری از فرسایش خاک و بروز سیلاب در منطقه خواهد داشت.
با این وجود، هماهنگی بین دستگاه‌ها برای رفع مسایل و مشکلات اجرای درست طرح تبدیل زمین های شیب دار به باغ، جلب مشارکت بهره برداران، درآمدزا بودن محصول زیرکشت، افزایش دادن اعتبارات دولتی، سرمایه‌گذاری در حوزه بازاریابی و رفع کمبودهای صنایع غذایی و تبدیلی و راه‌اندازی دهکده گیاهان دارویی در منطقه، نظارت بر حسن اجرای این طرح از جمله راهکارهای موثر در شتاب دادن به این طرح مهم و در دست اجرا است.
گلستان با بیش از ۲۰ هزار کیلومتر مربع وسعت و داشتن هفت اقلیم از ۱۳ اقلیم دنیا، زمین های مستعد و شیب دار زیادی برای توسعه باغ و گیاهان دارویی دارد.