نیروگاه و سد "چم‌شیر"که در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر دوگنبدان در استان کهگیلویه و بویراحمد و بر روی رودخانه زهره در دست ساخت است افزون بر تامین آب ۱۴۰ هزار هکتار زمین کشاورزی دیم در استان های های جنوبی زمینه تولید انرژی برق آبی به میزان ۴۸۲ گیگاوات ساعت در سال ،آبزی پروری و توسعه گردشگری به ویژه در شهرستان گچساران را فراهم خواهد کرد.
این که سد بلندترین سد وزنی از نوع بتنی غلتکی (آر. سی. سی) ایران است با دارا بودن مخزن ۲.۳ میلیارد مکعب، دریاچه ای به طول ۴۸ کیلومتر و وسعت ۵۱ کیلومتر مربع است قرار است دی ماه امسال آبگیری شود.
از آنجا که تامین آب زمین های دیم به ویژه در مناطق گرمسیری استان های جنوبی کشورمان از مهمترین مزایای بهره برداری از سد "چم‌شیر" است تبدیل زمین های دیم به آبی ارمغانی برای کشاورزی پایدار،بهبود معیشت بهره برداران زمین های پایین دست و امنیت غذایی خواهد بود.
با توجه به اینکه هر ساله در فصل تابستان به ویژه ساعت های پیک شاهد کمبود برق برای مصارف صنعتی و کشاورزی به منظور جلوگیری از خاموشی برق واحدهای مسکونی هستیم امید می رود آبگیری سد "چم‌شیر" بتواند گامی گرهگشا در خصوص تامین برق حوزه صنعت و کشاورزی در استان کهگیلویه و بویراحمد باشیم.
امکان ایجاد زیرساخت های ورزش های آبی همچون شنا، قایقرانی و برپایی تورهای ساحلی از دیگر مزیت های این سازه بزرگ آبی است که می تواند درآمد صنعت گردشگری گچساران را از طریق افزایش میزان ماندگاری جهانگردان و ایرانگردان متحول کند.
اگرچه در زمان حاضر کهگیلویه و بویراحمد یکی از قطب‌های تولید ماهی قزل آلا در کشور محسوب می شود به‌طوری که حدود ۱.۶ درصد تولید ماهیان سردآبی جهان و ۱۰ درصد تولید ماهیان سردآبی کشور را تأمین می‌کند اما به اعتقاد کارشناسان ظرفیت های زیادی برای توسعه صنعت آبزی پروری به ویژه ماهیان گرم آبی و زینتی در گچساران مغفول مانده که با بهره برداری از سد "چم‌شیر" شکوفا می شود.
مزیت های سد چم‌شیر به روایت کارشناسان
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویر احمد گفت:تامین آب زمین های کشاورزی پایین دست از مهمترین مزایای احداث سد "چم‌شیر" در استان است که با توجه به خشکسالی های پیاپی سال های اخیر نیازی برای تحقق کشاورزی پایدار و بهبود وضعیت معیشتی بهره برداران است.
آرش مصلح تاکید کرد: تولید انرژی برقابی به میزان ۴۸۲ گیگاوات ساعت در سال از دیگر مزایای این سازه بزرگ آبی است که می تواند بخشی از برق مورد نیاز استان کهگیلویه و بویراحمدی را تامین کند.
به گفته مصلح ، حدود ۱۲۵/۶ میلیون متر مکعب از آب سد "چم‌شیر" برای مصارف صنعت و کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد اختصاص دارد که تحقق این میزان آب ، رونق تولید و اشتغال در این حوزه ها را به دنبال خواهد داشت.
وی تاکید کرد: پیش بینی احداث طرح دهکده گردشگری پیرامون این سد که دارای ردیف بودجه ملی است نیز روزنه امید بخش دیگری برای رونق گردشگری و ایجاد تعداد پرشماری فرصت شغلی جدید پس از بهره برداری از سد خواهد بود.
مصلح تاکید کرد: کنترل سیلاب‌های مخرب رودخانه زهره و فراهم شدن زمینه پرورش ماهی از دیگر پیامدهای امیدبخش ساخت سد "چم‌شیر" است.
احداث سد "چم‌شیر" در مراحل پایانی
معاون آب و آبفای وزارت نیرو که به تازگی برای بازدید از روند احداث سد "چم‌شیر" به گچساران سفر کرده گفت: عملیات اجرایی احداث "چم‌شیر" پیشرفت ۹۳درصدی دارد و انتظار می‌رود این طرح در دی ماه سال جاری آبگیری سد شود.
محمد جوانبخت با بیان اینکه عملیات احداث و بهره‌برداری طرح چم‌شیر از ۱۰ سال گذشته آغاز شده است، افزود: اجرای این طرح از جمله اقدامات کلیدی و ارزشمند وزارت نیرو به شمار می‌رود.
به گفته معاون آب و آبفای وزارت نیرو، با بهره‌برداری از این طرح در شرایط کنونی منابع آبی کشور، بخش قابل توجهی از مشکلات و معضلات استان های جنوبی ایران برطرف خواهد شد.
وی تصریح کرد:بررسی‌های لازم به منظور پیشبرد عملیات آبگیری سد چم شیر صورت گرفته است و با تلاش مسئولان مربوطه این طرح عملیاتی و در آستانه بهره‌برداری قرار دارد.
جوانبخت ضمن تشریح شرایط فنی طرح "چم‌شیر" اظهارداشت: خوشبختانه این سازه بزرگ آبی از جوانب مختلف در حوزه فنی بررسی شده و می‌توان گفت که در شرایط مطلوبی قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه وزارت نیرو با بهره‌برداری از "چم‌شیر" می‌تواند تحولی در منطقه ایجاد کند، تصریح کرد: امید است با برنامه‌ریزی و مدیریت کاربردی مسائل، شاهد آبگیری سد چم‌شیر در بازه زمانی تعیین شده باشیم.
معاون آب و آبفای وزارت نیرو ضمن انتقاد از حاشیه‌سازی درباره فرایند عملیاتی کردن طرح "چم‌شیر"، ابراز داشت: متاسفانه در فضاهای غیر کارشناسی شاهد حاشیه‌سازی در این باره هستیم که در چنین شرایطی مسئولان و دست اندرکاران این امر پاسخگوی شبهات پیش آمده برای مراجع بالادستی خواهند بود.
جزییات روند اجرایی سد "چم‌شیر"
معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم شیر گچساران گفت: تاکنون چهار میلیون و۷۶۳ هزار متر مکعب حفاری در سد چم شیر انجام شده و ۱۶۰هزار متر مکعب دیگر نیاز است انجام شود.
محمد رضا فاضل بیان کرد: اجرای یک میلیون و ۷۰۵ هزار متر مربع بتن ریزی،۲۴ کیلومتر راه دسترسی، چهار هزار و۳۶۱ متر لاینینگ گالری ها و تونل ها،۵۲۱ هزارمترحفاری و تزریق، ۱۴ هزار و۲۳۳ متر مربع ساختمان اداری از مهمترین بخش های انجام گرفته در این سد است.
وی ادامه داد: برای تکمیل سازه های این طرح ۹۸هزار و ۶۹۷ متر مکعب بتن ریزی،۱۲هزار و ۱۸۶متر حفاری و تزریق و همچنین ۲۷۹ متر لاینینگ گالری ها و تونل ها باید انجام شود.
فاضل ابراز کرد: سد چم شیر دارای یک میلیون و ۳۰۰هزار متر مکعب حجم بدنه، ۷۳۰متر طول تاج، ۱۵۱ متر ارتفاع و ۶۰۴ تراز تاج سد است.
معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم شیر گچساران گفت: هم اکنون ۷۹۱ نیروی متخصص، ماهر و نیمه ماهر در این سد فعالیت دارند که تعدادی از این نیروها شهروندان کشور چین هستند.
برنامه ریزی برای احداث دهکده گردشگری
رییس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گچساران گفت: احداث دهکده گردشگری در منطقه سد "چم‌شیر" صنعت گردشگری در این شهرستان را متحول می کند.
رحیم خردمند اضافه کرد:در حالی که کمبود زیرساخت های گردشگری در بسیاری از مناطق گردشگری منجر به کاهش درآمدزایی این صنعت در گچساران شده امید می رود اجرای این طرح گامی بلند برای ثروت آفرینی و اشتغال برای شهروندان این شهرستان باشد.
وی ابراز داشت:اقدام برای ساخت دهکده گردشگری در نزدیکی سد "چم‌شیر" با توجه به پیش بینی ورزش های آبی هوای مطلوب این منطقه حداقل در سه فصل سال می تواند تکمیل کننده جذابیت های گردشگری این شهرستان باشد.
خردمند اظهار داشت: رونق گردشگری در سواحل این سد افزون بر امکان ایجاد فرصت های شغلی مستقیم زمینه فروش سوغات محلی و صنایع دستی تولیدکنندگان بومی را فراهم می کند.
وی تاکید کرد: رونق بیشتر گردشگری به عنوان یکی از مهمترین پایه های توسعه اقتصادی هر منطقه محسوب می شود که دهکده گردشگری سد "چم‌شیر" با توجه به زیرساخت های خوب پیش بینی شده گامی امیدبخش برای تبدیل این منطقه به یکی از قطب های ایرانگردی است.
خردمند عنوان کرد:سه هکتار زمین برای ساخت دهکده گردشگری در نزدیکی این سد اختصاص یافته است و عملیات اجرایی احداث شبکه برق این دهکده گردشگری به طول یک کیلومتر و با اعتبار یک میلیارد تومان آغاز شده است.
خردمند بیان کرد: جاده دسترسی و شبکه انتقال آب از دیگر زیرساخت هایی است که قرار است در این منطقه ایجاد شود.
وی تاکید کرد:طرح مطالعاتی دهکده گردشگری نزدیک سد چم شیر گچساران با ۱۰ میلیارد ریال اعتبار انجام شده است.
خردمند تصریح کرد:براساس برآوردهای کارشناسان میراث فرهنگی اجرای طرح گردشگری سد چم شیر ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای انجام عملیات اجرایی این طرح منابع مالی نیاز دارد.
رییس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گچساران تاکید کرد: سکوبندی، آلاچیق، سنگ فرش، جاده سلامت، سوئیت های اقامتی و زیرساخت های ورزش های آبی از مهمترین بخش های پیش بینی شده در طرح دهکده گردشگری سد "چم‌شیر" در این شهرستان است.
شهرستان ۱۲۶ هزار نفری گچساران در جنوب غربی کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد.