تهران - ایرنا - با شکست سیاست‌های مداخله جویانه آمریکا و متحدانش علیه ونزوئلا، دولت این کشور در آستانه دوره کاهش تنش‌ها قرار گرفته و «نیکلاس مادورو» نه تنها از سه سال پیش تا کنون، کنترل رسمی و قانونی خود بر تمامی نهادهای کلیدی قدرت را مستحکم کرده، موقعیت و حضور خود در عرصه بین‌المللی را نیز تقویت کرده است.

به گزارش ایرنا، اجلاس آب‌وهوایی کاپ۲۷، این روزها در مصر در حال برگزاری است و سران کشورهای جهان گرد هم آمده‌اند تا طرح‌ها، برنامه‌ها و پیشنهادات خود در راستای مهار بحران اقلیمی را ارائه دهند؛ در این میان و درحالی که قاب‌های متعدد و متنوعی از دیدارهای سران جهان در رسانه‌ها منتشر می‌شود، دیدارها و دست دادن‌های مقام‌های اروپایی با «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهری ونزوئلا از جالب توجه‌ترین سوژه‌های عکاسان و فیلمبرداران بوده و در شبکه‌های مجازی، بازتاب زیادی داشته است.

تصویر نیکلاس مادورو، دوشنبه گذشته در راهروهای اجلاس کاپ۲۷ در شهر شرم‌الشیخ مصر در کنار «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهوری فرانسه خبرساز شد. پس از گفت‌وگوی مادورو با مکرون با لحنی آرام و شوخ‌طبع، روز بعد، تصاویر از دیدار معمولی مادورو با «آنتونیو کاستا» نخست وزیر پرتغال منتشر شد. مادورو، از «جان کِری» وزیر امور خارجه در دوره «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا نیز به گرمی استقبال کرد. این رئیس‌جمهوری چپگرا در دیدار با همتای کلمبیایی خود نیز پیشنهاد احیای سازمان پیمان همکاری آمازون را مطرح کرد.

پیروزی مادورو در انتخابات ۲۰۱۹ ونزوئلا، کام آمریکا و متحدان اروپایی‌اش را آنچنان تلخ کرد که کابینه این رئیس‌جمهوری قانونی از جناح چپگرا را هدف انواع تحریم‌ها قرار داد. وزارت امور خارجه فرانسه «در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۹» اعلام کرد که «فرانسه به همراه اسپانیا، بریتانیا، هلند و پرتغال از نیکلاس مادورو خواستند تا انتخابات ریاست جمهوری زودهنگام و دموکراتیک برگزار کند».

به دنبال امتناع و بی توجهی مادورو به موضع‌گیری سران اروپایی، فرانسه و ۱۹ کشور عضو اتحادیه اروپا در تاریخ چهارم فوریه ۲۰۱۹، «خوان گوایدو» رئیس وقت مجلس ملی و مخالف دولت ونزوئلا را به عنوان رئیس‌جمهوری موقت این کشور به رسمیت شناختند.

آنچه امروز شاهد هستیم اینکه تهاجم دیپلماتیک غرب علیه مادورو در سه سال گذشته نه تنها رویای سقوط او را محقق نکرده بلکه مادورو همچنان در کاخ میرافلورس (مقر ریاست جمهوری در کاراکاس) و سالن‌های مملو از تصاویر سیمون بولیوار و هوگو چاوز با قدرت حضور دارد. مادورو نه تنها بر خلاف تصور کسانی که او را دست کم می‌گرفتند، در راس قدرت ونزوئلا باقی مانده بلکه در یکسال اخیر و پس از تور اوراسیایی موفقیت‌آمیز خود، با حضور در اجلاس اقلیمی کاپ۲۷، موقعیت و حضور خود در عرصه بین‌المللی را تقویت کرده است.  

آنچه واضح است اینکه نقشه آمریکای لاتین در ماه‌ها و سال‌های اخیر، از روسای جمهوری چپگرایی پر شده است که راه‌حل چالش‌های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی ونزوئلا را نه در مطابقت با رویکرد آمریکا، بلکه در مذاکره و تحکیم بیشتر روابط می‌بینند. «گوستاوو پترو» رئیس‌جمهوری جدید کلمبیا دقیقا همین رویه را در پیش گرفته و «لولا داسیلوا» رئیس‌جمهوری منتخب برزیل نیز اعلام کرده که به این راهکار در رابطه با ونزوئلا خواهد پیوست. «جو بایدن» رئیس‌جمهوری آمریکا به ویژه از آغاز جنگ اوکراین و بحران انرژی ناشی از تحریم روسیه، نشانه‌هایی از اعتقاد به روند مذاکره را نشان داده است. تبادل زندانیان میان واشنگتن و کاراکاس صورت گرفته و آمریکا از طریق شرکت شورون می‌خواهد تحریم‌ها و فشار حداکثری ‌را کاهش داده و نفت ونزوئلا را به بازار عرضه کند.  

استقرار دوباره دولت‌های چپ‌گرا، از حاکم شدن معادلات و سیاست‌های جدیدی در این منطقه خبر می‌دهد که به احتمال زیاد در تنظیم مجدد سیاست خارجی کاخ سفید در قبال این منطقه که همواره به «حیاط خلوت» آمریکا شهره بوده است، تاثیرگذار خواهد بود. دولت بایدن می‌بایست در خوانش نقش جدید خود در آمریکای لاتین و در قبال ونزوئلا به عنوان یک قدرت غیر هژمونیک تجدید نظر کند، چرا که تصاحب دومینووار کرسی های ریاست جمهوری توسط کاندیداهای چپ‌گرا در آمریکای لاتین، گواه روشنی از تضعیف رویکرد سلطه جویانه آمریکا در قبال این منطقه است. تاریخ انقضای نگاه از بالا به پایین آمریکا به کشورهای آمریکای لاتین به سر رسیده و تعریف سیاست‌های عمل‌گرایانه به دور از رویکردهای مداخله‌جویانه و مبتنی بر تعامل سازنده و مذاکره، راهکار حفظ روابط است.

عقب‌نشینی فرانسه از حمایت رئیس‌جمهوری خودخوانده ونزوئلا تا انصراف آمریکا از جایزه ۱۵ میلیون دلاری دستگیری مادورو؟!

به دنبال پیروزی نیکلاس مادورو در انتخابات، دولت فرانسه از جمله دولت‌های غربی بود که به تبعیت از آمریکا، «خوان گوایدو» رهبر مخالفان ونزوئلا و رئیس وقت مجلس ملی این کشور را به عنوان رئیس‌جمهوری موقت به رسمیت شناخت. اکنون با گذشت سال‌ها از تلاش بی ثمر غرب برای سرنگونی دولت قانونی ونزوئلا، شکست برنامه‌های براندازانه از یک سو و شرایط جهانی ناشی از جنگ اوکراین و بحران انرژی به اندازه‌ای دامنگیر اروپا شده است که امانوئل مکرون در دیدار با همتای ونزوئلایی خود در حاشیه کنفرانس تغییرات آب‌وهوایی، خواستار گفت‌وگوی بیشتر و بهبود روابط دوجانبه شد.

رئیس‌جمهوری فرانسه به مادورو گفت اگر آن‌ها بتوانند کمی بیشتر صحبت کنند، خوشحال می‌شود و می‌توانند همکاری دوجانبه‌ای را آغاز کنند که برای دو کشور و منطقه مفید است. مکرون در جریان دیدار با مادورو در مصر گفت که «قاره آمریکا در حال متحد شدن است» و از وی خواست تا گفت‌وگوها برای آغاز همکاری‌های دوجانبه را گسترش دهند.

استقبال مکرون از «متحد شدن قاره آمریکا» را می‌توان ابتدایی‌ترین تلاش دولت فرانسه برای تقویت روابط با گستره آمریکای لاتین در راستای خیزش چپگرایان در این منطقه دانست.

نکته حائز اهمیت اینکه شرایط ناشی از جنگ اوکراین و بحران نفت و انرژی در اروپا به اندازه‌ای جدی است که امانوئل مکرون که تا چندی پیش با طرح اتهام‌ها علیه ونزوئلا و زیر سوال بردن دموکراسی در این کشور، خواستار اعمال تحریم‌های بیشتر علیه کاراکاس بود، اکنون به منظور بهره‌مندی از نفت این کشور، خواستار نزدیکی روابط است.  

فرانسه که روزی با زیر سوال بردن حکومت قانونی ونزوئلا، مسیر دوری از این کشور را برای خود برگزیده بود، اکنون مجدد به دلیل منافعی دیگر، راه نزدیکی به این کشور تحت تحریم را در پیش گرفته است. منافعی که سبب می‌شود تا تحریم‌ها نزد غرب، در برهه‌ای خاص علیه کشوری با منابع استراتژیک رنگ ببازد و علیه جزیره‌ای با اقتصادی کوچک همچون کوبا، ۶۰ سال به طول بیانجامد. طولانی‌ترین تحریم‌هایی که امانوئل مکرون ۴۴ ساله، در زمان آغاز آن، متولد نشده بود. به این ترتیب، اصرار و پافشاری به تحریم‌ها در مقابل عقب‌نشینی از تحریم‌ها، واقعیتی است که مهر تاییدی بر استاندارد دوگانه غرب است.

از طرفی، ماهیت استراتژیک منابع طبیعی، فرصت بی نظیری است که کشورهای درحال توسعه می‌بایست از آن استفاده کنند و بهره‌برداری از زمینه گسترده اقدامات و آثار غیر قابل تصور آن را دریابند. چنان که مادورو با درک اهمیت ثروت طبیعی نفت در صدد است تا عادی‌سازی روابط در حوزه انرژی را به حوزه دیپلماتیک و سیاسی بسط دهد.

دست دادن «جان کری» نماینده دولت بایدن در امور اقلیمی با مادورو نیز سر و صدای زیادی در شبکه‌های مجازی به راه انداخت و خوش‌وبش کردن این مقام آمریکایی با مادورو که آمریکا پیشتر برای «اطلاعاتی که منجر به دستگیری او شود» ۱۵ میلیون دلار جایزه تعیین کرده بود را زیر سوال بردند.

راه صلح در ونزوئلا، از مسیر لغو تحریم‌ها می‌گذرد

دولت ونزوئلا با پشت سر گذاشتن فراز و نشیب‌های بسیار در سال‌های اخیر و تلاش برای بازگرداندن صلح و ثبات به کشور همزمان با تحمل رنج طاقت‌فرسای تحریم‌های خارجی و مقابله با اقدامات بی‌ثبات‌کننده مخالفان داخلی، به مرحله‌ای رسیده است که «خورخه رودریگز» رئیس مجلس ملی این کشور که برای شرکت در نشست صلح پاریس در فرانسه به سر می‌برد، اطمینان داد: ونزوئلا امروز در بهترین موقعیت ممکن برای پیشرفت در توافق عمومی با مخالفان قرار دارد اما این امر مستلزم لغو تحریم‌ها است.

تلاش آمریکا برای تغییر قدرت در ونزوئلا از طریق یک رئیس‌جمهور دست‌نشانده نه تنها در سال‌های اخیر نتیجه‌ای در پی نداشته است بلکه دولت مادورو همواره خواستار لغو کامل تحریم‌ها همزمان با استقبال از انگیزه مخالفان برای نشستن بر سر میز مذاکره است.

مادورو از سه سال پیش تاکنون، کنترل رسمی و قانونی خود بر تمامی نهادهای کلیدی قدرت را مستحکم کرده است و با شکست سیاست‌های آمریکا و متحدانش علیه کاراکاس، در آستانه دوره کاهش تنش‌ها قرار گرفته است. مادورو با قدرت کنترل ونزوئلا را در دست گرفته و همزمان با سامان بخشیدن به اوضاع داخلی، روند همکاری در عرصه منطقه‌ای و جهانی را در پیش گرفته است. واقعیت‌هایی که موید این است که دوران دوگانگی سیاسی در ونزوئلا به پایان رسیده است، هرچند این دوگانگی، تاکنون نیز در خارج از این کشور نمود داشت.