به گزارش خبرنگار ایرنا، رشته کوه الوند به جهت نقش و نگار زیبای ارتفاعات دل انگیز و چشم نواز، جلوه‌ای زیبا از آفرینش پروردگار را به تصویر کشیده، هر فصل آن به ویژه زمستان به مقصد صدها کوهنورد مطرح و گروه‌های کوهنوردی تبدیل شده است.
رشته کوه الوند با سه هزار و ۵۷۴ متر ارتفاع از سطح دریا با دره‌های عمیق، چشمه سارها، چمن زارها، قله‌ها، پوشش گیاهی و فصول منحصر به فردش در طول ماه‌های سال میعادگاه خیل عظیمی از کوهنوردان کشور است.
این رشته کوه با ویژگی‌های طبیعی و جذاب واقع در جنوب شهر همدان و شمال شهر تویسرکان، بهمن ماه ۱۳۸۹ به عنوان یک اثر طبیعی توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسید.
مجهزترین کوهستان کشور
ویژگی‌های الوند برای صعود و عبور از ارتفاعات آن در ۲ نیمه سال تقسیم می‌شود و نیمه دوم آن به مراتب شاهد صعود کوهنوردان باتجربه و حرفه‌ای باید بود.
روزگاری کوهستان الوند به دلیل کمبود امکانات، منطقه ایمنی برای صعود کوهنوردان کم تجربه نبود اما اکنون به مجهزترین مناطق کوهنوردی کشور تبدیل شده است.
در واقع در نیمه نخست سال با توجه به مساعد بودن شرایط آب و هوایی، عموم مردم رهسپار ارتفاعات الوند به ویژه دشت میشان می‌شوند؛ اما با شروع فصل سرما و برودت هوا، کوهنوردان حرفه‌ای و باتجربه رخت زمستان بر تن کرده و با تجهیزات خاص به کوهنوردی و صعود در ارتفاعات این منطقه می‌پردازند.
حالا با شروع فصل سرما و برودت هوا، پناهگاه‌های الوند از تویسرکان گرفته تا همدان مجهز به وسایل و امکانات گرمایشی شده و هیات کوهنوردی و صعودهای ورزشی همدان با اجرای طرح تجهیز و مرمت پناهگاهها، شرایط استقرار و استراحتگاه موقت کوهنوردان را مهیا ساخته است.
زادگاه سلاطین کوهستان
ورزش کوهنوردی همدان بیش از یکصدسال تاریخ مستند در صعود به قله الوند دارد و برای نخستین بار مرحوم «محمود اجل» اسطوره کوهنوردی همدان در سن هفت سالگی به قله الوند صعود کرد.
تاریخ کوهنوردی همدان مملو از نام آوران این عرصه ورزشی به شمار می‌رود و از گذشته تا به امروز همواره از شخصیت‌های برجسته کوهنوردی دیار الوند از جمله تیمسار محمدجعفر اسدی نخستین ایرانی فاتح قله هشت هزار متری، جلال چشمه قصابانی فاتح دوبار قله اورست و چندین قله هشت هزار متری دیگر، حمید اولنج فاتح قله اورست، شادروان فریدون اسماعیل‌زاده از مربیان بزرگ سنگنوردی کشور، شادروان حسین طالبی‌مقدم از بزرگان عرصه مربیگری دیواره نوردی کشور، مرحوم استاد محمود اجل و ده‌ها کوهنورد فقید دیگر به نیکی یاد می‌شود.
کوهنوردانی که در دل رشته کوه الوند متولد شده و از دامان این کوهستان تاریخی و گردشگری گام به فتح قله‌های مرتفع جهان گذاشتند.
۱۱ پناهگاه و جان پناه در کوه‌های همدان
رییس هیات کوهنوردی و صعودهای ورزشی همدان می‌گوید: هم اکنون ۱۱ پناهگاه و جان پناه در همدان داریم و قرار است با مساعدت حقیقی مدیرکل ورزش و جوانان استان ساماندهی شوند.
«علیرضا گوهری» افزود: ما به اندازه یک فدراسیون زیرمجموعه داریم و تنها رشته‌ای هستیم که میدانی برای آن تعریف نشده و تمام نقاط طبیعی کشور میدان فعالیت ورزشکاران این رشته است و در واقع مرز نداریم و یکی از مهمترین برنامه‌های سالیانه ما تجهیز پناهگاه‌های کوهستانی است.
وی با اشاره به اینکه استانداردهای لازم به لحاظ تعداد پناهگاه در سطح کوهستانی همدان وجود دارد، اضافه کرد: این پناهگاهها در مناطق مرتفع میدان میشان، کلاغ لانه، یخچال، یال کبود، قزل، شاهنشین و کرگز واقع شده است.
پناهگاه‌های همدان در مناطق مرتفع میدان میشان، کلاغ لانه، یخچال، یال کبود، قزل، شاهنشین و کرگز واقع شده است.
وی اظهار داشت: همه ساله اقدام به ترمیم عمرانی و تجهیز پناهگاهها می‌کنیم و اکنون نیز آماده پذیرایی از کوهنوردان در ارتفاعات استان هستیم.
گوهری خاطرنشان کرد: بیشتر صعودها به سمت دشت میشان همدان انجام می‌شود و برهمین اساس نیز بازدیدی با مدیرکل ورزش و جوانان استان از این منطقه داشتیم و قرار شد مساعدت‌های لازم براساس نیازهای ضروری پناهگاهها صورت بگیرد.
وی بیان کرد: سوخت، نیاز ضروری و گرمایشی پناهگاه‌های دشت میشان در فصول پاییز و زمستانی است که برای تامین آن در ماه‌های باقی مانده از سرمای سال دستگاه ورزش حمایت لازم را می کند.
رییس هیات کوهنوردی و صعودهای ورزشی همدان ادامه داد: همدان از حیث برخورداری از پناهگاه‌های مجهز در سطح کشور بی‌نظیر است و در تمامی فصول خدمات دهی به کوهنوردان انجام می‌شود.
تجهیزات زمستانی لازمه صعودهای کوهستانی
گوهری با اشاره به اینکه همدان از دیرباز میعادگاه صعودهای گروهی کوهنوردان کشور بوده است، گفت: در فصل زمستان هر هفته نزدیک به ۱۰ هزار کوهنورد در این استان اقدام به صعود می‌کنند.
وی بیان کرد: البته این رقم در فصل تابستان و بهار به بیش از ۵۰ هزار کوهنورد می‌رسد که البته فصل زمستان به لحاظ آب و هوایی و سختی مسیر بیشتر تخصصی است.
گوهری با تاکید بر اینکه هرگونه صعود اعم از گروهی و انفرادی ملزم به همراه داشتن تجهیزات کوهنوردی است، گفت: ورزش کوهنوردی در عین زیبایی و جذابیت، مملو از خطرات احتمالی است.
رییس هیات کوهنوردی همدان خاطرنشان کرد: در مواقعی که بارش برف در سطح استان پیش بینی شده، صعود به ارتفاعات به ویژه برای افراد کم تجربه به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود و بهتر است قبل از اعزام نسبت به اطلاع از شرایط جوی استعلام لازم را دریافت کنند.
همدان یکی از مناطق مهم کوهنوردی کشور به شمار می‌رود و رشته کوه الوند همه ساله میزبان گروه‌های کوهنوردی ملی و بین المللی است.
همدان مقصد کوهنوردی کشور
مدیرکل ورزش و جوانان همدان نیز گفت: باتوجه به اینکه همدان از مقصدهای اصلی کوهنوردان کشور به شمار می‌رود نسبت به آماده‌سازی پناهگاهها اقدام شده است.
«علی حقیقی» افزود: از پناهگاه دشت میشان که بیشترین مسیر تردد کوهنوردان به شمار می‌رود، بازدید شد و نکات لازم برای تجهیز بهتر این مکان‌ها مورد تاکید و دستورات لازم نیز ارایه شد.
وی بیان کرد: با توجه به فصل سرما و صعود کوهنوردان سراسر کشور به قلل الوند نیاز بود زیرساخت‌های لازم در خصوص تجهیز پناهگاهها صورت گیرد و آماده هرگونه میزبانی از گروه‌های کوهنوردی کشور هستیم.
حقیقی با بیان اینکه نگاه ما به رشته کوهنوردی فقط ورزش نیست، ادامه داد: گردشگری ورزشی یکی از مهمترین اهداف ما در توسعه و تجهیز زیرساخت‌های ورزش کوهنوردی است و از آنجا که این استان مستعد رشته‌های کوهستانی است، باید برنامه ریزی لازم انجام شود.
مدیرکل ورزش همدان با بیان اینکه نگاه ما به رشته کوهنوردی فقط ورزش نیست، ادامه داد: گردشگری ورزشی یکی از مهمترین اهداف ما در توسعه و تجهیز زیرساخت‌های ورزش کوهنوردی است و از آنجا که این استان مستعد رشته‌های کوهستانی است، باید برنامه ریزی لازم انجام شود.
وی اضافه کرد: همدان از دیرباز پایتخت کوهنوردی کشور معرفی شده اما به همان‌اندازه از ظرفیت‌های آن برای توسعه گردشگری ورزشی به ویژه توریسم کوهستان صورت نگرفته است و نیاز به برنامه جامع و هدفمند دارد.
وی با اشاره به اینکه در کنار کوهنوردان سایر استان‌ها، همدانی‌ها استقبال چشمگیری از ورزش کوهنوردی دارند، گفت: انتظار داریم ضمن رعایت نکات ایمنی لازم نسبت به صعود از مسیرهای تعیین شده اقدام کنند.
مدیرکل ورزش و جوانان همدان بیان کرد: باید توجه داشت که باتوجه با شروع فصل سرما و نامساعد بودن شرایط جوی نسبت به تجهیزات زمستانی به هنگام صعود نیز اقدام کنند.
وی توصیه کرد: کوهنوردان به صورت گروهی اقدام به کوهپیمایی و صعود کرده و از صعودهای انفرادی پرهیز کنند.
میشان، مقصد اصلی کوهنوردان
دشت میشان به عنوان یکی از مناطق بکر ارتفاعات کوهستانی همدان، منزلگاه بهشتی کوهنوردان این شهر محسوب می‌شود و بیش از نیم قرن اقامتگاه موقت کوهنوردانی است که در سرما و گرمای سال برای صعود به قلل مرتفع رشته کوه الوند از این مسیر تردد می‌کنند.
میشان در مسیر اصلی صعود به قله الوند قرار دارد و وسعت آن حدود یک هکتار و ارتفاع آن از سطح دریا به ۲ هزار و ۶۰۰ متر می‌رسد.
در گذشته عشایر غرب و جنوب غرب کشور از این دشت به عنوان کوچ ییلاقی خود استفاده می‌کردند؛ چرا که میدان میشان مملو از آب‌های روان، چمن زار و مناظر زیبای طبیعی و محیطی امن برای استقرار چادرسیاه بود.
گستردگی سطح این دشت با پوشش چمن، از نیم قرن پیش به عنوان جایگاهی همیشگی برای استراحت و اتراق کوهنوردان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
البته در کنار این دشت، مناطق بکر نظیر تخت نادر، چمن شاه نظر و تخت رستم نیز برای اقامت کوهنوردان از موقعیت مناسب برخوردار است؛ منتهی احداث پناهگاه دشت میشان سبب شد تا کوهنوردان که علاقه مند به فعالیت گروهی هستند، از این مکان برای اجتماع و استراحتگاه خود استفاده کنند.
در واقع این دشت پهنه وسیعی است که کوهنوردان از آن عبور می‌کنند تا به پناهگاه دوم و قله الوند صعود کنند.
این دشت در بهار و پاییز، به ویژه در تعطیلات یکی از مناطق مورد استقبال عموم مردم به شمار می‌رود و احداث تله کابین گنج نامه طی سال‌های گذشته مسیر دسترسی به این مکان را هموار ساخته است.
پناهگاه دشت میشان به عنوان یکی از قدیمی‌ترین پناهگاه‌های استقرار کوهنوردان ایران به شمار می‌رود که در سال ۱۳۴۵ پناهگاه اول میدان میشان به همت هیات وقت کوهنوردی همدان «فریدون اسماعیل زاده» دبیر هیات، «اکبر سلاحی» خزانه دار و «عربعلی شروه» منشی هیات و عموم کوهنوردان همدان و با حمایت رئیس هیات کوهنوردی وقت «عبدالله حاجیلو» احداث شد.
این پناهگاه که دومین پناهگاه کوهنوردی ایران پس از پناهگاه «شیرپلا» محسوب می‌شد با حضور جمع کثیری از گروه‌های کوهنوردی، کوهنوردان همدان و کوهنوردان آزاد ساخته شد.