به گزارش خبرنگار ایرنا، این روزها مقابله با پدیده شوم خشکسالی دغدغه بسیاری از کاشناسان، نهادهای مدنی و دولتمردان شده است به گونه‌ای که دولت سیزدهم در همین زمینه طرح‌های علمی و کارشناسی شده بسیاری را در کشور مطرح و وارد فاز اجرا کرده است.
خراسان شمالی نیز که بختک خشکسالی ۸۵ درصد عرصه‌های آن را فرا گرفته از نگاه عدالت محور دولت دور نمانده است و در یکسال اخیر بزرگترین طرح آبرسانی شمالشرق کشور را در دستور کار قرار داد و مصمم است تا با اجرای آن این خطه را از خشکسالی نجات دهد.
نگاهی به موقعیت خشکسالی این خطه اهمیت اجرا طرح را به خوبی نشان می دهد، شمار قابل توجهی از روستاییان استان با تانکر و به صورت سیار آبرسانی می شوند و البته وضعیت منابع آبی در شهرها هم چندان مناسب نیست و برخی از شهرها با مشکل تنش آبی روبه رو هستند.
همچنین اکنون آب آشامیدنی مورد نیاز شهروندان در سه شهر خراسان شمالی از آب سدها یعنی آب سطحی تامین می شود اما کاهش بارندگی و کاهش آبدهی رودها سبب شده تا میزان ذخیره در این دریاچه ها هم مناسب نباشد.
تمامی این موارد بیانگر اهمیت اجرای این پروژه عظیم آبرسانی است و اختصاص بودجه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی از محل سفر رییس جمهور به استان، آن را به بزرگترین طرح آبرسانی کشور تبدیل کرده است.
اهمیت طرح
خراسان شمالی دارای هشت شهرستان، ۲۲ شهر و بیش از ۸۵۰ روستای دارای سکنه است و براساس آمار آخرین سرشماری استان ۴۴ درصد از جمعیت این خطه در روستاها ساکن هستند که طی سال های اخیر مردم شهرها و روستاهای استان با نبود و کمبود آب دست و پنجه نرم می کنند و بنا به اعلام شرکت آب و فاضلاب ۱۱ شهر و ۲۳۸ روستا دارای تنش آبی هستند و به ۹۳ روستا نیز با تانکر آب رسانی می شود.
با توجه به شرایط بحرانی استان نیاز به تامین آب پایدار بیش از همیشه احساس می شد که این مهم یکی از مطالبات مردم استان از رییس جمهور در بیست و ششمین سفر ایشان به خراسان شمالی بود و در سفر هیات دولت به این استان مطالعات اولیه طرح انتقال آب منطقه سرانی که جزو پروژه های شاخص و مهم استان است در اولویت قرار گرفت و و وزارت نیرو نامه ای را برای تخصیص ۱۵ هزار میلیارد ریال به سازمان برنامه و بودجه ارسال کرده تا این اعتبار به این طرح اختصاص یابد.
بر این اساس مطالعه اولیه طرح انتقال آب منطقه سرانی شمال شهرستان شیروان به مناطق کم آب انجام شد و در دستور کار قرار گرفت.
اجرای این پروژه دشت ممنوعه شیروان و بسیاری از روستاهای فاروج، گرمه و جاجرم و اسفراین که سال ها به خاطر خشکسالی های پی در پی و کاهش بارندگی ها با بحران آب دست و پنجه نرم می کنند، سیراب می شوند.
روستای سرانی در فاصله‌ی ۷۹ کیلومتری شمال شیروان قرار دارد که دره‌ای پرآب و درخت را شامل می شود و منطقه گلیل و سرانی شیروان با مساحت ۱۸ هزار هکتار در سال ۱۳۵۰ حفاظت شده اعلام شد.
بررسی ها نشان می دهد که استحصال آب زیرزمینی با حفر چاه در منطقه سرانی و انتقال آن به مناطق کم آب مشکل بی آبی این خطه از شمالشرق کشور را برطرف می کند.
در مجموع هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان ریال برای این طرح اعتبار مصوب شده است که امسال پنج هزار میلیارد ریال آن تخصیص یافت و حفر ۱۸ حلقه چاه و خط انتقال ۲۵۰ کیلومتر شبکه آب در دستور کار قرار گرفت.
با اجرای این طرح سالانه ۴۰ میلیون مترمکعب آب آشامیدنی مورد نیاز شهروندان در برخی از شهرستان های استان از این منابع زیرزمینی تامین می شود.
کلنگ اجرای طرح در سفر رییس جمهور
کلنگ این طرح عظیم در سفر دوم تیرماه رییس جمهور به خراسان شمالی زده شد و وزیر نیرو که در این سفر رییس جمهور را همراهی می‌کرد از طرح های آب و برق شهرستان فاروج و شیروان بازدید کرد.
علی اکبر محرابیان به عنوان نماینده ویژه رییس جمهور بعد از بازدید از طرح‌های آب شیروان دستور رسیدگی ین طرح داد و هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان را برای آن مصوب کرد.
اختصاص این حجم از اعتبارات سفر رییس جمهور به پروژه انتقال آب منطقه سرانی به عنوان بزرگترین طرح آبرسانی شمالشرق کشور، نویدبخش تحولات قابل توجهی برای خروج خراسان شمالی از بن بست بی‌آبی است.
این طرح بالاترین حجم تخصیص اعتبار آب در کشور است و برداشت ۴۰ میلیون مترمکعب آب از چاه های عمیق بی‌سابقه است و اجرای این پروژه عظیم شمالشرق کشور را از بی‌آبی نجات می دهد.
تحقق وعده در کمتر از پنج ماه
اگرچه آب به عنوان مساله ای حیاتی همواره دغدغه مردم این خطه را تشکیل می داد و سال هاست این مطالبه آنان بی‌جواب مانده بود و این موضوع در سفر رییس جمهور به خراسان شمالی نیز محور اصلی مطالبات مردمی را تشکیل می‌داد و در نهایت این درخواست مردمی از دید دولتمردان خارج نشد و با تدابیر لازم بودجه ویژه‌ای را برای این طرح عظیم مصوب کردند.
تفاوت این طرح را با دیگر پروژه ها در سرعت اجرای آن می توان یافت چرا که این پروژه عظیم در تیرماه مصوب شد و تا پایان امسال نیز با حفر ۱۸ حلقه چاه، فاز ابتدایی آن به بهره‌برداری می‌رسد.
نماینده مردم شیروان در مجلس شورای اسلامی در این‌باره می گوید: ۱۶.۵ میلیون مترمکعب حق برداشت آب های مرزی مناطق سرانی شیروان بود که توجیه اقتصادی نداشت و با پیگیری های زیاد مجوز برداشت به ۴۰ میلیون مترمکعب افزایش یافت.
علی جدی می افزاید: این طرح بالاترین حجم تخصیص اعتبار آب است و برداشت ۴۰ میلیون مترمکعب آب از چاه های عمیق در کشور بی سابقه است و بر این اساس قرارگاهی به عنوان پیمانکار مشخص شد و کار خود را برای فعالیت در این طرح به زودی اجرا می‌کند و در این زمینه قول داد انتقال آب به شهرستان های شیروان، فاروج و ۱۴۰ روستای محدوده در مدت ۲ سال انجام شود.
وی می گوید: سهمیه شهرستان های شیروان و فاروج از این طرح ۱۸ میلیون مترمکعب است و با اجرای این پروژه دشت ممنوعه شیروان سیراب و سطح چاه های آب بالا می آید و کشاورزی رونق می گیرد.
نماینده مردم شیروان در مجلس شورای اسلامی می گوید: مطالعه اولیه طرح انتقال آب منطقه سرانی به مناطق کم آب خراسان شمالی انجام شده است و در قالب این طرح باید ۱۷ حلقه چاه حفر شود و این طرح به صورت ویژه پیگیری و اهمیت آن برای نهاد ریاست جمهوری تبیین شد از این رو این طرح با همدلی و هم افزایی مسوولان پیگیری و در سفر هیات دولت به استان به تصویب رسید.
وی می افزاید: در مرحله اول پنج هزار میلیارد ریال اعتبار برای اجرای این پروژه تخصیص یافت و امید می رود حفر چاه ها امسال انجام و خط انتقال با اخذ پیمانکار اجرایی شود.
جدی با بیان اینکه طول خط انتقال این طرح ۲۵۰ کیلومتر برآورد شده است می گوید: سالانه ۴۰ میلیون مترمکعب آب آشامیدن مورد نیاز شهروندان در برخی از شهرستان های استان از این منابع زیرزمینی تامین می شود.
۱۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار در سفر رییس جمهور به خراسان شمالی مصوب شد.
استان خراسان شمالی با جمعیت یک میلیون نفری از لحاظ جغرافیایی در منطقه معتدل کوهستانی واقع است که میانگین باران سالانه آن حدود ۲۴۰ میلیمتر می رسد و حدود ۳۴۴ هزار هکتار اراضی زیر کشت باغی و زراعی دارد با تولید افزون بر یک میلیون تن محصولات کشاورزی و باغی است و ۸۲ هزار نفر بهره برداری بخش کشاورزی این استان محسوب می شوند.
تغییر اقلیم و برداشت آب از سفره‌ها و آبخوان‌های زیرزمینی باعث شده است که هشت دشت از مجموع ۱۱ دشت استان در وضعیت نامناسبی از نظر ذخائر آبی قرار گیرد و به همین دلیل هرگونه توسعه بهره‌برداری و برداشت جدید در آنها به منظور تعادل بخشی به منابع آبی ممنوع شده است.
خشکسالی خراسان شمالی نه تنها باعث ایجاد تنش آبی در حدود ۳۰۰ روستا و چند شهر ایجاد کرد که حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از حجم آبدهی قنات ها را نیز کاهش داد به طوری که نیمی از مزارع کشاورزی این خطه شمال کشور را نیز خشکاند و هشت دشت از ۱۱ دشت این استان نیز در زمره دشت های بحرانی قرار گرفتند و با تداوم این روند احتمال قطعی آب نیز در کنار خاموشی برق در استان تکرار خواهد شد.
این استان ۳۴۴ هزار هکتار عرصه کشاورزی و باغی دارد که به نوعی کشاورزی و دامپروری از پیشران های اقتصادی محسوب می شود.