تهران- ایرنا- نتایج انتخابات میاندوره‌ای کنگره آمریکا اختلاف نظر در حزب جمهوریخواه را برجسته کرد و حواشی آن باعث شد تا تلاش دونالد ترامپ رییس جمهوری پیشین و جنجالی این کشور برای اعلام نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ به خطر بیافتد.

تارنمای روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز روز شنبه گزارش داد که رئیس جمهور پیشین آمریکا گرچه کمک کرد تا محبوبیت ران دسانتیس فرماندار کنونی ایالت فلوریدا افزایش یافته و با رشد در صحنه سیاسی رای اعتماد مردم را بدست آورد، با این حال دست پرورده اش به رقیبی جدی بر سر کسب نامزدی حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ تبدیل شده است.

ترامپ در انتخابات ۲۰۲۲ از نامزدهایی حمایت کرد که مدعی بودند در انتخابات ۲۰۲۰ به ضرر او تقلب شده بود. اما همین ادعا موجب شد تا رای دهندگان از بیم تکرار ناآرامی‌های سیاسی دوران ترامپ به نامزدهای رقیب رای داده و بسیاری از افراد مورد تایید ترامپ ناکام بمانند. همین مساله به اختلاف نظرها در حزب جمهوریخواه دامن زده و شکاف عمیقی میان بدنه اصلی حزب و طرفداران ترامپ ایجاد کرده است. 

پیشینه

در روزهای اولیه پس از انتخابات میان دوره‌ای ۲۰۲۲، نتایج نظرسنجی یوگاو (YouGov) نشان می‌دهد تعداد بیشتری از جمهوری‌خواهان و آمریکایی‌های مستقل متمایل به این حزب، اکنون دسانتیس را نسبت به ترامپ، گزینه بهتری برای رقابت انتخاباتی ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ می‌دانند. از میان طیف نامبرده، ۴۲ درصد دسانتیس و ۳۵ درصد ترامپ را برای گزینه نامزدی انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ از حزب جمهوریخواه ترجیح می‌دهند درحالیکه نتایج نظرسنجی در ماه اکتبر (مهرماه) تقریبا نتیجه عکسی را به همراه داشت و ترامپ با ۴۵ درصد، حامیان بیشتری از دسانتیس با ۳۵ درصد داشت.

همچنین با انتشار نتایج اولیه انتخابات میان دوره‌ای ۲۰۲۲ که در آن دموکرات‌ها اکثریت سنا را به دست آورده و به احتمال زیاد جمهوریخواهان با اختلاف اندکی مجلس نمایندگان را در دست خواهند گرفت، بسیاری از شرکت کنندگان در این نظرسنجی بر این باورند که جمهوری‌خواهان کمتر از تعداد پیش بینی شده، کرسی به دست آورده‌اند. 

در انتخابات میان دوره ای آمریکا سرنوشت خوبی برای ترامپ و جمهوریخواهان رقم زده نشد. بایدن به عنوان یک رئیس جمهور سالخورده که محبوبیت زیادی در میان آمریکایی‌ها ندارد و تورم، جرم و جنایت در دوره او افزایش یافته و این انتظار را ایجاد کرده بود تا یک پیروزی چشمگیر در رقابت‌های انتخاباتی اخیر برای جمهوریخواهان رقم بخورد. اما ضعف دولت بایدن و دموکرات‌ها هم باعث نشد جمهوریخواهان از این فرصت برای پیروزی بهره ببرند.

تاثیر منفی ترامپ بخش بزرگی از شرایط فعلی است زیرا رئیس جمهور سابق بر انتخابات مقدماتی تسلط داشت. در سراسر آمریکا، نامزدها باید نظر ترامپ را جلب می‌کردند تا شانس برنده شدن در نامزدی حزب شان را حفظ می‌کردند. وی و طرفدارانش از مساله تقلب در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ و تضعیف دموکرات‌ها استفاده می‌کردند تا به نوعی تاثیرگذار جلوه نمایند، اما این مسائل نزد رای‌دهندگان معمولی از کم‌ترین اهمیتی برخوردار بود.

با اینحال به نظر می رسد که تمام مشکلات بر آمده از ترامپ نیست. سابقه جمهوریخواهان نشان می‌دهد که آنها فقط به سادگی به چالش‌های آمریکا از جمله تورم و گرانی اشاره می‌کنند و هیچ راهکاری برای رسیدگی به آن در دستور کار ندارند.  

اهمیت موضوع

اکنون که اختلاف نظر در درون حزب جمهوریخواه و ضرورت تغییر مشاهده می‌شود، برخی خواهان روی گردانی از ترامپ و اقبال به ران دسانتیس شده‌اند. این سیاستمدار ۴۴ ساله نه تنها توانست بار دیگر در انتخابات به شدت رقابتی فلوریدا پیروز شود، بلکه اختلاف خود از رقیبش را به حدود ۲۰ درصد رساند.

شبکه فاکس نیوز آمریکا نزدیک به جمهوریخواهان نیز در گزارشی اعلام کرد: بزرگترین برنده انتخابات میان دوره‌ای بدون شک "ران دسانتیس" فرماندار فلوریدا و بازنده بزرگ این انتخابات دونالد ترامپ رییس جمهور سابق آمریکا است که نامزدهای منتخب او در برخی از رقابت های انتخاباتی حتی نتوانستند رقبای دموکرات آسیب پذیر خود را شکست دهند. 

این مساله اختلاف‌های درون حزبی به وجود آورده تا جایی که در کنگره آمریکا نیز بر سر انتخاب رهبری جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان و سنا تردید وجود دارد. کوین مک‌کارتی که گزینه رهبری حزب در مجلس نمایندگان است، انتخابش از سوی برخی اعضای «انجمن درون حزبی آزادی» که افراد محافظه کار در آن هستند، با چالش مواجه شده است.

همچنین میچ مک‌کانل هم که از سال ۲۰۰۷ رهبری جمهوریخواهان در سنا را بر عهده داشته، ابقایش در این سمت با شبهاتی روبرو است. به نظر می‌رسید مک‌کانل تسلط قاطعی بر منصب رهبری جمهوری خواهان دارد اما سه سناتور جمهوریخواه به نام های ریک اسکات از ایالت فلوریدا، مایک لی از ایالت یوتا و ران جانسون از ایالت ویسکانسین با انتشار نامه ای خواستار تاخیر در جلسه رای گیری شدند و گفتند که جمهوریخواهان سنا به زمان بیشتری برای بررسی نامزدهای احتمالی نیاز دارند.

به نظر می رسد آنچه که جناح های مختلف حزب جمهوریخواه و صاحبنظران سیاسی بر آن توافق دارند آن است که نتایج انتخابات میاندوره‌ای هر چه که باشد، رقابت بر سر کسب رهبری این تشکیلات راستگرا علنی شده و شدت خواهد یافت.

ارزیابی

دو دستگی در حزب جمهوریخواه که ناشی از نفوذ ترامپ در بین افراد محافظه‌کار است، آینده آنها را به صورت جنجالی پیش خواهد برد. اعضای این حزب به نظر متقاعد شده اند که ترامپ به وجهه حزب آنها آسیب می زند. این عامل می تواند آنها را به طرد ترامپ وادارد اما این که آنها به اندازه کافی جسارت چنین اقدامی را داشته باشند معلوم نیست.

از طرفی نشانه ای از عقب نشینی ترامپ مشاهده نشده و اظهاراتش علیه دسانتیس نشان می‌دهد که ساکت نخواهد نشست. بسیاری از جمهوریخواهان معتقدند خیلی‌ها او را هنوز هم چهره شناخته شده حزب جمهوریخواه می‌دانند. 

در بحبوحه تعیین تکلیف سنا و با توجه به آنکه ترامپ به صورت تلویحی وعده داده تا ۱۵ نوامبر (۲۴ آبان) به صورت رسمی داوطلب نامزدی حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ شود، برخی از جمهوریخواهان به وی فشار آورده اند که این تصمیم را به تعویق انداخته و منتظر بماند تا تکلیف کرسی ایالت جورجیا در سنا معلوم شود.  

اما انتخابات اخیر نشان داد که حتی وقتی خود ترامپ در انتخابات حضور ندارد، آمریکایی‌ها به نامزدهای ترامپیستی که عمیقا در تئوری توطئه تقلب در انتخابات و تضعیف دموکراسی غوطه‌ور شدند، روی خوش نشان نمی دهند.