به گزارش ایرنا مساله آب در سیستان از چالش‌های قدیمی این منطقه است زندگی مردم این خطه چنان وابسته به رودخانه هیرمند است که بدون وجود این روزنه، مهاجرت کمترین پدیده قابل مشاهده است از اینرو در این مقطع تاریخی که حیات اجتماعی و اقتصادی بشریت از بحران نبود آب پایدار رنج می‌برد و تالاب بین‌المللی هامون و گستره آبی رنگش در حال تبدیل شدن به خاطره‌ای کم رنگ در ذهن‌هاست ضرورت دارد چاره‌ای اساسی اندیشیده شود تا مردم منطقه سیستان مجبور به تحمل آسیب‌ها نباشند.
با وجود انعقاد قرارداد حقآبه هیرمند، از اواخر دهه ۱۳۷۰ و هم‌زمان با کاهش بارش سالانه و گسترش خشکسالی بر سیستان، میزان ورودی آب رود هیرمند به دریاچه هامون مرتبا کاهش یافت.
نبود دولت قدرتمند در افغانستان، حفر نهرها و رودهای متعدد برای انتقال آب رودخانه، نصب و بکارگیری انواع پمپ در مسیر رودخانه هیرمند برای کشاورزی در افغانستان در نهایت خشک شدن تالاب هامون به عنوان هفتمین تالاب بین‌المللی جهان را در پی داشت.
این موضوع موجب قطع منبع زندگی و امرار معاش حدود نیم میلیون نفر از مردم ساکن در سیستان، کاهش چشمگیر پرندگان بومی و مهاجر سیستان و سایر وحوش طبیعی، رو به انقراض نهادن گاو سیستانی، تنگدستی و مهاجرت گسترده سیستانیان به مناطق شمالی ایران و زوال روزافزون صنایع دستی در این منطقه شد.
تالاب بین المللی ۵۷۰ هزار هکتاری هامون علاوه بر تعدیل آب و هوا و تمام نقش‌های زیست محیطی‌اش منبع اشتغال مردم منطقه، دامپروری، کشاورزی و استحصال آبزیان است تالابی که از گذشته‌های دور تا همین زمان‌هایی که ذهن و حافظه ما یاری می‌دهد، نبض زندگی سیستان را در دست داشته و دارد اما این نبض زندگی و شاهرگ حیاتی‌اش وقتی از جریان افتاد که هیرمند و آسمان بخیل شد و هامون دیگر هامون سابق نبود؛ هامون رنگ از رخسار پریده دیگر نه طبیعتی داشت که چشم‌نواز باشد و نه منفعتی که اشتغال‌آفرین؛ این در حالیست که هر از گاهی دست نوازشگر باد بر سرش کشیده و ذرات گرد و غبار برخاسته از بستر آن مهمان خانه‌هایمان می‌شد که بهتر است تعریفش نکنیم زیرا فقط باید در سیستان زندگی کنید تا شماره افتادن نبض حیات منطقه را درک کنید.
بند کمال خان مانع بزرگ ورود آب به هیرمند
نماینده حوزه انتخابیه زابل در مجلس شورای اسلامی گفت: احداث بند کمال خان در نقطه صفر مرزی ایران و افغانستان، بزرگترین مانع در جاری شدن آب در رودخانه هیرمند است.
حبیب‌الله دهمرده با اشاره به اینکه بند کمال خان در ۸۰ کیلومتری مرز ایران با افغانستان ساخته شده است، افزود: از زمان تاسیس این بند تا کنون آبی در رودخانه هیرمند رها نشده و زمین رودخانه کاملا خشک است.
وی با بیان اینکه در هیچ زمانی رودخانه هیرمند تا این اندازه خشک نبوده است، ادامه داد: این رودخانه در برخی مواقع سه تا چهار میلیارد مترمکعب و در بعضی اوقات تا ۲۰ میلیارد مترمکعب آورده داشته که هم‌اینک به صفر رسیده است.
نماینده مردم شهرستان‌های زابل، زهک، هیرمندف نیمروز و هامون در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مسوولان مدتهاست که درحال پیگیری برای رهاسازی آب در هیرمند هستند، گفت: رودخانه هیرمند در نقطه صفر مرزی به دوشاخه تبدیل می‌شود که یک شاخه به نام رودخانه سیستان وارد ایران شده و به دریاچه هامون می‌ریزد.
حیات در سیستان به مخاطره خواهد افتاد
کارشناس ارشد روستایی در سیستان و بلوچستان گفت: رودخانه هیرمند، یک رودخانه فرامرزی است. یک‌هزار و ۱۰۰ کیلومتر طول آن است که از کوه‌های هندوکش در افغانستان به سمت آبریزگاه هامون در سیستان ایران سرازیر می‌شود و به طور متوسط سالانه آوردی معادل ۹۳ هزار میلیون مترمکعب دارد.
عباس نورزائی افزود: در افغانستان سد کجکی با ظرفیت آبگیری ۲ هزار و ۸۰۰ میلیون مترمکعب بر روی این رودخانه بسته شده و بر روی یکی دیگر از شاخه‌های آن نیز ۶۶ سال قبل سد دهله در محلی به نام ارغندآب با ظرفیت ۲۸۸ میلیون مترمکعب آبگیری ساخته شده که هم‌اینک حجم مفید آن ۱۶۰ میلیون مترمکعب هست.
وی بیان کرد: مجموع کل کشت محصولات آبی در افغانستان طی سالیان اخیر حدود ۶۲ درصد افزایش یافته، به طوریکه مقدار آن از رقم ۱۰۳ هزار هکتار در سال ۱۹۹۰ به حدود ۱۳۲ هزار هکتار در سال ۲۰۰۱ و سپس در سال ۲۰۱۱ به حدود ۱۶۷ هزار هکتار رسیده است.
این کارشناس ارشد مدیریت روستایی سیستان و بلوچستان افزود: هم‌اینک سد خاکی با نام بندکمالخان در فاصله ۸۵ کیلومتری مرز ایران با ظرفیت ۵۲ میلیون متر مکعب ساخته شده است.
وی اظهارداشت: علاوه‌بر آن تعداد زیادی انهار فرعی و ایستگاه‌های پمپاژ بین راهی، کار برداشت از این رودخانه را از سد کجکی تا محل ورود آب به ایران یعنی جریکه، انجام می‌دهند که با فرض برداشت سالانه ۵۰ میلیون مترمکعب، مجموع آبهای مورد استفاده در افغانستان به طور تقریب ۳۱ هزار میلیون مترمکعب را شامل می‌شود.
نورزائی افزود: این بدان معنی است که بقیه این آب به دلیل عدم توانایی افغانستان در ذخیره سازی، به طور طبیعی در قالب سیلابها به سمت آبریزگاه طبیعی خود در ایران سرازیر می‌شود.
وی بیان کرد: احداث بند کمالخان، از نظر ظرفیت شاید حائز اهمیت نباشد، اما در مواقع کم آبی و خشکسالی، جلوی رساندن آب حداقلی هیرمند به سمت ایران را خواهد گرفت که در این شرایط، حیات در سیستان را به مخاطره خواهد انداخت.
کارشناس ارشد روستایی در سیستان و بلوچستان گفت: از سویی سد بخشاباد در ۱۰۰ کیلومتری شهر فراه برای ذخیره سازی ۱۳۶۰ میلیون مترمکعب در دست ساخت است. این سد مانع جریان سیلابها به سوی دریاچه‌های پوزک و سابوری، محوری‌ترین دریاچه‌های هامون خواهد بود که با اثرات کاهش آب هیرمند، در محاصره زیست محیطی سیستان نقش حیاتی خواهد داشت.
وی تصریح کرد: با این توصیف به نظر می رسد درنظر گرفتن تدبیری اساسی برای سکنه نیم میلیونی سیستان ایران، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است
وابستگی جمعیت ۱.۵ میلیون نفری سیستان و بلوچستان به حقابه هیرمند
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان تحقق حقابه هیرمند برای تأمین آب در شمال و مرکز استان را ضروری دانست و گفت: تامین آب ۱.۵ میلیون نفر از جمعیت شمال و مرکز این استان وابسته به حقابه هیرمند است.
علیرضا قاسمی اظهارداشت: طبق توافق انجام شده بین ایران و افغانستان به دلیل احداث سازه‌های جدید بر روی رودخانه هیرمند و سرشاخه‌های اصلی آن در افغانستان، این کشور موظف شده سالانه به میزان ۸۲۰ میلیون متر مکعب آب در محل ورودی خاک ایران تحویل دهد که متاسفانه این موضوع بیش‌از سه دهه است که توسط کشور دوست و همسایه محقق نمی‌شود.
وی نتیجه این بدعهدی را تشدید بحران جدی خشکسالی و تغییر اقلیم دانست و افزود: دریاچه هامون که به عنوان یک تالاب بین‌المللی و یکی از دریاچه‌های بزرگ آب شیرین در دنیا شناخته شده، به بیابان و کانون تولید ریزگردها تبدیل شده است.
مدیرعامل آبفا سیستان و بلوچستان افزود: از سال ۹۷ و بعد از سیلاب ورودی به ایران که عملا برای افغانستان قابل کنترل نبود، هیچ‌گونه آبی به سمت ایران رهاسازی نشده، گاها سیلاب‌های موقت که به دشت‌مال معروف هستند و عمدتا رسوبات بادی مسیر رودخانه است که با آب بسیار کم به سمت ایران سرازیر شده و در مبدأ ورودی خشک می‌شوند و هیچ‌گونه کمکی در تأمین آب منطقه سیستان ندارد.
وی افزود: مردمان سیستان از برکات هامون بی‌بهره شدند و اکثر آنانی که در کنار تالاب مشغول امرار معاش بودند، حال یا تغییر شغل داده‌اند و یا از منطقه کوچ کرده‌اند.
قاسمی بیان کرد: با توجه به شرایط خاص منطقه و به منظور مدیریت نگهداشت آب از ابتدای نظام جمهوری اسلامی استفاده از گودال‌های طبیعی که در جنوب شرق سیستان و در منطقه زهک قرار دارند و به چاه‌نیمه‌ها معروف هستند، در دستور کار قرار گرفت؛ زمانیکه آب به سمت ایران رهاسازی می‌شد اولویت با چاه‌نیمه‌ها قرار می‌گرفت و آب به سمت این گودال‌ها هدایت می‌شود و در مجموع حجم این چاه‌نیمه‌ها حدود ۱.۵ میلیارد مترمکعب است.
وی با بیان اینکه طی این چند سال که هیچ‌آوردی از افغانستان نداشتیم، چاه‌نیمه‌ها تنها منبع تأمین آب آشامیدنی تمامی ساکنان دشت سیستان و مردم زاهدان بوده است، افزود: با توجه به تبخیر سالانه و نبود آورد رودخانه هیرمند این سدهای طبیعی دیگر به اندازه کافی آب ندارند و وضعیت آب موجود بسیار نگران‌کننده است.
در شرایط کنونی ۱.۵ میلیون نفر از جمعیت شمال و مرکز استان(شهر زاهدان) دچار تنش آبی شدند و این در حالیست که هیچ منبع آب پایداری برای تأمین آب آشامیدنی این جمعیت وجود نداردمدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان ادامه داد: از ابتدای دهه ۷۰ کلانشهر زاهدان با تکمیل خطوط انتقال، تصفیه‌خانه و ایستگاه‌های پمپاژ به چاه‌نیمه‌ها متصل شد؛ این شهر در موقعیتی قرار دارد که در محدوده خود شهر و اطراف آن هیچ‌گونه منابع تامین آب آشامیدنی پایدار وجود ندارد و بیش از ۶۰ درصد نیاز آبی ساکنین شهر از چاه‌نیمه‌ها تأمین می‌شود.
وی ادامه داد: سیستان که مشتمل بر پنج شهرستان و بیش‌از ۹۴۰ روستا و آبادی است، هیچ منبع آبی به غیر از چاه‌نیمه‌ها ندارد، برای تمامی شهرها و روستاهای سیستان خطوط انتقال و شبکه توزیع و تصفیه‌خانه در دهه ۷۰ اجرا شده و شرکت هم‌اینک به منظور رفع مسائل فنی در تأسیسات موجود، بازنگری طرح را در حال اجرا دارد.
قاسمی وضعیت آبی منطقه را بحرانی اعلام کرد و گفت: در شرایط کنونی ۱.۵ میلیون نفر از جمعیت شمال و مرکز استان(شهر زاهدان) دچار تنش آبی شدند و این در حالیست که هیچ منبع آب پایداری برای تأمین آب آشامیدنی این جمعیت وجود ندارد.
وی تأمین حقابه از کشور افغانستان را حیاتی دانست و گفت: چنانچه این ضرورت اتفاق نیافتد در آینده نزدیک بحرانی جدی در تأمین آب آشامیدنی در استان به وجود خواهد آمد که تبعات سنگینی نیز به همراه دارد.
طی این مدت طرح‌های کوتاه‌مدت و اضطراری برای اجرا برنامه‌ریزی شده که با توجه به محاسبات انجام شده در میزان آب موجود چاه‌نیمه‌ها به هیچ وجه جوابگوی نیاز آب آشامیدنی مردم نیست و لازم است در سطح ملی اولویت اول برای تأمین آب آشامیدنی منطقه، گرفتن حقابه هیرمند از کشور افغانستان به نتیحه برسد.
تدوین اساسنامه پیگیری حقابه رودخانه هیرمند حرکتی رو به جلو
تدوین اساسنامه پیگیری حقابه رودخانه هیرمند بین ایران و افغانستان در بهمن ماه ۱۳۹۹ نخستین گام برای تحقق آرزوی ۴۸ ساله مردم منطقه سیستان است.
حقابه ایران از هیرمند به دادخواست حقوقی ایران از آب رود هیرمند در افغانستان و سیستان اشاره دارد. معاهده‌ای که در ۲۲ اسفند ۱۳۵۱ میان ایران و افغانستان در کابل به امضا رسید و بر اساس آن مقرر شد در هر ثانیه ۲۶ مترمکعب آب (معادل ۸۵۰ میلیون مترمکعب در سال) سهم ایران از آب سد کجکی این رودخانه باشد.
با وجود انعقاد قرارداد حقابه هیرمند، از اواخر دهه ۱۳۷۰ و هم‌زمان با کاهش بارش سالانه و گسترش خشکسالی بر سیستان، میزان ورودی آب رود هیرمند به دریاچه هامون مرتباً کاهش یافت.
حال پس از گذشته ۴۸ سال از امضای قرارداد حقابه ایران از افغانستان بالاخره با پیگیری‌های انجام شده، اساسنامه پیگیری حقابه رودخانه هیرمند در هفت بند تدوین شد.
طبق توافق انجام شده بین ایران و افغانستان به دلیل احداث سازه‌های جدید بر روی رودخانه هیرمند و سرشاخه‌های اصلی آن در کشور افغانستان، این کشور موظف شده است سالانه به میزان ۸۲۰ میلیون متر مکعب آب در محل ورودی خاک ایران تحویل دهد که متاسفانه این موضوع بیش از ۳ دهه است که توسط کشور دوست و همسایه محقق نمی‌شود.
سفری از جنس امید به حقابه هیرمند
پس از تاکید ویژه رییس‌جمهوری مبنی بر پیگیری حق آبه هیرمند و مامور کردن وزرای امورخارجه و نیرو برای تحقق این مهم، وزیر نیرو در صدر هیاتی متشکل از نماینده ویژه رییس جمهوری در امور افغانستان، ۲ معاون وزیر، ۲نماینده مجلس و ۲ مدیرکل به کابل سفر کرد.
سفر علی اکبر محرابیان وزیر نیرو در ۱۹ مرداد امسال با هدف رایزنی پیرامون مسائل حقابه رودخانه هیرمند براساس معاهده ۱۳۵۱ و همکاری‌های دو کشوردوست و برادر افغانستان و ایران در زمینه صنعت برق به افغانستان صورت گرفته و در روز نخست با سرپرست وزارت آب و انرژی و سرپرست وزارت خارجه هیات حاکمه افغانستان دیدار داشت، دیدار با معاون اول هیات حاکمه یکی از برنامه های سفر وزیر نیرو به این کشور بود.
سفر وزیر نیرو برای ساکنان منطقه سیستان امید بخش و حیاتی است، مطرح شدن مطالبه دیرینه مردم برای ایجاد شرایط زیست مطلوب در منطقه استراتژیک سیستان از زبان شخص رییس‌جمهوری که به فرموده رهبر معظم انقلاب تنگه اُحد جمهوری اسلامی ایران است و ترتیب اثر دادن توسط وزاری مربوطه امید تازه‌ای در میان آحاد مردم منطقه ایجاد کرده است.
از دیرباز حیات سیستان با رودخانه هیرمند پیوند ناگسستنی داشته و دارد، بسیاری از پژوهشگران به دنبال طرحی برای سیستان بدون هیرمند بوده و هستند اما تا کنون توفیقی حاصل نشده است، شرایط اقلیمی منطقه بویژه تاثیر مرطوب سازی و احیای اراضی تالاب بین المللی هامون از آورد رودخانه هیرمند نقش بسزایی در مهار ریزگردها دارد، بنابراین در صورت تامین آب آشامیدنی، برای مهار ریزگردها، اشتغال ۵۰ هزار بهره بردار بخش کشاورزی و حفظ جمعیت در منطقه گرفتن حقابه هیرمند بسیار ضروریست، از همین روی سفر وزیر نیرو به کابل برای منطقه بسیار حیاتی و سرنوشت ساز است.
وزیر نیرو در تشریح دستاوردهای سفر یک روزه خود به افغانستان گفت: در این سفر طرف افغانستانی پذیرفت که دیگر جریان آب به سمت شوره زار گود زره منحرف نشود و آب در مسیر طبیعی خود به سمت ایران جریان یابد.
علی‌اکبر محرابیان با اشاره به دیدارهای مختلف اظهارداشت: در خصوص معاهده ۱۳۵۱ با طرف افغان گفت‌وگو کردیم، مهمترین موضوعی که در ماه‌ها و سال‌های اخیر موجب عدم دریافت حقابه می‌شد، اجرای یک پروژه استکباری در نزدیکی مرز جمهوری اسلامی بود.
وی افزود: حقابه ایران از سد کجکی کشور افغانستان آزاد شده و به بند کمالخان در ٧٠ کیلومتری مرز ما می‌رسد.
وزیر نیرو خاطرنشان کرد: در جنوب منطقه بند کمالخان منطقه‌ای به نام گود زره وجود دارد که آب در پروژه استکباری حقابه هیرمند به آن منطقه انحراف پیدا می‌کند. در یکی ۲ سال اخیر با احداث این بند انحرافی، حقابه کشور ایران آزاد نمی‌شد.
وی با اشاره به گفت‌وگوهای خود با مقامات افغانستانی اظهارداشت: در این سفر طرف افغانستانی پذیرفت که دیگر آبی به سمت منطقه گود زره جاری نشود و آب در مسیر خود به ایران وارد شود.
محرابیان با بیان اینکه حقابه ایران موضوع دیگری است که در این سفر به آن پرداختیم، افزود: در سال‌های نرمال ٨٢٠ میلیون مترمکعب حقابه جمهوری اسلامی ایران بود که قرار شد با توجه به شرایط بارشی کمیساران آب در این خصوص تشکیل جلسه دهند و موضوع را بررسی کنند تا این حقابه آزاد شود.
بیشتر بخوانید:
محرابیان در پاسخ به ایرنا: پیگیر حقآبه ایران از رود هیرمند هستیم
سلاجقه: برای نرسیدن آب به تالاب هامون دست‌هایی در کار است
امیر عبداللهیان: هیات حاکمه افغانستان برای تخصیص حقابه ایران از هیرمند قول همکاری دادند
در این مدت دولت ایران تلاش زیادی کرد تا حقابه خود را از هیرمند بگیرد، در روزهای ۲۵ تا ۲۷ خرداد ماه امسال هم در بیست و پنجمین اجلاس کمیته مشترک کمیساران آب هیرمند که در تهران برگزار شد وزارت نیرو با جدیت معاهده ۱۳۵۱ که همان حقابه ایران از هیرمند است را از شرکت کنندگان افغانستانی حاضر در نشست پیگیری کرد اما چندی پیش علی سلاجقه معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد که مسئولان افغانستان زیر بار اعداد و ارقام ایران در خصوص حقابه هیرمند نمی‌روند.
معمولا حقابه هامون از هیرمند سالانه از طریق سیلاب ها تامین می‌شد اما با احداث سد انحرافی کمال خان در ۷۰ کیلومتری مرز ایران بر روی بستر اصلی رودخانه هیرمند در ولایت نیمروز این حق هم از هامون گرفته شد و جاری نشدن آن به سمت ایران شدت گرفت، در کنار آن اما یکی دیگر از اقدامات عجیب افغانستان منحرف کردن حجم زیادی آب از هیرمند به سمت شوره زاری به نام «گودزره» است که این حجم آب به تلخاب تبدیل شد و هدر رفت که البته مورد اعتراض ایران هم قرار گرفت.
* جزئیات بیشتر را در این فیلم ببینید: حقابه طبیعی، پشت مرز انسان‌ساز
استاندار سیستان وبلوچستان با بیان اینکه پیگیری حقابه هیرمند به عنوان جدی‌ترین برنامه مسوولان استانی و کشوری است گفت: رایزنی‌های دیپلماتیک در این رابطه صورت گرفته و امیدواریم بزودی شاهد جریان آب در رودخانه هیرمند و دشت تشنه سیستان باشیم.
حسین مدرس خیابانی اظهارداشت: پس از سال ۹۷ طی دو مرحله آب از سمت خاک افغانستان وارد منطقه سیستان شده که مرحله نخست مربوط به قبل سال جدید بود و بر اساس دبی‌سنجی صورت گرفته توسط شرکت آب منطقه‌ای استان حدود چهار میلیون مترمکعب آب وارد منطقه شد.
وی افزود: در مرحله دوم که مربوط مرداد امسال بود حدود ۶ میلیون مترمکعب آب با دبی ۱۷ مترمکعب بر ثانیه وارد منطقه سیستان شد و مرحله سوم ورود آب از افغانستان به سمت "جریکه" نیز شهریور امسال با دبی ۹ مترمکعب در جریان بود که ورود این مقدار آب هم سریع قطع شد.
استاندار سیستان و بلوچستان گفت: حقابه ایران که باید از سمت افغانستان پرداخت شود ۸۲۰ میلیون مترمکعب است و آنچه امسال وارد چاه نیمه شماره یک سیستان شده بر اساس سنجش دقیق آب منطقه‌ای حدود ۱۰ میلیون مترمرکعب است که فاصله معناداری با حقابه دارد و می‌توان گفت این میزان آب وارد شده نسبت به حقابه ناچیز و به عبارتی صفر است.
معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در سفر مهرماه به منطقه سیستان با بیان اینکه تحقق حقابه تالاب بین المللی هیرمند به عنوان یک مطالبه اصلی دنبال می‌شود گفت: به مردم منطقه سیستان قول می‌دهیم که برای احقاق حق رودخانه هیرمند پای کار باشیم و از تمام ظرفیت‌های دو جانبه و بین المللی در این زمینه استفاده کنیم.
علی سلاجقه در نشست علمی و تخصصی اعضای کارگروه احیای تالاب بین المللی هامون که در سرسرای فرمانداری زابل برگزار شد، اظهارداشت: جمهوری اسلامی ایران طلب حقابه زیست محیطی خودش را از کشورهای همسایه مصرانه دنبال می‌کند و این کار در قالب نشست‌های دو جانبه در حال انجام است.
وی بیان کرد: ان شاءالله حقابه تالاب بین المللی هامون را پیگیری می‌کنیم و از ظرفیت حقابه در سال‌های بعد بتوانیم به نحو مطلوب بهره ببریم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: تالاب بین المللی هامون خدمات اکوسیستمی فوق العاده‌ای به جوامع محلی داشته و فرهنگ و زندگی مردم مبتنی بر خصوصیات این تالاب شکل گرفته است.
وی بیان کرد: تالاب بین المللی هامون از وضعیت مناسبی برخوردار نیست؛ متاسفانه با توجه به اینکه کشور همسایه به تعهدات خود در قبال حقابه تالاب هامون عمل نکرده، تالاب وضعیت خوبی ندارد.
سلاجقه تصریح کرد: آنچه که کشور همسایه مطرح می‌کند این است که شرایط موجود بخاطر تغییر اقلیم است، اما داده‌های ما نشان می‌دهد که طی اعلام حکومت افغانستان سه تا چهار میلیارد متر مکعب آب وارد رودخانه هیرمند و سپس به سمت گودزره منحرف شده است.
وی تصریح کرد: با توجه به حُسن همجواری و پیشینه فرهنگی دو ملت و اینکه ایران همیشه یار و یاور افغانستان بوده از هیات حاکمه این کشور انتظار نداریم به تعهدات بین‌المللی خود عمل کنند.
طالبان: حقابه ایران بر اساس توافقنامه هلمند پرداخت می‌شود
سخنگوی وزارت انرژی و آب حکومت طالبان نهم مرداد امسال به دنبال تأکید مقامات ایران بر لزوم پرداخت حقابه این کشور، گفت: حقابه ایران بر اساس توافقنامه هلمند پرداخت خواهد شد.
اختر محمد نصرت در این باره اظهارداشت: مطابق با توافقنامۀ ۱۳۵۱ در حالت عادی ایران ۲۲ مترمکعب در یک ثانیه حقابه دارد و ما چهار مترمکعب نیز به دلیل حسن همجواری به این کشور پرداخت می‌کنیم و اگر خشکسالی باشد، به همان اندازه آب کمتری به سمت ایران جاری می‌شود.
وی تاکید کرد که چگونگی پرداخت آب در سال‌های غیرنرمال نیز در توافقنامه میان دو کشور ذکر شده است.
این اظهار نظر در حالی مطرح شده که تا کنون هیات حاکمه افعانستان از دادن حقابه ایران از رودخانه هیرمند خودداری کرده است و آب اضافی در پشت بند کمال خان به سمت گود زره که شوره زاری بیش نیست هدایت شده است.
قطعا این اقدام افغانستان تبعات اقتصادی و اجتماعی زیادی را برای کشور ما بویژه در استان‌های همجوار با تالاب رقم زد که یکی از آنها از بین رفتن فرصت‌های شغلی مردم منطقه و دیگری افزایش مهاجرت ساکنان سیستان است که خطر خالی شدن یکی از مهمترین مرزهای کشور را به همراه دارد.
مطابق داده‌ها در صورت تغییر الگوی کشت از فضای باز به کشت گلخانه‌ای در منطقه سیستان، ۸۲۰ میلیون متر مکعب در سال کفاف آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعت سیستان را خواهد داد و حتی از میزان آب باقی مانده می‌توان برای احیای مراتع و اراضی دشت سیستان و تثبیت گرد و غبار بهره برد.
در کنار کشت گلخانه‌ای مدرن، بسته اشتغال دولت سیزدهم ویژه سیستان با برآورد مالی هشت هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال برای اشتغال ۳۹ هزار نفر در حوزه مشاغل خرد، روستایی و عشایری نقش بسزایی در ماندگاری جمعیت در منطقه و اشاعه امید در میان اهالی ایفا می‌کند.
به جرات می‌توان گفت تحقق حقابه هیرمند از روند مهاجرت مردم منطقه سیستان جلوگیری کرده و آمار مهاجرت را به صفر نزدیک خواهد کرد و حتی به مهاجرت معکوس نیز منجر می‌شود.