به گزارش روز یکشنبه ایرنا، انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا، هشتم نوامبر (۱۷ آبان) برگزار شد و حزب دموکرات با اختلاف اندکی، اکثریت سنا را به دست آورد و مجلس نمایندگان، تحت کنترل جمهوری‌خواهان درآمد. نتایج به دست‌آمده و جانمایی جدید کرسی‌های قانونگذاری آمریکا بی تردید پیامدهای مهمی برای سیاست خارجی واشنگتن و به دنبال آن، سایر کشورهای جهان در سال‌های آینده خواهد داشت.
انتخابات میان دوره ای در ایالات متحده اغلب به عنوان یک همه‌پرسی درمورد رئیس‌جمهوری مستقر و حزب او تلقی می شود. به این ترتیب می‌توان گفت که بسیاری از آمریکایی‌ها از رای خود برای اعلام نظر درمورد وضعیت دموکراسی و تهدیدهای حقوق اساسی در کشورشان استفاده کردند. این انتخابات فدرال، نخستین انتخاباتی بود که شهروندان پس از حمله ۶ ژانویه ۲۰۲۱ به ساختمان کنگره توسط حامیان «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری سابق، که با تشویق وی تلاش کردند نتایج انتخابات را معکوس کنند، به پای صندوق‌های رای رفتند.
«کارولینا جیمز سندووال» رئیس سازمان غیر دولتی آمریکایی وولا گفت: بسیاری از سیاستمداران جمهوری‌خواه که ادعای دروغین دزدیده شدن آرای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ را داشتند، امسال در رقابت‌های ملی و ایالتی شکست خوردند و این‌ها افرادی هستند که به حقوق زنان، مهاجران و اقلیت‌ها احترام نمی‌گذارند.
«نتایج انتخابات آمریکا، خبر خوبی برای همه آمریکای لاتین بود»
به دنبال برگزاری انتخابات میان دوره‌ای آمریکا، «سانتیگو کافیرو» وزیر امور خارجه آرژانتین به «جو بایدن» رئیس‌جمهوری آمریکا گفت، نتایج انتخابات آمریکا، خبر خوبی برای همه آمریکای لاتین بود. نتایجی که طبق نظرسنجی‌ها با انتقال قدرت به موج جمهوری‌خواهان رخ نداد.
پیشروی موج جمهوری‌خواهان در آمریکا برای کشورهای به ویژه مترقی آمریکای لاتین، یادآور دوران تلخ ریاست جمهوری ترامپ است. به این ترتیب، پیروزی ضعیف قرمزها در برابر آبی‌ها، دستکم سیگنال مثبت و امیدبخشی از تکرار نشدن سیاست‌های ترامپیستی علیه کشورهای مترقی آمریکای لاتین و جلوگیری از ایجاد شکاف بیشتر در روابط این منطقه با واشنگتن است.
کنگره‌ای با اکثریت جمهوری‌خواه می‌توانست برای آمریکای لاتین به معنای توجه کمتر به این منطقه باشد. به نوشته تارنمای اسپانیایی بلومبرگ، یک کنگره جمهوری‌خواه‌تر، همزمان با توجه محدودتر به منطقه آمریکای لاتین، نسبت به لاتین‌تبارهای ساکن خاک آمریکا، رویکرد کمی سختگیرانه‌تری دارد. باید توجه داشت که در سال‌های پایانی دولت «ژائیر بولسونارو» رئیس‌جمهوری برزیل، درخواست کنگره آمریکا از دولت برزیل در رابطه با نگرانی‌های اقلیمی و یا نگرانی‌های پیش از برگزاری انتخابات، همیشه از سوی گروهی از نمایندگان دموکرات کنگره بود و نه از طرف جمهوری‌خواهان. دموکرات‌ها وقتی نوبت به اعمال فشار بر کشورها در دستور کار آب‌وهوایی، دموکراسی و حقوق بشر می‌رسد، انتقادی‌تر و فعال‌تر هستند.
اگرچه دیده می‌شود که نمایندگان دموکرات کنگره آمریکا بیشتر بر موضوعاتی مانند سیاست خارجی در آمریکای لاتین حساس هستند اما در داخل، نسبت به حقوق لاتین‌تبارها انعطاف بیشتری دارند. بحث در مورد سیاست مهاجرتی توسط یک کنگره جمهوری‌خواه، سختگیرانه‌تر است. دولت بایدن اگر چه در راستای کاهش یا معکوس کردن سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای که دولت ترامپ انجام داد، گام برنداشت اما یک کنگره دموکرات‌تر اغلب تمایل دارد بیشتر در این جهت حرکت کند.
اواسط سال ۲۰۲۲، «تد کروز» سناتور جمهوری‌خواه، نامه‌ای به «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا فرستاد و خواستار تحریم‌ها علیه «کریستینا کرشنر» معاون رئیس‌جمهور کنونی آرژانتین به اتهام فساد شد. تد کروز در واکنش به پیروزی احتمالی «گوستاوو پترو» چپگرا در انتخابات ریاست جمهوری کلمبیا نیز موضع تندی گرفت. پترو در حال حاضر رئیس‌جمهوری کلمبیا است، کشوری که به طور تاریخی متحد آمریکا در منطقه آمریکای لاتین بوده و سناتور جمهوری‌خواه در آن زمان تهدید کرد که کمک‌های اقتصادی آمریکا به این کشور را لغو خواهد کرد.
اظهارنظرهای ستیزه‌جویانه «مارکو روبیو» سناتور جمهوری‌خواه علیه ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه نیز بارها شنیده شده است.
نباید فراموش کرد که گفتمان ضدمهاجرتی تنها از سوی جمهوری‌خواهان مطرح نشده و شماری از نمایندگان دموکرات که در این انتخابات پیروز شدند نیز سخنان تند ضد مهاجری ایراد کرده اند. با این حال باید در نظر داشت که اگر چه دموکرات‌ها نیز به دموکراسی‌های آمریکای لاتین احترام نمی‌گذارند اما قدرت رو به رشد جمهوری‌خواهان برای این منطقه خبر نگران‌کننده‌ای است.
روایت ضد مهاجرت آنطور که برخی انتظار داشتند کارساز نبود
«مائورین مویِر» معاون برنامه‌های وولا معتقد است: نتایج انتخابات نشان می‌دهد که روایت ضدمهاجرتی که توسط افراطی‌ترین نامزدهای حزب جمهوری‌خواه مطرح شد، موفقیت‌آمیز نبوده است. حتی در ایالت مرزی چون آریزونا، نامزدهایی رای آوردند که سیاست‌های ضد مهاجرتی را رد می‌کردند. چهار ایالت آمریکا (کالیفرنیا، آریزونا، نیومکزیکو و تگزاس) در مرز مکزیک قرار دارند و رای‌دهندگان آریزونا در حقیقت به قانون امکان پرداخت شهریه برای تحصیلات عالی جوانان بدون مدرک شناسایی قانونی رای مثبت دادند.
این کارشناس آمریکایی در عین حال معتقد است که این خطر واقعی وجود دارد که لفاظی‌های ضدمهاجرتی و سیاست‌های مرزی به شکل تندرو در روایت انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ برجسته شود؛ چنان که در سخنرانی دونالد ترامپ در اعلام برنامه‌هایش برای کاندیداتوری مجدد، مشهود است.
دولت بایدن در هفته‌های اخیر، پناهجویان بسیاری را بازگردانده است و مرزها را به روی کسانی که از مکزیک و آمریکای مرکزی می‌آیند، بسته است. دولت بایدن به تازگی قوانین جدیدی برای جلوگیری از ورود غیرقانونی پناهجویان ونزوئلایی اعمال کرده است. به گفته این کارشناس، باید دید «آیا این یک تصمیم سیاسی قبل از انتخابات میان‌دوره‌ای بود؟ ».
نکته حائز اهمیت اینکه، یکی از نتایج مهم انتخابات میان‌دوره‌ای این بود که مسئله امنیت مرزها در اولویت دغدغه‌های رای‌دهندگان دموکرات یا بسیاری از طرفداران نماینده‌های مستقل نبود.
کارولینا جیمنز سندووال همچنین بر اهمیت تجزیه و تحلیل نتایج در برخی از ایالت‌های خاص به دلیل تأثیر قوی آن‌ها بر سیاست آمریکا در قبال آمریکای لاتین تأکید کرد. دموکرات‌ها در انتخابات اخیر اگر چه بهتر از انتظارات عمل کردند اما «ران دسانتیس» فرماندار فعلی و سناتور «مارکو روبیو» در ایالت فلوریدا، رقبای دموکرات خود را با اختلاف نزدیک به ۲۰ امتیاز شکست دادند. قرمز شدن رنگ «میامی دید» در جنوب فلوریدا که به صورت تاریخی، سنگر آبی‌ها در این منطقه سکونت ۱.۵ میلیون رای‌دهنده لاتین‌تبار است، در سیاست خارجی آمریکا در قبال آمریکای لاتین تاثیرگذار خواهد بود.
نفوذ چین در آمریکای لاتین، دل‌نگرانی مشترک جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها
نفوذ رو به رشد چین در آمریکای لاتین را می‌توان نگرانی اصلی و البته مشترک جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها دانست، به این ترتیب اجماع دو حزب در مسئله چین سبب خواهد شد تا در دو سال آینده، سیاست هماهنگی را از سوی آمریکا در مسئله مقابله با پکن در این منطقه شاهد باشیم.
شورای آتلانتیک در گزارشی با تاکید بر نگرانی‌ها از نفوذ چین در آمریکای لاتین و «استقرار دیپلمات‌های چینی در سراسر این منطقه» نوشت: با پیروزی دموکرات‌ها در سنا، اولویت اصلی باید منصوب کردن سریع مقام‌های باقیمانده آمریکا برای نهادهای آمریکای لاتین و کارائیب و نهادهای چندجانبه تحت کنترل آمریکا باشد؛ بانک توسعه بین آمریکایی و سازمان دولت‌های آمریکایی.
تغییر ریاست در مجلس نمایندگان، احتمالاً به معنای فشارهای جدیدی برای دولت بایدن در رابطه با ونزوئلا باشد. حضور «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهوری ونزوئلا در کنفرانس آب‌وهوایی کاپ۲۷ نشان دهنده اعتماد جدید تعداد فزاینده‌ای از کشورهای جهان از جمله رهبران جدید آمریکای لاتین به دولت ونزوئلا بود.
با افتادن کنترل مجلس نمایندگان به دست جمهوری‌خواهان و دوخته شدن چشم‌ها به فلوریدا و انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴، انتظار می‌رود که سیاست خارجی آمریکا به دنبال سنگ‌اندازی در مسیر کاهش احتمالی سیاست تندرو در قبال ونزوئلا باشد. هر چند هر قانون بالقوه‌ای که در مجلس تصویب شود با ورود به سنا تحت کنترل دموکرات‌ها احتمالا منحل خواهد شد.
پیروزی ضعیف‌تر جمهوری‌خواهان، تضعیف ترامپیسم، رضایت دولت‌های مترقی آمریکای لاتین
برای دولت‌های کنونی آمریکای لاتین که به صورت عمده دولت‌های مترقی هستند، پیروزی ضعیف‌تر از حد انتظار جمهوری‌خواهان و شکست نمایندگان تحت حمایت ترامپ در انتخابات میان‌دوره‌ای رضایت‌بخش‌تر بود؛ چرا که ترامپ می‌توانست پس از این، با قدرت بیشتری یک کمپین تهاجمی علیه منطقه را آغاز کند.
دشمنی با مهاجران غیرقانونی، رویارویی با مکزیک، مداخله‌گری در ونزوئلا، انکار ویروس کرونا و بحران اقلیمی، همه اعلامیه‌ها و گفتمان‌های ترامپیستی هستند که ممکن بود به شدت، آمریکای لاتین را هدف قرار دهد. نباید فراموش کرد که ترامپ اگر چه شانس بالایی برای پیروزی دوباره در کاخ سفید دارد اما این محتمل‌ترین سناریو نیست؛ چنان که نظرسنجی‌های پیش از انتخابات میان‌دوره‌ای، موج قرمز قدرتمندی را متصور بود.
تضعیف ترامپیسم به دشمنان چپ‌گرای او در منطقه اجازه می‌دهد تا برنامه‌های خود را پیش ببرند، به‌ویژه درحالی که دموکرات‌ها در دولت تلاش می‌کنند تا با روش‌های «پسا ترامپ»، روابط با آمریکای لاتین را از نو برقرار کنند.
آمریکای لاتین یکی از مناطقی است که در سال‌های آینده، تحت تاثیر پیکربندی جدید سنا و مجلس نمایندگان در قالب روابط بین دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهوری آمریکا و این منطقه قرار خواهد گرفت. انتخابات میان‌دوره ای آمریکا، چه برای آمریکای لاتین به عنوان یک منطقه و چه برای لاتین‌تبارهای ساکن آمریکا می‌تواند بسته به قدرت احزاب و بده بستان‌های میان مجلس و سنا، سیاست‌های جدیدی را رقم زند.
به طور کلی انتظار نمی‌رود که سیاست خارجی آمریکا در قبال آمریکای لاتین تغییر کند. سیاست خارجی آمریکا در قبال منطقه بیش از هر موضوع دیگری، بر نگرانی‌ها در مورد حضور چین در آمریکای لاتین تمرکز یافته و این دقیقاً موضوعی است که اجماع سیاسی خاصی در مورد آن وجود دارد.