سنندج- ایرنا- نهاد کتابخانه‌ها به عنوان یک نهاد مهم اجتماعی نقش موثری در توسعه فرهنگی جوامع دارد و می توان از آن با عنوان شاهراه توسعه فرهنگی نام برد، ضمن اینکه وجود این مراکز در مناطق مختلف می‌تواند در ارتقای سطح آگاهی مردم بسیار تاثیرگذار باشد.

به گزارش ایرنا، وجود کتابخانه‌های متعدد و پربار و سرانه بالای مطالعه یکی از مهمترین شاخص‌های توسعه یافتگی فرهنگی در جوامع به شمار می‌رود و بی شک ارتقای فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در جامعه بویژه میان نسل جوان منجر به کاهش بسیاری از آسیب‌های اجتماعی نیز می شود.

امروزه کتابخانه‌های عمومی از کارکرد گذشته خود که صرفا امانت دادن کتاب به اعضا و مراجعه‌کنندگان بود خارج شده و تلاش دارد با ایجاد بسترهایی نو،به یک پاتوق و پایگاه فرهنگی اجتماعی برای مردم تبدیل شود تا در کنار ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی به ارتقای سایر شاخص‌های فرهنگی نیز کمک کند.

استان کردستان با جمعیت بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر دارای ۵۳ باب کتابخانه‌ عمومی نهادی و ۳۰ باب کتابخانه مشارکتی است که در سطح روستاها و شهرهای استان پراکنده بوده و به علاقه مندان کتاب و کتابخوانی خدمات ارائه می دهند.

به منظور اطلاع بیشتر از عملکرد کتابخانه‌ها و وضعیت مطالعه در کردستان گفتگویی با "محمد مخدومی" مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان انجام داده ایم که شرح آن در ذیل می آید.


ایرنا: به نظر شما کتاب تا چه اندازه‌ای می‌تواند و یا توانسته است در ارتقای سطح دانش افراد جامعه موثر باشد؟

مخدومی: بدون شک بهره‌گیری از کتاب و گسترش فرهنگ مطالعه می‌تواند نقش قابل توجهی در ارتقای سطح آگاهی و دانش افراد داشته باشد اما در این میان باید این مهم را نیز مد نظر قرار داد که آگاهی افراد با یک بار خواندن و مطالعه یک کتاب بالا نمی رود بلکه اول از همه چیز باید فرهنگ مطالعه درون افراد و جامعه ترویج پیدا کند و مردم نسبت به این مهم احساس نیاز داشته باشند.بهره‌گیری از کتاب و گسترش فرهنگ مطالعه می‌تواند نقش قابل توجهی در ارتقای سطح آگاهی و دانش افراد داشته باشد اما در این میان باید این مهم را نیز مد نظر قرار داد که آگاهی افراد با یک بار خواندن و مطالعه یک کتاب بالا نمی رود بلکه اول از همه چیز باید فرهنگ مطالعه درون افراد و جامعه ترویج پیدا کند و مردم نسبت به این مهم احساس نیاز داشته باشند.

ایرنا: اشاره کردید که فرهنگ مطالعه باید در میان مردم ترویج پیدا کند برای این مهم در استان کردستان چه اقداماتی انجام شده و آیا این این نیاز در میان مردم احساس می‌شود؟

مخدومی: در حال حاضر استان کردستان در زمینه مطالعه نسبت به کشور وضعیت مطلوب‌تری دارد اما در زمینه ترویج فرهنگ کتابخوانی فقط نهاد کتابخانه‌های عمومی متولی نیست و سایر نهادهای فرهنگی همانند فرهنگ و ارشاد، حوزه هنری و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز تاثیرگذار هستند.

اما در مجموع اقدامات خوبی در استان انجام شده وهمین امر که سنندج به عنوان پایتخت کتاب معرفی شده خود نشان می‌دهد که مردم استان، به کتاب و مطالعه علاقه دارند و فعالیت‌هایی در این زمینه انجام شده است.

یکی از معیارهای توسعه هر منطقه‌ای وجود کتابخانه‌هایی استاندارد است که در استان از راه‌اندازی کتابخانه مرکزی "امام خامنه‌ای" در مرکز استان می‌توان به عنوان یکی از اتفاقات مهم توسعه فرهنگی نام برد.

ایرنا: درباره کتابخانه مرکزی "امام خامنه‌ای" بیشتر توضیح دهید؟

مخدومی: کتابخانه عمومی مرکزی امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) به عنوان بزرگترین کتابخانه عمومی استان در زمینی به مساحت سه‌هزار و ۵۰۰ مترمربع در ۶ طبقه احداث شده است و ۴۰ نوع خدمت در آن ارائه می شود، ضمن اینکه با راه اندازی این کتابخانه، کردستان در جمع ۱۲ استان برخوردار کشور قرار گرفت.


این کتابخانه دارای بخش‌های مختلفی از جمله نشریات، نابینایان، ناشنوایان، سالن مطالعه آقایان و بانوان به صورت مجزا - بخش وی آی پی آقایان و بانوان و سالن مطالعه ویژه محققان است.

گالری، سالن جلسات، سالن آمفی تئاتر، بخش کلاس‌های مبتنی بر وب، مخزن کتاب، بخش مرجع، بخش دیداری و شنیداری، خدمات فنی، بخش گروهی اعضا و اتاق علم که برای اولین بار در کشور راه اندازی می‌شود از قسمت‌های دیگر این کتابخانه است.

طبقه همکف کتابخانه به طور کامل به بخش کودک اختصاص پیدا کرده و به زیبایی تجهیز و آماده‌سازی شده است و در بخش ویژه نشریات نیز علاوه بر وجود نشریات چاپی قابل استفاده برای اعضا، تصاویر و همچنین سردیس و تندیس برخی از مشاهیر و بزرگان کُرد وجود دارد و هم اکنون روزانه آمار قابل توجهی از مردم استان از بخش های مختلف این مرکز استفاده می کنند که در نوع خود قابل تامل بوده و در ارتقای فرهنگ مطالعه و کتابخوانی تاثیر بسزایی خواهد داشت.

ایرنا: حالا که صحبت از ارائه خدمات کتابخوانی به مردم شد، به نظر شما مردم استان به چه نوع کتاب‌هایی بیشتر علاقه داشته و خواهان چه موضوعاتی هستند؟

مخدومی: بر پایه آمارهای موجود و بررسی‌هایی که انجام شده بیشتر مردم و اعضای کتابخانه‌های استان به کتاب‌های حوزه ادبیات رمان‌های ایرانی و خارجی، داستان و کتاب‌های تاریخی و البته کتاب‌های بومی علاقه نشان می دهند و خواهان این نوع کتاب‌ها هستند.

ایرنا: در حوزه کتاب‌های بومی و حمایت از نویسندگان بومی چه اقداماتی در استان انجام شده و آیا این نوع کتاب‌ها که متقاضی هم دارد در کتابخانه‌های استان موجود است؟

مخدومی: بلهیکی از اقدامات و فعالیت‌های ما در کتابخانه‌های عمومی توجه به ذائقه مردم و رعایت پیوندهای فرهنگی است و در زمینه توجه به منابع بومی، ما جزو استان هایی هستیم که مجوز خرید از ناشران و نویسندگان بومی گرفته‌ایم. یکی از اقدامات و فعالیت‌های ما در کتابخانه‌های عمومی توجه به ذائقه مردم و رعایت پیوندهای فرهنگی است و در زمینه توجه به منابع بومی، ما جزو استان هایی هستیم که مجوز خرید از ناشران و نویسندگان بومی گرفته‌ایم.

سال گذشته ۲۰ عنوان کتاب در قالب هزار و ۷۰۰نسخه از ناشران بومی خریداری شده و این امر در ارتباط نخبگان جامعه با کتابخانه‌های عمومی تاثیبرگذار بوده است و در برخی از کتابخانه‌ها قفسه‌هایی برای معرفی نویسندگان بومی نیز داریم.

ایرنا: کتابخانه‌های عمومی استان در زمینه ارتقای فرهنگ کتابخوانی در روستاها، مناطق حاشیه و نواحی منفصل شهری چه اقداماتی انجام داده است؟

مخدومی: در زمینه احداث کتابخانه‌های روستایی اقدامات خوبی انجام شده و از مجموع کتابخانه‌های عمومی استان کردستان ۱۶ باب کتابخانه‌ نهادی و ۹ باب کتابخانه‌ مشارکتی روستایی است و از این تعداد پنج باب در شهرستان سنندج، پنج باب در کامیاران و شهرستان‌های سقز بیجار و سروآباد هر کدام ۲ باب فعال است و سه شهر بانه، قروه و مریوان فاقد کتابخانه روستایی هستند.

در زمینه احداث کتابخانه در این سه شهرستان نیز با فرمانداران و بخشداران هماهنگی‌های لازم انجام شده و تلاش می کنیم که به تناسب جمعیت، امکانات و فضا این شهرستان‌ها نیز صاحب کتابخانه روستایی شوند.

در زمینه احداث کتابخانه در نواحی منفصل شهری نیز تاکنون اقداماتی انجام شده و در حال حاضر کتابخانه عمومی ناحیه منفصل شهری نایسر دارای کتابخانه سرای محله است و خدمات قابل توجه کتابخوانی و فرهنگی به مردم این منطقه ارائه می دهد و با اقدامات انجام شده تا پایان سال جاری ایبن ناحیه دارای کتابخانه عمومی نهادی می شود.

مرکز بازآفرینی شهری فضایی را برای احداث کتابخانه نهادی در اختیار ما قرار داده کتابخانه عمومی نهادی احداث شده و هم اکنون بیش از ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و به تمام امکانات و تجهیزات لازم مجهز شده و ۱۲ میلیارد تومان برای احداث آن هزینه شده است.

برای احداث کتابخانه نهادی و یا کتابخانه سرای محله در حسن آباد، دوشان و آساوله نیز برنامه داریم و در این زمینه خواستار همکاری و همراهی مسوولان و خیرین و ورود آنان به امرکتابخانه‌سازی هستیم.

ایرنا: در حال حاضر علاوه بر کتابخانه ناحیه منفصل شهری نایسر مهمترین پروژه در دست اقدام استان کدام است؟

مخدومی: هم اکنون کتابخانه مرکز ابوذر شهرستان قروه یکی از مهمترین پروژه‌های ما به شمار می رود، این کتابخانه سال‌ها بلاتکلیف بوده که با حمایت استاندار و پیگیری فرماندار امسال به بهره برداری خواهد رسید.

این کتابخانه ۲ هزار و ۷۰۰ متر مربع زیربنا دارد و آخرین اعتبار تزریق شده به آن چهار میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال است هم اکنون در مرحله نازک کاری قرار دارد و امسال افتتاح خواهد شد.