به گزارش خبرنگار ایرنا، مسیر ریلی راه آهن شمال ۳۸۲ کیلومتر طول دارد که با ۹۵ پل و بیش از ۱۴۰۰ آبرو از مناطق جلگه‌ای گلستان و همچنین مناطق جنگلی و کوهستانی مازندران می‌گذرد. این خط ریلی به خاطر جاذبه‌های فراوان گردشگری به طور معمول مورد توجه گردشگران خارجی قرار می‌گیرد.
قطار گردشگری یکی از پروژه های بومی بود که برای تحول و تنوع در سفره صنعت توریسم مازندران در سال ۱۳۹۷ به حرکت درآمد. این پروژه که طی سال نخست خود با فراز و فرودهایی مواجه بود و برای مقطعی نیز متوقف شد، به گفته قاطبه مسئولان و متولیان با استقبال خوبی از سوی گردشگران و همچنین ساکنان محلی مسیر قطار قرار گرفته است.
همانطور که گفته شد قطار گردشگری مازندران بر روی مسیر ریلی راه آهن شمال یکی از جاذبه‌های نوظهور گردشگری استان بود که توانسته در مدت کوتاه اجرا، علاقه مندان بسیاری به خود جذب کند و خانواده‌های بسیاری از سراسر کشور را در دل رشته کوه‌های البرز به گشت و گذار بکشاند.
قطار گردشگری شمال ابتدا در ۲ مسیر ساری به سوادکوه و ساری به اینچه برون در استان گلستان انجام می‌شد که از نوروز ۹۸ مسیر تهران به سوادکوه نیز به آن اضافه شد، مسیری که به گفته شاهدان عینی و مسئولان گردشگری و راه آهن استان، از استقبال خوبی برخوردار شد.
تورهای قطار گردشگری مازندران یک روزه بود که هر بار قابلیت جابجایی و گشت و گذار ۳۷۰ گردشگر را داشته و دارد تا آنها را از جاذبه های طبیعی خطه سبز و بکر مازندران بهره مند کند. اگر چه آماری دقیقی از میزان جابجایی گردشگر از طریق قطار گردشگری مازندران وجود ندارد اما به گفته مسئولان راه آهن شمال، استقبال از طرح قطار گردشگری تا اندازه‌ای چشمگیر بوده است که سازمان‌ها و نهادهای زیادی در استان متقاضی استفاده از تور یک روزه قطار گردشگری مازندران برای نیروهای خود شدند.
با این حال چند صباحی است که حرکت این پروژه که قرار بود نگینی برای گردشگری مازندران باشکوه باشد آهسته شده است و در برخی مواقع نیز متوقف شد. طبق اظهارات مسئولان راه آهن مازندران در حال حاضر بهره برداری از قطار گردشگری به صورت پراکنده شده و به طور تقریبای شاهد کم فروغی این پدیده گردشگری هستیم.
جای خالی شرکت‌های متنوع گردشگری
همانطور که گفته شد این روزها قطار گردشگری مازندران به طور تقریبی متوقف شده و گذشته از کم شدن ترددها، باید اظهار کرد که در آستانه خاموش قرار گرفته است.
متولیان حوزه راه آهن آسیب شناسی این مساله را مربوط به مدیریت گردشگری می دانند اما در عین حال معتقد هستند که فقدان تنوع در شرکت هایی گردشگری بزرگترین چالش این پروژه محسوب می شود.
سرپرست اداره کل راه‌آهن شمال در همین باره به خبرنگار ایرنا گفت: بهره برداری از قطار گردشگری دارای چند ضعف است که می توان به ارتباط ضعیف بین راه آهن و مدیریت گردشگری برای برنامه ریزی مدون و ارائه راهکار و طرح های موردنیاز اشاره کرد.
رحمان معصومی ادامه داد: متاسفانه تاکنون این ارتباط برقرار نشده است و شاید تقسیر بر دوش هردو باشد و لازم است نسبت به این مساله تغییر رویه را شاهد باشیم و گام هایی به سمت یکدیگر برداریم.
وی همچنین با تاکید بر ظرفیت کافی و کیفیت مطلوب قطار گرشگری در دوسوی راه آهن شمال گفت: از دیگر ضعف های مهم در این حوزه باید به فقدان شرکت های گردشگری بهره بردار و تنوع این شرکت ها اشاره کرد. نباید این ظرفیت(قطار گردشگری) به یک مجموعه متمسک باشد و لازم است مجموعه های مجموعه های متعدد گردشگری در قالب یک شرکت و یا شرکت های مختلف پای کار باشند.
سرپرست اداره کل راه‌آهن شمال اظهار داشت: راه آهن نهادی خدماتی است و ارتباط چندانی با فعالان حوزه گردشگری ندارد و باید گفت که این بخش در حیطه مسئولیت مدیریت گردشگری است اما با این حال راه‌آهن شمال از هرگونه پروژه و مجموعه ای برای استفاده از قطار گردشگری استقبال می کند و آمادگی کامل برای ارائه خدمات دارد.
تغییر مسیر به دلایل نامعلوم
باید به این نکته اشاره شود که قطار گردشگری طرحی نوپاست و باید از گردنه های آزمودنی های بسیاری عبور کند. البته نباید این مساله را نیز از ذهن دور کرد که امروز صنعت گردشگری به سرعت در حال توسعه است به طوری که نه تنها عرصه رقابت در بین کشورها داغ شده بلکه در داخل هر سرزمین نیز گرمای رقابت گردشگری به استانها نیز رسیده و کوچک ترین غفلت می تواند به تغییر مسیر ذایقه گردشگر منجر شود و مازندران را به سمت نقاطی دیگر متمایل شود.
در گواه این ادعا معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت که در زمان حاضر نیمی از قطارهای گردشگری که پیشتر مازندران را مقصد سفر می پیمودند اکنون به سمت استان های دیگر در حرکت هستند.
مهران حسنی با اشاره به نامنظم شدن بهره برداری از قطارهای گردشگری مازندران افزود: طبق تازه ترین اطلاعات اکنون تنها بهره بردار این پروژه که آژانس مسافرتی مستقر در تهران است، نیمی از سفرهای خود را به سمت استان لرستان تغییر داده است.
به گفته او، این مساله نیازمند برخی آسیب شناسی های داخلی است که می تواند طیف گسترده ای از عوامل چه در حوزه خدمات سفر و چه در عوامل اجرایی و دستگاه های متولی را شامل شود. در گذشته نیز قطار گردشگری مازندران بارها با چالش های متعددی مواجه شده است که در مقطعی دلسردی گردشگران و مجموعه های مسافرتی فعال در این حوزه را به همراه داشت.
معاون گردشگری اشاره ای به این مشکلات نکرد اما در گذشته در برخی مناطق مانند شهرستان سوادکوه که مهمترین مقصد قطار گردشگری بود، شاهد اتفاقاتی از قبیل مخالف دادستانی و نهادهای انتظامی با تردد این قطار و گردشگران آن بودیم. اما اکنون همانطور که در گفته های معاونت گردشگری پیداست عامل دلسردی ممکن است یکی از عوامل باشد.
سنگینی محدودیت ها بر ظرفیت
حسنی در ادامه به برخی دیگر از موانع به عبارتی محدودیت های قطار گردشگری در مازندران اشاره کرد و گفت: متاسفانه قطار گردشگری برخلاف سفر به صورت مینی وَن‌ها، دارای محدودیت هایی است که می توان به محدودیت در توقف، گردشگر، طولانی بودن زمان جابجایی(رفت و برگشت) و کوتاه بودن مدت سفر و اقامت اشاره کرد.
وی با بیان اینکه قطارها مسیری مشخص دارند، افزود: برخلاف قطارها اتوبوس ها و مینی ون ها دارای انعطاف پذیری بیشتری هستند که مقاصد متنوعی را در سبد تورهای گردشگری برای بازدید قرار می دهد.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی مازندران همچنین به کوتاه بودن مدت یکروزه تورهای قطار گردشگری اشاره کرد و گفت: سفر یکروزه با قطاری که به طور تقریبای هشت ساعت رفت و هشت ساعت بازگشت در مسیر قرار دارد، سفری کوتاه و خسته کننده محسوب می شود.
البته حسنی این مسائل را تنها عامل و عوامل قطعی ندانست و اظهارداشت: باید با بهره بردار صحبت شود تا علت های کاهش حرکت قطار گردشگری مازندران و شمال بررسی شود. به طور حتم در سریع ترین زمان این مساله بررسی خواهد شد و اطلاع رسانی می شود.
وی در ادامه بر ناپختگی این طرح اشاره و اضافه کرد : باید برای رسیدن به بلوغ برخی موانع و محدودیت ها برداشته شود و این اتفاق هم فقط با همراهی بین دستگاهی و یاری گرفتن از نظرات بهره برداران و گردشگران میسر است.
با این تفاسیر اکنون قطار گردشگری مازندران و شمال باید یا در ایستگاه باقی بماند یا حرکتی گذری بر این خطه سبز گردشگر پذیر داشته باشد. مساله ای که می طلبد مسئولان ورودی جدی، حساس و سریع به آن داشته باشند.