به گزارش ایرنا، فعالیت‌های کشاورزی در قم طی سال‌های اخیر نسبت به گذشته با تحولات قابل توجهی در بخش‌های مختلف همراه بوده‌است که از جمله مهمترین آن‌ها توسعه کشت‌های گلخانه‌ای در برابر کشت‌های سنتی و همچنین کشت گیاهان مقاوم به آب‌وهوای این استان به جای گیاهانی است که برای رشد به آب زیای احتیاج دارند.
عملیاتی شدن این طرح‌ها و اجرای سایر برنامه‌های مرتبط با آن که در قالب راهبرد تغییر الگوی کشت و سیاست‌های کلان دیگر در بخش کشاورزی قم شروع شده‌است، همگی نشان می‌دهد که کشاورزی در این استان در مسیر استفاده بهینه از منابع و رسیدن به نتیجه حداکثری از تولید به پیش می‌رود و این موضوع با توجه به کمبود منابع آبی در این استان و شرایط اقلیمی خاصی که دارد، یک ضرورت است.
در کنار همه تلاش‌هایی که برای تولید پایدار محصولات کشاورزی در قم صورت می‌گیرد، موضوع مهم دیگری که در جریان اجرای برنامه‌های تحول‌گرایانه این بخش مورد توجه قرار گرفته، لزوم افزایش ارزش افزوده و درآمد بهره‌برداران این بخش از فعالیتی است که انجام می‌دهند و در این راستا پرداختن به بحث صادرات و ورود درآمدهای ارزی به بخش کشاورزی، اهمیت زیادی دارد.
در همین رابطه خبرنگار ایرنا برای بررسی بیشتر موضوع و پرداختن به مزایای رویکردهای تجاری در تولید محصولات کشاورزی در قم از زاویه نگاه متخصصان این حوزه، با شماری از مسئولان و کارشناسان بخش کشاورزی استان به گفت‌وگو پرداخت.
کشاورزی قم علاوه بر تامین نیاز داخلی، صادرات محصولات را نیز دنبال می‌کند
رییس سازمان جهاد کشاورزی قم در این زمینه گفت: قم با وجود مواجه بودن با شرایط آب و هوایی گرم و خشک و محدودیت دسترسی به منابع آبی، یکی از استان‌های موفق در حوزه تامین امنیت غذایی است و ظرفیت قابل توجهی در تولید انواع محصولات مورد نیاز مردم دارد و حتی در سال‌های اخیر توانسته برخی از محصولات کشاورزی را به کشورهای مختلف جهان صادر کند.
محمد رضا حاجی رضا، بیان کرد: بهره‌برداران بخش کشاورزی قم با مهارت بالای خود نشان دادند می‌توانند در شرایط خاص آب و هوایی این استان نیز به بالاترین میزان تولید محصول رسیده و برای سایر بهره‌برداران این بخش مهم اقتصادی به عنوان یک الگوی موفق مطرح شوند، امروز محصولی همچون پسته و برخی تولیدات گلخانه‌ای تولید شده در قم، دارای مشتریان بین‌المللی است.
وی افزود: درحال حاضر برخی از کشاورزان قمی با استفاده از مهارت بالای خود و بهره‌گیری از دانش روز توانسته‌اند سطح تولید محصولشان را به چند برابر حالت معمول برسانند؛ این موضوع نشان می‌دهد، توجه به موضوع بهره‌وری در بخش کشاورزی قم در حال نتیجه دادن است و ما این راه را با جدیت بیشتر ادامه خواهیم داد.
حاجی رضا همچنین پیرامون اهمیت گسترش صنایع تبدیلی و غذایی در قم برای فرآوری محصولات کشاورزی و کسب سود بیشتر نیز گفت: برای افزایش ارزش افزوده انجام فعالیت‌های کشاورزی در استان از علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع تبدیلی و غذایی استقبال می‌کنیم تا سود حاصل از فرآوری محصولات خام کشاورزی برای خود استان باشد و زمینه تولید، صادرات و به دنبال آن ایجاد فرصت‌های شغلی متعدد در این بخش فراهم شود.
وی بیان داشت: با گسترش گلخانه‌ها و استفاده از ابزارهای جدید در بخش کشاورزی استان، ظرفیت تولید برخی محصولات در این بخش به صورت چشمگیری افزایش پیدا می‌کند که لازم است با توجه به مولفه‌هایی همچون ارتقا کیفیت، فرآوری و بسته‌بندی جذاب و معرفی آن به مشتریان بین‌المللی برای صادرات آن‌ها اقدام شود، چرا که در خصوص بسیاری از این محصولات، بازار داخلی به دلیل فراوانی عرضه، شرایط لازم برای فروش مناسب محصول را ندارد و این موجب ضرر کشاورزان می‌شود در حالی که با فراهم شدن شرایط صادرات آن‌ها، علاوه بر جلوگیری از زیان بهره‌بردارن، فرصت کسب درآمدهای ارزی خوبی نیز برای آنان میسر می‌شود.
توسعه گلخانه‌ها در قم با رویکرد تولید محصولات صادراتی
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی قم نیز در این خصوص بیان داشت: احداث گلخانه با رعایت استانداردهای لازم کاری پرهزینه‌است و انجام این کار زمانی می‌تواند از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد که محصولات صادراتی در آن تولید و شرایط کسب درآمد ارزی برای بهره‌بردار فراهم شود.
محمد علی سلامی افزود: ما با تولید محصولات صادراتی در گلخانه می‌توانیم ارز لازم برای واردات بسیاری از محصولات مورد نیازمان را تامین کنیم، به عنوان مثال با تولید محصولات صادراتی در یک هکتار گلخانه، می‌شود حدود ۵۰۰ تُن گندم وارد کرد، به همین دلیل است که کشورهایی همچون ترکیه بر روی گسترش گلخانه‌ها متمرکز شده‌اند.
وی بیان داشت: به طور معمول یک هکتار از کشت‌های گلخانه‌ای با ۱۰۰ هکتار از کشت‌های سنتی برابر می‌کند، همچنین آب مورد نیاز برای کشت‌های گلخانه بسیار کمتر از آب مصرفی در کشت‌های سنتی است به اضافه این که در گلخانه امکان مدیریت دما و شرایط محیطی نیز تا حد زیادی فراهم می‌باشد.
سلامی گفت: همچنین تولید محصولی مانند پسته که بر اساس ارزیابی‌ها امسال تولید آن درقم حدود هفت هزار تُن بود برای صادرات و داشتن درآمدهای ارزی در بخش کشاورزی استان بسیار مهم است، پسته قم واقعا با کیفیت و دارای بهترین طعم است و فرآوری این محصول نیز در داخل استان انجام می‌شود که این موضوع نیز موجب افزایش ارزش افزوده تولید این محصول برای بهره‌بردارن قمی آن شده‌است.
وی با اشاره به این که ۱۴ هزار هکتار از باغ‌های استان زیر کشت پسته است، بیان داشت: بیشتر باغ‌های پسته قم در بخش مرکزی مناطق قمرود و قنوات و همچنین اطراف جاده قم - تهران و قم - کاشان واقع شده‌اند و حدود یک‌هزار و ۵۰۰ نفر از کشاورزان و بهره‌برداران بخش کشاورزی استان در زمینه تولید این محصول و فرآوری آن فعالیت می‌کنند.
گفتنی است ارقام مختلف پسته همچون احمد آقایی، اکبری و حسینی در قم تولید می‌شود و کشاورزان این استان طی سال‌های اخیر در زمینه تولید پسته با بهترین کیفیت، عملکرد قابل قبولی داشته‌اند.
بیشتر حجم پسته تولید شده در قم به بازارهای بین‌المللی صادر می‌شود و قیمت هرکیلوگرم این محصول در حدود ۱۰ دلار است.
همان‌طور که بیان شد توسعه کشت‌های گلخانه‌ای در قم، اقدامی لازم اما نیازمند بررسی‌های همه جانبه است تا محصولی که از این طریق تولید می‌شود در بازارهای جهانی دارای جایگاه بوده و بتواند درآمد ارزی برای بهره‌برداران به‌همراه داشته باشد؛ به گفته کارشناسان اکنون احداث هر هکتار گلخانه مناسب در حدود ۱۵ میلیارد تومان هزینه دارد و در حالتی صرف این هزینه از نظر اقتصادی می‌تواند قابل توجیه باشد که فرصت درآمدزایی لازم را برای سرمایه گذار ایجاد کند که لازمه آن پرداختن به تولید محصولات صادراتی در گلخانه‌های استان و عرضه آن به بازارهای جهانی برای کسب درآمد ارزی است.
همچنین در خصوص تولید محصولاتی نظیر پسته در باغات استان که دارای موقعیت صادراتی و عرضه در بازارهای جهانی است، باید همواره از سطح مرغوبیت محصول و کیفیت کالا محافظت کرد تا بازار آن در برابر نمونه‌های خارجی دچار مشکل نشود، همچنین تنوع بخشی به محصولات حاصل از فرآوری پسته و استفاده از شیوه‌های بسته بندی هرچه بهتر و جذاب‌تر در این بخش، می‌تواند عاملی برای فروش بهتر آن در بازار سایر کشورها باشد.
بیش از ۱۴ هزار بهره‌بردار در زمینه تولید محصولات کشاورزی در قم فعال هستند، همچنین میزان متوسط تولید بخش کشاورزی این استان در سال ۸۵۰ هزار تن در زمینهٔ محصولات زراعی، باغی، دامی، شیلات و گلخانه‌ای است؛ بیشتر بهره‌برداران بخش کشاورزی قم را روستاییان استان تشکیل می‌دهند به‌نحوی‌که کشاورزی به‌تنهایی حدود ۵۰ درصد اشتغال روستاییان در بخش‌های مختلف استان را به خود اختصاص داده‌است.
گزارش: محمد جنابان