به گزارش خبرنگار ایرنا، ارتقای امنیت غذایی یکی از وظایف اصلی و مهم حاکمیت و متولیان و دست اندرکاران آن بویژه جهاد کشاورزی است. در همین راستا ستاد دائمی کشت قراردادی و رعایت الگوی کشت در سازمان جهاد کشاورزی استان تشکیل شده است.
کشت قراردادی، نوعی برنامه تولید در کشاورزی است که بر اساس آن بین کشاورز به عنوان تولید کننده و دولت به عنوان خریدار قراردادی شامل شرایط تولید و بازاریابی خرید محصول منعقد می‌شود و در جریان آن، کشاورزان متقاضی که توان تامین نهاده‌های مورد نیاز را ندارند، بر اساس برنامه اعلام شده به کشت نوع خاصی از محصول که اغلب شامل غلات و دانه‌های روغنی است، می‌پردازند.
بر مبنای این قرارداد، کشاورزان در پایان فصل کشت، محصول برداشت شده خود را به قیمت تضمینی اعلام شده به جهاد کشاورزی تحویل می‌دهند و بعد از کسر هزینه‌های تامین شده از سوی دولت، مطالبات خود را دریافت می‌کنند.
تثبیت قیمت و بازار تضمینی برای محصولات تولیدی، معرفی فناوری جدید، نظارت بر محصولات و استفاده از مشاوره رایگان فنی در مزرعه، تأمین نهاده‌های تولید مثل بذر، کود و سم و خدمات آموزشی رایگان را از جمله مزایای این نوع کشت است.
به گفته نادر تقی زاده رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل امکان دسترسی به تسهیلات بانکی به اشکال مختلف، استفاده از قرارداد به عنوان وثیقه، تسهیم ریسک و محافظت در برابر تغییرات قیمت بازار، دسترسی به بازار قابل اتکا، تجاری شدن کشاورزی کوچک مقیاس، کاهش هزینه‌های مبادله برای کشاورز و ثبات درآمدی کشاورزان و افزایش مهارت‌های مدیریتی و فنی کشاورزان را از جمله مزایای این طرح برای کشاورزان به شمار می رود.
در عین حال موفقیت این برنامه مستلزم همکاری و مشارکت جدی تشکل‌های کشاورزی است. بر این اساس اهداف و سیاست‌گذاری در حوزه کشاورزی باید طبق برنامه دقیق دنبال شود تا استان و کشور در تولید محصولات اساسی مانند غلات و دانه‌های روغنی به خودکفایی برسد و در سایر محصولات نیز ضریب خوداتکایی افزایش یابد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل خواستار استفاده برنامه محور و هدفمند از منابع انسانی، سرمایه، آب و خاک به عنوان چهار عامل اساسی تولید در بخش کشاورزی شد و اضافه کرد: تولید محصول کشاورزی در سه دشت مغان، اردبیل و مشگین‌شهر باید طبق برنامه و بر مبنای سیاست کلان کشت قراردادی انجام شود.
تقی‌زاده اضافه کرد: اگر الگوی کشت رعایت شده و کشت قراردادی در استان رونق بگیرد، با تولید غذای دام و طیور و علوفه مورد نیاز استان، تولید محصولات دامی و پروتئینی نیز در استان هدفمند شده و استان و کشور نیاز کمتری به خارج خواهد داشت.
کشت قراردادی تکلیف دولت و کشاورز را مشخص می‌کند
احمد شهریار معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل نیز کشت قراردادی را تضمین کننده تولید در عرصه کشاورزی دانست و گفت: در کشت قراردادی، تکلیف دولت و کشاورز مشخص می‌شود ولی باید اعتماد متقابل و دوجانبه در این عرصه ایجاد شود.
به گفته این مقام مسئول کشت قراردادی در شبکه آبیاری و اراضی پایاب سد خداآفرین در شمال استان اردبیل آغاز شده و در سال زراعی پیش رو، بر اساس برنامه تدوین شده گسترش هم خواهد یافت.
شهریار با اشاره به هماهنگی سازمان جهاد کشاورزی با شرکت آب منطقه‌ای استان اردبیل برای تامین آب اراضی تحت پوشش کشت قراردادی و خودداری از تخصیص آب به اراضی خارج از این نوع کشت بیان کرد: در سال زراعی پیش رو، باید قرارداد بین کشاورز و سازمانهای حمایت از تولید برای کشت قراردادی قبل از آغاز کشت منعقد شود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل بیان کرد: از پاییز امسال و در سال زراعی جدید، در شبکه‌های آبیاری پایاب سد عمارت، سد احمد بیگلو و سد خداآفرین به عنوان سه شبکه جدید ایجاد شده، کشت قراردادی به شکل جدی اجرا خواهد شد و اولویت تامین آب برای محصولات با کشت قراردادی خواهد بود.
کشت قراردادی گندم در سطح ۱۰ هزار هکتار از اراضی استان اردبیل
ابوالفضل دشتبانی مدیرکل تعاون روستایی استان اردبیل هم در این باره گفت: در قالب کشاورزی قراردادی و سفارشی بیش از ۱۰ هزار هکتار از اراضی مستعد این استان به کشت گندم اختصاص یافته است.
وی با بیان اینکه این طرح در ۱۰ استان کشور به عنوان استان‌های پایلوت با هدف افزایش رغبت کشت گندم در بین کشاورزان توسط شبکه تعاونی‌های روستایی اجرایی می‌شود، یادآورشد: در سالهای اخیر بدلیل افزایش قیمت سایر محصولات کشاورزی در بازار از جمله بادام زمینی، چاودار و سایر محصولات پرخریدار رغبت کشاورزان گندمکار به کشت این نوع محصول استراتژیک کاهش یافته است.
دشتبانی بیان کرد: مدیریت تعاون روستایی استان اردبیل با هدف افزایش رغبت کشت گندم در بین کشاورزان اقدام به عقد قرارداد با کشاورزان گندم کار در سطح بیش از ۱۰ هزار هکتار از اراضی مستعد این استان در سال جاری کرده است.
وی افزود: بذر مورد نیاز کشاوزان گندمکار استان با ۲۰ درصد تخفیف و بدون دریافت بهای گندم در ابتدای کار زراعت بصورت قرض‌الحسنه در اختیار آنها قرار گرفته و بهای بذر در زمان برداشت گندم بدون دریافت هرگونه کارمزد از کشاورزان دریافت خواهد شد.
مدیرکل تعاون روستایی استان اردبیل از انجام کشت قراردادی در ۱۰ هزار هکتار از اراضی استان اردبیل در اراضی پایاب سد خداآفرین در منطقه مغان خبر داد و افزود: امسال با وجود ابلاغ دیرهنگام برنامه کشت قراردادی و آغاز فصل کشت و انجام ۹۰ درصد کشت توسط زارعان، قرارداد کشت با ۳۵۰ نفر از کشاورزان استان امضا شده است.
وی خواستار تامین بذر و نهاده‌های کشت در زمان کشت پاییزه برای رونق کشت قراردادی در استان اردبیل شد و افزود: برای این منظور باید بذر و کود مورد نیاز کشاورزان قبل از آغاز فصل کشت در پاییز تامین شود.
علی نوبخت مدیرکل خدمات بازرگانی دولتی استان اردبیل هم با اشاره به آغاز طرح کشت قراردادی در استان اردبیل گفت: کشت قراردادی گندم آبی سال زراعی ۱۴۰۲–۱۴۰۱ با تصویب شورای قیمت گذاری و سیاست‌های حمایتی وزارت جهاد کشاورزی از محصولات اساسی در این استان آغاز شد.
کشاورزان اطلاعات خود را در سامانه پهنه‌بندی بروزرسانی کنند
وی اظهار کرد: عقد قرارداد با کشاورزان از طریق بستر نرم افزاری (پلتفرم) طراحی شده توسط شرکت ارتباطات سیار ایران به صورت مستقیم بین کشاورز با اداره کل خدمات بازرگانی استان اردبیل صورت می‌گیرد.
نوبخت درباره اهمیت بروزرسانی اطلاعات کشاورزان در سامانه پهنه‌بندی سازمان جهاد کشاورزی افزود: کشاورزان در مرحله اول با مراجعه به مرکز جهاد کشاورزی در سامانه پهنه‌بندی و مدیریت داده‌های کشاورزی اطلاعات خود را در سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ ثبت و بروزرسانی کنند و با نصب برنامه" کشاورزی قراردادی" با استفاده از گوشی‌های تلفن همراه هوشمند دارای سیستم عامل اندروید از سایت شرکت بازرگانی دولتی ایران به نشانی gtc.ir، نسبت به ثبت‌نام بر اساس کد ملی و شماره همراه اول متعلق به کشاورز اقدام کنند.
مدیرکل خدمات بازرگانی استان اردبیل بیان کرد: کشاورزان پس از عقد قرارداد در اپلیکیشن "کشاورزی قراردادی" و ارجاع قرارداد به بانک می‌توانند به ازای هر هکتار سه میلیون و ۳۰۰ هزار تومان تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان از تسهیلات بانک کشاورزی استفاده کنند.
نوبخت افزود: کشاورزانی که اقدام به کشت محصول گندم آبی نموده باشند، می‌توانند نسبت به انعقاد قرارداد کشاورزی گندم اقدام کنند.
وی اظهار کرد: کود پتاسه به میزان تخصیص سازمان جهاد کشاورزی استان پس از تایید استعلام دریافتی توسط کارگزار از پنجره واحد کشاورزی، تحویل کشاورزان خواهد شد.
نوبخت با بیان اینکه گندم آبی از سوی صندوق بیمه کشاورزی، تحت پوشش بیمه‌ای قرار می‌گیرد، گفت: بیمه‌نامه با ۲۰ درصد تخفیف جدید به کشاورزان استان صادر می‌شود.
کشت قراردادی گندم و جو در اراضی کشت و صنعت مغان
حسن نظیفی رئیس هیات مدیره شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان هم در گفت و گو با ایرنا از آغاز کشت قراردادی گندم و جو در سطح پنج هزار و ۶۰۰ هکتار از اراضی آبی و دیم این شرکت در سال زراعی جاری خبر داد و گفت: در سال زراعی جاری سه هزار و ۷۰۰ هکتار گندم آبی در اراضی زراعی این شرکت کشت می شود که ۲ هزار و ۷۰۰ هکتار آن خوراکی خواهد بود.
وی با اشاره به کشت گندم در حدود یک هزار هکتار از اراضی دیم این مجتمع در سال زراعی جاری افزود: امسال علاوه بر گندم، حدود یک هزار و ۹۰۰ هکتار از اراضی این شرکت به کشت محصول جو اختصاص یافته که کشت یک هزار هکتار آن به صورت دیم و حدود ۹۰۰ هکتار نیز به صورت آبی آغاز شده است.
رئیس هیات مدیره شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان اظهار کرد: شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان به عنوان بنگاه اقتصادی مجری سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی، برنامه‌های راهبردی کشور را به خصوص در حوزه کشت قراردادی محصول راهبردی گندم، جو و کلزا اجرا می‌کند و کشت این محصولات به صورت تناوبی و مطابق با سیاست‌های وزارتخانه انجام می‌شود.
نظم دهی به اقتصاد کشاورزی و ابتنای آن به برنامه ریزی از اهداف اجرای طرح کشت قراردادی به شمار می‌رود. در واقع ارتقای امنیت غذایی و پایداری آن در گرو برنامه ریزی و هدفمندکردن تلاشهایی است که در بخش کشاورزی اجرا می‌شود. در سالهای گذشته کشاورزان در سطح خرد و بخش کشاورزی در سطح کلان از عدم برنامه ریزی و پیش بینی ناپذیری با چالشها و مشکلات زیادی مواجه شدند موضوعی که انتظار می‌رود با اجرای کشت قراردادی بخش زیادی از آن برطرف شده و گام مهمی در ارتقای امنیت غذایی برداشته شود.