این عبارات بخشی از گفته‌های آذین دختری ۳۶ ساله و متولد سیرجان است که در سال ۹۵ در اثر یک سانحه رانندگی در جاده تهران - مشهد، معلول و برای همیشه از نعمت راه رفتن محروم شد.
از او درباره حادثه تلخ آن روز می‌پرسم، می‌گوید: اسفند سال ۹۵ بود که همراه با پدر و مادر و مادربزرگم به مشهد رفتیم. به سبزوار نرسیده بودیم که پدرم گفت خسته است. از او خواستیم کنار جاده نگه دارد و استراحت کند اما قبول نکرد؛ با خستگی به رانندگی ادامه داد و در یک لحظه در مقابل کامیونی که از روبرو می‌آمد، کنترل ماشین را از دست داد.
خیره نگاهم می‌کند: «حتی فکر کردن به آن روز هم برایم سخت است؛ انگار هنوز هم باور نمی‌کنم که برای همیشه نمی‌توانم از روی این صندلی بلند شوم. گاهی با خودم فکر می‌کنم شاید اگر از اولین روز زندگی‌ام روی صندلی چرخدار نشسته بودم تا این اندازه برایم سخت نبود.»
می‌دانی؛ سال‌ها «دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است» را شنیده بودم، رسانه‌ها، تابلوهای تبلیغاتی همواره این تذکر را تداعی می‌کنند؛ اما آن روز عجله پدرم و مقاومت او برای استراحت باعث شد که امروز خودم این توصیه را برای دیگران تکرار کنم.
ادامه می‌دهد: تصور می‌کنی که برای تو اتفاق نمی‌افتد، اما اینگونه نیست، باید احتیاط کنی، همه چیز در یک لحظه اتفاق می‌افتد و می‌تواند تا آخر عمر پشیمانی به بار آورد.
به زمین چشم می‌دوزد... هنوز هم گاهی فکر می‌کنم شاید روزی از روی این صندلی بلند شدم.
به گزارش گروه جامعه ایرنا، ۱۲ آذر (سوم دسامبر) به عنوان روز جهانی معلولان (کم‌توانان) در تقویم رسمی کشور به ثبت رسیده است.
این روز در سراسر جهان با هدف افزایش آگاهی عمومی درباره این گروه، درک و پذیرش افراد دارای معلولیت و تجلیل از دستاوردها و مشارکت این جمعیت نام‌گذاری شده است.
شناخت و چگونگی برخورد با این گروه به اعتقاد برخی تحلیلگران روانشناختی، به دلیل نگاه متفاوت جامعه به معلولان ضروری است و می‌تواند توجه آزاردهنده و نگاه ترحم و دلسوزی را به اذعان خود این جمعیت کم‌رنگ کند؛ با تکریم و بزرگداشت دستاوردها و معرفی موفقیت‌ها به عاملی برای ترغیب دیگر کم‌توانان تبدیل شود و به عبارت دیگر توانمندی معلولان را به اثبات برساند.
شبنم مقتدری روانشناس و عضو سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در این باره معتقد است: اگر انسان خود را «همانگونه که هست» بپذیرد، این پذیرش سبب افزایش آگاهی شده و این آگاهی و دوری از انکار، آرامش درونی و قدرت تصمیم‌گیری را افزایش می‌دهد. اگر انسان خود را «همانگونه که هست» بپذیرد، این پذیرش سبب افزایش آگاهی شده و آگاهی و دوری از انکار، آرامش درونی و قدرت تصمیم‌گیری انسان را افزایش می‌دهد
وی گفت: همه افراد با نیازهای ویژه باید نقاط ضعف و قوت خود را شناخته و بپذیرند؛ ضعف‌ها را انکار نکنند و با موقعیت‌ها واقع‌بینانه روبه‌رو شوند که این مساله عزت نفس آنها را تقویت کرده و سبب می‌شود ارزش شخصیت خود را وابسته به عناصر بیرونی نکنند.
نقش شهروندان در مواجهه با معلولان چیست؟
مقتدری در رابطه با نقش خانواده و شهروندان در مقابل این جمعیت تاکید کرد: شهروندان در مواجهه با معلولان باید به جای همدردی به همدلی تمرکز داشته باشند.
وی توضیح داد: در همدلی انسان تلاش می‌کند که خود را در نقش طرف مقابل قرار دهد؛ برای نمونه، از دیدگاه یک معلول، انسان، موقعیت‌ها و به طور کل محیط بیرونی را بنگرد اما در احساس «همدردی» ابراز ترحم و دلسوزی کرده و این پیام را به معلول منتقل می‌کند که ناقص است.
وی تصریح کرد: شهروندان باید در کنار همدلی، عواطف و احساسات معلول را هم درک کنند و به سخنان این جمعیت گوش فرا دهند؛ مهارت شنوایی را در خود تقویت کنند و از این طریق ارتباطی موثر با معلولان برقرار کنند. این ارتباط می‌تواند با انعکاس احساس، ارتباط چشمی و محتوای کلامی هم تقویت شود.
مقتدری گفت: انسان در مواجهه با موقیعت‌های غیرقابل پیش‌بینی است که می‌تواند بر محدودیت‌ها غلبه کند.
ترحم ممنوع
اعظم امامی کارشناس روانشناسی و فعال حوزه معلولان نیز در این باره به خبرنگار اجتماعی ایرنا گفت: یکی از مهمترین مشکلات اجتماعی معلولان، نگاه متفاوت جامعه به آسیب‌دیدگان است.
وی توضیح داد: توجه بیش از اندازه به آسیب‌دیدگان در اماکن عمومی توسط برخی شهروندان، ترحم و دلسوزی افراط‌گونه در کنار نبود فرصت‌های برابر تحصیلی، اشتغال و مبلمان شهری نامناسب، می‌تواند سبب کاهش عزت نفس این افراد شده و گاه فشارهای روانی شدیدی را تحمیل کند.
امامی با اشاره به گفت وگو با یکی از معلولان ادامه داد: به اذعان این افراد، نگاه خیره و توجه بیش از اندازه بعضی از مردم در سطح شهر آزاردهنده است و آدمی را از حضور در برخی اماکن عمومی منصرف می‌کند؛ احساس یاس و ناامیدی را انتقال می‌دهد و اعتماد به نفس را دچار اختلال می‌کند.
این کارشناس با تاکید بر ضرورت و اهمیت فرهنگ‌سازی در این زمینه اضافه کرد: رسانه‌های جمعی باید در این رابطه فرهنگ‌سازی کنند و با آموزش و تعلیم در مورد نحوه برخورد با آسیب‌دیدگان، معلولان و افراد دارای نیازهای ویژه نگاه متفاوت جامعه به این گروه‌ها را حذف کنند.
وی افزود: قوانین کشوری هم باید بتواند حقوق اولیه معلولان را تامین و سهولت تردد، دسترسی به خدمات عمومی، افزایش ایمنی و فرصت‌های برابر تحصیلی و اشتغال این جمعیت را درنظر گیرد.
براساس قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، همه سازمان‌ها و مؤسسات در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها، اماکن عمومی، معابر و خیابان‌ها باید دسترسی معلولان و امکان بهره‌مندی کم‌توانان را لحاظ کنند
امامی با اشاره به قانون جامع حمایت از حقوق معلولان یادآور شد: براساس برخی ضوابط همچون قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، همه سازمان‌ها و مؤسسات در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها، اماکن عمومی و معابر و خیابان‌ها باید دسترسی معلولان و امکان بهره‌مندی کم‌توانان را نیز لحاظ کنند؛ بنابراین اجرای کامل برخی قوانین موجود هم بخش عمده‌ای از مشکلات این افراد را رفع خواهد کرد.
وی تاکید کرد: تجلیل از موفقیت‌ها و معرفی دستاورد معلولان نیز انگیزه دستیابی به اهداف را در این گروه تقویت می‌کند و کم‌توانان را به این باور می‌رساند که معلولیت مانع از دستیابی به اهداف و مقاصد نخواهد شد.