صاحب نظران علوم جامعه شناسی با اشاره به اینکه ریشه طلاق را باید در ازدواج جستجو کرد می گویند هم سطح نبودن زوجین از نظر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از مهمترین دلایل این پدیده است و علاوه بر آن در جامعه امروز خانواده ها آنگونه که باید به مقوله تحقیق قبل از ازدواج توجه نمی‌کنند تا جایی که این ازدواج ها پس از مدتی به جدایی ختم می شود.
آنان تاکید می کنند که اعتیاد،ناکافی بودن مهارت های همسرداری، افزایش سطح توقعات زوج ها، تفاوت طبقاتی، شبکه های مجازی و دخالت های بی مورد اطرافیان از دیگر عوامل طلاق در جامعه ایران محسوب می شود.
جامعه شناسان کهگیلویه و بویراحمدی نیز بر این باور هستند: در کنار عوامل ملی دلایل محلی هم در فروپاشی نظام خانواده نقش آفرینی می کند که باید با آگاهی بخشی متناسب با فرهنگ مردم استان برای کاهش این پدیده برنامه ریزی صورت گیرد.
آن طور که جامعه شناسان می گویند:کودک همسری به عنوان یکی از آسیب های جدی زندگی مشترک سال های اخیر در استان به میزان بسیار کمی کاهش یافته و تفاوت سنی بین زوج ها نیز که یکی دیگر از آسیب های محلی ازدواج در کهگیلویه و بویراحمد محسوب می شد بسیار کمتر از گذشته شده است که این امر نشان می دهد تلاش ها برای ازدواج آگاهانه در این خطه بهتر از گذشته شده است.
پدیده طلاق گذشته های نه چندان دور در این استان قبح خاصی داشت به طوری خانواده ها و ریش سفیدان طوایف همه تلاش خود را برای پیشگیری از متلاشی شدن یک زندگی مشترک به کار می بستند تا زوج های جوان از پیامدهای مخرب این پدیده اجتماعی در امان باشند اما اکنون جوانان نه تنها از ریش سفیدان بلکه حتی از والدین خود نیز حرف شنوی ندارند.
براساس آمار رسمی ثبت احوال کهگیلویه و بویراحمد نیمه نخست امسال ۷۹۳ مورد طلاق در استان ثبت شده است که برای استانی با بافت عشیره ای و تنها ۷۲۶ هزار نفر جمعیت دارد آمار قابل توجه است.
دلایل پدیده شوم طلاق
معاون اجتماعی مدیرکل بهزیستی کهگیلویه و بویراحمد گفت: پدیده طلاق در استان از عوامل ساختاری کلان (ملی) و علت های محلی و منطقه ای نشات می گیرد.
هدایت عظیمی فر اظهار داشت: شرایط نامطلوب اقتصادی، ضعف برنامه های فرهنگی،اجتماعی،ناکافی بودن آگاهی جوانان در برابر آسیب های فضای مجازی از دلایل ساختاری و کلان بروز پدیده طلاق در استان است.
وی تاکید می کنند: نقص دانش و مهارت زوج ها یکی دیگر از مهمترین دلایل طلاق محسوب می شود که چند صباحی پس از شروع زندگی مشترک به ناتوانی در درک متقابل، نارضایتی عاطفی همسران منجر می شود.
معاون اجتماعی مدیرکل بهزیستی کهگیلویه و بویراحمد ابراز داشت: در این استان با بافت عشیره ای دلایل خاصی محلی هم برای طلاق وجود دارد که یکی از آنان ازدواج های تحمیلی است.
عظیمی فر عنوان کرد:اگرچه پدیده طلاق در شهرهای کهگیلویه و بویراحمد بیشتر از مناطق روستایی و عشایر است اما پافشاری برخی خانواده ها برای انتخاب گزینه ای خاص در برخی موارد به طلاق منجر می شود.
وی اظهار داشت:ازدواج های ناآگاهانه به عبارت دیگر نداشتن بلوغ لازم و همچنین نامتناسب بودن شخصیت زوج ها از عوامل محلی منجر شدن یک زندگی به طلاق است.
معاون اجتماعی مدیرکل بهزیستی کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد:در نیمه نخست امسال پرونده ۳۵۰ زوج این استان برای مشاوره به بهزیستی ارجاع داده شده و تنها ۳۵ زوج به زندگی برگشته اندکه این آمار پایین تر از انتظار است.
مدیرکل بهزیستی کهگیلویه و بویراحمد می گوید:در بررسی و تحلیل آمارهای موجود سازمان بهزیستی که بر اساس داده های سامانه تصمیم و فوریت ها اجتماعی انجام شده سه دسته عوامل نقش عمده ای در پدیده طلاق دارند.
محمد کریم آریا معتقد است: به غیر از عامل مهم نداشتن مهارت آگاهی لازم در زندگی مشترک ،همسر گزینی نادرست ناشی از انگاره های اجتماعی و رسم و رسوم های سنتی استان نظیر ازدواج های تحمیلی و ناآگاهانه ، نداشتن بلوغ لازم در ازدواج ، دخالت اطرافیان، عدم واقع گرایی خانواده ها از عوامل مهم فروپاشی زندگی های مشترک زوج های جوان در استان است.
وی تاکید کرد: وجود شرایط نامطلوب اقتصادی در استان کهگیلویه و بویراحمد باعث شده متغیر اقتصادی به نسبت سایر عوامل به لحاظ آماری نقش پررنگ تری در پدیده طلاق داشته باشد به طوری که چالش تامین هزینه های زندگی به دلیل تورم ، عدم امنیت شغلی ، بیکاری و نداشتن مسکن باعث شده که زندگی های زیادی در استان به جدایی ختم شود.
آریا تاکید کرد: دخالت و جستجوگری خانواده طرفین در زندگی زوجین موجب اختلاف زوج های جوان در کهگیلویه و بویراحمد است.
وی اضافه کرد: ضرب و شتم ، پایین بودن مهارت های سازگارانه ، وسواس ، بی توجهی ، بی احترامی ، ناآشنایی با نیاز های جنس مخالف ، مسئولیت ناپذیری و پائین بودن آستانه تحمل و تسلط نداشتن بر تکنیک های مرتبط با مهارتهای زندگی از دیگر دلایل طلاق در کهگیلویه و بویراحمد است.
وی تصریح کرد: در این استان مانند دیگر جوامع محرک های توهم زا ، اعتیاد به کار ، اعتیاد به شخص های خاص در فضای خارج از خانواده و اعتیاد به دوستی ها در بسیاری از موارد باعث فروپاشی خانواده ها می شود.
مدیرکل بهزیستی کهگیلویه و بویراحمد ابراز داشت: الگو های ارتباط ناکارآمد بین زوج ها که باعث تنش و تعارضات مداوم زوجین می شود در نخستین گام بر روابط عاطفی آنان تحت تاثیر قرار می گیرد و پس از سردی روابط باعث ایجاد تنفر و منجر به طلاق می شود .
راهکارهای کاهش طلاق
معاون اجتماعی مدیرکل بهزیستی کهگیلویه و بویراحمد گفت:پیش بینی برنامه های آموزشی در قالب مهارت های زندگی برای مقاطع تحصیلی متوسطه و دانشگاه براساس خرده فرهنگ های محلی از راهکارهای کاهش این پدیده اجتماعی است.
عظیمی فر با اشاره به اینکه در حال حاضر جای آموزش های مهارتی همسرداری براساس فرهنگ محلی در مدارس و دانشگاه ها خالی است تاکید کرد: پیش بینی چنین آموزش های نسل جوان را در برابر مشکلات زندگی مقاوم می کند.
مدیرکل بهزیستی کهگیلویه و بویراحمد نیز اعتقاد دارد که مشاوره های پیش و پس از ازدواج می تواند تا حد زیادی در تعدیل اینگونه عوامل منجر به طلاق اثربخش باشد.
آریا تاکید می کند که آموزش های کلاسیک رسمی و غیر رسمی در انتخاب همسر و تشریح نقش خانواده ها می تواند در تعدیل رویکردهای سنتی اشتباه و نهایتا کاهش طلاق موثر واقع شود.
اقدام های بهزیستی
معاون اجتماعی مدیرکل بهزیستی کهگیلویه و بویراحمد گفت: برای کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی از جمله طلاق پنج مرکز اورژانس اجتماعی در حال فعالیت و سه مرکز نیز در شهرهای چرام، دیشموک و باشت در حال تجهیز است .
عظیمی فر با اشاره به اینکه در این مراکز فعالیت هایی مانند مشاوره حقوقی،مددکاری،روانشناسی انجام می شود اظهار داشت: مراکز اورژانس اجتماعی (۱۲۳) در شهرستان های بویراحمد، گچساران، دنا، کهگیلویه و بهمئی در حال فعالیت است.
وی با یادآوری نقش اورژانس های اجتماعی در کاهش آسیب های اجتماعی به ویژه طلاق گفت: تامین زیر ساخت های ساختمانی، خودرویی و تجهیزات اداری مراکز اورژانس های اجتماعی در استان یک مشکل اساسی است که باید برای رفع آنها چاره اندیشی جدی شود.
عظیمی فر اظهار داشت: چهار مرکز ساماندهی آسیب های اجتماعی به عنوان مراکز مکمل اورژانس های استان به جامعه هدف خدمات رسانی می کند و براساس برنامه ریزی صورت گرفته یک مرکز ساماندهی آسیب های اجتماعی دیگر در شهرستان گچساران راه اندازی می شود.
وی ادامه داد: امسال در مجموع پنج هزار نفر از شهروندان در معرض و یا آسیب دیده اجتماعی در اورژانس ها و مراکز ساماندهی آسیب های اجتماعی استان پذیرش شدند که در این مراکز خدماتی از قبیل توانمندسازی (حمایت های مالی)،حقوقی، مشاوره، مددکاری به آنان ارائه شد.