تهران - ایرنا - معاون دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تاکنون محیط زیست برای نحوه مدیریت پسماند و شرایط آرادکوه چندین بار به شهرداری تهران اخطار داده اما این نهاد بدون توجه به آنها، آنطور که باید به وظیفه خود در این زمینه عمل نکرده است.

پیام جوهرچی در گفت و گو با خبرنگار محیط زیست ایرنا درباره آخرین وضعیت انتشار گاز متان و منبع آن اظهار داشت: از نظر علمی قطعا هر مرکز دفن زباله ای گاز متان متصاعد می کند و این مساله محرز و غیر قابل انکار است، در تهران نیز مرکز دفن آرادکوه به علت حجم زیاد پسماند و سابقه ۶۰ تا ۷۰ ساله کاملا برای متصاعد کردن متان مساعد است، چون در روند دفن پسماند فرایندهای بیولوژیکی ایجاد و موجب انتشار گاز متان می شود.

وی افزود: روزانه حدود ۵.۵ تا ۶ هزار تن پسماند در آرادکوه پذیرش می شود که روی هم انباشته شدن این حجم زباله آنهم در سالیان طولانی قطعا انتشار گاز متان را به همراه خواهد داشت، پیش از اینکه ناسا این توده متان را اعلام کند اداره کل محیط زیست استان تهران برای تعیین تکلیف این مرکز چندین بار به شهرداری تهران اخطار داد اما تا به امروز نتیجه بخش نبود، در واقع اگر شهرداری به اخطاریه ها جواب ندهد و اقدامی صورت نگیرد تخلف محسوب می شود و ما پرونده را به مراجع قضایی معرفی خواهیم کرد.

جوهرچی ادامه داد: بر اساس ماده ۷ قانون مدیریت پسماند، مدیریت پسماندهای شهری و روستایی بر عهده وزارت کشور یعنی شهرداری ها و دهیاری ها است و اگر این نهادها در این زمینه ها کوتاهی کنند تخلف محسوب می شود، اما مساله مهمی که به آن توجه نمی کنیم این است که چرا باید فقط به مرکز دفن توجه کنیم در حالی که پسماندها باید تفکیک و بازیافت شوند و در نهایت کمترین حجم از پسماند به مراکز دفن منتقل شوند.

محیط زیست پیش از اعلام ناسا برای توده گاز متان به شهرداری تهران چندین اخطار داد تا مراکز دفن را ساماندهی کند اما به آنها توجه نکرد که اگر اقدامی صورت نگیرد پرونده را مراجع قضایی معرفی می کنیم. وی اظهار داشت: البته شهرداری هم دفاعیاتی دارد و می گوید که بودجه لازم برای جابجایی سایت زباله آرادکوه را ندارد؛ همچنین تحریم هستند و اینکه شرکتی در داخل وجود ندارد که بتواند این حجم گاز متان را مدیریت کند.

وی درباره اینکه آیا منبع اصلی انتشار این حجم گاز متان سایت پسماند آرادکوه است، گفت: قطعا مراکز دفن پسماند، گاز متان متصاعد می کنند و نهاد یا فردی نباید از اعلام این موضوع اظهار ناراحتی کند، این محرز است اما به قطعیت نمی توان گفت که این حجم گاز متان فقط از آرادکوه متصاعد می شود چون در آن محدوده گاوداری های بزرگ زیادی فعالیت می کنند که در این زمینه نقش دارند.

معاون دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست درباره اینکه چگونه می توان منبع اصلی را شناسایی کرد، اظهارداشت: روشی که ناسا بر اساس آن تصاعد گاز متان را اعلام کرد روش جدیدی است بنابراین سازمان محیط زیست و شهرداری ابزاری که بتواند گاز متان را آنالیز، رصد و اندازه گیری کند در اختیار ندارند.

وی ادامه داد: مساله دیگر این است که شهرداری تهران بر اساس قانون مدیریت پسماند، باید پسماندهای شهری را مدیریت کند بر این اساس در سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ با یک شرکت کره جنوبی قراردادی منعقد کرد که استحصال گاز متان را از مراکز دفن انجام دهد اما بنا به دلایلی از جمله تحریم، آن شرکت عقب نشینی کرد و کار انجام نشد.

وی تاکید کرد: شهرداری مسوول مدیریت پسماندهای عادی کشور است، الان در زمینه آرادکوه هم شهرداری باید برنامه بدهد چون آن مکان دیگر ظرفیت پذیرش پسماند بیشتر را ندارد از این رو باید از لحاظ پدافند غیرعامل و یا هر روش دیگری راهکار ارائه دهد ما چندین بار این مساله را از شهرداری خواستیم، البته برنامه داشتند که ۷ تا ۸ کیلومتر این مکان را جابجا کنند اما انجام نشد؛ گفتند حمل پسماند تا آنجا برای آنها هزینه دارد و هم اینکه جابجایی تجهیزات موجود در آرادکوه برای آنها مشکل ایجاد می کند.

جوهرچی گفت: سازمان حفاظت محیط زیست نیز دستورالعمل طراحی مراکز دفن پسماند را تهیه و در سال ۱۳۹۹ به دستگاه های مرتبط ابلاغ کرده است که در آن بر لوله گذاری برای استحصال گاز متان اشاره شده است بنابراین سازمان به وظیفه ذاتی خود در این زمینه عمل کرده اما چون مراکز دفن ما قدیمی هستند، این روش طراحی در آنها لحاظ نشده است.

وی به اقداماتی که در این راستا می توان انجام داد اشاره کرد و افزود: وزارت کشور و شهرداری بر اساس وظیفه ای که در این زمینه دارند باید با شرکت های دانش بنیان و یا هر شرکتی که توانایی استحصال گاز متان را دارد قرار داد بببند و این مساله را مدیریت کنند.

معاون دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: متان یک گاز گلخانه ای است که در تاثیر زیادی در گرمایش زمین دارد اما از لحاظ اینکه تاثیری بر سلامت انسان ها دارد وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی باید نظر بدهد.

جوهرچی گفت: تا چهار سال گذشته حدود ۶۹۰ مرکز دفن زباله در کشور وجود داشت که اکنون به حدود ۳۰۰ مرکز کاهش یافته است. سیاست ما به سمت کاهش مراکز دفن است چون در تلاش هستیم نقاط آلوده را کاهش دهیم؛ در واقع تا پیش از این هر شهر کوچکی برای خود یک مرکز دفن زباله داشت اما اکنون در حال تجمیع این مراکز هستیم تا تعداد آنها کاهش یابد.

چندی پیش ناسا تصویری ماهواره‌ای منتشر کرد که توده‌ای از گاز متان به طول نزدیک به پنج کیلومتر در جنوب تهران را نشان می‌داد و اعلام کرد این ابر غول‌آسا مربوط به یکی از مکان‌های دفن زباله کلانشهر تهران است.

انتشار گاز متان یکی از پیامدهای جانبی دفن زباله‌های شهری به شیوه سنتی است. متان یکی از گازهای اصلی پدیده گلخانه‌ای و گرمایش زمین محسوب می‌شود. سازمان ملل متحد پیشتر در گزارشی اعلام کرده بود که کاهش گاز متانِ حاصل از فعالیت‌های انسانی می‌تواند خطرات ناشی از تغییرات آب و هوایی را کاهش دهد. ناسا تاکنون ۵۰ نقطه را به عنوان منشاء انتشار گاز متان در جهان شناسایی کرده که جنوب تهران یکی از این نقاط است.