به گزارش خبرنگار ایرنا، ساحل نشینی خلیج فارس حدود ۹۰۰ کیلومتر مرز آبی را به استان بوشهر عرضه و این امکان را فراهم کرده است تا اقتصاد دریا به عنوان یکی از پویاترین، قابل انعطافترین و ثروتسازترین بخشهای اقتصادی در این استان زمینه نمو یابد.
صنایع دریایی یکی بخشهای این اقتصاد کلان است که به واسطه نزدیکی به جامعه هدف و فراهم شدن نظارت بر ساخت، در جوار دریا، در استانهای کرانهای استقرار مییابد.
این صنعت اشتغالزایی بسیار خوبی دارد طوریکه بسیاری از کارشناسان و فعالان این عرصه معتقدند در صورتی که این صنعت حمایت شود، به تنهایی توان حل معضل بیکاری را از استانهای جنوبی کشور دارد.
۸۰ درصد از شهرستانهای دهگانه استان بوشهر کرانهای است و هم اکنون ۲۴ واحد شناورسازی در این استان ساحلی فعالیت میکنند، اما برخی از مشکلات خرد و کلان مانع از این شده است تا ظرفیت بزرگ این بخش به فعل برسد.
تعطیلی تولید فایبرگلاسها؛ ضربهای مهلک بر پیکره شناورسازی بوشهر
آن طور که صنعتگران ساخت شناورهای فایبرگلاس یگویند: با تصمیمی استانی که از حدود ۱۰ روز پیش به واحدهای شناورسازی بوشهر اعلام شده است، اداره کل بنادر و دریانوردی این استان دیگر شناورهای فایبر گلاس را ثبت نمیکند و شرکتها اقدام به ساخت نکنند.
حال آنکه شناورهای باری فایبرگلاس از تولیدات پر تقاضای این شرکتها است و حدود نیمی از نیروی کار آنها را مشغول کرده است؛ بنابراین نگفته پیداست که متوقف شدن فعالیت در این بخش ضربهای سخت برای فعالان شناورسازی بوشهر و قدرت اشتغالزایی آنها خواهد بود.
"تلاش بندر" یکی از شرکتهای شناورسازی بوشهر است که ظرفیت تولید سالانه ۵۰ شناور فلزی و فایبرگلاس را دارد؛ سید جلیل لطیفی مدیرعامل این شرکت میگوید: به ما اعلام شده که ظرفیت برای پهلودهی مرزها تکمیل است و شناور جدید تولید نشود در حالی که این محدودیت با تصمیم استانی و تنها برای سازندههای بوشهری وضع شده است.
او با بیان اینکه اکنون حدود ۱۰ روز است که برای پیگیری و حل این مشکل مدام به استانداری و ادارههای مربوطه مراجعه میکنم، به خبرنگار ایرنا گفت: حدود ۴۰۰ نفر به طور مستقیم در شناورسازی تلاش بندر شاغلاند و تعطیلی کارگاه فایبر گلاس ضربه بزرگی است.
لطیفی یادآور میشود: در دنیا بالاترین سرانه اشتغال مربوط به صنایع دریایی است و مادر صنعتهای دنیا است"، هر جا که صنعت رشد کرده به کمک رشد و توسعه این بخش بوده است چرا که شما نمیتوانید بخش تولیدی را نام ببرید که تولیدات آن در شناورسازی و تجهیز شناورها به کار نیاید.
او ادامه میدهد: بالغ بر ۸۰ درصد تولید، مواد اولیه آن است و آسیب به صنعت شناورسازی به دیگر بخشها هم ضربه میزند.
لطیفی دلیل مطرح شده در این زمینه را منطقی نمیداند و با گلایه از تصمیم گرفته شده میگوید: در این صورت متقاضی شناور به سمت تولید کنندگان هرمزگانی میرود و واحدهای بومی متضرر میشوند.
در همین زمینه با مدیر کارخانه شناورسازی "ناخدای جزیره" نیز گفتوگو کردیم و چند و چون توقف پیش آمده در تولید شناورسازهای بوشهری را از او نیز جویا شدیم؛ رزاق زاهدی اذعان میکند: این تصمیم بازار تولید را در این استان خراب میکند؛ مشتری از این استان میرود در حالی که سابقه ساخت شناورهای فایبرگلاس در بوشهر ۱۴ سال بیش از استانهای همسایه است.
آنطور که زاهدی میگوید: ظرفیت اسمی تولید سالانه در ناخدای جزیره ۳۱ شناور فولادی و فایبرگلاس و توان تعمیر ۲ هزار تن قطعه است که ۲۴ فروند آن فایبرگلاس و ۷ مورد فلزی است، هر چند مشکلات پیش رو تولید کنونی آنها را به سه فایبرگلاس و یک فلزی رسانده است.
مدیر این کارخانه شناورسازی میگوید: از ۶۷ نیروی کار شاغل در این شناورسازی ۱۸ نفر تنها در کارگاه فایبر گلاس شاغلاند و از توقف این بخش آسیب میبینند.
صحت و سقم این ماجرا را از رئیس اداره صنایع فلزی اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر پرسیدیم، رسول گورکی میگوید: بر اساس اعلام این استان، اداره کل بنادر و دریانوردی نمیتواند برای تولید شناورهای فایبرگلاس باری، ثبت موقت صادر کند.
او توضیح میدهد: ساخت یک لنج با نظارت موسسه رده بندی انجام میشود و برای آغاز ساخت باید مجوزی تحت عنوان ثبت موقت دریافت کنند و صادر نشدن آن یعنی واحدهای شناورسازی نمیتوانند تولید داشته باشند.
گورکی اعلام میکند که اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر با اعتقاد به اینکه محدودیت وضع شده به واحدهای تولیدی ضربه میزند، با این تصمیم مخالف است و حل این مشکل را پیگیری میکند.
او یادآور میشود که ۲۴ پروانه بهرهبرداری شناورسازی در این استان صادر شده و چهارهزار و ۸۰۰ نیروی کار در این بخش شاغل هستند.
فعالان این حوزه در سخنانشان مطرح کردند که این محدودیت تنها در استان بوشهر وضع شده در حالی که متقاضیان برای سفارش به دیگر استانها میروند؛ معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری بوشهر به ایرنا میگوید: در بحث ساماندهی لنجها، تولید شناورهای فایبرگلاس متوقف شده و بیان شده اسکلهای که باید این شناورها را پهلو دهد ظرفیت پذیرش ندارد اما از آنجا که مساله به مرزها بر میگردد او امکان اظهار نظر ندارد.
بنابراین در تماسی تلفنی مساله را با معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار بوشهر در میان گذاشتیم؛ اکبر پورات برای حل این مشکل به لنجسازان بوشهری قول مساعد میدهد و میگوید: مساله در دست بررسی است و مشکل حل میشود.
حمایت و تسهیلگری؛ لازمه شکوفایی شناورسازی در بوشهر
در ضمن گفتوگوهایی که با فعالان و مسئولان صنایع دریایی داشتیم به برخی از مسائل و مشکلاتی اشاره شد که ریز یا درشت، به سنگ پیش پای واحدهای شناورسازی برای رسیدن به سقف ظرفیت اسمیشان شده است.
تسهیلات دولتی، نگاه حمایتگرانه در محاسبه مالیاتی و تسهیلگری دستگاهها از نیازهایی است که رزاق زاهدی مدیر کارخانه ناخدای جزیره مطرح میکند و میگوید: برای تولید سادهترین شناور فولادی ۷۰ میلیارد تومان اعتبار لازم است و در همه دنیا این بخش با اعطای تسهیلات حمایت میشود اما اکنون چهار سال است که تسهیلاتی اختصاص نیافته است، در این صورت متقاضی ساخت کم میشود و این به معنای رکود در این بخش اشتغالزا است.
او اضافه میکند: در سراسر دنیا، این صنعت تنها به دلیل اشتغالزایی بالایی که دارد مورد حمایت دولت قرار میگیرد تا این چرخه اشتغال حفظ شود؛ اما ادامه تولید با نحوه محاسبه مالیاتی، هزینه بالای بیمهای و قوانین دست و پا گیر دیگر دستگاهها برای شناورسازان بوشهری مشکل شده است و دولت باید با نگاهی بومی از این واحدها بیشتر حمایت کند.
یکی از مصوبههای سفر مهرماه ۱۴۰۰ رئیس جمهور و هیات دولت سیزدهم به استان بوشهر، ارمغانی است که میتواند کام "ناخدای جزیره" و دیگر شناورسازهای بوشهری را شیرین کند و موتور کارگاههایشان را روشن نگاه دارد.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر، شهریور ماه پس از بازدید مشترک با مدیرکل بازرسی استان بوشهر از واحدهای شناورسازی شهرستان بوشهر گفت: تخصیص اعتبار از محل منابع صندوق توسعه ملی برای جایگزینی شناورهای فرسوده ساخت خارج با شناورهای تولیدی داخل کشور از مصوبههای مهم ششمین سفر استانی رئیس جمهور به این استان است که تحقق آن بخشی از مشکلات صنعت شناورسازی در این استان را برطرف و باعث رونق آن می شود.
آنطور که مهدی صفوی توضیح داد: براساس این مصوبه ۷۵۰میلیون دلار از محل منابع صندوق توسعه ملی به منظور جایگزینی شناورهای داخلی اختصاص یافته است که تحقق آن به صورت مستمر از بانکهای عامل پیگیری میشود.
افزونی هزینه تولید در غیاب واحدهای تخصصی قطعهسازی در بوشهر
آنطور که از سخنان سید جلیل لطیفی مدیرعامل شناورسازی تلاش بندر بر میآید واحد تخصصی قطعه سازی شناور در استان بوشهر وجود ندارد و بسیاری از نیازهای این بخش از خارج این استان تامین میشود.
او میگوید: ما از همه ظرفیت تولید کنندگان بومی و آن چیزهایی که در این استان تولید میشود، استفاده میکنیم اما این کفاف را نمیدهد و بسیاری از قطعات را از خارج استان خریداری میکنیم.
این مساله در سفر یک روزه دبیر شورای عالی صنایع دریایی به بوشهر هم مطرح و با حضور فعالان استانی برای آن چاره اندیشی شد؛ مدیرکل صمت استان بوشهر در آن نشست با بیان اینکه توسعه صنایع دریایی به دیگر صنایع استان بوشهر مانند تابلوسازی و قطعه سازان نیز تحرک میبخشد، ایجاد خوشه صنایع دریایی را راهکار حل این مشکل دانست و عنوان کرد: پیاده سازی خوشه صنایع دریایی به طور جدی پیگیری میشود تا با هزینهای کم بخوبی این بخش اقتصادی در این استان توسعه یابد.
صفوی توضیح داد: این مدل توسعهای برای رشد صنایع دریایی، شبکه سازی، پیمانکارهای فرعی را شناسایی و تامین کنندگان را دنبال میکند و از طریق تعریف پروژههای مشترک باعث همافزایی میان واحدهای فعال در این بخش میشود.
شهرک تخصصی صنایع دریایی؛ غایب بزرگ صنعت بوشهر
یکی دیگر از مشکلاتی که این بار رئیس صنایع فلزی اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر به آن اشاره کرد، نبود یک شهرک تخصصی برای صنایع دریایی است که استقرار این واحدها را تسهیل و بسیاری از مشکلات آنها را حل کند.
رسول گورکی با اشاره به مرز آبی طویل استان بوشهر، تاکید میکند که این مزیت از محورهای توسعه این استان و صنایع دریایی از نقاط مزیتی بوشهر است؛ بنابراین شکل گیری یک شهرک تخصصی این صنایع میتواند به حل بسیاری از مشکلات آنها و تامین زیرساختهای لازم کمک کند.
آیت الله سید ابراهیم رئیسی در جریان ششمین سفر استانی خود به بوشهر ر ۱۶ مهرماه سال ۱۴۰۰ این نوید را به لنج سازان و دیگر صنایع دریایی این استان داد که "دولت از فعالیتهای انجام شده در این عرصه حمایت و پشتیبانی میکند. "
او تاکید کرد که فعالیتهایی که برای طراحی و ساخت شناورها در کلاسهای مختلف انجام میشود جلوهای از خودکفایی است و ضمن اینکه جنبه دفاعی دارد، در فعال کردن اقتصاد دریا و جلوگیری از خروج ارز از کشور نیز نقشی مهم ایفا میکند.
فعالسازی اقتصاد دریا همواره از نقطههای تاکید مسئولان عالی کشور بویژه رهبر معظم انقلاب بوده است؛ حل مشکلات واحدهای شناور سازی با نگاهی حمایتگرانه و ملی یکی از نقطههای کلیدی پویایی این بخش اقتصادی است؛ آن هم در استانی چون بوشهر که خلیج فارس سخاوتمندانه زمین بازی مساعدی را در اختیار آنها گذاشته است.