به گزارش خبرنگار تاریخ و اندیشه ایرنا، آیت الله محمدرضا مهدوی کنی می‌گوید: دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی به بنده پیشنهاد دادند که من هم عضویت در هسته مرکزی حزب جمهوری اسلامی را بپذیرم. ولی بنده از اول از حزب چیزی نمی‌دانستم و در آن وارد نشدم، هر چه ایشان اصرار فرمودند گفتم من نمی‌توانم چنین کاری را انجام دهم و اصولا روح حزبی ندارم.
مطهری مخالف، هاشمی و بهشتی موافق
لکن دوستان معتقد بودند اگر بخواهیم کاری کنیم باید تشکیلات داشته باشیم و بی تشکیلات نمی‌توان کاری انجام داد؛ به خصوص مرحوم بهشتی که خیلی تشکیلاتی بود و همیشه از تشکیلات سخن می‌گفت.
آیت الله مرتضی مطهری هم اصلا اظهار علاقه ای به حزب نمی‌کردند و دنبال آن هم نبودند، اما آقای هاشمی رفسنجانی بیشتر اظهار تمایل می‌کردند چون تشکیلاتی تر بودند و الان هم این روحیه در ایشان هست.
اساسنامه ای از روی اساسنامه احزاب دیگر
حزب در اساس اسم خاصی نداشت، بعضی از اساسنامه‌های احزاب و گروهها را گرفته و از روی آنها گلچین می‌کردند و آنچه را که با یک حزب روحانی و اسلامی تناسب داشت، اقتباس و یا با اصلاحاتی گزینش می‌کردند.
مرحوم بهشتی وقتی دیدند که من به شورای مرکزی نمی‌روم، گفتند شورایی به نام شورای فقها می‌خواهیم درست کنیم و شما در آن شورا شرکت کنید. صحبت از این بود که حزب یک شورای فقها داشته باشد؛ یعنی در راس حزب، تعدادی روحانی آن را هدایت و ارشاد نمایند و به اصطلاح از محتوای دینی حزب پاسداری کنند تا حزب از مسیر اصلی منحرف نشود. می‌گفتند اگر فقها در بالا باشند(هر چند عضو حزب نباشند)، ولی در کارها ناظر باشند و با آنها در مسائل مذهبی رایرنی شود، حزب از مسیر اصلی منحرف نخواهد شد.
جواب رد به عضویت در حزب
مرحوم بهشتی این پیشنهاد را نیز به من دادند ولی من قبول نکردم و گفتم: من به طور کلی روحا با حزب و آنچه مربوط به حزب است توافق ندارم. حالا شاید من اشتباه می‌کردم، ولی با این جربانات موافق نبودم و شرکت نکردم. من در مسائل مربوط به روحانیت، به ارتباط و مرابطه معتقدم، ولی ساختار حزبی را با شئون روحانیت سازگار نمی‌بینم.
ساختار حزبی به معنای مصطلح قهرا جامع و مانع بوده، گروهی را جذب و گروهی را دفع می‌کند و این با ساختار روحانیت نمی‌سازد. روحانی باید پدر باشد و برای همه ناصح مشفق باشد. حزب معمولا طالب قدرت است، ولی روحانیت شیفته خدمت است و به عنوان راهنما همواره در خدمت عامه مردم بوده و از گروه گرایی پرهیز می‌کند.
منبع: خاطرات آیت الله محمدرضا مهدوی کنی، ناشر: مرکز اسناد انقلاب اسلامی