به گزارش ایرنا، استان قزوین دارای ۹ هزار و ۷۵۰ هکتار باغ زیتون بوده و بخش طارم سفلی شهرستان قزوین قطب تولید این محصول به شمار می رود.
قزوین در کنار استان های گیلان و زنجان از مهم ترین تولیدکنندگان زیتون در کشور به شمار می رود و رتبه دوم تولید این محصول باغی را در اختیار دارد.
با این حال، به واسطه مشکلاتی چون کمبود صنایع تبدیلی و فرآوری، واردات بی رویه روغن زیتون، فعالیت پررنگ دلالان، کهنسالی برخی باغات و بازدهی کم آنها، کم آبی، فقدان برندسازی و نداشتن بازار عرضه مستقیم عایداتی که باید از تولید این محصول نصیب باغداران و مردم طارم سفلی شود، آنچنان که باید نیست و این بخش با این ظرفیت بزرگ همچنان برچسب منطقه محروم و کم برخوردار را با خود یدک می کشد.
با این وجود، برنامه ریزی ها در سطح ملی و استانی در دولت سیزدهم نوید این را به باغداران زیتون طارم سفلی داده که چالش های پیش روی آنان در آینده نه چندان دور مرتفع شود، هرچند راه سختی برای هموار کردن این مسیر در پیش روی دست اندرکاران و تولیدکنندگان این محصول وجود دارد.
از جمله اخبار خوشی که باغداران زیتون طارم سفلی را به آینده امیدوار کرده، برنامه ریزی برای تشکیل صندوق ملی زیتون است که در جریان سفر امسال رییس جمهور به قزوین مصوب شد.
امسال همچنین برای نخستین مرتبه از سوی وزارت جهاد کشاورزی، زیتون به عنوان یکی از محصولات اساسی معرفی شد و برهمین اساس خرید حمایتی این محصول از باغداران طارم سفلی قزوین آغاز شده است.
اگرچه نرخ خرید حمایتی از باغداران نسبت به زیتون عرضه شده در بازار تفاوت نسبتا زیادی دارد اما کلید زده شدن خرید حمایتی می تواند در سال های بعد و با کم شدن فاصله قیمت و کوتاه شدن دست دلالان، در نهایت به سود باغداران تمام شود.
از سوی دیگر با راه اندازی خوشه صنعتی زیتون طارم سفلی ساماندهی صنایع کوچک مرتبط با این محصول و برندسازی برای آن نیز کلید خورده که انجام این مساله می تواند در حل مسایل و مشکلات و رسیدگی به مطالبات باغداران و فعالان صنایع تبدیلی زیتون در استان قزوین موثر واقع شود.
کمبود آب و عدم دسترسی به بازار هدف زیتون، از عمده مشکلات باغداران طارم سفلی
باغداران طارم سفلی در کنار کمبود آب و عدم تخصیص حقابه مناسب از رودخانه های موجود در این منطقه، یکی از دیگر عمده مشکلات خود را راه های نامناسب و عدم امکان دسترسی به بازارهای هدف محصول زیتون می دانند.
روح الله قاسمی تبار، رییس شورای بخش طارم سفلی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: دسترسی به بازار هدف زیتون کشور که در طارم علیا زنجان قرار دارد یکی از مهم ترین مطالبات باغداران طارم سفلی قزوین است.
وی با بیان اینکه باغداران زیتون طارم سفلی برای فروش محصول خود ناچار به طی کردن ۱۲۰ کیلومتر مسافت هستند تا خود را به گیلوان طارم علیا زنجان برسانند، افزود: این در حالی است که اگر راه سنگلاخی موجود بین کلج به گیلوان به یک مسیر استاندارد تبدیل شود این فاصله به حدود ۱۰ کیلومتر کاهش می یابد.
قاسمی تبار کمبود آب را نیز یکی دیگر از مشکلات اساسی باغداران زیتون طارم سفلی برشمرد و تصریح کرد: در دولت گذشته ۲۵ میلیون متر مکعب حقابه از رودهای منطقه برای طارم سفلی اختصاص یافت اما در ادامه این میزان به نصف کاهش یافت و عملا برنامه توسعه باغات زیتون منطقه به این خاطر متوقف شد.
رییس شورای بخش طارم سفلی با بیان اینکه ۲ رود بزرگ شاهرود و قزل اوزن از این منطقه عبور می کند اما حقابه خاصی از آن نداریم و فقط زیبایی آن را تماشا می کنیم در حالی که با تخصیص مناسب از این آب امکان توسعه باغات و رشد تولید زیتون و روغن آن که از نیازهای مهم غذایی کشور است، فراهم می شود.
قاسمی تبار با بیان اینکه سالانه ۱.۵ میلیون تن دانه روغنی به منظور تامین نیازهای کشور به روغن خوراکی وارد میهن مان می شود، افزود: اگر تسهیلات مناسب برای مدرن سازی باغات به باغداران طارمی اختصاص یابد و همچنین اراضی مستعد به زیر کشت زیتون برود بخش قابل توجهی از روغن مورد نیاز کشور از این طریق تامین خواهد شد و جلوی خروج ارز از کشور هم گرفته می شود.
وی خاطرنشان کرد: اگر همین مسایل حل و فصل شود، اقتصاد بخش طارم سفلی متحول می شود و حتی قادریم برای سایر مناطق نیز اشتغال زایی کنیم.
صندوق ملی زیتون پیشران توسعه طارم سفلی می شود
تشکیل صندوق زیتون طارم سفلی یک سازوکار مناسب برای حل و فصل بسیاری از چالش های پیش روی باغداران زیتون و صنایع تبدیلی مربوط به آن است و می تواند منافع این قشر را تامین کند.
رضا افلاطونی، رییس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین در این رابطه گفت: تشکیل صندوق زیتون طارم سفلی که از مصوبات سفر رییس جمهور به قزوین است با جدیت پیگیری می شود و در آینده نزدیک شاهد راه اندازی آن خواهیم بود.
وی اظهار داشت: فعالیت این صندوق مشابه صندوق کشمش تاکستان، در راستای تامین منافع تولیدکنندگان و زنجیره تولید زیتون در طارم سفلی خواهد بود.
این مسوول ادامه داد: تمامی فعالیت های مربوط به تولید زیتون و کسب و کارهای مربوط به آن با محوریت بخش خصوصی (باغداران و صاحبان صنایع تبدیلی زیتون) در این صندوق ساماندهی خواهد شد و تصمیمات خوبی به سود باغداران در آن گرفته می شود.
رییس سازمان جهاد کشاورزی قزوین اظهار داشت: امسال یک اتفاق خوب برای زیتون کاران رقم خورد و آن هم قرار گیری این محصول در ردیف محصولات اساسی بود که موجب شد تا خرید حمایتی از باغداران برای نخستین مرتبه کلید بخورد که این روند ادامه دار خواهد بود و در دراز مدت نیز دست دلالان و واسطه گران را کوتاه خواهد کرد و سود بیشتری را عاید تولیدکنندگان این محصول می کند.
وی با اشاره به فعالیت ۲۴ واحد تولید روغن از زیتون در بخش طارم سفلی و ضرورت توسعه این دسته از صنایع تبدیلی، خاطرنشان کرد: تقویت انجمن و تشکل ها پیرامون محصول زیتون را به طور جدی پیگیری می کنیم.
افلاطونی تاکید کرد: با توجه به راه اندازی خوشه فرآوری زیتون و ایجاد ناحیه صنعتی طارم سفلی، زمینه و بستر مناسبی برای گسترش صنایع تبدیلی مربوط به این محصول فراهم شده و سازمان جهاد کشاورزی در این زمینه آماده تسهیل در امور مربوط به سرمایه گذاران است.
حمایت از صنایع تبدیلی در قالب راه اندازی خوشه زیتون طارم سفلی
خوشه صنعتی فرآوری زیتون طارم سفلی که به تازگی در استان قزوین کلید خورده اهداف متعالی را برای صنایع کوچک مربوط به این محصول دنبال می کند که از جمله مهم ترین آنها باید به برند سازی، ارتقای وضعیت بسته بندی و بازاریابی اشاره کرد.
رضا صفاری، مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان قزوین نیز در این خصوص اظهار داشت: خوشه صنعتی زیتون در قزوین از سوی این شرکت فعال شده و حمایت از زنجیره صنایع کوچک مربوط به این محصول را در دستور کار خود قرار داده است.
وی اضافه کرد: در قالب این خوشه طی یک برنامه پنج ساله به واحدهای کوچک فعال در زمینه زیتون و فرآوری آن کمک هایی در حوزه بازاریابی، تامین مواد اولیه، بهم رسانی فناوری و بسته بندی ارایه می شود تا شاهد تقویت این دست از صنایع باشیم.
این مسوول با بیان اینکه ناحیه صنعتی طارم سفلی در مسیر سیاهپوش - سیردان با ۳۰ هکتار مساحت آماده سازی شده و کار واگذاری اراضی آن به سرمایه گذاران در سالیان گذشته نیز آغاز شده، تاکید کرد: اولویت واگذاری اراضی این ناحیه صنعتی با سرمایه گذاران بومی و مربوط به صنایع تبدیلی و فرآوری زیتون است.
صفاری با اشاره به کمک خوشه زیتون در زمینه بازاریابی به اعضا، افزود: با توجه به اینکه بخش زیادی از روغن خوراکی مورد نیاز کشور از خارج وارد می شود و زیتون تولید داخل در کشورمان دارای بازار است، تامین تقاضای بازار داخلی در اولویت قرار دارد و در آینده نیز می توان با توسعه باغات و رشد تولید با ارتقای کیفیت و بهبود وضعیت بسته بندی، به صادرات فکر کرد.
زیتون طارم باید معرفی و برندسازی شود
برندسازی و معرفی محصول زیتون طارم سفلی به رونق بیشتر آن کمک می کند تا جایی که ایجاد یک بازار منطقه ای در این رابطه می تواند نقش مکمل داشته باشد و با توجه به آمادگی سرمایه گذاران بخش خصوصی در این رابطه، باید پیچ و خم های کارهای اداری در این رابطه از میان برداشته شود.
لطف الله سیاهکالی، نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: یکی از عمده مشکلات زیتون در طارم سفلی استان قزوین عدم معرفی مناسب آن و بی توجهی به برندسازی این محصول است.
وی با بیان اینکه چهره طارم سفلی با ظرفیت های بالای معدنی و کشاورزی نباید محروم باشد و محرومیت زیبنده مردم این منطقه نیست، اضافه کرد: عمدتا زیتون طارم سفلی را به نام زیتون رودبار می شناسند و این محصول با قیمت ارزان از باغداران طارمی خریداری و با نرخ چند برابری به عنوان زیتون رودبار فروخته می شود.
سیاهکالی یادآور شد: ایجاد یک بازار منطقه ای در حاشیه آزادراه قزوین - رشت می تواند بخشی از مشکل فروش و برندسازی زیتون طارم سفلی را مرتفع کند و دستگاه های مسوول از جمله راهداری، راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی در این زمینه باید همکاری لازم را داشته باشند.
این نماینده مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: اگر یک یا ۲ برند برای محصول زیتون طارم سفلی معرفی و روی آن کار و تبلیغ شود و در کنار آن شاهد ایجاد بازارهای عرضه مستقیم باشیم، اشتغال و درآمدزایی ناشی از این مهم موجب تحول در اقتصاد و معیشت خانوارهای ساکن در این منطقه خواهد شد.
سیاهکالی اضافه کرد: با همراهی دولت و مجلس، روستاییان از جمله باغداران زیتون سفلی با داشتن طرح های توجیهی اقتصادی امکان دریافت تسهیلات کم بهره را دارند که از این ظرفیت و فرصت باید به شکل مطلوب استفاده شود.
نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز در مجلس شورای اسلامی گفت: از آنجا که حل مشکل آب و راه از مطالبات اصلی اهالی طارم سفلی است، به طور جدی در تلاش هستیم تا حقابه مورد نیاز باغداران زیتون تامین شده و وضعیت راه های روستایی این منطقه نیز بهبود یابد که البته در این رابطه باید دستگاه های مسوول نیز به وظایف ذاتی خود عمل کنند.
رهاورد:
به منظور توسعه بخش طارم سفلی از طریق زیتون که مزیت منطقه نیز هست، باید چند راهبرد و اولویت از سوی دست اندرکاران و دستگاه های مسوول به طور جدی پیگیری شود.
از جمله این موارد باید به افزایش دریافت حقابه رودخانه شاهرود برای تامین آب مورد نیاز باغات زیتون، احداث جاده، ایجاد صندوق ملی زیتون و برندسازی در کنار ارایه تسهیلات ارزان قیمت برای جوان سازی و مدرن سازی باغات این منطقه نام برد.
باید همچنین با تسهیل دستگاه های مربوطه زمینه ایجاد یک بازار عرضه مستقیم زیتون در محلی نزدیک به آزادراه قزوین - رشت ایجاد شود که در صورت تحقق این موارد بدون شک شاهد تحول قابل توجهی در زمینه درآمدزایی و اشتغالزایی برای جوانان این منطقه از طریق توجه به رونق تولید داخلی خواهیم بود.