به گزارش ایرنا، معلولین در کشور ما به نیمه خاموش جامعه معروف هستند، متاسفانه با وجود تلاش های انجام گرفته هنوز توجه بسیار کمی به این قشر در کشور می شود، در این میان ترحم برای آنان کارساز نیست، زیرا هدف آنها رشد و توسعه همراه با سایر اعضای جامعه برای رسیدن به اهداف تعیین شده است.
کمبود بودجه و امکانات لازم، موانع فکری، نبود فرهنگ سازی و اطلاعات جامع، فقدان باور پذیری مسؤولان نسبت به توانایی های معلولان، موضوع مهم مناسب سازی معابر عمومی برای تردد معلولان و همچنین اشتغال از جمله چالش هایی است که این قشر و دست اندرکاران این حوزه به آنها اشاره می‌کنند.
بنا بر تازه ترین آمارهای ارائه شده، ۱۵ درصد جمعیت جهان با بیش از یک میلیارد نفر نوعی از معلولیت را تجربه می کنند و شیوع ناتوانی در کشورهای در حال توسعه بیشتر است.
۱۲ آذر مصادف با سوم دسامبر روز جهانی معلولان نامگذاری شده که شعار امسال راه حل های تحول آفرین برای توسعه فراگیر، نقش نوآوری در ایجاد جهانی قابل دسترس و برابر انتخاب شده است تا بتوان برای حل بخشی از چالش های پیش روی جامعه معلولان با استفاده از نوآوری گام برداشت.
شناسایی ناتوانی هایی مانند چالش های فیزیکی آسان است، اما شناسایی ناتوانی هایی مانند بیماری روانی، ناتوانی هایی یادگیری خاص و اختلالات شنوایی با اوتیسیم بدون آموزش مناسب نسبتا دشوار و پیچیده است.
بر اساس آخرین آمار اعلام شده بیش از ۱۰ درصد جمعیت کشور معلول بوده و تحت حمایت خدمات بهزیستی قرار دارند و با احتساب اعضای خانواده ۲۵ درصد جمعیت کشور را شامل می شود.
در استان زنجان نیز ۲۲ هزار و ۳۲۶ نفر افراد دارای معلولیت تحت پوشش اداره کل بهزیستی هستند که از این تعداد ۱۱ هزار و ۱۴۳ نفر در حوزه توانبخشی مستمری دریافت می‌کنند.
در بند ۲۵ مصوبه سی و هفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ارتباط با حقوق افراد معلول آمده است: اصل تساوی حقوق معلولان و افراد سالم حاکی از آن است که نیاز همه افراد جامعه از اهمیت یکسانی برخوردار بوده و رفع این نیازها اساس برنامه ریزی جوامع را تشکیل می دهد.
حمل و نقل و جابه جایی از عمده ترین مشکلات افراد دارای معلولیت در زنجان است
علیرضا حسنی از جمله معلولانی که هر چند از ناحیه یک چشم بینایی خود را از دست داده، اما بدون توجه به محدودیت پیرامونی توانسته راه ترقی و موفقیت را یکی پس از دیگری طی کند به طوری که هم اکنون در رشته اگروتکنولوژی "زراعی" دانشگاه زنجان در مقطع دکتری تحصیل می کند.
او در ارتباط با چالش های معلولان گفت: آنچه در ارتباطات اجتماعی با معلول باید در نظر گرفت، این نکته است که ارتباط با آنها باید همراه با احترام باشد و از ترحم به افراد دارای معلولیت پرهیز شود.
وی افزود: تفاوت احترام و ترحم این است که در احترام، شخص مقابل، انسانی بزرگ به شمار می آید اما در گزینه ترحم، مخاطب انسانی ذلیل و خوار شمرده می شود که باید همواره دست او را گرفت و به شخصیت و روحیات او اندک توجهی نمی شود.
این معلول ادامه داد: مشکل حمل و نقل و جابه جایی، یکی از عمده ترین مشکلات افراد دارای معلولیت است، نبود امکانات مناسب بهداشتی بین جاده ای برای افراد دارای معلولیت، نبود امکانات خرید و همچنین امکانات حمل و نقل درون شهری برای آنان از دیگر مشکلات است.
حسنی اظهار داشت: یکی دیگر از مسائل مهم افراد دارای معلولیت، اشتغال است؛ اشتغال هر فرد موجب استقلال اقتصادی او می شود به عبارت دیگر داشتن شغل به شخص افراد، هویت و تشخص اجتماعی می بخشد و در او اعتماد به نفس به وجود می آورد.
وی با بیان اینکه متاسفانه تعداد زیادی از معلولان به رغم گذراندن دوران تحصیلی عالی یا تخصص های فنی و داشتن مهارت لازم نمی توانند به اشتغال مناسب برسند، اضافه کرد:بین اشتغالزایی برای افراد دارای معلولیت با دیگران، تبعیض زیادی وجود دارد و گاه میزان بیکاری میان معلولین دو برابر بیکاران عادی است درصورتی که بر اساس قانون دستگاه ها موظف هستند سه درصد از اشتغال را به معلولان اختصاص دهند.
برابری و رفع تبعیض مهمترین مطالبه اجتماعی معلولان
مدیر کل بهزیستی استان زنجان ضمن گرامیداشت هفته معلولان، گفت: برابری و رفع تبعیض از مهمترین شاخصه های مطالبه اجتماعی در راستای حقوق افراد دارای معلولیت بوده و حمایت از این افراد نیازمند اقدامی جمعی و اجتماعی است.
سلمان حسینی با اشاره به اینکه روز جهانی افراد دارای معلولیت، با شعار "راه حل های تحول آفرین برای توسعه فراگیر: نقش نوآوری در ایجاد جهانی قابل دسترس و برابر، فرصتی برای تغییر نگرش جامعه نسبت به افراد دارای معلولیت" اعلام شده است، افزود: برداشته شدن موانع و ارایه تدابیر کارشناسانه باید در دستور کار قرار گیرد تا زمینه حمایت جمعی و اجتماعی از افراد دارای معلولیت و زمینه حضور فعال آنها در سطح جامعه فراهم شود.
وی با بیان اینکه افراد کم توان، امروزه بیشتر از آنکه به دنبال امتیازات ویژه باشند، خواهان ایفای نقش و کسب مسوولیت های برابر با دیگر اعضای جامعه هستند، اظهار داشت: بهره مندی از فناوری روز، این امکان را به افراد دارای معلولیت می دهد تا به رغم محدودیت‌های جسمی و حسی که قرن‌هاست آنان را از ایفای نقش فرد کامل در جامعه محروم ساخته است، خود را به عنوان یک عضو برابر با دیگران، در همه عرصه‌های اجتماعی زندگی بشری نمایان سازند.
این مسوول ادامه داد: هر چند میزان دسترسی افراد دارای معلولیت از امکانات فناوری محور الکترونیکی و دیجیتالی نسبت به میانگین جامعه کمتر است، اما با ترویج حق بهره‌مندی آنان از امکانات موجود و نیز فراهم آوردن امکانات دسترسی سازی توسط دستگاه‌های متولی، موسسات دانش محور و در مجموع، همه نیروهای مسئول جامعه، چشم‌اندازهای تازه‌ای پیش روی افراد دارای معلولیت قرار خواهد گرفت.
وی اظهار داشت: همچنین تحقق اهدافی چون ایجاد فرصت‌های شغلی تازه، امکان دسترسی به آموزش‌های مختلف، حضور در شبکه‌های اجتماعی و ابراز دغدغه‌ها و نظرات، دسترسی بیشتر به امکانات توانبخشی و توانمندسازی، دور از دسترس افراد دارای معلولیت نخواهد بود.
معلولیت محدودیت نیست
نایب رییس شبکه ملی معلولان جسمی و حرکتی کشور با برشمردن مشکلات متعدد معلولان گفت: معلولیت محرومیت نیست اما این قشر در مقایسه با سایر افراد ناتوانی هایی دارند که در این میان مناسب سازی های لازم می تواند فعالیت روزمره آنان را تسهیل کند تا در جامعه حضور بیشتر و فعالتری داشته باشند.
مهدی قنبری موحد افزود: یکی از مشکلات معلولان نبود دسترسی به مدیران و مسؤولان شهر است که فضای فیزیکی محل کار مسوولان و از طرفی نبود آسانسور موجب شده آنان با چالش جدی مواجه شوند.
وی اضافه کرد: از طرفی مناسب سازی که از سوی برخی دستگاه های اجرایی انجام گرفته، چندان مورد استفاده جامعه هدف نیست و این موضوع مشکلاتی را فراهم کرده است.
قنبری موحد افزود: در واقع کارهای مناسب سازی شده از سوی دستگاه‌های اجرایی به عنوان یک ویترین و یا دکور در برنامه ها نشان داده می شود.
این مسؤول یادآور شد: در مواقع بارندگی برخی پیاده روهای شهری لغزنده شده و تردد معلولان را با مشکل مواجه می کند که در این ارتباط ساز و کارهای لازم برای عبور و مرور معلولان باید انجام شود و از طرفی همواره بر فرهنگ سازی مناسب سازی در این زمینه تاکید گردد و از سوی رسانه ها به این موضوع پرداخته شود.
مدیرعامل جامعه معلولان استان زنجان نیز در ادامه گفت: نیازهای اولیه یک فرد حضور در جامعه است و در این میان بحث مناسب سازی برای معلولان و اقشار کم توان یک ضرورت انکار ناپذیر به‌شمار می رود.
وی اضافه کرد: طی سال های گذشته موضوع مناسب سازی در جلسات برگزار شده خروجی مناسبی نداشت و تحقق این مهم به مسئولان باز می گردد که این تفکر را در اجرای پروژه های مختلف خود لحاظ کنند.
این مسوول بیان کرد: جلسات مناسب سازی در صورتی نتایج مثبتی دارد که این مقوله مهم در پروژه های عمرانی شهری ملموس باشد و استمرار این امر به باور پذیری تک تک افراد جامعه نیاز دارد.
نایب رییس شبکه ملی معلولان جسمی و حرکتی کشور ادامه داد: مناسب سازی هزینه نیست، بلکه به نوعی سرمایه گذاری است و در مقایسه با گذشته می توان گفت که این موضوع متفاوت تر شده است.
وی اظهار داشت: برخی پیمانکاران پروژه های عمرانی درک دقیقی از مناسب سازی ندارند و چندان به این مهم واقف نیستند.
قنبری افزود: از سال ۹۲ و با حمایت های استانداری زنجان بحث آموزش ها مورد پیگیری قرار گرفته که اکنون به یک فرهنگ تبدیل شده که این مسیر باید تداوم یابد.
وی اضافه کرد: طبق هماهنگی انجام گرفته با بهزیستی و همچنین شهرداری تلاش می شود که در جایگاه‌های تبلیغاتی سطح شهر بنرهایی در ارتباط با مناسب سازی فضای شهری برای معلولان نصب شود که تاثیر گذاری لازم را به همراه دارد.
مدیرعامل جامعه معلولان استان زنجان ادامه داد: جامعه معلولان همواره مطالبه گر بوده اند و تا زمانی که یک مسؤول خود را در جایگاه معلول نبیند و به مشکلات آنان در ترددها واقف نباشد، درک دقیقی از این موضوع مهم نخواهد داشت.
این مسئول اظهار داشت: نظارت و آموزش در مناسب سازی، اصلی مهم به شمار می رود و در این میان نیز فرهنگ سازی لازم به زمان بیشتری نیاز دارد که در جای خود نتیجه می دهد.
وی اضافه کرد: در زمان حاضر جایگاه انتقاد و منتقد تغییر یافته به طوری که وقتی از مشکلات مناسب سازی سخن گفته می شود، همه از چالش‌های آن می گویند، اما وقتی پای عمل می آید کار به جایی نمی رسد و در واقع مدیران باید به عنوان مسؤول پاسخگو باشند.
این مسؤول، با تقدیر از اقدامات بهزیستی خاطرنشان کرد: همکاری ها از سوی این سازمان کافی نیست و همه دستگاه‌های متولی امر باید همکاری های لازم را داشته باشند.
مدیرعامل جامعه معلولان استان زنجان نیز با بیان اینکه طبق آمار جهانی ۱۰ تا ۱۵ درصد افراد جامعه معلول هستند، گفت: حوادث مختلفی به معلولیت منجر می شود و در این میان مناسب سازی از بحث اشتغال و ازدواج نیز مهمتر و واجب تر است.
قنبری افزود: متاسفانه در سطح شهر سرویس بهداشتی مناسب سازی شده برای معلولان وجود ندارد و حتی مساجد نیز فاقد این موضوع مهم است.
وی خاطرنشان کرد: مطالبه گری مردم در این زمینه را باید افزایش داد و در این میان رسانه های گروهی می توانند مطالبه گری جامعه معلولان را در ارتباط با مناسب سازی احصا کنند.
برآیند:
امروزه به رغم تمامی خدمات و تلاش های صورت گرفته، جامعه معلولان در استان زنجان با مشکلات و چالش های جدی دست و پنجه نرم می کنند که مهمترین آنها موضوع اشتغال و مناسب سازی معابر برای تردد است.
رفع این مطالبات اجتماعی را نمی توان تنها از یک دستگاه اجرایی انتظار داشت بلکه تحقق قوانین و مقررات در این راستا نیازمند همراهی، همفکری و عزم جدی دستگاه های متولی است.