به گزارش خبرنگار ایرنا، مازندران حدود سه هزار و ۶۰۰ روستا دارد که نیمی از جمعیت سه میلیون و ۴۰۰ هزار نفری استان در مناطق روستایی ساکن هستند که از این میزان نیز حدود نیمی از جمعیت روستایی استان زیرپوشش خدمات شرکت آب و فاضلاب نیستند.
محل تامین آب آشامیدنی این روستاها از چشمه ها و نهرهای جاری در منطقه است که با توجه اینکه زیر پوشش شبکه آب و فاضلاب مازندران نیستند تامین و انتقال آب مردم این روستاها توسط برخی افراد به عنوان متولیان منطقه انجام می‌شود و مدیریت این موضوع به صورت خودگردان است.
متولیان امور آب این روستاها برای سرجمع کردن آب ضمن ایجاد منبع ذخیره از اهالی می خواهند تا با هزینه شخصی خودشان نسبت به لوله کشی درون منزل خود اقدام کنند و برای همین آنها تمایلی ندارند که امور آب روستای خود را به شرکت آب و فاضلاب به عنوان متولی امر واگذار کنند.
این روند برای سالها به عنوان چرخه معمول و عادی تامین وانتقال آب در این روستاها بوده و بنا به اظهارنظر مسوولان حوزه آب و فاضلاب حتی به محلی برای درآمد افراد خودگردان آب مبدل شده است.
در همین حال براساس قانون تشکیل شرکتهای آب و فاضلاب مصوبه ۱۳۶۹/۱۰/۱۱مجلس شورای اسلامی، ایجاد و بهره‌برداری تأسیسات مربوط به توزیع آب شهری و روستایی و همچنین جمع‌آوری و انتقال و تصفیه فاضلاب در داخل محدوده قانونی شهرهای هر استان به عهده شرکت مستقلی بنام شرکت آب و فاضلاب استان خواهد بود که توسط وزارت نیرو تشکیل خواهد شد.
براساس تبصره سه این قانون اجرای طرحهای تامین و انتقال آب بر حسب مورد و در صورت توانایی و درخواست شرکتهای آب و فاضلاب از طریق وزارت نیرو به این شرکتها تفویض می‌شود و در تبصره چهار آن نیز بهره‌برداری از کل تاسیسات آب مشروب اعم از تصفیه خانه، خطوط انتقال، منابع سیستمهای کنترل و غیره به عهده شرکتهای آب و فاضلاب قرار داده شده است.
اما خودگردانی آب آشامیدنی در روستاهای مازندران به مشکل بهداشتی مبدل شده است و به تازگی دانشگاه علوم پزشکی مازندران از افزایش طغیان های بیماری ناشی از آب در این روستاها هشدار داد و از بروز چنین رخدادی ابراز نگرانی کرده است.
افزایش طغیان بیماری ناشی از آب
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اشاره به اینکه مدیریت خودگردان آب آشامیدنی برخی روستاهای استان به یک دغدغه مبدل شده است، گفت: نبود مدیریت سیستمی باعث شده تا استانداردها و نکات بهداشتی و ایمنی لازم در این بحث محقق نشود.
عباس علیپور افزود : این موضوع باعث شده تا شاهد طغیان بیماری هایی که منشا آنها آب آلوده هستند را در این روستاها شاهد باشیم که نگرانی هایی را ایجاد کرده است.
وی ادامه داد : سال گذشته حدود یکصد مورد طغیان بیماری در روستاهای مازندران شاهد بودیم که این طغیان ها برای مدت ها تبعات و اثرات بهداشتی خود را در جامعه به همراه دارد.
به گفته معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، متاسفانه امسال با افزایش تعداد طغیان بیماری ناشی از آب در روستاهای و شهرهای کوچک استان مواجه شدیم که این خود به صدا درآمدن زنگ خطر هشدار است.
وی تعداد طغیان های بیماری در ۶ ماهه نخست امسال در مازندران را ۲۸۲ مورد اعلام کرد و گفت : علت و دلیل تمامی این طغیان ها، بیماری آب آشامیدنی و غذا بوده است که متاسفانه با افزایش بالای این موارد مواجه هستیم.
علیپور ادامه داد: به دلیل عدم رعایت برخی نکات مدیریتی در حوزه آب و انتقال این مایه حیاتی در برخی نقاط مازندران متاسفانه شاهد بروز چنین طغیان های بیماری در روستاها و برخی شهرهای کوچک استان هستیم.
وی افرود: گستره این طغیان های بیماری تا بدان حد بود که امسال شاهد بروز ۲ طغیان بزرگ بیماری ناشی از آب در غرب کلاردشت و روستایی در چالوس بودیم که در هر یک از این طغیان ها جمعیتی افزون بر ۵۰۰ نفر درگیر شده اند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اشاره به پهناوری استان، گفت: سامانه های آبرسانی در بسیاری از روستاها و شهرهای کوچک استان زیر پوشش شرکت آب و فاضلاب نیست و مدیریت آنها به صورت شورایی و مردمی است که باعث شده تا وضعیت نگهداری و انتقال آب و کلرزنی به خوبی انجام نشود.
وی از خودگردانی آب آشامیدنی در برخی روستاها به عنوان چالش و دغدغه بهداشتی استان نام برد و گفت: با توجه به این وضعیت از مردم می خواهیم تا برای در امان ماندن از ابتلا به بیماری ها حتما آب آشامیدنی را بجوشانند و پس از آن استفاده کنند.
عیلپور از مجموعه ها و نهادهای متولی امور آب نیز خواست تا در خصوص مدیریت آب آشامیدنی این روستاها تدابیر لازم را اتخاذ کنند.
دست کوتاه شرکت آب و فلاضلاب مازندران از مدیریت آب نیمی از روستاها
در همین حال شرکت آب و فاضلاب مازندران به عنوان متولی امور مدیریت و انتقال آب آشامیدنی برای شهروندان از پافشاری برخی روستاها برای مدیریت خودگردان آب منطقه خود گلایه هایی دارد که بخشی از این گلایه ها به دغدغه مسوولان حوزه بهداشت نیز بر می گردد و آنها نیز از عدم رعایت استانداردهای لازم برای کیفی سازی آن ابراز نارضایتی می کنند.
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب مازندران در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت : در این استان سه هزار و ۶۰۰ روستا وجود دارد که یک هزار و ۶۸۰ روستا زیر پوشش این شرکت هستند که جمعیتی حدود یک میلیون نفر را شامل می شود.
بهزاد برارزاده افزود : در حال حاضر مدیریت و انتقال آب برای خانوارهای حدود نیمی از روستاهای مازندران به صورت هیات امنایی و شورایی اداره می شوند و این روستاها زیر پوشش آبفای استان نیستند.
وی با تاکید بر اینکه مدیریت، انتقال و کیفی سازی آب آشامیدنی در مناطق شهری و روستایی مازندران بر عهده شرکت آب و فاضلاب است، ادامه داد: با توجه به این مساله در نیمی از روستاهای استان به دلیل وجود شیوه سنتی گذشته مدیریت آب به صورت خودگردان است.
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب مازندران گفت : این عدم ممانعت و انتقال مدیریت آب آشامیدنی به روستاییان از سوی تعدادی افراد به عنوان متولی سنتی باعث شده تا شرکت آب و فاضلاب اختیاری در این حوزه در این روستاها نداشته باشد.
وی افزود:در حالیکه این آمادگی و استقبال در شرکت آب و فاضلاب مازندران وجود دارد که مدیریت امور آب این تعداد روستای خودگردان را برعهده بگیرد تا به شیوه اصولی و استاندارد آب در اختیار مشترکان قرار بگیرد.
برارزاده بخشی از مقاومت متولیان آب در این روستاها را درآمدزایی به ازای دریافت هزینه آب بها از مردم به خصوص خوش نشین ها و افراد غیربومی برشمرد و گفت: مشاهده شده که این افراد حق انشعاب و هزینه آب را با قیمت های گزاف از این افراد دریافت می کنند در حالی که شرکت آبفا خدماتدهی با قیمت یکسان را به افراد در دستور کار دارد.
وی ضمن تاکید بر ضرورت مدیریت اصولی و بهداشتی آب آشامیدنی عنوان کرد: شرکت آب و فاضلاب نسبت به مشترکانی که زیر پوشش این شرکت هستند موظف به ارائه خدمات لازم است و با توجه به خودگردانی آب در حدود نیمی از روستاهای استان عملا این مناطق از حوزه اختیارات و کارکرد شرکت خارج هستند.
به گفته مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب مازندران، برای رفع این مشکل تاکنون پیگیری ها و نامه نگاری های متعدد با مجموعه بخشداری ها و فرمانداری ها برای مجاب کردن اهالی در واسپاری مدیریت آب به شرکت انجام شد که تاکنون به این موضوع پاسخ مثبتی داده نشده است.