آمیتیس مشایخی در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره کیفیت طراحی لباس‌های تیم‌های ملی فوتبال کشورهای مختلف در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر اظهارداشت: لباس‌های هر تیم در رویدادهای مختلف ورزشی و به خصوص بین‌المللی با بهره‌مندی از نمادها و سمبل‌های ملی آنها، آینه تمام قد از فرهنگ، تاریخ، قدمت و نماینده مردم هر کشور است.
وی گفت: وقتی قرار بر آن است لباسی برای رویدادهای مختلف ورزشی در سطح باشگاه، محله، مسابقات کشوری به خصوص رویدادهای بین‌المللی طراحی شود، باید فلسفه‌ای پشت طراحی آن مدنظر قرار گیرد؛ تمامی خط و خطوط، نشانه ها و نمادهایی که برای طراحی آن لباس از لحاظ رنگ‌بندی و هارمونی رنگی، قوانین نقاط طلایی و دیگر ویژگی‌ها، به کار می‌رود باید با هدف انتخاب شوند، درست کنار هم قرار گیرند و در نهایت ترکیب خوبی ارایه دهند.
برندهای حرفه ای دو سال قبل از رویدادهای بین‌المللی ورزشی برنامه‌ریزی‌های خود را آغاز می‌کنند
مشایخی افزود: با توجه به اینکه همواره تاریخ رویدادهای بین‌المللی ورزشی همچون جام جهانی مشخص است، برندهای (نشان‌های تجاری) حرفه‌ای و شناخته شده ورزشی جهان که مسئولیت طراحی، اجرا و تولید کیت‌ها و لباس‌های تیم‌های حاضر در جام جهانی را در اختیار دارند، از مدت‌ها قبل حتی حدود یکی دو سال پیش از شروع برگزاری بازی‌ها برنامه‌ریزی‌های خود را آغاز می‌کنند و هرگز در دقیقه ۹۰، طرح‌های خود را ارائه نمی‌کنند. چنین پروژه‌های حساسی باید برنامه‌ریزی‌های ویژه و در بازه زمانی مشخص با جدیت و آزمون و خطاهای بسیار انجام شود تا در نهایت با گرفتن تاییدیه حرفه‌ای از شورای مربوطه و نظرسنجی مردمی به جمع‌بندی قابل قبولی دست پیدا کنیم.
این کارشناس مد و لباس بیان کرد: از لحاظ صنعت و امور بازرگانی نیز در کشورهای صاحب مالکیت معنوی و دارای قوانین حرفه‌ای، زمانی که برند خاصی طبق قرارداد طراحی خود را برای کیت لباس تیم ملی کشوری ارائه می‌دهد، مالکیت معنوی اثر تنها در اختیار آن برند بوده و برخورداری از حقوق مادی و معنوی آن طرح، مجموعه کیت و اکسسوری مجموعه آن، تنها خاص آن برند است و تبلیغات، تولید، فروش و ارائه مجموعه را فقط آن برند خاص برعهده دارد و با این پشتوانه نیز آنها می‌توانند از مدت‌ها قبل، تولید و فروش کیت و مجموعه خود را آغاز کنند و به این ترتیب سود قابل توجهی نصیب برند اسپانسر، طراح آن مجموعه و فدراسیون مربوطه خواهد شد البته توانایی تولید و در اختیار گرفتن بازار برای طراحی، تولید و ارائه این مجموعه و برآورده کردن نیاز بازار و مردم در دو بخش پلیری و هواداری نیز جای بحث دیگری دارد.
وی، طراحی لباس‌های تیم‌های ملی فوتبال شرکت‌کننده در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را مناسب ارزیابی کرد و گفت: اکثرا تیم‌هایی که در جام جهانی حضور پیدا می‌کنند، جزو بهترین تیم‌ها هستند، برندهای نام آشنا و شناخته شده جهانی نیز طراحی لباس‌های چندین تیم ملی را در این رویدادهای بین‌المللی عهده‌دار هستند و امسال نیز طراحی‌های زیبایی داشتند؛ سعی کردند از مقیاس و استاندارد اصلی و روتین خود دور نباشند و همزمان خلاقیت‌های جدیدی هم ارایه دهند و حتی در لباس‌های داوری نیز شاهد خلاقیت‌های زیبایی بودیم.
بازی رنگ و نقش بسیار خوبی در طراحی لباس‌های تیم‌های ملی فوتبال شرکت‌کننده در جام قطر اتفاق افتاده بودمشایخی افزود: بسیاری از برندهای حرفه‌ای ضمن توجه به فلسفه و ویژگی‌های تاریخی و فرهنگی هر کشور، رنگ‌های شاخصی که اکثرا برگرفته از پرچم ملی کشورهاست و در مواقعی نیز متفاوت از آن است را بسیار مدنظر قرار می‌دهند و همواره ویژگی‌های ظاهری لباس و عناصر زیبایی به کار رفته در مجموعه کیت‌ها بسیار برای برندهای اسپانسر و طراحان آنها مهم است. هم کیت‌های ساده و هم کیت‌های شلوغ در مجموعه این جام دیده می‌شد و از نظر من بازی رنگ و نقش بسیار خوبی در طراحی آنها اتفاق افتاده بود.
این طراح لباس ورزشی ادامه داد: به طور کلی طرح‌های ارائه شده در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر از نظر چشم؛ قوانین طلایی، قانون رنگ؛ همنشینی، مکمل و خطوط، اکثرا رعایت شده بود و در کل قانون طلایی این است که کیت‌های زیبا، زیبایی دیدن بازی‌ها را نیز دوچندان می‌کند.
زمانی که طرح در دقیقه ۹۰ ارایه شده باشد، دیگر نمی‌توان اصلاحاتی انجام دادوی بیان کرد: به طور معمول با توجه به اینکه مدت زمانی که برندها از طرح‌های خود رونمایی می‌کنند، مدت زمان خوبی تا آغاز بازی‌های جام جهانی است، اگر خطایی در طراحی وجود داشته باشد امکان اصلاح وجود دارد اما زمانی که طرح در دقیقه ۹۰ ارایه شده باشد، دیگر نمی‌توان اصلاحاتی انجام داد و خروجی لباسی است که بازیکنان فقط باید آن را بپوشند تا در این رویداد شرکت کنند. هر چند ما معمولا در این مقوله یک مقدار با سایر کشورها فاصله داریم.
ارزیابی لباس تیم ملی فوتبال در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر
مشایخی درباره کیفیت طراحی لباس تیم ملی فوتبال کشورمان در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر گفت: با توجه به اینکه فرهنگ خیلی غنی داریم و در بخش فرهنگی و هنری همیشه سرآمد و از نظر جایگاه جهانی در رنکینگ فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا همیشه جزو بهترین‌های آسیا بوده‌ایم، مسلما وضعیت لباس‌های ما باید در حد بالاترین کشورها باشد.
این طراح لباس ورزشی افزود: امسال جام جهانی خاصی داشتیم، واقعا مشخص نبود که چه اتفاقی قرار است بیفتد اما در کل در هر رویدادی؛ جام جهانی یا المپیک، از مدت‌ها پیش باید برنامه‌ریزی صورت بگیرد و علاوه بر اعلام فراخوان عمومی برای دریافت طرح‌هایی از برندها و طراحان حرفه‌ای، از نظرات و دیدگاه‌های مردمی هم باید بهره‌مند شد.
خال‌های یوزپلنگ نماینده خوبی برای اعلام حضورش روی پیراهن تیم ملی فوتبال ایران بودوی درباره نبود طرح یوزپلنگ ایرانی به عنوان گونه‌ای در خطر انقراض بر روی لباس تیم ملی فوتبال در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر بیان کرد: آن چیزی که ما می‌بینیم، با آن چیزی که واقعا اتفاق می‌افتد، خیلی متفاوت است، ما تنها می‌توانیم درباره آن چیزهایی که می‌بینیم قضاوت کنیم و اینکه در پس آن اتفاق چه گذشته، واقعا در جریان نیستیم اما خال‌های یوزپلنگ نیز واقعا نماینده خوبی برای اعلام حضورش روی پیراهن بود چرا که خال‌ها از ویژگی‌های فیزیکی و جدایی‌ناپذیر پیکر یوزپلنگ است و معتقدم می‌توان با کدها و نمادها بازی خوبی انجام داد و لازم نیست همه چیز واضح و عینی باشد، هر چیزی که ما را به تفکر وادارد خوب است.
مشایخی ضمن قدردانی از تیم طراحی لباس تیم ملی فوتبال کشورمان در جام جهانی ۲۰۲۲ اظهارداشت: این طرح کاری بود که در مدت زمان خاص و شرایط تعیین شده از دست طراحان برآمده است. امیدوارم برای مسابقات بعدی، بتوانیم از طرح‌های مردمی نیز بهره ببریم.
این کارشناس مد و لباس گفت: در کل باید شورایی تشکیل شود تا در پی آن یک پروپوزال جامع، مرجعی مدون و استاندارد ارائه شود تا طراحان، تولیدکنندگان و برندهای ورزشی اسپانسر تیم‌های ملی و باشگاهی بدانند طرح لباس‌ها اعم از عناصر گرافیکی و نمادهای زیبایی و طراحی، جنس پارچه و فناوری‌های به کار رفته در آن، برش و الگوهای قابل ارائه از سوی آنان به عنوان تن‌پوش بازیکنان ایران هم‌راستا با شاخصه‌های روز جهانی به کار رفته در طراحی و تولید کیت مطرح‌ترین تیم‌های جهان از چه شاخصه‌ها و استانداردی باید برخوردار باشد.
وی افزود: در بخش تولید هم همه نهادهای مربوطه می‌توانند مشارکت کنند تا در نهایت یک لباس در خور شان و شخصیت بازیکنانمان که سربازهای کشور بوده و نماینده مردم و کشورمان هستند، ارایه شود، در هر رویداد بین‌المللی، باید کارمان را درست انجام دهیم تا بهترین نتیجه را کسب کنیم.
مشایخی با اشاره به اینکه نمادهای بسیاری برای طراحی لباس‌های ورزشی وجود دارد، اظهارداشت: گاهی صدها نماد برای طراحی وجود دارد که انتخاب بهترین گزینه از بین آنها دشوار است، مردم نیز در موارد بسیاری طرح‌ها و ایده‌های زیبایی دارند و می‌توان در قالب فراخوانی از طرح‌های آنان نیز بهره گرفت و در پایان طرح‌ها به هر طریقی نهایی شده باشند با تنظیم نظرسنجی مردمی، خود مردم برای انتخاب بهترین طرح تصمیم بگیرند چون این تیم‌ها نماینده مردم هستند.
طراحی یک لباس مناسب، خوب و استاندارد ورزشی برای هر نوع رویداد به خصوص بین‌المللی باید یک کار واقعا ایرانی و سازماندهی شده باشدمشایخی گفت: طراحی یک لباس مناسب، خوب و استاندارد ورزشی برای هر نوع رویداد به خصوص رویدادهای بین‌المللی باید یک کار واقعا ایرانی و سازماندهی شده باشد، طراحی یک لباس خیلی مهم است و باید اثری با بهترین کیفیت ارایه شود.
این طراح لباس ورزشی افزود: در هر رشته ورزشی با توجه به اِرگونومی خاص آن رشته و در هر رویداد ملی و بین‌المللی، اگر ورزشکار لباس با کیفیتی را از لحاظ طراحی زیبا، جنس پارچه، برش و الگوی خوب به تن کند، قدرت پیدا می‌کند، اعتماد به نفس او بالا می‌رود، به پوشیدن این پیراهن افتخار می‌کند و واقعا در افزایش راندمان کاری او تاثیر بسزایی دارد. برخی طراحان نیز این موارد را مدنظر قرار می‌دهند و با بهره‌مندی از فناوری، در ارایه بهترین الگوها و طرح‌ها اثری حرفه‌ای و گیرا خلق می‌کنند.
وی بیان کرد: بسیاری از برندهای ورزشی که خود اسپانسر تیم‌های ملی و باشگاهی داخلی هستند، باید یک تیم طراحی خوب و حداقل، یک طراح حرفه‌ای در کنار خود داشته باشند حتی آنها نیز می‌توانند از طرح‌های مردمی و حتی ترکیبی از این دو بهره ببرند و البته با ذکر نام طراح و محفوظ بودن مزایای او، چه برای طراح خود مجموعه برند و چه طراح خارج از آن مجموعه و به این شکل نسل جدیدی از طراحان به کشور معرفی می‌شوند و این اتفاق از همه نظر عالی است. طراحان بومی فوق‌العاده هستند چرا که با گوشت و خون خود با آب و خاک و فرهنگ کشور عزیزمان آشنا هستند و می‌دانند که یک طرح ایرانی مدرنیزه چه فاکتورهایی لازم دارد.
انتقاد از نبود مالکیت معنوی در طراحی لباس
مشایخی با اشاره به وجود طراحان و تولیدکنندگان قوی در کشور گفت: ایران در بخش ایده‌پردازی عالی است و به خصوص طراحان آثار بسیار خوبی را ارایه می‌کنند اما می‌دانند چون ممکن است ایده‌ها و اثرشان در جایی ثبت نشود، در رویدادهای مختلف شرکت نمی‌کنند که این اصلا خوب نیست و باید کارها و آثار آنان از مالکیت معنوی برخوردار باشد و خیالشان راحت شود؛ به این ترتیب با سیل عظیمی از نبوغ مواجهیم و من مطمئنم روزی می‌رسد که حتی نمی‌دانیم از بین طرح‌های بسیار زیبا کدام را انتخاب کنیم.
نبود مالکیت معنوی بزرگترین ضربه را به طراحان، تولیدکنندگان و برندها وارد می‌کنداین کارشناس مد و لباس افزود: به عنوان مثال یکی از زیباترین اتفاقات جام جهانی فوتبال امسال زمانی بود که نام یک طراح گرافیک ایرانی حسین اوجاقی به عنوان «کاراکتر دیزاینر»، طراح نماد نخستین جام جهانی در غرب آسیا، جام جهانی ۲۰۲۲ قطر در رسانه‌ها منتشر شد و این یک دستاورد ویژه برای او و کشور بود و ما همگی بسیار افتخار کردیم که یک طراح ایرانی حرفه‌ای توانسته به چنین موفقیت ویژه و بزرگی دست پیدا کند و این فوق‌العاده است. آرزو دارم روزی برسد که هر روز شاهد افتخارآفرینی پیش از پیش طراحان ایرانی در بخش‌های مختلف چه در بخش ورزش و غیر از آن در سرتاسر جهان باشیم و از شنیدنش احساس غرور و افتخار کنیم. آن روز به زودی می‌رسد.
وی بیان کرد: نبود مالکیت معنوی بزرگترین ضربه را به طراحان، تولیدکنندگان و برندها وارد می‌کند، بسیاری از طراحان چه حرفه‌ای و چه غیرحرفه‌ای، لباس‌های تیم‌های شاخص و مورد علاقه خود در فوتبال کشور را برای هر فصل و رویداد با علاقه و شوق فراوان طراحی و ارایه می‌کنند اما در مواردی طراح از سرنوشت طرحش مطلع نیست که در جای امنی ثبت می‌شود یا خیر، برخی تولیدکنندگان و برندها نیز به صورت تکه تکه از طرح‌های طراحان مختلف استفاده کرده و همه آنها را در یک طرح ادغام می‌کنند و در نهایت مالک اصلی اثر مشخص نیست، طراحان نیز با این رویه‌ها اعتمادشان را از دست داده و از ادامه کار دلسرد می‌شوند، در این حوزه فعالیت نمی‌کنند و این اصلا اتفاق خوبی نیست.
مشایخی خاطرنشان کرد: باید قانون مالکیت معنوی در طراحی لباس مورد توجه قرار بگیرد، هر کسی که طراحی می‌کند، بداند این طرح به نام خودش ثبت می‌شود و اگر مزیتی هم باشد شامل حال او نیز می‌شود، با رعایت قانون مالکیت معنوی، باید شرایط به گونه‌ای شود که این عشق و شوق بین مردم و طراحان برای ادامه کار حفظ شود و طراحان بتوانند همراه با تولیدکنندگان فعالیت کنند.
برای طراحی لباس‌های ورزشی در رویدادهای مختلف باید تنها یک نهاد تصمیم‌گیرنده حرفه‌ای وجود داشته باشدوی با تاکید بر اینکه برای طراحی لباس‌های ورزشی در رویدادهای مختلف باید تنها یک نهاد تصمیم‌گیرنده حرفه‌ای وجود داشته باشد، اظهارداشت: برای طراحی لباس در رویدادهایی همچون جام جهانی و المپیک دو یا سه نهاد تصمیم می‌گیرند و هر کدام هم مستقل عمل می‌کنند و این کار خوب نیست و باعث ایجاد اختلاف سلیقه می‌شود، همه اینها باید کاملا باهم در ارتباط و تعامل باشند و یک نهاد تصمیم نهایی را اعلام کند. باید شورایی تشکیل شود که با در اختیار داشتن منبعی مدون و استاندارد تک تک طرح‌ها را دریافت و ارزیابی کند.
مشایخی گفت: ما در تلاش هستیم شورایی را حداقل در رشته خودمان؛ رشته طراحی ورزشی برای طراحی و تولید کیت‌های ورزشی ایجاد کنیم، خیلی از افراد هستند که سال‌های متمادی در این حوزه فعالیت کردند و همه می‌توانند در نهادی گردهم بیایند و تجربیاتشان را در اختیار یکدیگر قرار دهند، برندهای حرفه‌ای و شناخته شده دنیا در رقابت با یکدیگر ارتقا پیدا می‌کنند، این خیلی خوب است اما در حال حاضر ما باید در کنار هم باشیم و از تجربیات یکدیگر بهره‌مند شویم تا سطح کمی و کیفی طراحی لباس ورزشی کشور و تولید ملی‌مان در درجه اول ارتقا پیدا کند. ابتدا همکاری و سپس رقابت زیبا و سازنده.
از مدت‌ها قبل از آغاز بازی‌ها نه در دقیقه ۹۰، باید با یک زمانبندی درست فراخوان منتشر شوداین طراح لباس ورزشی افزود: در هر رویدادی به خصوص رویدادهای بین‌المللی باید سعی کنیم به روز و حرفه‌ای باشیم، از مدت‌ها قبل از آغاز بازی‌ها نه در دقیقه ۹۰، باید با یک زمانبندی درست فراخوان منتشر شود، برندها و طراحان با برنامه‌ریزی و همفکری با همکارانشان طرح‌های عالی ارایه دهند اما به شرط آنکه نام طراح اثر ثبت شود، به عنوان مثال حتی اگر در انتها تصمیم بر آن شد که طرحی ترکیبی به عنوان طرح نهایی و برگزیده اعلام شود که طرح یکدیگر را کامل می‌کنند و چهار نفر در طراحی اثر برگزیده نقش داشته باشند، نام همگی آنان ثبت و از تک تک نام برده شود و این کار تیمی باعث افتخار کشور است.
مشایخی که دانش‌آموخته رشته‌های گرافیک، طراحی پارچه و لباس و دانشجوی دکتری رشته مدیریت ورزشی است، سومین جام جهانی متوالی است که برای تیم ملی فوتبال کشورمان پیراهن هواداری طراحی کرده و امسال نیز طراح «پیروز» طرح برگزیده نخستین مسابقه کشوری فراخوان طراحی لباس هواداری تیم ملی فوتبال کشورمان در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر به نام رویداد «هوادار ایرانم» که برای نخستین بار توسط کارگروه ساماندهی مد و لباس ایران و از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور از آن رونمایی شد.
وی در این باره بیان کرد: بسته هواداری «پیروز» مجموعه‌ای از زحمات چندین تولیدکننده، عکاس و یک طراح ایرانی است که سعی کردیم اثری شایسته را تقدیم کشور کنیم. تولید پیراهن‌های اول و دوم مجموعه توسط برند ورزشی سینا اسپرت و هدبند و مچ‌بندها توسط برند ورزشی ایمانی تولید شده‌اند و بسته اختصاصی «پیروز» توسط برند ذبیحی به چاپ رسیده است که از زحمات آنان بسیار سپاسگزارم.
وی گفت: عکسی که در تمامی بسته هواداری «پیروز» به چاپ رسیده و از نقاط قوت اصلی آن محسوب می‌شود توسط محمدرضا علی مددی عکاس خبرگزاری ایرنا عکاسی و به مجموعه «پیروز» هدیه شده است که از وی صمیمانه تشکر می‌کنم.
این طراح لباس ورزشی اظهارداشت: امسال با قلبم برای مردمم طراحی کردم. طراحی این اثر از طرف پیروز و من، برای مردم و درآمد حاصل از آن، از طرف مردم و من، به پیروز و نسل زیبای در حال انقراض آن تقدیم می‌شود و تمام سود حاصل از پروژه بسته هواداری «پیروز» از طرف برند ورزشی «آمیتیس» به نام «پیروز»، توله یوز ایران به پارک ملی توران؛ زیستگاه یوزپلنگ اصیل ایرانی و آسیایی اهدا می‌شود. همچنین این طرح را به ایران، به پیروز و علیرضا شهرداری، همدم و مونس این روزهای پیروز و سایر همکاران وی تقدیم می‌کنم.
بیست و دومین دوره مسابقات جام جهانی فوتبال از ۲۹ آبان آغاز تا ۲۷ آذر امسال در قطر برگزار است. تیم ملی فوتبال ایران ۲۹ آبان در نخستین مسابقه خود در مرحله گروهی جام جهانی ۲۰۲۲ به مصاف انگلیس رفت و در دومین مسابقه، تیم ملی فوتبال کشورمان و ولز چهارم آذر به مصاف یکدیگر رفتند و در نهایت این دیدار با نتیجه ۲ بر صفر به سود ایران به پایان رسید.
همچنین تیم ملی فوتبال کشورمان در آخرین دیدار هشتم آذر به مصاف آمریکا رفت و در پایان آمریکا موفق شد با یک گل ایران را شکست دهد.