به گزارش ایرنا ۶۹ سال از تعیین روزی مهم و سرنوشت‌ساز به نام روز دانشجو (۱۶ آذر) می‌گذرد و هر سال این روز در دانشگاه‌های سراسر کشور گرامی داشته می‌شود.
۱۶ آذر سال ۱۳۳۲ سه دانشجو به نام‌های احمد قندچی، آذر (مهدی) شریعت‌رضوی و مصطفی بزرگ‌نیا در دانشکده فنی دانشگاه تهران و حین اعتراض دانشجویی نسبت به برقراری مجدد روابط ایران با انگلیس و ورود قریب‌الوقوع ریچارد نیکسون معاون وقت رئیس جمهور آمریکا به ایران توسط نظامیان رژیم پهلوی به شهادت رسیدند.
فردای آن روز، نیکسون به تهران آمد و در حضور ده‌ها سرباز در دانشگاه تهران دکترای افتخاری حقوق را دریافت کرد که نوعی بی‌اعتنایی و دهن‌کجی شاه به اعتراضات دانشجویان محسوب می‌شد.
واقعه ۱۶ آذر از آن روز توسط کنفدراسیون دانشجویان ایرانی خارج از کشور به عنوان روز دانشجو نامیده شد که تاکنون نیز به قوت خود باقی است.
بدون شک در همه سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی رشد پرشتاب کشور همچنین توانمندی‌های متنوع و گسترده ایران در بستر دانشگاه‌ها و کار علمی اساتید و دانشجویان رقم خورده که مایه افتخار کشور است.
امروز شاید کمتر کسی باشد که به اهمیت نقش نسل جوان و دانشجو برای تحقق آرمان‌های ملت باور نداشته باشد، جامعه همیشه و در صحنه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، علمی و فرهنگی به بازوان توانمند دانشجویان و آینده‌سازی آنان نیاز مبرم دارد.
با گذشت حدود هفت دهه از نامگذاری روز دانشجو، در اتفاقات اخیر که از آن به عنوان جنگ ترکیبی نیز یاد می‌شود و دشمن با ابزار فرهنگی به میدان آمده، دانشگاه‌ها به عنوان یکی از ارکان مهم پیشرفت کشور مورد هجمه قرار گرفت اما دانشجویان بصیر با اندیشه‌های نو دشمنان را ناکام گذاشتند.
از آنجایی که افراد هر جامعه، با توجه به جایگاه و میزان تاثیرگذاری بر دیگران، خواسته‌ها و مطالباتی دارند این مساله در مورد دانشجویان با توجه به موقعیت قابل تامل آنان، از ویژگی خاصی برخوردار است که در ذیل به برخی از این مطالبات اشاره شده است.
دبیر تشکل جمعیت اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه اگر صدای جوان شنیده شود قطعا آینده روشن‌تر است، اظهار داشت: مادامی که جوان خود را طردشده از ساختار بداند و تصور کند از این کشور سهمی ندارد، وقوع هر رخدادی محتمل و ایجاد باب گفت وگو، ناممکن می‌شود.
امین جعفرپور مقدم ادامه داد: نسل جوان انتقادات و خواسته‌هایی دارد، اگر بناست انتقاد و اعتراض ما آغشته به هیاهوهای جانبی شود و در نهایت با تحلیل‌های سطحی و نه چندان عمیق، با آن برخورد شود، اصل مطالبه‌گری به حاشیه می‌رود.
وی با اشاره به فضای دانشگاه‌های استان تصریح کرد: به نظر می‌رسد هرچه مسوولان دانشگاهی جرات‌مندی خود را افزایش دهند، تشکل‌ها و دانشجویان می‌توانند با قدرت و تاثیرگذاری بهتر و بیشتری در راستای ایجاد آرامش در جامعه قدم بردارند.
تقویت گفت و گو در جامعه از مسیر دانشگاه
سخنگوی سابق اتحادیه تشکل‌های دانشگاه آزاد کشور افزود: تشکل‌های دانشجویی با برگزاری جلسات تبیینی و گفت و گو محور می‌توانند هم توان گفت و گو در جامعه را تقویت کنند و هم به تعمیق مباحث و اصولی شدن مطالبه‌گری کمک شود.
وی گفت: اگر قرار است جهاد تبیین در عمل اثبات شود باید به مطالبات جوانان پاسخ داده و کاستی‌ها پذیرفته شود بدون شک ارائه گزارش عملکرد یکطرفه بدون شنیدن مطالبات، راه به جایی نمی‌برد.
جعفرپور مقدم اظهار داشت: مسوولان استان هم باید در نقدپذیری آستانه تحمل‌شان را بالا ببرند، اگر صدای مردم را نشنویم، ممکن است یک مشکل ساده به‌راحتی به یک چالش بزرگ تبدیل شود.
وی یا اشاره به ظرفیت دانشجویان خوابگاهی استان افزود: خراسان جنوبی که در میراث فرهنگی سرآمد است، با استفاده از ظرفیت این دانشجویان می‌تواند قدم‌های موثری در راستای معرفی درست استان بردارد و به نظر می‌رسد این ظرفیت مغفول مانده است.
یکی از دانشجویان دانشگاه بیرجند هم گفت: در سال‌های اخیر تا حدودی دانشجویان در برابر خیلی از مسائل سکوت اختیار کرده بودند اما در واقع این مساله درک نشد که سکوت دانشجو نشان از نگرانی این قشر است.
هانیه که تمایلی به معرفی خود نداشت، افزود: عمدتا مسائل مربوط به دانشگاه‌ها در درون حل و فصل می‌شود لذا اگر مسائل درونی حتی با فرض داشتن مطالبه غلط به‌صورت درونی حل شود بدون شک دانشجو منشاء بحران نمی‌شود.
وی با بیان اینکه دانشگاه باید محل تبلور تزریق امید به جامعه باشد اظهار داشت: چگونه می‌شود دانشجویی نسبت به برخی مسائل مربوط به جامعه قطع امید کرده باشد اما از وی انتظار امیدآفرینی داشت.
این دانشجو گفت: متاسفانه در دهه‌های گذشته آن قدر نسبت به مساله فرهنگ بی‌توجهی و به سیاست و اقتصاد پرداخته شده که همه این مسائل با هم درگیر و در هیچ کدام موفقیت چندانی حاصل نشده که این موضوع دانشجویان را نیز به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
وی با اشاره به لزوم تفکیک و اولویت‌بندی مسائل کشور افزود: با توجه به اتفاقات اخیر که بیشتر از همه نسل نوجوان و جوان جامعه را تحت تاثیر قرار داد انتظار داریم بیش از پیش به قشر جوان به‌ویژه دانشجویان بها داده شود و گوش شنوا برای شنیدن دردها و مشکلات آنها در جامعه باشد.
لزوم فراهم کردن زمینه بیان مطالبات و اعتراضات
یکی دیگر از دانشجویان دانشگاه بیرجند گفت: ابتدا امیدوارم بستر مناسبی برای بیان مطالبات و اعتراضات دانشجویی فراهم شود تا دانشجو به عنوان قشر دغدغه‌مند جامعه که در حساس‌ترین شرایط سنی خود به سر می‌برد بتواند بدون ترس از عواقب حرف‌هایی که می‌زند از حق طبیعی خود استفاده کند.
مجید با بیان اینکه در حوادث اخیر اعتراضات جای خود را به اغتشاشات داد اظهار داشت: یکی از دلایل این اتفاقات که سبب شد برخی دانشجویان خواسته یا ناخواسته همراه معترضین شوند، شنیده نشدن صدای دانشجویان بود.
وی گفت: جامعه دانشجویی از لحاظ سیاسی یک جامعه پویا است اما آنچه باید مسوولان نگران آن باشند و در این خصوص چاره‌اندیشی کنند، گسست بین نسلی است.
این دانشجو ادامه داد: در گذشته نسل‌ها ارتباط بیشتر و بهتری با یکدیگر داشتند اما روز به روز با پیشرفت فناوری، مشغله خانواده‌ها، تمرکز مسوولان بر مسائل سیاسی و اقتصادی جوانان گوشه‌گیر شده و به موبایل و شبکه‌های مجازی پناه برده‌اند.
وی گفت: از طرفی آن طور که باید درخصوص مسائل مربوط به نسل جوان به‌ویژه دانشجویانی که ذهن و فکر آنان با واژه‌هایی از جمله فقر، بیکاری، فساد، اختلاس، تورم، حتی مهاجرت و پناهندگی پر شده است، توجه نمی‌شود.
دانشجو مؤذن جامعه
دبیر خواهران قرارگاه شهید احمدی روشن نیز گفت: شهید بهشتی جمله ارزشمندی دارند که «دانشجو مؤذن جامعه است؛ اگر خواب بماند، نماز امت قضا می‌شود».
زینب سبزه‌کار افزود: از نظر من دانشجو باید مطالبه‌گر باشد، باید یکسری نقص‌ها را بیان کند اما حواسش باشد که مطالبه‌اش با دشمن مخرج مشترک نشود.
وی گفت: اینکه قشر دانشجو این دغدغه را داشته باشد که مشکلات جامعه اصلاح شود، نشان از پویایی و زنده بودن یک جامعه است.
این فعال دانشجویی تاکید کرد: دانشجویان باید مشکلات را شناسایی و اولویت‌بندی کرده و ریشه مشکلات را پیدا کنند همچنین ارائه راهکار برای رفع مشکلات و مطالبه‌گری درست از مسوولان را مدنظر داشته باشند.
وی گفت: قشر دانشجو باید در کنار این موارد بصیرت خود را بالا ببرد، دشمن را بشناسد و مراقب باشد در فضای دانشگاه و جامعه در زمین بازی دشمن نقش ایفا نکند.
سبزه‌کار عنوان کرد: دانشجو به عنوان قشر تحصیلکرده جامعه باید سواد رسانه‌ای خود را افزایش دهد و با منطق و استدلال مسائل را تحلیل کند، نه صرفا هر حرفی را پذیرا باشد.
وی افزود: در اتفاقات و فتنه اخیر دیدیم چه دکتر باشی و چه دانشجو، اگر سواد رسانه‌ای نداشته باشی، فضای مجازی می‌تواند از تو فردی شبیه داعشی‌ها بسازد.
این فعال دانشجویی وظیفه دیگر دانشجو را تلاش برای تبیین و اقناع افکار عمومی دانست و گفت: دانشجو به عنوان قشر نخبه جامعه باید بتواند وضعیت را تحلیل و افکار عمومی را قانع کند.
اما یکی از فعالان سیاسی خراسان جنوبی معتقد است: اتفاقات اخیر نتیجه انباشت مطالباتی بود که بدون پاسخ مانده یا حتی انکار شده بود و اهم این مطالبات در سه حوزه معیشتی و رفاه، سبک زندگی و نحوه پوشش همچنین اعتراض نسبت به فساد و ناکارآمدی برخی مدیران و تصمیمات آنان خلاصه می‌شد که انتقادات دانشجویان و خواسته‌های آنان هر سه بخش را در بر می‌گرفت.
هادی سورگی افزود: اولین گام برای اینکه اعتراضات اجتماعی به سمت خشونت سوق پیدا نکند به رسمیت شناختن این مساله است که مطالبات و حقوق شهروندان به رسمت شناخته و پاسخ داده شود.
وی گفت: از سوی دیگر باید بخشی از اصول مغفول مانده قانون اساسی که درخصوص حقوق مردم تصریح دارد، پررنگ شود و به نقش مردم در تصمیم‌گیری‌ها اهمیت بدهیم همچنین زمینه مشارکت هرچه بیشتر سلایق فکری مختلف در تصمیم‌گیری‌ها مهیا شود.
گفت و گو و رسیدگی به خواسته‌ها بهترین راهکار
وی افزود: دانشجویان اگرچه در سال‌های اخیر به دلیل شرایط حاکم بر فضای دانشگاه‌ها نتوانستند نقش پیش آهنگی و میزان الحراره جامعه را داشته باشند و جنبش دانشجویی به نوعی در رکود بوده ولی در وقایع اخیر، دانشجویان هم به سرعت به جنبش اعتراضی پیوستند و با شعارهای هرچند نامتعارف اعتراض کردند به شکلی که نمی‌توان نوع خواسته‌ها و انتظارات آنان را جدا از سایر مطالبات اجتماعی دانست لذا بهترین راهکار برای ایجاد آرامش، گفت و گو و رسیدگی به خواسته‌های آنان است.
این فعال سیاسی گفت: تشکل‌های دانشجویی و انجمن در دانشگاه‌ها مانند احزاب در جامعه می‌توانند نقش نمایندگی سلایق و علایق فکری مختلف را ایفا کنند و بهترین مجرای قانونی برای طرح مطالبات و خواسته‌های اعضای خود باشند به شرط اینکه زمینه فعالیت آزادانه و قانونی آنها فراهم شود.
وی اظهار داشت: همچنین تشکل‌ها چنانچه به طور واقعی شکل بگیرند می‌توانند بهترین ضمانت کننده برای تحقق شعارهای مطرح شده باشند از طرفی می‌توانند مانع از دست رفتن سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی باشند، موضوعی که در حال حاضر بسیار مورد خدشه قرار گرفته و به آن بی‌توجهی شده است.
سورگی گفت: پیشرفت علم در جهان همواره مرهون و مدیون نگاه انتقادی به نظریاتی بوده که قرن‌ها به عنوان گزاره‌های همیشه درست پنداشته می‌شده و همین نگاه انتقادی و در بوته نقد قرار گرفتن موضوعات، راهگشای پیشرفت علوم مختلف بوده است.
وی افزود: به نظر می‌رسد جنبش دانشجویی هم از این منظر به عنوان نیروی مستقل از قدرت، به منظور ترقی و پیشرفت کشور باید مهمترین رسالت خود را نقد عالمانه سیاست‌ها و برنامه‌های بخش‌های اجرایی قرار دهد و این بزرگترین گام و جهادی است که می‌تواند در راه پیشرفت کشور بردارد.
همزمان با ۱۶ آذر روز دانشجو، نشست پرسش و پاسخ با حضور "روح‌الله ایزدخواه" رئیس فراکسیون پیشرفت شرق و مکران مجلس شورای اسلامی در تالار ولایت دانشگاه بیرجند برگزار و به سوالات، مطالبات و دغدغه‌های دانشجویان در فضای صمیمی و صریح پاسخ داده شد.
همچنین مراسم گرامیداشت روز دانشجو با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین "محسن قرائتی" رئیس ستاد اقامه نماز کشور ویژه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان در فرهنگسرای شهر بیرجند و با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین سید "علیرضا عبادی" نماینده ولی فقیه در خراسان جنوبی و امام جمعه بیرجند در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند برگزار شد.
استاندار خراسان جنوبی نیز روز دانشجو در دانشگاه بیرجند حضور یافت و با حضور وی از پژوهشگران و فناوران برتر استان تجلیل شد.
بیش از ۴۰ هزار دانشجو در دانشگاه‌های خراسان جنوبی تحصیل می‌کنند و دانشگاه بیرجند در این استان بیشترین تعداد دانشجو را دارد.