به گزارش خبرنگار قضایی ایرنا، حجت الاسلام والمسلمین غلامحسین محسنی اژه‌ای روز یکشنبه در نخستین همایش ملی ارتقای شفافیت که با حضور سران قوا در سالن اجلاس سران برگزار شد، افزود: شفافیت به معنای ذلال بودن، پاک بودن، ظاهر و آشکار بودن است و سوال این است که شفافیت باید کجا باشد؟ چگونه تحقق یابد؟ کجا نباید شفافیت باشد؟ اثرات شفافیت چیست و آنجا که باید مسائل شفاف باشد، چه منافع و آثاری برای پیشرفت جامعه در پی دارد و آنجا که نباید ظاهر شود و اگر سری افشا شود چه خسران و زیانی برای مردم و کشور ایجاد خودهد کرد.
محسنی اژه‌ای اظهارداشت: شفافیت در گفتار، کردار، تقنین و قانونگذاری، اجرا، سیاست‌ها و برنامه‌ها باید چگونه باشد و راهکارهای اجرای شفافیت در همه حوزه‌ها به‌ویژه حوزه‌های اولویت دار مهم است.
رئیس قوه قضاییه افزود: یک مساله مهم در شفافیت، شفافیت در گفتار و صداقت است و اگر ما در گفتار خود صداقت داشته باشیم و آنچه را که لازم است صادقانه و خیرخواهانه بگوییم؛ کاری که نمی‌توانیم وعده ندهیم و کاری که می‌توانیم وعده دهیم و بعد هم پیگیری کنیم که آن وعده محقق شده است و اگر احتمال انجام کاری هست همه تلاش خود را بکار بندیم و با حول و قوه الهی امور را پیگیر کنیم و اگر کاری به هر دلیل تلاش کردیم و نشد، در آنجا که باید شفافیت باشد با صداقت بگوییم که موفق نشده‌ایم.
رئیس دستگاه قضا گفت: یکی از اموری که باید در بین ما فرهنگسازی و رواج یابد این است که آنچه صادقانه درک می‌کنیم با ملاحظات شرعی بیان کنیم.
محسنی اژه‌ای با تاکید بر اینکه باید با مردم گفت و گو کنیم، افزود: از نظر نخبگان و مردم در امور کمک بگیریم و اگر جایی اشتباهی مرتکب شده‌ایم، بگوییم قصد و عمدی در کار نبوده است و صداقت و شفافیت در گفتار داشته باشیم.
رئیس قوه قضاییه تصریح کرد: سخن دوپهلو و وعده محقق نشده، آن مساله را با مشکل مواجه می‌کند و در عمل ما را دچار گفتاری می‌کند و اگر بخواهیم شفافیت کامل اجرا شود، بخش مهم آن در سیاست‌ها، برنامه‌ریزی‌ها، قانونگذاری و اجرای قوانین است.
محسنی اژه‌ای با تاکید بر اینکه سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در مقابل دوست و دشمن شفاف بوده است و ما چیزی را از مردم پنهان نکرده‌ایم، افزود: در مقابل سلطه‌طلبان و زورگویان برای دفاع از عزت، استقلال و آزادگی ملت دفاع می‌کنیم و با صراحت و شفاف بیان می‌کنیم که در مقابل دشمنان حاضر نیستیم باج بدهیم بلکه مقاومت می‌کنیم، هزینه می‌پردازیم و زحمت متحمل می‌شویم و در مقابل آمریکا و صهیونیست‌ها می‌ایستیم.
قانونگذاری باید شفاف، بدون ابهام و اجمال باشد
رئیس قوه قضاییه با اشاره به شفافیت در فرایند قانگذاری اظهارداشت: همه مذاکرات در جلسات رسمی و علنی مجلس شورای اسلامی در رسانه‌ها منعکس می‌شود و مردم می‌توانند ببینند و نقد کنند اما در همین سیاست‌های قانون گذاری باید قانون گذاری شفاف و بدون ابهام باشد زیرا اگر قانون دارای ابهام و اجمال باشد، تفسیرهای مختلفی پیش می‌آید و به خودی خود منشأ غیر شفاف ایجاد می‌شود و هر که به نفع خود از قانون مبهم و مجمل استفاده می‌کند.
محسنی اژه ای افزود: دستگاه نظارتی ممکن است بعداً به این ابهام‌ها ورود کند که زمان بردار است و به عنوان مثال اگر مجری قانون طبق فهم خود از قانون رفتار کرده و نباید به آن ایراد گرفت زیرا قانون مبهم بوده و شفاف نبوده است؛ بنابراین قانونگذاری باید شفاف، بدون ابهام و اجمال باشد.
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه فرایند امور را باید در دید مردم قرار دهیم، گفت: فرایندی که منتج به یک نتیجه می‌شود را باید در معرض دید نخبگان و مردم قرار دهیم و کافی نیست که مردم از محصول و نتیجه مطلع شوند بلکه باید فرایندها را نیز آگاهی داشته باشند.
محسنی اژه ای اضافه کرد: در قوه قضاییه فرایند رسیدگی به یک پرونده حقوقی و قضایی چگونه است؟ باید فرایندی که در یک رسیدگی قضایی انجام شده و به محکومیت یا برائت منتج می‌شود را گفت زیرا صرف بیان نتیجه اتماد و شفافیت ایجاد نمی‌کند و در بسیاری از موارد هم در نظارت کارنیست.
وی ادامه داد: کجاست که مردم باید در جریان قرار بگیرند و کجا نباید بگیرند. می‌گوییم تحقیقات در مرحله کیفری محرمانه است؛ سوال این است که باید در همه جا محرمانه باشد؟ قبل از قطعیت حکم نمی‌توان جزئیات را در اختیار مردم قرار داد اما آیا این موضوع با شفافیت در تضاد است؟
رئیس قوه قضاییه با اشاره به اصل قانونی علنی بودن دادگاه‌ها به جز برخی استثناها گفت: آیا قانون اساسی بدون حکمت اصل را بر برقراری علنی دادگاه گذاشته است؟ آیا این حکمت‌ها را رعایت کرده‌ایم؟ آیا با قوانین در این زمینه محدودیت ایجاد نکرده‌ایم؟
آیا فرایندهای مربوط به انتخابات شفاف است
محسنی اژه ای با اشاره به برگزاری انتخابات متعدد در کشور افزود: آیا فرایندهای مربوط به انتخابات شفاف است؟ اگر عده‌ای بخواهند ببییند بر چه اساسی، سلب صلاحیت شده‌اند، آیا این اشکال دارد؟ در حال حاضر بله. اما آیا قابل تجدید نظر نیست؟
وی تاکید کرد : این حق مردم است که آنچه مربوط به امور خودشان است را بدانند و از حقوق خود مطلع باشند و بدانند که چگونه باید حقوق خود را در مراکز و دستگاه‌های مختلف استیفا کنند. باید در تمامی فرآیندهایی که مرتبط با حقوق مردم است ، شفافیت ایجاد شود تا از این طریق اعتماد و امید مردم افزایش یابد.
رئیس قوه قضاییه گفت : اگر مردم و مراجعان به دستگاه قضایی از چگونگی و روش‌های استیفای حقوق خود در مراجع قضایی مطلع نباشند ، ممکن است از حق خود چشم‌پوشی کنند یا به دلالی متوسل شوند یا مبلغ بیشتری را به یک وکیل یا کارشناس پرداخت کنند. لذا ما در دستگاه قضایی درصدد آن هستیم تا مردم را از راهکارهای احقاق تمام و کمال حق خود مطلع سازیم.
محسنی اژه‌ای گفت: چرا باید همه گزارش‌های دستگاه‌های نظارتی محرمانه باشد؟ چرا سازمان بازرسی باید همه گزارش‌های خود را با مُهر محرمانه ارسال کند؟ البته در برخی موارد گزارش‌های ارسالی حتماً باید محرمانه باشد؛ اما حقیقتاً در بسیاری از موارد نیز نیازی به قید محرمانه نیست.
رئیس عدلیه افزود: اگر همه مردم در جریان گزارشات و فرآیندهای امور بازرسی و نظارتی قرار گیرند، چه بسا آن حمایت اجتماعی لازم برای پیشبرد امور نظارتی محقق شود و آن دستگاه مورد نظارت و بازرسی قرار گرفته نیز بیش از پیش خود را به رعایت و لحاظ همه جوانب قانونی مقید بداند.
رئیس دستگاه قضا با اشاره به بازدیدهای خود از انبارهای سازمان اموال تملیکی و گمرکات و بنادر اظهار داشت: در بازدیدهایی که ما از انبارهای اموال تملیکی و بنادر و گمرکات ترتیب دادیم، پوشش رسانه‌ای و دوربین هم همراه بود و مردم به‌صورت عیان و آشکار، معضلات و نواقص را مشاهده کردند و همه مشکلات این حوزه در معرض دید مردم قرار گرفت و به همین واسطه، امور پیش رفت و بسیاری از مشکلات مرتفع شد و این امر شاید چند برابر گزارش بازرسی، مؤثر بود.
محسنی اژه‌ای ادامه داد: در موضوع مقابله با تجاوزها و تعدی‌ها به منابع و اراضی طبیعی و حریم رودخانه‌ها و سواحل نیز، امر فوق‌الذکر صادق است.
رئیس عدلیه اضافه کرد: ما بعضاً خودمان با برخی ضوابط و مقررات، کار خود و مردم را مشکل می‌کنیم؛ چنانچه دوربین‌ها در محاکم و دادسراها و زندان‌های ما اجازه ورود داشته باشند، مطمئناً وضع ما بهتر خواهد بود