«فلاویو د لئو باستوس» کارشناس حقوق بینالملل معتقد است دلیلی که نوری برای آن دستگیر و زندانی شده، از اساس اشتباه است. دادگاه سوئد ادعا میکند، نوری بهدلیل دست داشتن در اعدام منافقین و ارتباط آن با عملیات مرصاد دستگیر شده در صورتی که وکلای او معتقدند او هیچ نقشی در عملیات مرصاد نداشته است.
این استاد دانشگاه برزیلی در گفتوگو با پژوهشگر ایرنا، موارد زیر را تشریح کرد:
دانستن این واقعیت مهم است که اعضای سازمان مللمتحد وظیفه دارند از وقوع جنایات بینالمللی پیشگیری کرده و در صورت وقوع چنین مسالهای مسئولان آن را مجازات کنند. منظورم جنایات اصلی اقداماتی مانند نسلزدایی، جنایاتجنگی، جنایت علیه بشریت و جنایتتجاوز است که در اساسنامه رم از سال ۱۹۹۸ «دادگاه کیفری بینالمللی» ارائه شده؛ از این نظر باید در نظر داشت حقوقکیفری با معیارهای انعطافپذیر قابل تفسیر نیست.
حقوق جزا را باید با تطبیق بین مسایل موضوعی و قانون تفسیر کرد؛ قانونی که از قبل پیشبینی شده. این یک اصل و درس بسیار مهم حقوقبینالمللی کیفری است، اصل قانونی بودن جرم و مجازات.
با وجود فعالیت نوری در زندانهای ایران در دهه ۱۳۶۰، در عملیاتی به نام «فروغ جاویدان» که یک عملیات نظامی بوده و از خاک عراق شروع شده و تا خاک ایران ادامه داشته، مشارکت نکرده استاز این نظر، ما با اتهام وارده مبنی بر دستداشتن آقای نوری در جنایت جنگی مخالفیم، زیرا وی با وجود فعالیت در زندانهای ایران در دهه ۱۳۶۰، در عملیاتی به نام «فروغ جاویدان» که یک عملیات نظامی بوده و از خاک عراق شروع شده و تا خاک ایران ادامه داشته، مشارکت نکرده است. اگر او آنجا نبوده و اگر مشارکت نظامی نداشته، نمیتوان در پرونده او درباره جنایاتجنگی صحبت کرد زیرا باید ارتباطی بین جرمی که توسط یک جنگجو یا هر فرد دیگری در زمان جنگ یا هر درگیری مسلحانه دیگر با آن جنگ رخ داده، وجود داشته باشد.
به طور مثال، اگر سربازی، یک نفر از نیروهای دشمن را در جبهه جنگ دستگیر کند، نمیتواند این اسیر جنگی را شکنجه کرده و او را تحت رفتار ظالمانه قرار دهد. از این نظر ما نمیتوانیم در مورد آقای نوری تفسیر انعطافپذیر داشته باشیم؛ وی در آن عملیات مشارکت نداشته؛ با وجود این تصمیم، میتوان گفت دستور به اعدام برخی از زندانیان در ایران، حتی میتواند نتیجه جنگ باشد و مسئولیت شخص آقای نوری نیست. این باید کاملا روشن شود، زیرا حقوق بینالمللیِ کیفری باید تضمینی برای قربانیان و همچنین مجرمان محکوم باشد.
اگر بخواهم درباره وضعیت آقای نوری در زندان بگویم باید بدانید که از نظر تئوری، «رفتار ظالمانه» با زندانی، زمانی اطلاق میشود که او به صورت روزانه مورد آزار و اذیت قرار میگیرد. اینکه دین او مورد احترام قرار نمیگیرد، باید توسط مقامهای ملی و همچنین بینالمللی بررسی شود.
این زندانی باید به وکلای خود که توسط قانون و مقامهای سوئدی اجازه داده شده است، دسترسی داشته باشد. من نمیتوانم تعیین کنم یک اقدام شکنجه است یا خیر اما ما برخی قوانین بینالمللی داریم که ضرورت مبارزه با شکنجه را در کشورهای عضو سازمان ملل تضمین میکند.
آقای نوری باید به مقامهای سوئدی دسترسی داشته باشد و در صورت عدم امکان، باید بتواند با نمایندگان دادگاه اروپایی حقوق بشر دیدار کند و این مساله بسیار مهمی استمیتوانم به عنوان مثال اعلامیههای سازمان مللمتحد علیه شکنجه در سال ۱۹۸۴، «کنوانسیون علیه شکنجه و سایر رفتارها یا مجازاتهای ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز»، «کنوانسیون بین آمریکایی برای جلوگیری و مجازات شکنجه» و «کنوانسیون اروپایی حقوقبشر» را بیان کنم. این خیلی اهمیت دارد. آقای نوری باید به مقامهای سوئدی دسترسی داشته باشد و در صورت عدم امکان، باید بتواند با نمایندگان دادگاه اروپایی حقوق بشر دیدار کند و این مساله بسیار مهمی است.
امیدوارم توانسته باشم در این قضیه مهم و پیچیده، مواردی را روشن کنم. در رابطه با اینکه آیا پرونده حمید نوری یک پرونده سیاسی است، نمیتوانم در این مورد صحبت کنم. نظر و تحلیل من یک تحلیل حقوقی است و نه سیاسی.
«حمید نوری» شهروند ایرانی و کارمند سابق قوه قضائیه که آبانماه ۹۸ به سوئد سفر کرده بود، در بدو ورود به فرودگاه استکلهم توسط پلیس این کشور بازداشت شد و از آن زمان تاکنون در زندان انفرادی به سر میبرد.
اتهام او بر اساس ادعاهای گروهک تروریستی منافقین طراحی شده است. آنها مدعی شدهاند نوری در مقطعی، زندانبان منافقین در ایران بوده و این، مبنای محکمه سوئدی قرار گرفته و سبب شده اصل برائت و حق آزادی رفتوآمد نوری از سوی مقامهای سوئدی نقض شده و این تبعه ایرانی نزدیک به سه سال با محدودیتهای زیاد در زندان سوئد باشد.